«Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ήρθε να προσφέρει, σε μια εποχή που περισσότεροι ήρθαν για να πάρουν. Και θέλω να διαβεβαιώσω ότι οι Έλληνες πολίτες στο σύνολό τους, εκτιμούν βαθύτατα την τεράστιας σημασίας πρωτοβουλία αυτή» είναι λίγα από αυτά που είπε ο Τσίπρας κατά την τελετή παράδοσης του Κέντρου Πολιτισμού (ΚΠ) του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΝΣ) υπό την παρουσία του Παυλόπουλου, του Μητσοτάκη και όλου του αστικού εσμού που μαζεύτηκε στο φαληρικό Δέλτα στις 3 Φλεβάρη κάτω από πυροτεχνήματα και φωταψίες.
Και στην περίπτωση του φαραωνικού Κέντρου Πολιτισμού, που πρόκειται να στεγάσει δυο από τους σημαντικότερους δημόσιους πολιτιστικούς οργανισμούς της χώρας, την Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) και την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας (ΕΒΕΕ), ο Τσίπρας γλείφει εκεί που έφτυνε, αφήνοντας στην άκρη αυτά που έλεγε ο ίδιος και ο ΣΥΡΙΖΑ λίγα μόλις χρόνια πριν, όταν αρνιόντουσαν να ψηφίσουν στη Βουλή το 2009 την σύμβαση που έφερνε στα τελευταία της η κυβέρνηση Καραμανλή. Το δε όνομα Σταύρος Νιάρχος, που έρχεται σήμερα να ξεπλύνει με τόση ευκολία ο Τσίπρας, γεμίζει αηδία τον μέσο εργαζόμενο που κουβαλάει μνήμες από τη γεμάτη λαμογιές διαδρομή μιας εκ των πλέον πλούσιων εφοπλιστικών οικογενειών αυτής της χώρας που έχτισε την περιουσία της πάνω στον ιδρώτα και το αίμα εκατοντάδων και χιλιάδων ναυτικών.
Ο Τσίπρας δεν λησμόνησε επίσης να μιλήσει για την γενναιοδωρία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος που “επέλεξε να τοποθετήσει τους πόρους του, όχι σε μια επικερδή για τους ίδιους πολιτιστική επένδυση, όπως θα είχαν κάθε δυνατότητα. Αλλά στη δημιουργία ενός κέντρου πολιτισμού την διαχείριση του οποίου αποδίδουν στο δημόσιο». Είναι όμως τα πράγματα έτσι;
Μπορεί αυτοί στην κυβέρνηση και στα κανάλια να κάνουν πως πανηγυρίζουν, αλλά κανείς δεν γιορτάζει μαζί τους, Ούτε το κοινό που καταλαβαίνει πως δεν το αφορά αυτή η γιορτή, αφού με εισιτήρια στα 25, τα 30 ή ακόμα και τα 50 ευρώ ποιος μπορεί να φτάσει στο Φάληρο χωρίς μετρό και να δει κάποια παράσταση; Στην αρχή με τις δωρεάν συναυλίες και τις εκθέσεις πήγε κόσμος, τώρα που ξεκινάει η κανονική λειτουργία τα πράγματα δεν είναι ίδια. Το είδαμε στην τελετή παράδοσης, παρά τον πανηγυρικό τόνο και τα πυροτεχνήματα, δεν βρέθηκαν εκεί χιλιάδες όπως έλεγαν. Δεν ψαρώνει ο κόσμος από τη γκλαμουριά.
Όσο αφορά τους εργαζόμενους τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Αυτή την εβδομάδα μεταφέρονται οι πρώτοι εργαζόμενοι από τις διοικητικές υπηρεσίες. Τα κομμάτια των καλλιτεχνών θα μεταφερθούν από τις 15 Μάρτη και μετά. Μιλάμε για 400 μόνιμους εργαζόμενους.
Από την αρχή λέγαμε πως στο ΚΠ δεν χωράμε και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη. Λέγαμε πως ήταν λάθος επιλογή και πως υπήρχαν καλύτεροι χώροι, π.χ. το Μέγαρο που τα τελευταία χρόνια το χρησιμοποιούσαμε για πρόβες και παραστάσεις. Σήμερα φτάνουμε στο σημείο το τεχνικό τμήμα της κατασκευής των σκηνικών να παραμένει τελικά στις προβληματικές εγκαταστάσεις στο Περιστέρι, ενώ είναι μάλλον σίγουρο πως θα αναγκαστούμε να κρατήσουμε και τους χώρους που νοικιάζουμε για πρόβες στην Καλλιθέα. Αντί να μαζευόμαστε απλωνόμαστε.
Και μπορεί κανείς να καταλάβει τι σημαίνει η μεταφορά από το κέντρο της Αθήνας στο Φάληρο και μάλιστα σε περιοχή που δεν υπάρχει Μετρό. Μεγάλη συζήτηση έχει προκαλέσει το θέμα της μετακίνησης των εργαζόμενων από και προς το ΚΠ. Τα αστικά λεωφορεία κοστίζουν και σε χρήμα και σε χρόνο. Ακόμα και αυτοί που έχουν μεταφορικό έχουν μεγάλο ζήτημα. Τις τελευταίες μέρες ιδιαίτερα έχουμε ανοίξει κόντρα σχετικά με το πάρκινγκ. Ο Οργανισμός θέλει να πληρώνουν πάρκινγκ ακόμα και οι εργαζόμενοι. Κάτι τέτοιο προφανώς και είναι αδιανόητο. Και επιπλέον καύσιμα για να φτάσεις στο Φάληρο και χρήματα για πάρκινγκ δεν βγαίνει. Και να παρκάρεις απέξω είναι αδύνατο, ειδικά τα σαββατοκύριακα σε μια περιοχή γεμάτη ταβέρνες και μαγαζιά. Ταυτόχρονα υπάρχουν και λειτουργικά προβλήματα όπως αυτά που αντιμετωπίζουν ήδη με τις διοικητικές εργασίες, των μετακινήσεων προς και από τις τράπεζες, τα υπουργεία, τις υπόλοιπες δημόσιες υπηρεσίες.
