Ιστορία
USA vs John Lennon: Tο αντιπολεμικό κίνημα την προηγούμενη φορά

Ηταν μια μοναδική στιγμή: Νοέμβρης 1969. Ο πόλεμος του Βιετνάμ βρίσκεται στο απόγειό του. Ο Νίξον, ο πρόεδρος των ΗΠΑ που έχει κερδίσει πριν από ένα χρόνο τις εκλογές υποσχόμενος  κάποιο σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου, κλιμακώνει την αμερικανική εμπλοκή. Στην Ουάσιγκτον ένα εκατομμύριο αντιπολεμικοί διαδηλωτές συγκεντρώνονται μπροστά από τον Λευκό Οίκο για να πάρουν μέρος στην δεύτερη Μέρα Δράσης για το Βιετνάμ.

Στο βήμα βρίσκεται ο Πιτ Σίγκερ, ένας διάσημος τραγουδιστής της αμερικανικής φολκ μουσικής. “All we are saying...  is give peace a chance”. “Το μόνο που λέμε... δώστε στην ειρήνη  μια ευκαιρία”. Ολόκληρη η συγκέντρωση τραγουδάει μαζί του. “Ακούς Νίξον;” φωνάζει κάθε τόσο ο Σίγκερ. “Ακούς Αγκνιου;” (Ο Αγκνιου ήταν ο αντιπρόεδρος του Νίξον).

Το “Give Peace A Chance” είχε ηχογραφηθεί μόλις πριν από μερικούς μήνες στο Μόντρεαλ του Καναδά. Οι συνθέτες του ήταν ο Τζον Λένον και η Γιόκο Ονο. Ο Λένον ήταν ήδη παγκόσμια διάσημος  την εποχή εκείνη: ήταν ο ιδρυτής (μαζί με τον Πολ Μακάρτνεϊ) των  Beatles. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό: από τον Μάη του 1968, που γνωρίστηκαν,  ο Λένον και η Ονο άρχισαν να “σπαταλάνε” όλο και πιο πολύ τον χρόνο τους σε  συγκεντρώσεις ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Σήμερα πολλοί καλλιτέχνες και στην Ευρώπη και στην Αμερική στρέφονται ανοιχτά και δημόσια ενάντια στους πολέμους του Μπους. Την δεκαετία του 1960 το φαινόμενο αυτό ήταν σχετικά σπάνιο. Η Τζοάν Μπάεζ και ο Μπομπ Ντύλαν αποτελούσαν, ουσιαστικά,  εξαιρέσεις. Ο Τζον Λένον και η Γιόκο Ονο δεν τάχθηκαν απλά ενάντια στον πόλεμο: προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την δημοσιότητά τους για να τον σταματήσουν -και να αλλάξουν τον κόσμο- με τον τρόπο που οι ίδιοι πίστευαν.

Μετέτρεψαν τον Ιούνη του 1969 τον μήνα του μέλιτος σε “προσωπική” διαμαρτυρία: εγκαταστάθηκαν σε ένα ξενοδοχείο στο Αμστερνταμ, ανακοίνωσαν ότι, σε ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στον πόλεμο δεν θα έβγαιναν από το κρεβάτι για μια βδομάδα, κρέμασαν από πάνω μια ταμπέλα που έγραφε “Ειρήνη” και κάλεσαν τους δημοσιογράφους για συνέντευξη τύπου. Στην δεύτερη διαμαρτυρία “στο κρεβάτι” στο Μόντρεαλ του Καναδά συνέθεσε ο Λένον το “Give Peace A Chance”.

Το καλοκαίρι του 1971 ο Λένον και η Ονο μετακόμισαν στην Νέα Υόρκη και το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν να έρθουν σε επικοινωνία με τους ηγέτες του κινήματος: τον Τζέρι Ρούμπιν, τον  Αμπι Χόφμαν και τον Μπόμπι Σιλ.

