Βιβλία
Νέο τεύχος «Σοσιαλισμός από τα κάτω»: Απαντήσεις στον ατέλειωτο κατήφορο

“Στη δεξιά κατολίσθηση, κλιμάκωση της αντίστασης” είναι ο τίτλος του νέου τεύχους του περιοδικού “Σοσιαλισμός από τα Κάτω”. 

Η Μαρία Στύλλου, στο άρθρο με τον ίδιο τίτλο, σχολιάζει το δεύτερο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, σκιαγραφώντας πρώτα το ζοφερό υπόβαθρό του. Η αποτυχία να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση ή ακόμη και να χαραχθεί μια πολιτική, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, κάνουν τις υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για το χρέος ανέκδοτο. Η κλιμάκωση των ιμπεριαλιστικών πολέμων και η προσπάθεια να βρεθούν κι άλλοι “συνοριοφύλακες” για την ΕΕ-Φρούριο (Αίγυπτος, Λιβύη), σε συνδιασμό με την εφαρμογή της συμφωνίας Τουρκίας-ΕΕ κάνουν την Ελλάδα σύμμαχο σε έναν όλο και περισσότερο κυριολεκτικό πόλεμο ενάντια στους πρόσφυγες.

Όλο και πιο δεξιά κατρακυλάει ο ΣΥΡΙΖΑ στην περίοδο που κάνει το δεύτερο συνέδριό του. Προσπαθεί να συσπειρώσει το κόμμα και να διατηρήσει την επιρροή του, διότι γνωρίζει τη σημασία της σχέσης του με την τάξη, όπως και όλα τα ρεφορμιστικά κόμματα σε καιρό που κάνουν τις μεγαλύτερες υποχωρήσεις. Το άρθρο κλείνει με αναφορά στο δεύτερο συνέδριο της ΕΔΑ το 1962 (και τους συμβιβασμούς της στις επιλογές της Ένωσης Κέντρου) και στο 12ο συνέδριο του ΚΚΕ το 1987 (όπου με τη στρατηγική των πλατιών συμμαχιών με αστικά κόμματα έκανε τη μεγαλύτερη δεξιά προσαρμογή του παρουσιάζοντας τον εαυτό του σαν την “αριστερή πρόταση”).

Στο άρθρο “Καπιταλισμός και αναπηρία” η Δήμητρα Κυρίλλου επιχειρηματολογεί ότι η αναπηρία είναι αποτέλεσμα της ίδιας της απαίτησης του καπιταλιστικού συστήματος παραγωγής για μέγιστη απόδοση στην εργασία. Εξηγεί τη μετάβαση από το “ιατρικό μοντέλο” (η αναπηρία είναι ατομικό πρόβλημα που πρέπει να θεραπευθεί) στο “κοινωνικό μοντέλο” (την αναπηρία δεν την προκαλεί η βλάβη αλλά η κοινωνία, με το στιγματισμό και τους περιορισμούς). Περιγράφει πώς τα κινήματα χειραφέτησης των αναπήρων, σαν μαχόμενο κομμάτι του κινήματος που είναι, κέρδισαν υποδομές για ανεξάρτητη διαβίωση, κόντρα στη λογική της “φιλανθρωπίας”, κατακτήσεις όμως που είναι οι πρώτες στο στόχαστρο από τα μνημόνια και την κρίση.

Στη συζήτηση που ανοίγει μέσα στην Αριστερά για ζητήματα όπως το υποκείμενο της ιστορίας, η στρατηγική των επαναστατών, η φύση των κρίσεων, επιχειρούν να συμβάλουν τα άρθρα “Είναι το πρεκαριάτο προλεταριάτο;”, “Χρειαζόμαστε το ενιαίο μέτωπο σήμερα;” και “Μια αποκρυπτογράφηση που δεν τελειώνει ποτέ”.

Ο Σωτήρης Κοντογιάννης, ξεκινώντας από το παράδειγμα της νικηφόρας απεργίας των ντελιβεράδων της Βρετανίας, εξηγεί ότι η προσπάθεια των αφεντικών να διαλύσουν την εργατική δύναμη σε επισφαλείς σχέσεις εργασίας σκοντάφτει στην ανάγκη του καπιταλισμού να ενώνει την εργατική τάξη. Οι θεωρίες που βλέπουν το τέλος της εργατικής τάξης ή την ξεχωρίζουν από το πρεκαριάτο υποθέτοντας αντιπαραθετικά συμφέροντα, δείχνουν υποτίμηση προς τη δύναμή της και χάνουν απ’ τα μάτια το ρόλο της ως ιστορικό νεκροθάφτη του καπιταλισμού.