Κουφάρι
Αλλά και το κτήριο δεν είναι 100% έτοιμο. Προς το παρόν είναι ένα άδειο κουφάρι που θα κάνει μήνες, ίσως και χρόνια για να λειτουργήσει κανονικά. Ακόμα και σε στοιχειώδη ζητήματα όπως είναι η είσοδος των συντελεστών στα παρασκήνια και στους χώρους του θεάτρου έχουν γίνει επανειλημμένως παρεξηγήσεις με τους σεκιουριτάδες, ενώ δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο με ποιους όρους και κριτήρια και για ποιους χώρους θα δίνουν κάρτες εισόδου στο προσωπικό της Λυρικής.
Το σημαντικότερο φυσικά είναι οι θέσεις εργασίας. Την προηγούμενη βδομάδα δημιουργήθηκε ένα ολόκληρο θέμα σχετικά με τους φύλακες και τις καθαρίστριες της Λυρικής. Τι θα κάνουν στα καινούρια κτήρια; Σύμφωνα με το Οργανισμό διαχείρισης η φύλαξη και η καθαριότητα έχουν παραχωρηθεί σε ιδιωτικές εταιρίες. Ο νέος διευθυντής της Λυρικής Γ. Κουμεντάκης επέμεινε πως δεν υπάρχει περίπτωση να χαθεί καμιά θέση εργασίας. Ωστόσο καταλαβαίνουμε καλά πως ολόκληρα κομμάτια λειτουργίας της Λυρικής σιγά σιγά φεύγουν από τα χέρια της και περνάνε σε ιδιώτες.
Προς το παρόν όσον αφορά τις παραγωγές δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Στη μεταφορά μας που θα γίνει μέσα στο Μάρτη και αμέσως μετά το Πάσχα θα ανεβάσουμε το Μάκβεθ του Βέρντι στην νέα σκηνή. Θα είναι σίγουρα μια δοκιμαστική περίοδος μέχρι το καλοκαίρι που θα μεταφερθούμε όπως πάντα στο Ηρώδειο. Ταυτόχρονα έχουν ανακοινώσει κάποιες παραστάσεις όχι της κύριας αλλά της εναλλακτικής σκηνής της Λυρικής. Ωστόσο η Λυρική στο καινούριο κτήριο θα είναι σε πλήρη λειτουργία από το φθινόπωρο. Το θέατρο της Ακαδημίας πρέπει να το παραδώσουμε μέχρι τις αρχές του Ιούνη. Πριν αποσυρθούμε θα δώσουμε την ίδια παράσταση που παίχτηκε όταν η Λυρική πρωτομπήκε στο χώρο το 1944 τη “Ρέα” του Σαμαρά.
Από την μεριά των εργαζόμενων, καλλιτεχνών και μη, υπάρχει ανησυχία. Καταλαβαίνουμε πως σε καιρούς σαν και αυτούς τα υπέρογκα νοίκια της τάξης των 4.7 εκ ευρώ που δίνονται θα έχουν αντίκτυπο στα οικονομικά της Λυρικής. Μην ξεχνάμε πως από την προηγούμενη διοίκηση Μιχαηλίδη είχαμε απλήρωτους καλλιτέχνες από το 2015 την ίδια στιγμή που το δυναμικό τη Λυρικής είναι ήδη συρρικνωμένο κατά 30%. Αντί να γίνουν προσλήψεις υπάρχουν φόβοι ότι η διοίκηση αργά ή γρήγορα θα ανοίξει το ζήτημα των συμβάσεων αορίστου χρόνου.
Χορηγία
Από την μεριά της η διοίκηση της Λυρικής αποδέχεται το σχέδιο της χορηγίας Μυτιληναίου που ανακοίνωσε ο Οργανισμός διαχείρισης του ΚΠ αποδεικνύοντας προς ποιά κατεύθυνση κοιτάει για να λύσει τα οικονομικά ανοίγματα. Ακόμα μεγαλύτερη εμπλοκή του κεφαλαίου στον πολιτισμό με ότι επακόλουθα έχει αυτό, και ακόμα πιο ευέλικτες σχέσεις και συμβάσεις για τους εργαζόμενους.
Προς το παρόν οι εργαζόμενοι κρατάμε στάση αναμονής και περιμένουμε να δούμε τις εξελίξεις. Όμως η κατάσταση όχι μόνο δεν έπιασε τις αναμενόμενες προσδοκίες αλλά αντιθέτως δημιουργεί έντονο προβληματισμό. Αυτός είναι και ο λόγος που πιέσαμε την Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος να καλέσει σε μάζεμα των σωματείων των εργαζόμενων που εμπλέκονται στο νέο χώρο για να διερευνηθούν όλες οι προβληματικές. Από την μεριά των εργαζόμενων τόσο στην Λυρική όσο και αργότερα στην Βιβλιοθήκη δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός αλλά αντιθέτως να είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε στις επιθέσεις που ετοιμάζουν.