Διεθνή
Το ισπανικό κράτος σε κρίση: Παλίρροιες στους δρόμους, απεργίες στους χώρους δουλειάς

Απεργοί της Coca Cola κατάφεραν να ματαιώσουν το κλείσιμο ενός εργοστάσιου της εταιρείας

Το ισπανικό κράτος διασχίζει μια πολιτική κρίση. Κρίση που εκφράζεται με τα προβλήματα της δεξιάς: απώλεια της απόλυτης πλειοψηφίας για το PP που πλέον έχει μια κυβέρνηση εύθραυστη. Άλλη έκφραση είναι ο βαθύς διχασμός στο σοσιαλδημοκρατικό PSOE, που πέρασε μια διαδικασία ταχείας πασοκοποίησης, παραλίγο εσωτερικής διάσπασης και μετά από εσωτερικές εκλογές προσπαθεί να περάσει μια ψεύτικη εικόνα ανανέωσης με το σύνθημα ‘Είμαστε η Αριστερά’, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να μην καταβυθιστεί τελείως. Και βέβαια η πολιτική κρίση εκφράζεται και με την άνοδο της Αριστεράς.

Η σημερινή κυβέρνηση του PP, που χρειάστηκε δύο εκλογικές διαδικασίες για να σχηματιστεί, είναι αδύναμη, πολύ μακριά από ό,τι είχαν συνηθίσει για χρόνια με τις απόλυτες πλειοψηφίες στο Κοινοβούλιο. Είναι μια κυβέρνηση που ήδη πριν τις εκλογές αναγκάστηκε να κάνει βήματα πίσω και σήμερα φαίνεται να περνάει από την επίθεση στην άμυνα. Δυο παραδείγματα μόνο είναι χαρακτηριστικά. Τον περασμένο Οκτώβρη, με το που σχημάτισε την κυβέρνηση, ο Ραχόι ανακοίνωσε ότι καταργεί τις εξετάσεις επαναπιστοποίησης, τις επιπλέον εξετάσεις στα τέλη της σχολικής χρονιάς που είχε επιβάλει η τελευταία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της ίδιας του της κυβέρνησης. Η κατάργηση ήταν μια άμεση απάντηση στην μαζική απεργία σε όλη την εκπαίδευση που είχε οργανωθεί μια βδομάδα νωρίτερα. Επιπλέον, η κυβέρνηση δυσκολεύεται να συγκεντρώσει πλειοψηφίες. Για να περάσει τον προϋπολογισμό του 2017 αναγκάστηκε να καταφύγει στον μοναδικό βουλευτή ενός τοπικού κόμματος από τα Κανάρια Νησιά.

Η αποδυνάμωση της κυβέρνησης είχε ξεκινήσει από πιο νωρίς. Πάνω από 900 στελέχη του PP βρίσκονται υπό διώξη για διαφθορά. Τέσσερις υπουργοί αναγκάστηκαν να παραιτηθούν μεταξύ 2014 και 2016. Πέρσι ο Σόρια, ο υπουργός που κατέστρεψε τις θέσεις εργασίας στις ανανεώσιμες πηγές φτάνοντας να βάλει φόρο και στον ίδιο τον ήλιο, έφυγε μπλεγμένος στο σκάνδαλο του Παναμά. Ένα χρόνο πριν, ο Μπερτ, Υπουργός Παιδείας, επικεφαλής της μεγαλύτερης επίθεσης για την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης, βρέθηκε εκτός κυβέρνησης αφού το PP έχασε 2,4 εκατομμύρια ψήφους στις τοπικές και περιφερειακές εκλογές. Το 2014 εγκατέλειψε την κυβέρνηση η Άνα Μάτο, Υπουργός Υγείας, όταν βρέθηκε κατηγορούμενη για διαφθορά αλλά χωρίς αμφιβολία λόγω της πίεσης στην οποία βρισκόταν από ένα χρόνο κινητοποιήσεις του κινήματος για τη Δημόσια Υγεία. Εκείνο το κίνημα κατάφερε να σταματήσει την ιδιωτικοποίηση έξι νοσοκομείων στη Μαδρίτη. Την ίδια χρονιά είχαμε τη χαρά να στείλουμε σπίτι του διά παντός τον Ρουίθ Γκαγιαρντόν, Υπουργό Δικαιοσύνης, εμπνευστή ενός νόμου για τις εκτρώσεις που αν το PP δεν είχε αναγκαστεί να τον κρατήσει στο συρτάρι, θα είχε σημάνει μεγάλα βήματα πίσω για το δικαίωμα των γυναικών να αποφασίζουμε για το ίδιο μας το σώμα.