Kαταστολή

Ο Μπόμπι Σιλ ήταν ένας από τους ιδρυτές του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων. Το 1968 συμμετείχε μαζί με τον Ρούμπιν, τον Χόφμαν και μια σειρά άλλους ακτιβιστές στην προετοιμασία της μεγάλης διαδήλωσης έξω από το συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος. Η διαδήλωση εκείνη είχε χτυπηθεί άγρια από την αστυνομία και ο Σιλ, ο Χόφμαν, ο Ρούμπιν και πέντε ακόμα σύντροφοί τους (που έμειναν στην ιστορία σαν οι “8 του Σικάγο”) είχαν συλληφθεί και παραπεμφθεί σε δίκη με βαριές κατηγορίες.

Οπως ήταν φυσικό, το FBI σήμανε συναγερμό και ο Λένον και η Ονο τέθηκαν αμέσως κάτω από στενή παρακολούθηση.  Ο συναγερμός αυτός μετατράπηκε σε πανικό -που έφτασε μέχρι τον ίδιο τον πρόεδρο Νίξον- όταν αποκαλύφθηκε ότι προετοίμαζαν μια μεγάλη σειρά αντιπολεμικών συναυλιών που θα συνέπιπτε με τις προεδρικές εκλογές το φθινόπωρο του 1972.

Και είχαν πραγματικά λόγους να τρέμουν: τον Δεκέμβρη του 1971 ο Λένον είχε πάρει μέρος σε μια συναυλία για την απελευθέρωση του Τζον Σίνκλερ, που είχε καταδικαστεί σε 10 χρόνια φυλακή για ναρκωτικά, υποτίθεται. Στην πραγματικότητα ο Σίνκλερ ήταν πολιτικός κρατούμενος: ήταν ένας από τους συνιδρυτές του “Κόμματος των Λευκών Πανθήρων” -μιας αντιρατσιστικής οργάνωσης που  παράπεμπε άμεσα στους “Μαύρους Πάνθηρες”- και είχε παίξει και αυτός σημαντικό ρόλο στην διοργάνωση της διαδήλωσης έξω από το συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος τον Αύγουστο του 1968. Η συναυλία είχε τόσο μεγάλη απήχηση που ανάγκασε το δικαστήριο να συνεδριάσει εκτάκτως, τρεις μόλις μέρες μετά και να αφήσει τον  Σίνκλειρ ελεύθερο!

Τον Φλεβάρη του 1972 η κυβέρνηση του Νίξον σκαρφίστηκε ένα σχέδιο για να εμποδίσει τον γύρο των συναυλιών: να απελάσει τον Λένον με πρόσχημα μια σύλληψή του, πολλά χρόνια πριν, στην Αγγλία, για ναρκωτικά.

Οι προσπάθειες της κυβέρνησης του Νίξον να απελάσει τους Λένον είναι το κέντρο του ντοκυμαντέρ “Αμερική ενάντια στον Λένον” του Ντέιβιντ Λιφ και του Τζον Σάινφελντ που προβάλλεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους. Είναι μια φοβερή ταινία με σκηνές από το αντιπολεμικό κίνημα της εποχής, συνεντεύξεις με τους πρωταγωνιστές της ιστορίας  (την Γιόκο Ονο, τον Μπόμπι Σιλ, τον Τζον Σίνκλερ), δημοσιογράφους, γερουσιαστές, διανοούμενους του κινήματος -ακόμα και χαφιέδες του FBI! Η ιστορία στηρίζεται στα αρχεία του FBI που αναγκάστηκε να δημοσιεύεσει ύστερα από την προσφυγή ενός ιστορικού, του Τζον Βίνερ, στο ανώτατο δικαστήριο.

Η κυβέρνηση δεν κατάφερε να απελάσει τους Λένον. Αλλά ο γύρος των συναυλιών δεν έγινε ποτέ. Το φθινόπωρο του 1972 ο Νίξον επανεκλέχτηκε για μια ακόμα τετραετία. Η ιστορία, όμως, δεν είχε πει ακόμα την τελευταία της λέξη: το 1975 ο Νίξον έγινε ο πρώτος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ που έχει παραιτηθεί από την θέση του. Στο μεταξύ τα αμερικανικά στρατεύματα είχαν φύγει από το Βιετνάμ. Και το ίδιο το Βιετνάμ, από όνομα χώρας, είχε γίνει “σύνδρομο” για την αμερικάνικη άρχουσα τάξη.