Διεθνή
H Βενεζουέλα μετά την νέα νίκη Τσάβες

Ακόμα πιο έντονη στροφή στ’ αριστερά, προς τον «σοσιαλισμό του 21ου αιώνα» υποσχέθηκε ο Ούγκο Τσάβες τη περασμένη βδομάδα, στην ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης της Βενεζουέλας. Δεν είναι συχνό το θέαμα ενός εκλεγμένου προέδρου να δηλώνει ότι είναι με τις ιδέες του Μαρξ και του Λένιν αλλά επίσης «και του Τρότσκι γιατί είμαι υπέρ της διαρκούς επανάστασης»!

Ο Τσάβες ανακοίνωσε καταρχήν εθνικοποιήσεις εταιρειών που είχαν ιδιωτικοποιήσει παλιότερα. Την εταιρεία τηλεπικοινωνιών CANTV, ένα μεγάλο μέρος των μετοχών της οποίας το έχουν αμερικάνικες επιχειρήσεις. Επίσης ανακοίνωσε τη επιστροφή του 100% στη κρατική εταιρεία πετρελαίου των εγκαταστάσεων στο δέλτα του Ορινόκο, στις οποίες συμμετείχαν μεγάλες πολυεθνικές του πετρέλαιου. «Οτι είχε ιδιωτικοποιηθεί ας εθνικοποιηθεί» είπε ο Τσάβες.

Η εθνικοποίηση CANTV προκάλεσε οργισμένες δηλώσεις από το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Το ίδιο και η απόφαση να καταργηθεί η «αυτονομία» της Κεντρικής Τράπεζας γιατί όπως είπε ο Τσάβες, «η αυτονομία της κεντρικής τράπεζας σημαίνει νεοφιλελευθερισμός».

Δήλωσε ότι από δω και πέρα το κέντρο βάρους των αποφάσεων θα περνάει στο κοινοτικά συμβούλια. Αυτά πρέπει να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά του νέου κράτους είπε ο Τσάβες, γιατί το τωρινό κράτος είναι εμπόδιο. «Το αστικό κράτος πρέπει να διαλυθεί» δήλωσε «γιατί κάθε τέτοιο κράτος υπάρχει για να εμποδίζει την επανάσταση. Χρειάζεται να χτίσουμε ένα νέο επαναστατικό κράτος στηριγμένο στα κοινοτικά συμβούλια».

Τέτοιου τύπου διακηρύξεις είναι προϊόν της πίεσης που βάζουν τα εκατομμύρια των εργατών και των φτωχών για βάθαιμα της επαναστατικής διαδικασίας. Αυτή η πίεση βρίσκεται πίσω από τον πρόσφατο εκλογικό θρίαμβο του Τσάβες.

Στις προεδρικές εκλογές της 3 Δεκέμβρη σάρωσε. Ηταν οι εκλογές με τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην ιστορία της χώρας. Σ’ αυτές τις εκλογές ο Τσάβες πήρε το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων από το 1998 που εκλέχτηκε πρόεδρος: 62,89% και περισσότερους από 7.100.000 ψήφους. Αυτή τη φορά, η δεξιά αντιπολίτευση επέλεξε το «συνταγματικό δρόμο» της συμμετοχής στις εκλογές. Η άρχουσα τάξη και οι ΗΠΑ έλπιζαν σε μια πτώση της επιρροής του Τσάβες που θα τους έδινε τη δυνατότητα να ασκήσουν πιέσεις.

Διαψεύστηκαν. Γιατί παρά τα προβλήματα, η επαναστατική διαδικασία στη Βενεζουέλα συνεχίζεται στη βάση της κοινωνίας. Δεκάδες αγώνες βρίσκονται σε εξέλιξη. Των εργατών που απαιτούν εθνικοποίηση και εργατικό έλεγχο των επιχειρήσεων που δουλεύουν.

Πρόσφατα έγινε συνέδριο κατειλημμένων εργοστασίων όπου συμμετείχαν αντιπρόσωποι από 15 τέτοια εργοστάσια. Στις 22 Δεκέμβρη, οι εργάτες της βιομηχανίας Σανιτάριος που φτιάχνει κεραμεικά είδη υγιεινής, έκαναν πορεία στο προεδρικό μέγαρο, ζητώντας εθνικοποίηση. Οι 1.000 εργάτες κάνουν κατάληψη από τον Νοέμβρη στο εργοστάσιο.

Μαζί τους βρέθηκαν εργάτες από την Ινβεπάλ το αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο και εργάτες από άλλα εργοστάσια που απαιτούν επανεθνικοποίηση, όπως της Σιντόρ. Είναι μια μεγάλη χαλυβουργία που είχε ιδιωτικοποιηθεί το 1997. Μέχρι τώρα η κυβέρνηση αρνιέται πεισματικά το αίτημα για εθνικοποίηση. Η εταιρεία ελέγχεται από την αργεντίνικη πολυεθνική Τρίτιουμ και ο Τσάβες δε θέλει να δυσαρεστήσει την κυβέρνηση του Κίρχνερ της Αργεντινής που παριστάνει τον αντιμπεριαλιστή.

Τα κοινοτικά συμβούλια είναι μια νέα εξέλιξη. Μέχρι στιγμής έχουν δημιουργηθεί περισσότερα από 12.000 σε φτωχογειτονιές. Αποτελούνται από εκλεγμένους και άμεσα ανακλητούς εκπροσώπους των κατοίκων, 200 με 400 οικογένειες περίπου, κινημάτων και ομάδων σε κάθε περιοχή. Αποφασίζουν πώς θα κατανείμουν πόρους, τι έργα πρέπει να φτιαχθούν, ποιες πρέπει να λειτουργούν υπηρεσίες, σχολεία.

Υπάρχουν δυνάμεις μέσα στο στρατόπεδο του Τσάβες που θέλουν να περιορίσουν τη επαναστατική δυναμική αυτού του κινήματος. Πέρα από τη εκτεταμένη διαφθορά που τις σημαδεύει, φαινόμενο που αναγνωρίζει και ο ίδιος ο Τσάβες, το κύριο πολιτικό τους χαρακτηριστικό είναι ότι θέλουν οι αλλαγές να περιοριστούν απλά σε ένα μεγαλύτερο έλεγχο του κράτους πάνω στην οικονομία. Θέλουν η Βενεζουέλα να έχει περισσότερη διαπραγματευτική δύναμη απέναντι στις πολυεθνικές και όχι να αλλάξει η κοινωνία από τα θέμελιά της. Αυτή η αναμέτρηση δεν έχει κριθεί ακόμα. Αλλά οι δηλώσεις του Τσάβες δείχνουν ότι το «καζάνι βράζει» ακόμα πιο δυνατά στη Βενεζουέλα, και σε όλη την Λατινική Αμερική.