Αποτέλεσμα

Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα των αγώνων. Αγώνων που τον περασμένο Φλεβάρη και Μάρτη γέμισαν τους δρόμους πολλών πόλεων σε υπεράσπιση των προσφύγων, με τη διαδήλωση της Βαρκελώνης να είναι η μεγαλύτερη της Ευρώπης. Η Βαρκελώνη είδε τους δρόμους της να πλημμυρίζουν πολλές φορές τα τελευταία χρόνια με τις διαδηλώσεις για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας, ανοίγοντας το δρόμο για ένα δημοψήφισμα τον Οκτώβρη που έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με την ισπανική κυβέρνηση. 

Από το 2011 όταν ξέσπασε το «Κίνημα των Αγανακτισμένων της 15 Μάη», υπάρχει μια αδιάκοπη συνέχεια αγώνων στο ισπανικό κράτος. Με στριφογυρίσματα αλλά και ωριμάζοντας, συνεχίζουν από τότε ενεργές πλατφόρμες όπως οι «Παλίρροιες». Για παράδειγμα η Πράσινη Παλίρροια για τη δημόσια παιδεία που έχει οργανώσει κλαδικές απεργίες και αναρίθμητες διαδηλώσεις, και επιτυχίες όπως το φρενάρισμα της προτεραιότητας της ισπανικής γλώσσας σε περιοχές που μιλούνται καταλανικά. Η Λευκή Παλίρροια για τη δημόσια υγεία ενώνει εργαζόμενους και χρήστες των υπηρεσιών υγείας και πρόσφατα έδειξε τη δύναμή της σταματώντας τη συνένωση δύο νοσοκομείων στη Γρανάδα, αφού πρώτα κατέκλυσε την πόλη με διαδηλωτές πολλές φορές. Παράλληλα, μετά το πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμο που κινητοποίησαν στη Μαδρίτη, οι Πορείες Αξιοπρέπειας συνεχίζουν τη δράση τους ως πλατφόρμα συντονισμού των αγώνων, όπου συναθροίζονται οι Παλίρροιες, οι εργατικοί χώροι που βρίσκονται σε κινητοποίηση μαζί με πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις από όλη τη χώρα με σκοπό την κοινή οργάνωση και απόφαση των επόμενων βημάτων.

Μαζί με όλα αυτά συνεχίζουν οι εργατικοί αγώνες. Κλάδοι όπως η αποκομιδή των σκουπιδιών ή το Τελεμάρκετινγκ έχουν οργανώσει πολλές απεργίες για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους, όπως το έκαναν και οι τεχνικοί της Movistar, του μεγαλύτερου πάροχου τηλεφωνίας, με μια δυνατή απεργία διαρκείας. 

Μόνο τις τελευταίες βδομάδες, είχαμε τη νίκη των εργατών στην Κουέταρα, μια γνωστή μάρκα μπισκότων, που μετά από δύο χρόνια αντίστασης κέρδισαν τα αιτήματά τους. Οι εργαζόμενοι της Κόκα-Κόλα κατάφεραν νίκη στον ηρωικό αγώνα που ξεκίνησαν πριν από 15 μήνες, κατασκηνώνοντας έξω από το εργοστάσιο που ήθελε να κλείσει η εταιρεία και καταφέρνοντας να παγώσουν το κλείσιμο και να επαναπροσληφθούν, ενώ τώρα η εταιρεία πρέπει να αναγνωρίσει όλα τα δικαιώματα που είχαν πριν ξεκινήσουν οι επιθέσεις. Η απεργία των λιμενεργατών ενάντια στο διάταγμα που απελευθερώνει τον κλάδο (το πρώτο διάταγμα με την υπογραφή του βασιλιά από τη δεκαετία του ’70 που απορρίπτεται σε πρώτη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο) προκάλεσε ένα κύμα διεθνούς αλληλεγγύης και κατάφερε να μπλοκάρει τις απολύσεις.

