Συνεντεύξεις
Δημήτρης Κουσουρής - Η δυναμική ενός πλατιού κινήματος

Ο Δημήτρης Κουσουρής, που ζει στην Αυστρία και διδάσκει στο πανεπιστήμιο της Βιένης, ήρθε στην Ελλάδα για να καταθέσει στη δίκη της Χρυσής Αυγής σαν πρώτος καλεσμένος μάρτυρας της Πολιτικής Αγωγής. Η κατάθεσή του ξεκίνησε στις 13/12 (208η δικάσιμο) και ολοκληρώθηκε με τις ερωτήσεις των συνηγόρων στις 15/12 (209η δικάσιμο). Την Δευτέρα 18/12 γυρνώντας στην Βιέννη πήρε μέρος στη μεγάλη αντιφασιστική συγκέντρωση που οργανώθηκε έξω από το Αυστριακό Κοινοβούλιο ενάντια στην είσοδο των φασιστών του Κόμματος της Ελευθερίας (FPO) στην κυβέρνηση. 

Ο Δημήτρης Κουσουρής τη Δευτέρα 18/12 μίλησε στην εκπομπή Φωνή της ΚΕΕΡΦΑ στην ERTopen και στον Κυριάκο Μπάνο.

Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της κατάθεσής σου στη Δίκη της ΧΑ;

Κατ' αρχήν στην ομοιότητα των μεθόδων στοχοποίησης, όπως επίσης και των μεθόδων χτυπήματος. Στην τελειοποίηση των μεθόδων, όπως έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια, με μια κεντρική ιδέα που φαίνεται να διατρέχει την ιστορία της Χρυσής Αυγής. Δηλαδή ότι η πολιτική της επιρροή αυξήθηκε εξαιτίας της βίας την οποία ασκεί. Με άλλα λόγια ο τρόπος με τον οποίο η ναζιστική ιδεολογία αποκτά πολιτική επιρροή περνάει από την όξυνση των βίαιων εγκληματικών της δραστηριοτήτων.

Η επίθεση σε μένα και τους άλλους δυο συντρόφους τον Φωτιάδη και τον Καραπατσώλη όπως και η επίθεση στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ και στους Αιγύπτιους ψαράδες είναι επιθέσεις με ρόπαλα, επιθέσεις πολλών εναντίων λίγων. Είναι στόχοι και σημεία που έχουν επιλεχθεί ούτως ώστε να απομονώσουν τα θύματα. Είναι επίσης επιθέσεις ενάντια σε χαρακτηριστικούς στόχους των ναζί. Μετανάστες, συνδικαλιστές, αριστερούς, κομμουνιστές, ενεργούς πολιτικά και κατά προτίμηση εκείνους που είναι πιο ορατοί έτσι ώστε να στείλουν μήνυμα τρομοκρατίας στο ευρύτερο οργανωμένο, αριστερό, λαϊκό, εργατικό κίνημα.

Αντίθετα όπως δείχνει η επίθεση στον Παύλο Φύσσα η συνολική συγκρότηση και αύξηση της επιρροής της οργάνωσης και η δημιουργία τοπικών πυρήνων σήμανε και την τελειοποίηση των φονικών τους μεθόδων. Ο Παύλος Φύσσας που προφανώς στοχοποιήθηκε με αντίστοιχα κριτήρια στις λαϊκές γειτονιές του Πειραιά, τελικά δολοφονήθηκε με δυο θανάσιμες μαχαιριές στην καρδιά.

Ποια είναι τα βασικά σημεία που σου έκαναν εντύπωση κατά τη διάρκεια της  παρουσίας σου σαν μάρτυρας στη δίκη της ΧΑ; 

Προφανώς γίνεται μια τεράστια προσπάθεια και από την πολιτική αγωγή και από τα θύματα και τις οικογένειες των θυμάτων για να σταθεί αυτή η κατηγορία. Και είναι πραγματικά μια απάντηση προς πάσα κατεύθυνση πως το εργατικό και λαϊκό κίνημα ξέρει να υπερασπιστεί τον εαυτό του και πολιτικά και νομικά αν χρειαστεί.

