Σε τρεις δικάσιμους έδωσε το παρών ο δημοσιογράφος της ΕφΣυν Γ. Μπασκάκης (168η-170η), τελειώνοντας την κατάθεσή του στις 6/7. Η διαδικασία καθυστέρησε αρκετά λόγω των διακοπών και των εντάσεων που προκάλεσε η υπεράσπιση, μπροστά στον όγκο των στοιχείων που εισέφερε ο μάρτυρας.
Λόγω της ενασχόλησής του με το χώρο της ακροδεξιάς τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν σε θέση να δώσει μια συνολικότερη εικόνα που συνδέει τις επιμέρους. Αναγνώρισε για παράδειγμα 10 από τους 18 κατηγορούμενους για τη δολοφονία Φύσσα σε μία φωτογραφία, εξηγώντας ότι ξέρει τα πρόσωπά τους λόγω της έρευνας που έχει κάνει για τη δράση της Χρυσής Αυγής και ειδικά της Τοπικής Οργάνωσης Νίκαιας η οποία, ως “πρότυπο” τοπικής που ήταν, έκανε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα (ήταν η τοπική που έκανε τη δολοφονική επίθεση στον Π. Φύσσα).
Για τις αντιφατικές δηλώσεις-κλειδιά στελεχών μετά από επιθέσεις, ο μάρτυρας εξήγησε: “η Χρυσή Αυγή απευθύνεται σε δύο ακροατήρια. Το ένα είναι το δικό της, το εσωτερικό, το στενό. Το άλλο είναι το ευρύτερο και σε αυτό προσπαθεί να αποσυνδεθεί από την όποια ποινική εξέλιξη έχει κάποια από τις πράξεις”. Xαρακτηριστικό παράδειγμα που έφερε ο μάρτυρας ήταν το εξής: “Το 2012 η ΕΛΜΕ Χανίων βγάζει ανακοίνωση στην οποία καταδικάζει την αύξηση των ρατσιστικών επιθέσεων. Χωρίς να κατονομάζει [ποιος τις κάνει]. Η Χρυσή Αυγή απάντησε με ανακοίνωσή της ότι στοχοποιείται ένα 'νόμιμο πολιτικό κόμμα'. Γιατί το κάνει; Ήθελε την κηδεμονία αυτών των επιθέσεων για το ακροατήριό της”.
Σημαντική ήταν η συνεισφορά του μάρτυρα στη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν. Η Χρυσή Αυγή δεν ξεπήδησε το 2011 από το πογκρόμ στο κέντρο της Αθήνας, ούτε το 2012 σαν κοινοβουλευτική δύναμη.
Αντιθέτως έγινε το ανάποδο (κι αυτό είναι που επιβεβαιώνει τις προειδοποιήσεις και τις καταγγελίες των αντιφασιστών από πολύ πριν το πογκρόμ για τη φασιστική απειλή και τις ευθύνες που φέρει γι' αυτήν το πολιτικό σύστημα): επί δεκαετίες “έχτιζε” ένα δίκτυο ταγμάτων εφόδου με αυστηρή ιεραρχία, που τελούσαν πράξεις παρόμοιες με αυτές που δικάζονται σήμερα.
Επιθέσεις
Ο μάρτυρας αναφέρθηκε χαρακτηριστικά σε δύο από τις παλιότερες και πιο γνωστές καταγεγραμμένες επιθέσεις με χαρακτηριστικά τάγματος εφόδου, που έφτασαν και μέχρι τα δικαστήρια. Την άνοιξη του 1996, 15 μέλη της Χρυσής Αυγής επιτέθηκαν σε συνεργείο της Εργατικής Αλληλεγγύης που προπαγάνδιζε το φεστιβάλ Μαρξισμός '96.
Σε δίκη πήγαν τα τότε ηγετικά στελέχη Χ. Κουσουμβρής και Δ. Ζαφειρόπουλος. Την ημέρα που εκδικαζόταν η υπόθεσή τους το 1998, έγινε η δολοφονική επίθεση σε βάρος του Δ. Κουσουρή από τον Α. Ανδρουτσόπουλο (“Περίανδρο”). Ο Μπασκάκης τόνισε στο δικαστήριο πως ο Ανδρουτσόπουλος έχει δηλώσει ότι στην επίθεση σε βάρος του Κουσουρή “ηθικός αυτουργός ήταν ο Μιχαλολιάκος, φυσικός αυτουργός ο Παναγιώταρος”, ενώ είχε επίσης πει ότι ο Μιχαλολιάκος “μας έστελνε να κάνουμε σοβαρά πλημμελήματα και κακουργήματα”. Στο σήμερα, λέει ο μάρτυρας, ο Ανδρουτσόπουλος εγκαλεί τη Χρυσή Αυγή ότι “ενώ είναι εθνικοσοσιαλιστική οργάνωση, το κρύβει”. Καθώς και ότι “αρνείται στελέχη της όπως ο Ρουπακιάς”.