Ενιαίο Μέτωπο

Ο Λέανδρος Μπόλαρης απαντώντας στο επιχείρημα ότι είναι πλέον αδύνατη η στρατηγική του ενιαίου μετώπου, με το ΣΥΡΙΖΑ σαν κυβέρνηση να εφαρμόζει νεοφιλελεύθερες πολιτικές και το ΚΚΕ να αρνείται κάθε άνοιγμα, εξηγεί ότι οι αγώνες δεν κερδίζονται με τους εργάτες διασπασμένους, αντιθέτως η δύναμή τους να κερδίσουν αλλά και να πιέσουν τις ηγεσίες βρίσκεται στη μαζικότητά τους. Κάνοντας μια αναδρομή στην περίοδο που γέννησε την αναγκαιότητα και τα ερωτήματα του ενιαίου μετώπου (δεκαετία '20 – αρχές '30), φτάνει στο σήμερα, με παραδείγματα ενιαιομετωπικής δράσης, όπως η Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο και η ΚΕΕΡΦΑ, που έχουν καθορίσει σημαντικές μάχες.

Ο Πάνος Γκαργκάνας, παρουσιάζει το νέο βιβλίο του Άλεξ Καλλίνικος -“Η αποκρυπτογράφηση του κεφάλαιου – Το Κεφάλαιο του Μαρξ και η πορεία του”, το φιλόδοξο έργο που επιχειρεί να συνεισφέρει στην προσπάθεια να κατανοήσουμε τη μέθοδο και τις κατακτήσεις της σκέψης του Μαρξ, και συμπυκνώνει τις αναζητήσεις των αγωνιστών της αριστεράς από την εποχή του μέχρι σήμερα. Εκτός από φιλοσοφική μελέτη, πρόκειται για ένα βιβλίο που επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα ζητήματα που απασχολούν την αριστερά: “κατόρθωσε η νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση του καπιταλισμού να βάλει το σύστημα σε νέα τροχιά ανάπτυξης; Κατόρθωσε να πολτοποιήσει την εργατική τάξη ώστε να είναι ανίκανη να δράσει ως συλλογικό υποκείμενο;”

Η άνοδος της ακροδεξιάς και η μάχη του κινήματος εναντίον της είναι σταθερά σημεία ενασχόλησης του περιοδικού αλλά και πεδία μεγάλης συζήτησης μέσα στην Αριστερά. Σε αυτό το τεύχος παρουσιάζονται δύο συνεντεύξεις με αφορμή τη Διεθνή Συνάντηση ενάντια στο ρατσισμό και το φασισμό που διοργάνωσε η ΚΕΕΡΦΑ στις 15-16 Οκτώβρη. Ο David Albrich από την Likswende, αδελφή οργάνωση του ΣΕΚ στην Αυστρία, με αφορμή τις νέες εκλογές του Δεκέμβρη, εξηγεί τι κόμμα είναι το FPO, ένα φασιστικό κόμμα με δεσμούς προς τις ναζιστικές οργανώσεις της Αυστρίας. Περιγράφει τη στήριξη που έδωσε ο κόσμος στους πρόσφυγες πέρσι, το πώς οργανώθηκε για να αντιμετωπίσει το FPO στο δρόμο, καθώς και το ρόλο της αριστεράς κι επαναστατικής αριστεράς μέσα στο κίνημα αλληλεγγύης και το αντιφασιστικό κίνημα. 

Ο Volkhart Mosler από το Die Linke στη Γερμανία, μιλάει για το AfD, ένα αρχικά αντι-ΕΕ κόμμα με εθνικοσυντηρητικά, ακροδεξιά και φασιστικά στοιχεία, για το περσινό άνοιγμα των συνόρων και το κύμα αλληλεγγύης με το οποίο συνοδεύτηκε, τα προβλήματα του Die Linke στο να χαράξει στρατηγική ενάντια στο ρατσισμό, στην ίδρυση της συμμαχίας “Ξεσηκωθείτε ενάντια στο ρατσισμό” τον περασμένο Μάρτιο με στόχο να τσακιστεί το AfD στους δρόμους, στα σχολεία, στους χώρους δουλειάς. Τέλος, εξηγεί ότι το δίκτυο Marx21 του οποίου είναι μέλος, παλεύει μέσα στο Die Linke ώστε αυτό να χτίσει ένα καθαρό αντικαπιταλιστικό-αντιρατσιστικό προφίλ, να υπερασπίζεται τους μουσουλμάνους και τη θρησκευτική ελευθερία και να είναι κομμάτι των κοινωνικών αγώνων.

Στις βιβλιοκριτικές αυτού του τεύχους, ο “Κόκκινος Δεκέμβρης” του Τάσου Κωστόπουλου παρουσιάζεται από τον Κώστα Βλασόπουλο, το “Γυναικείο ζήτημα” της Αλεξάνδρας Κολλοντάι από την Κατερίνα Θωίδου, το “Κάτσε καλά Γεράσιμε” του Δημήτρη Σκλαβενίτη από τον Γιώργο Πίττα, η “Εξέγερση των Τίμστερς” του Φάρελ Ντομπς από τη Λένα Βερδέ, καθώς και το πρώτο τεύχος της θεωρητικής και πολιτικής επιθεώρησης “Τετράδια μαρξισμού” από τον Λέανδρο Μπόλαρη.