Η εφημερίδα Γκάρντιαν ρώτησε την περασμένη βδομάδα τον Γιενς Στόλτεμπεργκ, τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ αν «στην τριαντάχρονη σταδιοδρομία του έχει ζήσει μια πιο επικίνδυνη περίοδο από την σημερινή». Ο Στόλτεμπεργκ απάντησε: «Είναι πιο απρόβλεπτη και πιο επικίνδυνη γιατί αντιμετωπίζουμε τόσες πολλές προκλήσεις ταυτόχρονα. Έχουμε τον πολλαπλασιασμό των όπλων μαζικής καταστροφής στη Βόρειο Κορέα, τρομοκράτες, αστάθεια, και επίσης είμαστε αντιμέτωποι με μια πιο αποφασιστική Ρωσία. Ο κόσμος είναι πιο επικίνδυνος».
Το διάστημα των τριάντα χρόνων δεν περιλαμβάνει τις κορυφώσεις του Ψυχρού Πολέμου. Τον Οκτώβρη του 1962, για παράδειγμα, έφτασαν στο κατώφλι του πυρηνικού πολέμου για την Κούβα. Σε ένα λιγότερο γνωστό περιστατικό, τον Οκτώβρη του 1983 οι ηγέτες της ΕΣΣΔ φοβήθηκαν ότι οι ΗΠΑ με πρόσχημα κάποιες στρατιωτικές ασκήσεις θα εξαπέλυαν ένα προληπτικό πλήγμα εναντίον τους και ζύγισαν την επιλογή να προλάβουν με ένα δικό τους. Αυτές ήταν πιθανότατα οι πιο επικίνδυνες στιγμές στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Η εκτίμηση του Στόλτεμπεργκ για τη τωρινή περίοδο είναι ένα μείγμα μισών αληθειών και ιδιοτελών ψεμάτων. Η αντιπαράθεση στην Κορέα είναι πραγματικά τρομακτική. Μέχρι λίγα χρόνια πριν η Ουάσιγκτον διέθετε το μονοπώλιο της πυρηνικής ισχύος στην κορεατική χερσόνησο.
Η βορειοκορεάτικη ηγεσία είναι εντελώς σαφής για τους λόγους που την ώθησαν να αμφισβητήσει αυτό το μονοπώλιο φτάνοντας στο σημείο να μπορεί να αποκτήσει θερμοπυρηνικούς διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους. Ο Κιμ Γιονγκ Ουν, ο ηγέτης του σταλινικού κράτους της Β. Κορέας, θέλει να αποφύγει τη μοίρα του Σαντάμ Χουσεϊν και του Μουαμάρ Καντάφι που ανατράπηκαν και δολοφονήθηκαν με την αμερικάνικη επέμβαση.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κάνει πολλές πολεμοχαρείς δηλώσεις, απειλώντας για παράδειγμα τη Β. Κορέα με «με φωτιά και οργή». Η αλήθεια είναι, ωστόσο, ότι οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν καμιά καλή στρατιωτική επιλογή. Ένας πόλεμος με τη Β. Κορέα το μίνιμουμ που θα είχε ως αποτέλεσμα θα ήταν η τρομακτική καταστροφή της Σεούλ, της πρωτεύουσας της Ν. Κορέας.
Ακόμα χειρότερα, μια τέτοια αναμέτρηση θα μπορούσε να μετατραπεί στον πρώτο πυρηνικό πόλεμο στην ιστορία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Β. Κορέα θα καταστρεφόταν. Αυτά τα εφιαλτικά σενάρια έχουν συγκρατήσει μέχρι στιγμής και τις δυο πλευρές. Οι Βορειοκορεάτες ιδιαίτερα έχουν γίνει πολύ επιδέξιοι στο παιχνίδι του σκληρού πόκερ.
Στρατιωτικές ασκήσεις
Όμως, η συνέντευξη του Στόλτεμπεργκ κυριαρχείται από τις κοινές στρατιωτικές ασκήσεις της Ρωσίας και της Λευκορωσίας στα δυτικά τους σύνορα, κοντά σε κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ όπως οι δημοκρατίες της Βαλτικής. Ο Στόλτεμπεργκ επισκεπτόταν μια βρετανική μονάδα στην Εσθονία, τμήμα της ΝΑΤΟϊκής δύναμης τεσσάρων ομάδων μάχης που έχει αναπτυχθεί στην ανατολική Ευρώπη.
Τα παράπονα του Στόλτεμπεργκ για τις ρωσικές ασκήσεις είναι πολύ δηλωτικά της δυτικής μυωπίας απέναντι στη Ρωσία. Αγνοεί το γεγονός ότι εν μέρει τουλάχιστον αυτές οι ασκήσεις είναι απάντηση στις κινήσεις του ίδιου του ΝΑΤΟ. Αυτές με τη σειρά τους ήταν απάντηση στη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και της συνεχιζόμενης επέμβασής της στη νοτιοανατολική Ουκρανία.
Γενικότερα, η σύγκρουση είναι συνέπεια της απόφασης των ΗΠΑ μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ να επεκτείνει το ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσίας. Για τον Βλαντιμίρ Πούτιν η απόφαση της Ουκρανίας να προχωρήσει στην Συμφωνία Σύνδεσης με την ΕΕ θα ήταν ένα σοβαρό βήμα στη περικύκλωση της Ρωσίας από τη Δύση. Γι’ αυτό αποφάσισε να κάνει επίδειξη δύναμης του ρωσικού ιμπεριαλισμού στο «εγγύς εξωτερικό». Η συμπεριφορά του μπορεί να είναι σκαιά και αυταρχική, αλλά δεν είναι χειρότερη από τη συμπεριφορά των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και μάλιστα με πολύ λιγότερες ανθρώπινες ζωές χαμένες.
Μήπως τελικά η «πιο αποφασιστική Ρωσία» -σύμφωνα με τα λόγια του Στόλτεμπεργκ- φέρνει πιο κοντά το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού πολέμου με τη Δύση; Είναι δύσκολο να στοιχειοθετήσει κάποιος αυτόν τον ισχυρισμό. Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου αυτό που συγκράτησε και τους δυο ανταγωνιστές ήταν η επίγνωση ότι ένας πόλεμος ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τη Μόσχα θα έφερνε μια καταστροφή σε αδιανόητη κλίμακα και στις δυο πλευρές. Είναι κάτι που συνεχίζει να ισχύει και σήμερα.
Επιπρόσθετα, όπως προανάφερα, οι πρωταγωνιστές της κορεατικής σύγκρουσης περιορίζονται από τις τρομακτικές συνέπειες μιας πολεμικής αναμέτρησης. Όμως, υπάρχει κι ο Τραμπ. Ο Τζεημς Κλάπερ, πρώην διευθυντής εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, δήλωσε στο CNN ότι αν ο Τραμπ: «Σε μια στιγμή θυμού αποφασίσει να κάνει κάτι για τον Κιμ Γιονγκ Ουν, στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν για να τον σταματήσουν… οι μηχανισμοί ελέγχου της πυρηνικής επιλογής είναι ελάχιστοι κι αυτό πράγματι είναι κάτι πολύ τρομακτικό».
Ο Στόλτεμπεργκ, ως πιστός υπηρέτης των ΗΠΑ, δεν αναφέρει αυτά τα πράγματα. Οι υπόλοιποι έχουμε να επιλέξουμε. Είτε να εναποθέσουμε τις ελπίδες μας στους στρατηγούς του Τραμπ για να τον ελέγξουν (!?) είτε να ξεφορτωθούμε το σύστημα που απειλεί να καταστρέψει την ανθρωπότητα.