Πηγαίνοντας ακόμη πιο πίσω ο μάρτυρας αναφέρθηκε στην ίδια την ίδρυση της εγκληματικής οργάνωσης. “Δήλωση έκανε στον Άρειο Πάγο το 1983. Πρώτη φορά όμως κατέβηκε στις ευρωεκλογές το 1994, ενώ σε εκλογές το 1996. Όλα αυτά τα χρόνια δεν δούλευε σαν κόμμα”. Ρωτηθείς για τη δομή της οργάνωσης αναφέρθηκε στην λεγόμενη “Αρχή του αρχηγού”, ότι ο αρχηγός είναι πρόσωπο απαραβίαστο και έχει τον τελευταίο λόγο σε όλες τις αποφάσεις.
Η Αρχή προκύπτει από το καταστατικό της Χρυσής Αυγής (το έφερε στο φως ο Δ.Ψαρράς σε δημοσίευμά του στην ΕφΣυν το 2013), αλλά και από ομιλίες των μελών της, μεταξύ των οποίων και μελών της Νίκαιας, της “τοπικής-πρότυπο”. Ο Πατέλης για παράδειγμα (πυρηνάρχης Νίκαιας) “σε ομιλίες του σε Πέραμα και Σαλαμίνα εξηγεί ποια είναι η ιεραρχία και πώς φτάνουμε στον αρχηγό. 'Όλοι είμαστε υποχρεωμένοι να τηρούμε τις εντολές του αρχηγού' και όποιος δεν πειθαρχεί θα απομακρύνεται. Ταυτόχρονα όμως [χρειάζεται να] σέβεσαι τον πυρηνάρχη γιατί εκφράζει τη θέληση του αρχηγού”.
Η υπεράσπιση κατέφυγε μέχρι και σε επίθεση κατά του Τύπου, ισχυριζόμενη ότι ο μάρτυρας είτε θα αποκαλύψει τις πηγές του (πράγμα που σύμφωνα με το συνήγορο Πολιτικής Αγωγής, Κ. Παπαδάκη αναιρεί την ελευθερία του Τύπου), είτε δε θα ληφθεί υπ' όψιν.
Κρίση αμνησίας…
Στις 6/7 (170η) κατέθεσε ο Φίλιππος Μπάμης, πρώην Δήμαρχος Οιχαλίας, για τα επεισόδια χρυσαυγιτών στον Μελιγαλά το 2013. Ο ανεξάρτητος δεξιός πρώην δήμαρχος εμφανίστηκε με κρίση αμνησίας που έχουν οι λίγοι μάρτυρες που δε θέλουν να καταθέσουν τίποτε. Όταν με τις ερωτήσεις φάνηκε ότι ο μάρτυρας έχει ανατρέψει συνολικά τη στάση του, η πρόεδρος είπε: “ξέρετε, από το 2013 μέχρι το 2017 δεν είναι πολλά τα χρόνια”.
Αντίθετα, ο αντιδήμαρχος Η. Ντονάς, που ξεκίνησε την κατάθεσή του στην 172η δικάσιμο (11/6), περιέγραψε καθαρά ότι οι χρυσαυγίτες βουλευτές Κασιδιάρης και Παναγιώταρος πήραν με τη βία τη διεύθυνση της εκδήλωσης και όριζαν με παραγγέλματα, «όπως στο στρατό», ποιος θα καταθέσει στεφάνι, δίνοντας βήμα σε τουλάχιστον 6-7 τοπικές οργανώσεις της ΧΑ (Περάματος, Πειραιά, Λαυρίου κ.α). Συνεχίζει την κατάθεσή του στις 13/7.
Στις 10/7 (171η) κατέθεσε ο Παναγιώτης Μπούσιος, αστυνομικός ρεπόρτερ του Σταρ, που στο πρώτο μνημόσυνο του Φουντούλη και του Καπελώνη, το Δεκέμβρη του 2013, δέχτηκε επίθεση ενώ κάλυπτε επεισόδια μεταξύ χρυσαυγιτών, που κατευθύνονταν από τα γραφεία της ΧΑ του Ν. Ηρακλείου στο νεκροταφείο, και κατοίκων. Ο μάρτυρας είπε ότι δεν του έκανε εντύπωση η επίθεση. Κατά τη γνώμη του, έγινε διότι η ΧΑ θέτει «κανόνες» στο πώς θα διαχειρίζονται οι δημοσιογράφοι την εικόνα της, τους οποίους «επιβάλλει με τη βία». Ανέφερε δε πως προέκυψε ΕΔΕ για τη στάση των αστυνομικών στο περιστατικό.
