Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Mεταφορών με το οποίο προβλέπεται η «κρατικοποίηση» του ΟΑΣΘ στα πρότυπα των συγκοινωνιών της Αθήνας. Η «κρατικοποίηση» μπαίνει σε εισαγωγικά αφού, παρά τα όσα αναφέρει η κυβέρνηση, το νομοσχέδιο εναρμονίζεται πλήρως με τις μνημονιακές επιταγές. Πως αλλιώς θα είχε άλλωστε «την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», την οποία διαφημίζουν συνεχώς τα στελέχη της κυβέρνησης; 

Συγκεκριμένα, ο ιδιωτικός ΟΑΣΘ εξαγοράζεται και μπαίνει σε καθεστώς εκκαθάρισης, καταργείται το ΣΑΣΘ (Συμβούλιο Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης), ενώ στη θέση τους θα δημιουργηθούν δύο φορείς υπεύθυνοι για την εποπτεία και τη λειτουργία του συγκοινωνιακού έργου: ο «Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης ΑΕ» ( ΟΣΕΘ ΑΕ) και οι «Αστικές Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης ΑΕ» (ΑΣΥΘ ΑΕ) αντίστοιχα. 

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως αποτέλεσμα της πίεσης από δύο παράγοντες: τις διαρκείς κινητοποιήσεις των περασμένων μηνών από τους εργαζόμενους του ΟΑΣΘ για να πληρωθούν τα δεδουλευμένα τους, καθώς και από το χάος που έχει προκληθεί στη Θεσσαλονίκη εξαιτίας της διοίκησης της εταιρίας με την πολιτική των ακριβών εισιτηρίων, της λειψής εξυπηρέτησης, των προστίμων σε άνεργους επιβάτες κτλ. Η κατάσταση που επικρατούσε εξαιτίας του ιδιωτικού ΟΑΣΘ είχε φτάσει στο απροχώρητο και έτσι το υπουργείο αναγκάστηκε να κινηθεί. Η πρόταση για κρατικοποίηση είναι στη σωστή κατεύθυνση, όμως, όπως είπαμε και παραπάνω, το νομοσχέδιο δεν πλησιάζει αυτή την προοπτική. 

Ο Συντονισμός Ενάντια στα Μνημόνια σε ανακοίνωσή του σωστά εξηγεί ότι: «Οι εικόνες από τις συγκοινωνίες της Αθήνας με την λειψή χρηματοδότηση, τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ που δεν έχουν ανταλλακτικά και είναι στα αμαξοστάσια, υπάρχει ο κίνδυνος να επαναληφθούν και στη Θεσσαλονίκη αν η κρατικοποίηση δεν συνοδευτεί με γενναία χρηματοδότηση των αστικών συγκοινωνιών. Αλλιώς θα μοιάζει ότι ο πραγματικός σκοπός του κ. Σπίρτζη δεν είναι η βελτίωση των δημοσίων συγκοινωνιών, αλλά η πλήρης εναρμόνιση με τις μνημονιακές επιταγές που σημαίνει ότι ο κύριος στόχος είναι η μείωση της χρηματοδότησης των δημόσιων συγκοινωνιών.

Γενναία χρηματοδότηση

Το σχέδιο που προτείνει ο κ. Σπίρτζης, όσο δεν συνοδεύεται με γενναία χρηματοδότηση, θα συνεχίσει να αναπαράγει αδιέξοδα. Θα αλλάξουν οι «ιδιοκτήτες» του ΟΑΣΘ, και πάλι με τους ιδιώτες μέσα, αφού το νομοσχέδιο προβλέπει ότι θα μπορούν να έχουν, προς το παρόν τουλάχιστον, έως και το 49% του κρατικού φορέα αλλά οι καλές και φτηνές συγκοινωνίες θα είναι το ζητούμενο.

Το δεύτερο πρόβλημα που έχει το σχέδιο της κυβέρνησης είναι ότι δεν βάζει ρητά ότι οι εργαζόμενοι του ΟΑΣΘ δεν θα χάσουν κανένα από τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις τους. Ούτε μισθολογικά (πχ κόβοντας 13ο και 14ο μισθό που τώρα παίρνουν, μειώνοντας τους μισθούς στα πλαίσια των πετσοκομμένων μισθών του ευρύτερου δημόσιου τομέα), ούτε άλλες θεσμικές κατακτήσεις (πχ ρεπό κλπ). Δεν μπορεί η κρατικοποίηση να γίνει πάνω στις πλάτες των εργαζόμενων του ΟΑΣΘ».  

Το κρίσιμο σημείο στην υπόθεση παραμένει: ποιος θα ελέγχει τον νέο ΟΑΣΘ; Η διορισμένη διοίκηση από την κυβέρνηση, την τρόικα και τους ιδιώτες ή οι ίδιοι οι εργαζόμενοι που εκτελούν το συγκοινωνιακό έργο και ξέρουν κάθε ανάγκη που υπάρχει; 

Αυτή η μάχη βρίσκεται σε εξέλιξη. Καθοριστικά ζητήματα για την έκβασή της είναι η κινητοποίηση των εργαζόμενων του ΟΑΣΘ, ο συντονισμός τους με τις υπόλοιπες συγκοινωνίες πανελλαδικά και ο κοινός αγώνας για δημόσιες συγκοινωνίες, με εργαζόμενους με πλήρη εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα. 

Για αυτή την προοπτική μας μίλησε ο Νίκος Σμπαρούνης, μέλος του Σωματείου Εργαζόμενων Λειτουργίας Μετρό (ΣΕΛΜΑ) και της «Κόκκινης Γραμμής», του αντικαπιταλιστικού δικτύου εργαζόμενων στις συγκοινωνίες: «Το πάγιο αίτημα του εργατικού κινήματος, από καταβολής του σχεδόν, είναι ίδια αμοιβή για ίδια εργασία ανεξαρτήτως σε ποιον εργοδότη δουλεύεις. Με αυτή τη λογική θα έπρεπε να ζητάμε εξίσωση των μισθών προς τα πάνω, δηλαδή τα χρήματα που έπαιρναν προ μειώσεων οι εργαζόμενοι της Θεσσαλονίκης να τα παίρνουν όλοι οι εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες είτε δουλεύουν στον ΟΑΣΑ, είτε δουλεύουν στα επαρχιακά ΚΤΕΛ, είτε στα υπεραστικά ΚΤΕΛ κτλ. Δεν μπορούμε εμείς που είμαστε χαμηλόμισθοι να χρησιμοποιηθούμε ως όχημα για να κατέβει ο μισθός όλων των υπόλοιπων. Η ιδιωτικοποίηση που σχεδιάζουν για την Αθήνα θα οδηγήσει σε συνθήκες τις οποίες τώρα καυτηριάζουν και προχωρούν σε κρατικοποίηση στη Θεσσαλονίκη. Είναι λογικό να γίνει σε άλλες πόλεις το αντίστροφο από το οποίο περιγράφουν για τη Θεσσαλονίκη; Πρέπει να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά γιατί όλα αυτά ανοίγουν τη συζήτηση για συμπίεση αμοιβών στις συγκοινωνίες και αυτό πρέπει να αποτραπεί πάση θυσία».