Αυτοί οι αγώνες αντιμετωπίστηκαν με ισχυρή πολιτική καταστολή, για την οποία το PP είχε προετοιμάσει το «Νόμο Φίμωτρο» το 2015. Όμως, η συνέχεια των αγώνων καθόρισε ότι η ριζοσπαστικοποίηση των χρόνων της κρίσης εκφράστηκε ξεκάθαρα προς τα αριστερά, χωρίς να αφήσει χώρο σε σημαντική άνοδο των φασιστών. Σήμανε επίσης μια σημαντική διαδικασία πολιτικοποίησης. Η εμφάνιση και η επιτυχία του Ποδέμος μετά το 2015 σήμαναν ένα τέτοιο βήμα για πολύ κόσμο που είδε το νέο κόμμα ως πιθανή αποκρυστάλλωση των αιτημάτων του και πέρασε από το «αγανακτισμένο» σύνθημα «Ούτε σημαίες, ούτε κόμματα» στην ενεργητική συμμετοχή στο χτίσιμο ενός κόμματος, παρεμβαίνοντας στις πολιτικές αντιπαραθέσεις και συνελεύσεις. Η πολιτικοποίηση γίνεται ακόμη πιο εμφανής στις διαδηλώσεις για τους πρόσφυγες που υπήρξαν μαζικότατες, ή σε κινήσεις όπως το Καραβάνι Ανοίγοντας Σύνορα που αυτές τις μέρες διαδηλώνει ενάντια στις ρατσιστικές μεταναστευτικές πολιτικές της ΕΕ και του ισπανικού κράτους, δείχνοντας αλληλεγγύη προς τον κόσμο που πηγαίνει για απέλαση, καταγγέλλοντας τα “Κέντρα Κράτησης» στα σύνορα και περνώντας απέναντι στη Μελίγια ενάντια στο φράχτη της ντροπής.

Οργάνωση

Η εργατική τάξη είδε ότι με οργάνωση και ενωτικές μάχες έρχονται αποτελέσματα και νιώθει αυτοπεποίθηση. Αυτό έγινε για παράδειγμα με την άμεση απάντηση στην πυρκαγιά που σάρωσε πριν από μερικές βδομάδες ένα μέρος της Ντονιάνας, ενός από τους πιο σημαντικούς Δρυμούς της Ισπανίας. Αυτό το ξέσπασμα ήρθε σε συνέχεια προηγούμενων κινητοποιήσεων ενάντια στην κερδοσκοπία και τα συμφέροντα των κατασκευαστικών και των βιομηχανιών ενέργειας στην περιοχή, αλλά και μετά από μια απεργία πυροσβεστών ενάντια στις περικοπές. Η αλληλεγγύη εκφράστηκε πριν από μερικές μέρες από τους ίδιους τους επιβάτες σε μια πτήση όπου βρισκόταν ένας Σενεγαλέζος προς απέλαση.

Το ερώτημα μπροστά σε όλα αυτά είναι: τι Αριστερά χρειαζόμαστε να χτίσουμε για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των αγώνων; Η συζήτηση είναι μεγάλη, αλλά χωρίς αμφιβολία, το χτίσιμο μιας τέτοιας αριστεράς περνάει από την αντίσταση στην πληρωμή του χρέους, το αίτημα για κρατικοποίηση των τραπεζών, ανάκτηση των ιδιωτικοποιημένων υπηρεσιών από το κράτος, κατάργηση των τελευταίων αντεργατικών νόμων. Περνάει από μια Καταλωνία ανεξάρτητη για τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες που ισχυροποιεί τη δύναμη των αγώνων απέναντι στο κράτος και από βήματα προς τη ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση της καταπίεσης, του ρατσισμού και του καπιταλισμού.

Το κείμενο αυτό στηρίζεται στην εισήγηση που έκανε η Μάρτα Καστίγιο Σεγούρα από την μεριά της Accion Anticapitalista στο τετραήμερο Marxism 2017 στο Λονδίνο.