Διεθνή
H μάχη της Βαγδάτης - γράφει ο Άλεξ Καλλίνικος

Η μέθοδος με την οποία αποφάσισε ο Τζορτζ Μπους τη νέα του στρατηγική για το Ιράκ μοιάζει να είναι πολύ απλή: πήρε την έκθεση της Ομάδας Μελέτης για το Ιράκ (ISG) και την γύρισε ανάποδα: όπου έλεγε "συν" έβαλε "μείον". Και όπου έλεγε "μειον" έβαλε "συν". Η Ομάδα Εργασίας πρότεινε την απόσυρση του αμερικανικών δυνάμεων από το Ιράκ, αρχίζοντας από το 2008. Ο Μπους αποφάσισε μια "αύξηση" 21.500 στρατιωτών και πεζοναυτών αρχίζοντας από τώρα.

Η Ομάδα Εργασίας πρότεινε συνομιλίες με το Ιράν και τη Συρία. Ο Μπους κατηγόρησε αμέσως τις δυο χώρες ότι υποθάλπτουν την αντίσταση στο Ιράκ και δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα "αναζητήσουν και θα καταστρέψουν τα δίκτυα που παρέχουν εξεληγμένα οπλικά συστηματα και στρατιωτική εκπαίδευση στους εχθρούς μας στο Ιράκ".

Σύμφωνα με το περιοδικό Time "η αύξηση είναι η τελευταία ομοβροντία στον τριαντακονταετή πόλεμο ανάμεσα στις δυο φράξιες της εξωτερικής πολιτικής μέσα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα: των διεθνιστών και των νεοσυντηρητικών". Αρχηγός των διεθνιστών είναι ο Τζιμ Μπέικερ, ένας από τους δυο προέδρους της Ομάδας Εργασίας και υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του πατέρα Μπους.
Ο Μπέικερ αντιπροσωπεύει αυτό το τμήμα της αμερικανικής άρχουσας τάξης που ήθελε να αναγνωρίσει και να διαχειριστεί την αποτυχία των ΗΠΑ στο Ιράκ. Ομως αυτοί που κέρδισαν τον αγώνα δρόμου μέσα στην κυβέρνηση του Μπους ήταν οι νεοσυντηρητικοί, οι αρχιτέκτονες του πολέμου.

Ηγετικό ρόλο σε αυτή την φράξια έπαιξε ο Φρέντερικ Κάγκαν, ένας στρατιωτικός ακαδημαϊκός του δεξιού Αμερικανικού Επιχειρησιακού Ινστιτούτου -ένας πρώην στρατηγός. "Επιλέγοντας τη νίκη" -σύμφωνα με το σλόγκαν του Μπους- ζήτησαν την αποστολή επτά επιπλέον ταξιαρχιών στρατού και συνταγμάτων πεζοναυτών στο Ιράκ. Στο τέλος ο Μπους αποφάσισε να στείλε πέντε.
Το έκανε αυτό παρά την αντίθεση της στρατιωτικής του ηγεσίας -για αυτό αντικαταστάθηκε ο αρχηγός του Κεντρικού Επιτελείου των ΗΠΑ, που καλύπτει την Μέση Ανατολή και του ίδιου του Αμερικανού διοικητή στο ίδιο το Ιράκ. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η ίδια η εγκάθετη κυβέρνηση των ΗΠΑ στο Ιράκ επισήμανε ότι δεν είχε ζητήσει τα πρόσθετα αμερικανικά στρατεύματα.

Η εφημερίδα New York Times δημοσίευσε δηλώσεις από πρόσωπα που βρίσκονται κοντά στον Νουρί αλ-Μαλίκι, τον πρωθυπουργό του Ιράκ, που λένε ότι όταν συναντήθηκαν στο Αμμάν της Ιορδανίας τον Νοέμβρη "ζήτησε να αποσυρθούν οι αμερικανικές δυνάμεις στην περιφέρεια της Βαγδάτης και να παραδοθεί ο πόλεμος στην πρωτεύουσα τουλάχιστον στις Ιρακινές δυνάμεις".

