Η Μαρία Κουβέλη ξεκίνησε την κατάθεσή της στο δικαστήριο κατά την 165η δικάσιμο, στις 26/6, δίνοντας μια σημαντική μαρτυρία για τη συνολική και ποιοτική εικόνα της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα ιδιαίτερα την περίοδο 2011-2013. Η κατάθεση αυτή επιβεβαιώνει το κατηγορητήριο και δίνει την εικόνα της οργανωμένης βίας των νεοναζί.
Η μάρτυρας κλήθηκε στο δικαστήριο με την ιδιότητα της πρώην προέδρου του Συμβουλίου Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ) της Αθήνας, θέση που είχε αναλάβει ως δημοτική σύμβουλος Αθηνών. Ύπαρξη ενός ΣΕΜ προβλέπεται σε πόλεις που ζουν μεταναστευτικοί πληθυσμοί. Την έρευνα για το ποιες πόλεις έχουν τέτοιους πληθυσμούς έχει διεξάγει το Υπουργείο Εσωτερικών. Στο συμβούλιο συμμετέχουν δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι οργανωμένων κοινοτήτων (όπως η Ένωση Αφρικανών Γυναικών, το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών κλπ), εκπρόσωποι οργανώσεων.
Η μάρτυρας κατέθεσε για τους στόχους του ΣΕΜ και τι οδήγησε στην ανάγκη συστηματικής παρακολούθησης της ρατσιστικής βίας: «Κάθε ΣΕΜ έχει ως αντικείμενο να λειτουργήσει ως δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στους μετανάστες κατοίκους και τη δημοτική Αρχή. Μέσα από τη δράση μας, από το 2011 και μετά, κρίναμε ότι λόγω των πολλών κρουσμάτων ρατσιστικής βίας στο κέντρο, έπρεπε να συμμετάσχουμε ως παρατηρητές στο Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, που ιδρύθηκε το 2011 από την Ύπατη Αρμοστεία και την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ)». Η ΕΕΔΑ είναι «θεσμός της Πολιτείας και λειτουργεί παρά τω πρωθυπουργώ. Έχει συσταθεί με νόμο και είναι σύμβουλος της κυβέρνησης για νομοσχέδια που αφορούν τα δικαιώματα».
Το Δίκτυο Καταγραφής, σύμφωνα με τη μάρτυρα, συγκεντρώνει καταγγελίες από τα ίδια τα θύματα, με συνέντευξη και συγκεκριμένα ερωτηματολόγια. Τηρεί αρχεία των επιθέσεων και εκπονεί ετήσιες εκθέσεις. Το ΣΕΜ έχει πρόσβαση στα αρχεία αυτά για να μπορεί να παρέμβει υπέρ της θεσμοθέτησης μηχανισμών που θα προστατεύουν τα θύματα.
Η πρώτη ετήσια έκθεση του Δικτύου Καταγραφής 2011-2012, αποτυπώνει ότι «υπήρξαν 154 περιστατικά ρατσιστικής βίας στον ελλαδικό χώρο, αλλά επικεντρωμένα στο κέντρο της Αθήνας. Υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο modus operandi: Βράδυ, οργανωμένες ομάδες, πολύ συγκεκριμένη περιβολή δηλαδή στρατιωτικά, πολύ κοντό μαλλί. Συγκεκριμένος παράνομος οπλισμός όπως σιδηρογροθιές και μαχαίρια. Μηχανάκια. Μερικές φορές και σκυλιά. Οι επιθέσεις είναι σφοδρές και οι σωματικές βλάβες βαριές. Από τις 154 υποθέσεις, μόνο 24 οδηγήθηκαν στην Δικαιοσύνη».
Για να σχηματιστεί αυτή η εικόνα πάρθηκαν «περισσότερες από 154 συνεντεύξεις. 154 είναι τα κρούσματα που καταγράφηκαν, αλλά τα θύματα ήταν περισσότερα». Επιπλέον «υπάρχουν και άλλα περιστατικά που δεν έχουν καταγραφεί. [..] Χρειάστηκε πολλή δουλειά ακόμη και για να μιλήσουν τα θύματα στο Δίκτυο Καταγραφής. Δεν ήθελαν να πάνε στην αστυνομία από φόβο πώς θα τους αντιμετώπιζε». Επίσης «έχει αποτυπωθεί και η άρνηση στελεχών της ΕΛΑΣ να καταγράψουν περιστατικά. Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει κάνει ειδική έκθεση, με έρευνα 16 μηνών, που αφορά στη συμπεριφορά της αστυνομίας σε τέτοια περιστατικά».
Ομάδες εφόδου
Για τη σχέση της Χρυσής Αυγής με τα κρούσματα που έχουν καταγραφεί από το 2011 και μετά η μάρτυρας κατέθεσε: «Έχει καταγραφεί ότι σημαντικό ποσοστό των επιθέσεων έγιναν από τη Χρυσή Αυγή. Οι καταγγέλλοντες έχουν πει ότι είτε ήταν μέλη, είτε φορούσαν διακριτικά της οργάνωσης, είτε φωνάζανε τα αντίστοιχα συνθήματα.
Πολλά θύματα γνώριζαν το θύτη γιατί ήταν γνωστός στην περιοχή σαν μέλος της ΧΑ. Σε 17 με 20 από τις καταγεγραμμένες περιπτώσεις υπήρχε ανοιχτή δήλωση της πολιτικής ταυτότητας των θυτών, ότι είναι η Χρυσή Αυγή. Αυτό που γνωρίζω και έχει καταγραφεί είναι ότι πρώτον υπήρξε μια ένταση των κρουσμάτων από ομάδες εφόδου σε συγκεκριμένες περιοχές μετά τις εκλογές του 2012 και την είσοδο της ΧΑ στη Βουλή και δεύτερον υπήρξε μια πολύ σημαντική μείωση μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα».
