“Για ποια πράγματα είναι «λογικό» να πληρώνεις σε μια κοινωνία όπου κυριολεκτικά τίποτα δεν θεωρείται ταμπού να αγοραστεί ή να πουληθεί;” είναι το ερώτημα που τίθεται ανοιχτά στην παράσταση “BUY ME - μια περφόρμανς για τον homo consumens” που ανεβάζει η Νατάσα Νταϊλιάνη στο θέατρο Underground (Κοραή 4). Πρόκειται για μια σπονδυλωτή προσπάθεια που ακροβατώντας κάπου ανάμεσα στο σουρεαλιστικό και το γκροτέσκο επιχειρεί να προσεγγίσει την κατανάλωση ως τρόπο ζωής. Η Νατάσα Νταϊλιάνη μίλησε στον Κυριάκο Μπάνο.
Τι σε ώθησε να μιλήσεις για την κατανάλωση και πώς κατέληξες σε μια περφόρμανς;
Ξεκινήσαμε μέσα από μια ιδιότυπη έρευνα από την οποία προέκυψαν κάποια ημερολόγια κατανάλωσης. Όποτε έψαχνα να βρω υλικό, είχα αυτή την εικόνα, ότι βρίσκομαι μπροστά σε ένα βουνό αποδείξεων που τις διαβάζω και μέσα από αυτές αναπολώ τη ζωή μου. Φτιάχνεται μια ολόκληρη βιογραφία που είναι σκληρό και ψυχρό αν το σκεφτείς, βγάζει όμως πάρα πολύ χιούμορ γιατί ο καθένας αναγνωρίζει οικεία πράγματα μέσα από αυτό.
Ταυτόχρονα με την Άντζελα Δεληχάτσιου έχουμε μεταφράσει κείμενα θεωρητικά που εξηγούν πώς ο άνθρωπος γίνεται πιο απαθής και μη ενεργός στις συλλογικές διαδικασίες καλούμενος να καλύψει όλες του τις ανάγκες αγοράζοντας προϊόντα και υπηρεσίες. Υπάρχουν κείμενα δικά μου που συνδέονται με όλο αυτό το εσωτερικό ψάξιμο. Υπάρχει ηχητική και μουσική επένδυση, υπάρχει οπτικοακουστικό υλικό. Δεν υπάρχει ηρωίδα που κάνει ένα ρόλο. Και όλη αυτή την εικόνα τη δέσαμε πειραματικά να εμπλέκει και τον θεατή.
Η παράσταση γίνεται σε πολύ μικρό κύκλο, μόνο 30 άτομα χωράει το θέατρο. Είναι πολύ ιδιαίτερος ο χώρος γιατί η παράσταση παίζεται σε ένα πρώην εμπορικό κατάστημα, το οποίο είχε κλείσει και τώρα στη στοά έχει ανοίξει και έχει γίνει θέατρο. Εμείς παίζουμε και έξω και μέσα από το κατάστημα, το οποίο είναι τύπου δεκαετίας ‘30. Παίζουμε με τον χώρο σαν ένα εικαστικό κομμάτι. Ο χώρος ήταν καταλυτικός στη διαδικασία του στησίματος της παράστασης.
Μέσα στην κρίση τα τελευταία χρόνια βλέπουμε τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους να μειώνουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες.
Παρ' όλη την κρίση το ίδιο μοντέλο συνεχίζει να προβάλλεται. Αυτό στην ουσία δημιουργεί ακόμα περισσότερη θλίψη και απόγνωση. Για να είσαι ευτυχισμένος πρέπει να έχεις αυτό ή το άλλο. Το σύγχρονο κινητό, το αυτοκίνητο, πρέπει να συχνάζεις εκεί, να καταναλώνεις αλκοόλ, να πηγαίνεις στα τάδε μπαράκια, κοκ.
Αυτά τα πρότυπα συνεχίζουν να υφίστανται και χτίζεται ένα στάτους που τελικά δημιουργεί αποκλεισμούς ολόκληρων ομάδων γιατί το πρότυπο συνεχίζει να προβάλλεται δημιουργώντας περιθωριοποίηση.
Γνωρίζοντας τις πολιτικές αναζητήσεις σου και την παρουσία σου στο κίνημα, θα έλεγες ότι κάνεις μια πολιτική παράσταση;
Σκοπός μου είναι να συνομιλήσω με ανθρώπους πάνω σε αυτό το θέμα. Δεν κάνω προπαγάνδα, ούτε στρατευμένη τέχνη. Δεν θέλω να κάνω κήρυγμα. Δεν καταθέτω προτάσεις. Σίγουρα όμως κάνω νύξεις και αφήνω στοιχεία μέσα από ένα χιουμοριστικό τρόπο και ενωτικό, με τον κόσμο, προσπαθώντας να ανοίξω αυτή τη συζήτηση. Ωστόσο ούτως ή άλλως το θέμα είναι από μόνο του βαθιά πολιτικό. Η όλη φιλοσοφία των εταιριών που προβάλουν αυτό το μοντέλο, ο μηχανισμός που έχει στηθεί πίσω από αυτό, των διαφημίσεων.
Και πιο πέρα η αναζήτηση είναι ξεκάθαρη. Τι είναι αυτό που νομίζουμε ότι θα μας κάνει ευτυχισμένους αλλά τελικά μας αποκόπτει από μια πιο δραστήρια, ενεργοποιημένη και πολιτικοποιημένη ζωή. Στο τέλος δεν αποφεύγεις μιλώντας για όλα αυτά να κάνεις μια πολιτική παράσταση. Αλλά από τη δική μου τη μεριά ξεκίνησε ως μια συνομιλία. Γι' αυτό και δεν είναι διδακτική, είναι ας πούμε μια έρευνα και μια αναζήτηση μέσα από ερωτήματα που τίθενται και στον θεατή που έρχεται εκεί. Υπάρχει ένα παιχνίδι και με το κοινό με διάφορους τρόπους.
Όσο πιο πολύ συνειδητοποιημένος είσαι τόσο μπορείς να καταλάβεις πως τα κοινά αγαθά έχουν την αξία τους. Ότι δεν μπορούν όλα να αγοράζονται και να πληρώνονται. Ότι πρέπει να υπάρχουν αγαθά στα οποία έχουν πρόσβαση όλοι και να είναι για όλους κοινά χωρίς διαδικασίες κέρδους.
Κάνω θέατρο και το βλέπω σαν δίοδο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων που μπαίνουν στην διαδικασία της παράστασης. Αποκτώνται κοινές εμπειρίες μέσα από αυτή την δουλειά προσπαθώ να ανοίξω μια διαδικασία σκέψης μέσα σε ένα σύστημα που σου επιβάλει να καταναλώνεις για να είσαι κάποιος.
• INFO
Η παράσταση παίζεται κάθε Τετάρτη στις 21.00. Τηλ. επικοινωνίας 2130370342.