Ετσι, σύμωνα με την New York Times τουλάχιστον, η απόφαση του Μπους ήταν "υβριδική: ένα σχέδιο που έχει σαν στόχο να παντρέψει την επείγουσα ανάγκη της κυβέρνησης του Μαλίκι να αποκτήσει μια γενικότερη άδεια δράσης με την αποφασιστικότητα του ίδιου του Μπους να κάνει αυτό που οι αμερικανοί αξιωματούχοι...[στην Βαγδάτη] βλέπουν σαν μια τελευταία ευκαιρία για μια επιτυχία στο Ιράκ με αμερικανικούς όρους." Η μεγαλύτερη πολιτική και στρατιωτική δοκιμασία αυτής της νέας στρατηγικής θα έρθει αν οι Αμερικάνοι επιμείνουν στις απειλές τους και επιτεθούν στην πιο δυνατή από της στρατιωτικές οργανώσεις των Σιιτών, στον στρατό του Μαχντί του Μοκταντά αλ-Σαντρ. Ο Σαντρ είναι ο ηγέτης των φτωχών Σιιτών που ζουν στις παραγκογειτονιές της Σαντρ Σιτι στην ανατολική Βαγδάτη.

Ο Μοκταντά αλ-Σαντρ έχει σταθερά και επανειλημμένα ζητήσει την ενότητα όλων των Ιρακινών ενάντια στην κατοχή. Οι 30 βουλευτές του, όμως, στο κοινοβούλιο ανήκουν στην πλειοψηφία που κρατάει τον αλ-Μαλίκι στην κυβέρνηση. Οι Αμερικάνοι έχουν προσπαθήσει να απομονώσουν και να καταστρέψουν τον Σαντρ -χωρίς αποτέλεσμα.

Ο Σαντρ όμως έχει τα δικά του προβλήματα. Δεν έχει καταφέρει να βρεί σημαντικούς πολιτικούς συμμάχους μέσα στην μειονότητα των Σουνιτών. Και παρά την από ότι φαίνεται ειλικρινή του προσκόληση στην Ιρακινή ενότητα, έχει αποδειχθεί ανίκανος να συγκρατήσει πολλούς από τους μαχητές του μακριά από τον σεχταριστικό πόλεμο που μαίνεται τώρα στην Βαγδάτη.

Αλλά ακόμα και έτσι, να τα βάλει κανείς με τον Σαντρ και τους υποστηρικτές του δεν είναι εύκολη υπόθεση. Κάποιοι αξιωματικοί των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ εκτιμούν την δύναμη του στρατού του Μαχντί σε 60.000. Η "αύξηση" θα αφήσει τις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ στις 153.000 -κάτω από το ανώτατο των 165.000 του Δεκέμβρη του 2005.

Η πρώτη φορά που η κατοχή βρέθηκε αντιμέτωπη ταυτόχρονα με την αντίσταση των Σιιτών και των Σουνιτών ήταν στη διάρκεια της πρώτης κρίσης της Φαλούτζα τον Απρίλη του 2004. Οπως έγραφε η εφημερίδα Washington Post "στρατεύματα από την 1η Μεραρχία Ιππικού που πολεμούσαν στην Σαντρ Σιτι... βρέθηκαν στο μέσο μιας σειράς από συγκρούσεις που θύμιζαν την ταινία Black Hawk Down" (μια ταινία που περιέγραφε την κόλαση στην οποία βρέθηκαν τα αμερικανικά στρατεύματα στην Σομαλία το 1993).

Οι ΗΠΑ υποχώρησαν γρήγορα στην στρατηγική του διαίρει-και-βασίλευε, συμμαχώντας βιαστικά με το Σιιτικό πολιτικό κατεστημένο με στόχο την απομόνωση της αντίστασης στις Σουνίτικες περιοχές, όπως η επαρχία Ανμπάρ. Αυτή τη φορά όμως ο Μπους παίζει τα ρέστα του.

Με τόσα λίγα στρατεύματα η κίνηση αυτή είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Οι σκληρές μάχες στο ίδιο το κέντρο της Βαγδάτης την περασμένη βδομάδα έδειξαν ότι η Σουνίτικη αντίσταση παραμένει ζωντανή και ισχυρή.
Σε πείσμα των ισχυρισμών των νεοσυντηρητικών, η νέα στρατηγική του Μπους δεν είναι σε θέση να του εξασφαλίσει την νίκη στο Ιράκ. Στην καλύτερη, για αυτόν, περίπτωση θα αναβάλλει απλά για λίγο την ήττα. Αλλά, για αυτή την αναβολή Ιρακινοί και Αμερικάνοι θα πληρώσουν ένα βαρύ τίμημα σε αίμα.