Το 2012 με την είσοδο στη Βουλή, τα μέλη της ΧΑ που ήδη συμμετείχαν σε ρατσιστικές οργανωμένες επιθέσεις, θεώρησαν ότι πλέον υπάρχει και νομιμοποίηση στις πράξεις τους, σύμφωνα με τη μάρτυρα. Χαρακτήρισε δε τη μείωση των επιθέσεων «συντεταγμένη οπισθοχώρηση» όπως συντεταγμένη ήταν και η κλιμάκωση, ενώ συνδέει την εν λόγω οπισθοχώρηση με τη δίωξη και τη φυλάκιση των ηγετικών στελεχών.
Εν αναμονή μιας μάρτυρος που φέρνει επίσημα και συντριπτικά στοιχεία, ενώ επιπλέον εκπροσωπεί θεσμούς της Πολιτείας, η υπεράσπιση προσπάθησε να επισκιάσει την κατάθεσή της. Έστησε για ακόμη μια φορά ένα σόου αυτοθυματοποίησης μέσα στο χώρο του Εφετείου, προκαλώντας διακοπή. Συνεχίζει δε στη γραμμή να γίνονται συστηματικά επεισόδια μόνο στο Εφετείο για να επιχειρήσει την επιστροφή της δίκης στον Κορυδαλλό, αλλά η προσπάθεια αυτή δεν θα περάσει.
Η κατάθεση της Μ.Κουβέλη συνεχίζεται στο Εφετείο την 28/6.
Η Θέμις Σκορδέλη, που αποκάλεσε στο Δημοτικό Συμβούλιο Αθήνας τους μετανάστες «κατσαρίδες», όπως κατέθεσε η Μ. Κουβέλη, δικάζεται στις 7 Ιούλη για επίθεση τάγματος εφόδου σε βάρος Αφγανών.
Συνήγορος του Πολίτη: “Αθέατη εγκληματικότητα”, με τη συμβολή αστυνομικών-κρατικών οργάνων
«Οι 281 διασταυρωµένες καταγγελίες που καταγράφηκαν σε 16 µήνες µε πηγές τα µέσα ενηµέρωσης, τις ΜΚΟ, και τον ίδιο τον Συνήγορο του Πολίτη, καταδεικνύουν ότι η βία στους δρόµους µε στόχο τον “διαφορετικό”, µε βάση την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, τη φυλή, το χρώµα, τον σεξουαλικό προσανατολισµό ή το θρήσκευµα, είναι φαινόµενο υπαρκτό και συνεχώς εντεινόµενο.
Οι περιπτώσεις που καταγράφονται στην παρούσα έκθεση αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου. Η πλειοψηφία των ρατσιστικών επιθέσεων, για διάφορους λόγους, είτε δεν καταγγέλλεται καθόλου, είτε καταγγέλλεται αλλά δεν καταγράφεται, είτε καταγράφεται αλλά όχι ως ρατσιστική. Η αδράνεια και απροθυµία αστυνοµικών, η άρνηση σύλληψης δραστών ή καταγραφής περιστατικών και, από την πλευρά των θυµάτων, ο φόβος είτε της σύλληψης είτε του στιγµατισµού και η πεποίθηση ότι δεν πρόκειται να δικαιωθούν, µοιάζουν µε συγκοινωνούντα δοχεία. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για κλασική περίπτωση αθέατης εγκληµατικότητας, στη µεγάλη έκταση της οποίας φαίνεται να συμβάλλει η στάση και συµπεριφορά αστυνοµικών και άλλων κρατικών οργάνων. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε περιοχές στις οποίες κατά τεκµήριο, αλλά και από τα στοιχεία της παρούσας έρευνας, παρατηρείται ιδιαίτερη έξαρση του φαινοµένου, όπως π.χ. σε µεγάλο τµήµα του κέντρου της Αθήνας, τα αστυνοµικά τµήµατα καταγράφουν στην καλύτερη περίπτωση πολύ µικρό αριθµό περιστατικών όπου αναγνωρίζεται ρατσιστικό κίνητρο. Με χαρακτηριστικότερο παράδειγµα το αστυνοµικό τµήµα Οµονοίας, όπου η υπηρεσία αναφέρει ότι δεν διαθέτει στοιχεία για ύπαρξη περιστατικών ρατσιστικής βίας στην περιοχή ευθύνης της!
Ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιµά ότι η δραµατική αύξηση του αριθµού των καταγγελιών για ρατσιστικές επιθέσεις αλλά και της κλιµακούµενης έντασης της ασκούµενης βίας, από τον Μάιο του 2012 και µετά, αντανακλά µεταξύ άλλων και τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις που επέτρεψαν την εκπροσώπηση στο εθνικό Κοινοβούλιο του κόµµατος της Χρυσής Αυγής, το οποίο διακρίνεται για τον πρωτοφανή σε οξύτητα και επιθετικότητα εθνικιστικό/ρατσιστικό, ξενοφοβικό και µισαλλόδοξο πολιτικό λόγο».
Από την περίληψη ειδικής έκθεσης «Το φαινόµενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιµετώπισή του».
Η έκθεση αφορά την περίοδο μεταξύ 1/1/2012 και 30/4/2013.
Οι επόμενες δικάσιμοι
Ιούνης:
28/6 στο Εφετείο, 30/6 στον Κορυδαλλό.
Ιούλης:
4/7, 6/7, 10/7 και 13/7 στο Εφετείο, 5/7, 11/7, 17/7 και 19/7 στον Κορυδαλλό.