Ο Χάρβει σε αυτά τα βιβλία παίρνει ανοιχτά και χωρίς ναι μεν αλλά... πλευρά. Είναι χαρακτηριστικό ένα απόσπασμα από το βιβλίο του για τον Νεοφιλελευθερισμό: «Το πρώτο πράγμα που έχουμε να κάνουμε είναι να ξαναανακαλύψουμε την έννοια της τάξης και του ταξικού αγώνα. ...Ενας από τους πρωταρχικούς μύθους του νεοφιλελευθερισμού είναι ότι η τάξη αποτελεί πλασματική κατηγορία που υπάρχει μόνο στη φαντασία των σοσιαλιστών και των κρυπτο-κομμουνιστών. Συνεπώς το πρώτο μάθημα που πρέπει να διδαχτούμε είναι ότι εάν αυτό μοιάζει με ταξικό αγώνα και ενεργεί σαν ταξικός πόλεμος, τότε πρέπει να το κατονομάσουμε χωρίς να ντρεπόμαστε για αυτό που είναι».
Αν διαβάσει κανείς τα σημειώματα που παρουσιάζουν αυτά τα δυο βιβλία, θα πληροφορηθεί ότι ο Ντέιηβιντ Χάρβεϊ είναι καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης «και έχει γράψει εκτενώς για θέματα που άπτονται της πολιτικής οικονομίας της παγκοσμιοποίησης, της αστικοποίησης και της πολιτισμικής αλλαγής». Είναι μια πολύ ασαφής παρουσίαση για έναν διανοούμενο ο οποίος θεωρείται από τους σημαντικότερους μαρξιστές θεωρητικούς της εποχής μας.
«Κεφάλαιο»
Το 1982, όταν η Θάτσερ κι ο Ρήγκαν μεσουρανούσαν, κυκλοφορούσε η πρώτη έκδοση του βιβλίου του Ντέιηβιντ Χάρβεϊ Limits to Capital (Τα όρια του Κεφαλαίου). Ένα λογοπαίγνιο με τον τίτλο του κλασσικού έργου του Καρλ Μαρξ θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς, αλλά σε αυτό το βιβλίο ο Χάρβεϊ μιλάει για τα όρια του καπιταλισμού ως συστήματος, βασισμένος στη θεωρία του Μαρξ.
Δεν υπερασπίζεται «απλά» βασικά εργαλεία ανάλυσης της μαρξιστικής κριτικής της πολιτικής οικονομίας, όπως η εργασιακή θεωρία της αξίας. Ο Χάρβεϊ αναλύει παραπέρα το ρόλο του «πλασματικού κεφαλαίου» -αυτό που σήμερα ονομάζεται χρηματο-οικονομικός τομέας. Επίσης μιλάει για τον «άνισο γεωγραφικό ανταγωνισμό» ανάμεσα στα διαφορετικά κεφάλαια. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους καπιταλιστές δεν διεξάγεται σε κάποια αφηρημένη σφαίρα. Διεξάγεται στον τόπο και τον χρόνο, έχει μια «χωροταξική» διάσταση. Οι καπιταλιστές δεν διαγκωνίζονται απλά για να πουλήσουν κάπου τα προϊόντα τους αλλά και για να εξασφαλίσουν τα «καλύτερα» σημεία εξόρμησης: η ιστορία των πόλεων στο καπιταλισμό είναι σε μεγάλο βαθμό ιστορία αυτού του ανταγωνισμού. Ο Χάρβεϊ ως γεωγράφος που έχει γράψει εκτενώς για την αστικοποίηση και τις σύγχρονες μεγαλουπόλεις, έχει την δυνατότητα να επισημαίνει αυτή την διάσταση του καπιταλιστικού ανταγωνισμού.
Η πηγή που τροφοδοτεί αυτούς τους ανταγωνισμούς είναι η απόσπαση της υπεραξίας από την εργατική τάξη. Οι καπιταλιστές είναι υποχρεωμένοι να τρέχουν χωρίς σταματημό σε αυτή την κούρσα, όποιος μείνει πίσω χάνεται. Αλλά ακριβώς αυτή η πίεση να συσσωρεύουν «νεκρή εργασία» πάνω στην ζωντανή, είναι που οδηγεί το σύστημα στα «όριά του» -την κρίση και την ύφεση.
Πρόσφατα ο Ντέιηβιντ Χάρβεϊ πραγματοποίησε μια σειρά διαλέξεις προσβάσιμες από το ίντερνετ με θέμα το «Κεφάλαιο» του Μαρξ. Η επιτυχία τους ήταν πρωτόγνωρη. Το ενδιαφέρον δεν είναι καθόλου τυχαίο και καθόλου «ακαδημαϊκό». Την τελευταία δεκαετία μέσα από τους αγώνες ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον νεοφιλελευθερισμό έχει δημιουργηθεί ένα ρεύμα ριζοσπαστικοποίησης το οποίο αναζητάει εναλλακτικές λύσεις απέναντι σε αυτό το σύστημα που μοιάζει όλο και περισσότερο με βαμπίρ. Και οι ιδέες του Μαρξ, όσο και αν πολλοί βιάστηκαν να τις θάψουν, εξακολουθούν να είναι φάρος σ´ αυτή την αναζήτηση. Η οικονομική κρίση που συγκλονίζει το παγκόσμιο σύστημα είναι ακόμα ένας παράγοντας που έχει κάνει τον Μαρξ και την κριτική του στον καπιταλισμό, ακόμα πιο επίκαιρο. Ο Ντέιηβιντ Χάρβεϊ έχει συνεισφέρει πολλά σε αυτή την κατεύθυνση.
Γι´ αυτό κλείστε από τώρα την συμμετοχή σας στο τετραήμερο του «Μαρξισμού». Είναι ο καλύτερος τρόπος να έρθετε σε επαφή με τις ζωντανές μαρξιστικές ιδέες, σε μια συγκυρία που το κίνημα τις έχει μεγάλη ανάγκη για να δώσει τις μάχες του νικηφόρα!