Την ίδια ημέρα κατέθεσε και ολοκλήρωσε ο Μενέλαος Μύριλλας, φωτορεπόρτερ και αυτόπτης μάρτυρας στην επίθεση σε βάρος δημοσιογράφων-φωτορεπόρτερ κατά την μεταγωγή ηγετικών στελεχών της ΧΑ στο Εφετείο, στις 4/7/14. Ο μάρτυρας επιβεβαίωσε την κατάθεση του Γ. Κέμμου (160η δικάσιμος), σύμφωνα με την οποία η επίθεση ήταν απρόκλητη και σφοδρή, με αποτέλεσμα ο Κέμμος να πέσει στο οδόστρωμα και να δεχτεί ισχυρό χτύπημα με άρβυλο. Επιβεβαίωσε επίσης την κατάθεση του Μ. Λώλου (167η δικάσιμος) ότι θύματα ήταν και δύο ακόμη συναδέλφισσές τους. Τέλος, επιβεβαιώνει αυτά που έχουν πει όλοι οι μέχρι τώρα μάρτυρες που καλύπτουν δημόσια γεγονότα της ΧΑ, ότι η νεοναζιστική οργάνωση επιβάλλει στους δημοσιογράφους το αν (και με ποιον τρόπο) θα την παρουσιάζουν.
Ο μάρτυρας Γιώργος Μώρος, ανένταχτος αντιφασίστας από την Καλλιθέα, κατέθεσε στις 11/7 (172η) για τις επιθέσεις που δέχτηκε από χρυσαυγίτες το 2013, ενώ μίλησε και για τα πογκρόμ της Χρυσής Αυγής το 1998 γύρω από τα παλιά της γραφεία, στη Σολωμού.
Οι επόμενες δικάσιμοι
13/7 στο Εφετείο, 17/7 και 19/7 στον Κορυδαλλό.
Καταδικάστηκε η Σκορδέλη
Σε τρία χρόνια φυλάκισης με τριετή αναστολή καταδικάστηκαν οι κατηγορούμενοι Θ. Σκορδέλη, Γ. Λουκιανός και Γ. Μαρκουλάκης για την επίθεση τάγματος εφόδου σε βάρος Αφγανού στον Αγ. Παντελεήμονα το Σεπτέμβρη του 2011. Η εκδίκαση της υπόθεσης, που έχει λάβει πάνω από 10 αναβολές, ξεκίνησε την Παρασκευή 7/7 με τις καταθέσεις των μαρτύρων και του θύματος, ενώ ολοκληρώθηκε τη Δευτέρα 10/7 με την καταδικαστική απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών.
Η Θέμις Σκορδέλη, που την περίοδο εκείνη εμφανιζόταν στον Άγιο Παντελεήμονα ως «αγανακτισμένη κάτοικος» και είχε αποκαλέσει σε δημοτικό συμβούλιο τους μετανάστες «κατσαρίδες», καταδικάστηκε για ηθική αυτουργία σε επικίνδυνη σωματική βλάβη. Οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν στην ίδια ποινή για φυσική αυτουργία. Με άλλα λόγια, η Σκορδέλη ήταν επικεφαλής του τάγματος εφόδου και έδινε εντολές, όπως κατέθεσε άλλωστε και το θύμα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Εισαγγελέας πρότεινε 4 χρόνια φυλάκισης σε κάθε κατηγορούμενο, καθώς και ότι το δικαστήριο αρνήθηκε το ελαφρυντικό του πρότερου έντιμου βίου στους φυσικούς αυτουργούς. Το δικαστήριο απεφάνθη ότι πρόκειται για οργανωμένη επίθεση.
Η Θέμις Σκορδέλη το 2012 κατέβηκε υποψήφια βουλευτής με τη Χρυσή Αυγή. Όπως είπε χαρακτηριστικά η Ευγενία Κουνιάκη, συνήγορος πολιτικής αγωγής: «η Χ.Α αποποιείται την πράξη αλλά αναβαθμίζει τα στελέχη που την κάνουν». Σήμερα είναι κατηγορούμενη για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση στην κεντρική δίκη των νεοναζί, με την επίθεση στους Αφγανούς μετανάστες να είναι βασικό αποδεικτικό στοιχείο. Η Σκορδέλη έχει επίσης καταδικαστεί για επίθεση σε βάρος κλιμακίου του Αλαβάνου το 2010, υπόθεση για την οποία κατέθεσε μεταξύ άλλων ο μάρτυρας Θ.Κούρκουλας στη δίκη της Χρυσής Αυγής.