Ήταν ελπιδοφόρο και το γεγονός ότι ο κόσμος που βρέθηκε στο ακροατήριο ήταν ένας κόσμος της δικής μου γενιάς, αυτός ο κόσμος που ήμασταν στο δρόμο 20 χρόνια πριν σε εκείνη τη μάχη του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ, αλλά και ένας κόσμος από σωματεία και από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους που με έναν τρόπο δίνει το στίγμα ενός άτυπου αντικαπιταλιστικού μετώπου που έχει στηθεί στη διαδικασία της δίκης.

Από την άλλη μεριά η δίκη έχει αργήσει πάρα πολύ και θα αργήσει ακόμα αρκετά να τελειώσει. Έχει με ένα τρόπο αναχαιτίσει την επιθετικότητα της Χρυσής Αυγής αλλά με κανέναν τρόπο δεν έχει λύσει το ζήτημα. 

Σε κάθε περίπτωση είναι ένα ανοιχτό στοίχημα του τι θα συμβεί. Φαίνεται ότι βήμα το βήμα και με τη δημοσιότητα που παίρνει η δίκη αποκαλύπτει σε ευρύτερα κομμάτια της κοινωνίας την εγκληματική δράση της συγκεκριμένης οργάνωσης. Ελπίζουμε με την πολιτική πίεση που ασκείται και θα ασκηθεί έξω από τη δίκη να μπορέσει να τελειώσει σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα.

Το 1998 παραλίγο να χάσεις τη ζωή σου από την φασιστική επίθεση του τάγματος εφόδου του Ανδρουτσόπουλου. 
Τι σκέψεις κάνεις βλέποντας όλα αυτά τα εκατοντάδες θύματα που ακολούθησαν 15 σχεδόν χρόνια μετά;

Σε ό,τι με αφορά θα έλεγα ότι αν η Χρυσή Αυγή δεν απολάμβανε την ασυλία από τις διωκτικές αρχές από τη δεκαετία του 90 μέχρι σήμερα, δεν θα είχαμε φτάσει στα πολλαπλά και τελικά πολύ πιο σοβαρά χτυπήματα που έκανε στη δεκαετία του 2010. 

Προφανώς ωστόσο οι δυνάμεις του εργατικού-λαϊκού κινήματος δεν πρέπει να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους. Είναι  ευθύνη της ασυλίας που είχαν οι Χρυσαυγίτες από το κράτος και την αστυνομία. Όμως  είναι και ευθύνη της αριστεράς και του εργατικού κινήματος που άφησαν στις λαϊκές εργατικές γειτονιές, που χτυπήθηκαν κατά την περίοδο της κρίσης, έναν χώρο κοινωνικό να διαβρωθεί από τις δυνάμεις της φασιστικής οργάνωσης η οποία απέκτησε πολιτική επιρροή. 

Με αυτή την έννοια το παιχνίδι δεν παίζεται ούτε στις αίθουσες των δικαστηρίων, ούτε μέσα σε κάποιο διάδρομο κάποιου κοινοβουλίου, αλλά κυρίως στις λαϊκές γειτονιές, στους δρόμους, στα σχολεία, στα σωματεία, εκεί που έχει διαλυθεί ο δημόσιος χώρος και έχει υποχωρήσει η οργανωμένη παρέμβαση των σωματείων και της αριστεράς. Εκεί οι φασίστες βρήκαν δύναμη και χώρο και εκεί πέρα θα κριθεί τελικά και η όποια έκβαση της αναμέτρησης. 

Η αλήθεια είναι πως αυτές τις μέρες που βρέθηκα στην Ελλάδα, με τους συναδέλφους, τους συντρόφους, τους συναγωνιστές που συναντήθηκα, ένιωσα ότι ήταν λίγο πολύ μια υπόσχεση για τους αγώνες που έχουμε μπροστά μας να δώσουμε ξανά όλοι μαζί.

Τη Δευτέρα 18/12 πήρες μέρος στην μεγάλη αντιφασιστική συγκέντρωση στη Βιένη. Ποιες είναι οι εικόνες που αποκόμισες; 

Είναι η δεύτερη φορά μεταπολεμικά  που το φασιστικό Κόμμα της Ελευθερίας (FPΟ) συμμετέχει στην κυβέρνηση και φαίνεται να υπάρχουν πολύ ισχυρά αντανακλαστικά εδώ. Τη Δευτέρα υπήρχε απεργία των μαθητών και αποχές και κινητοποιήσεις των φοιτητών. Έγινε μια τεράστια διαδήλωση στην Χέλντενπλατς μπροστά στο κτήριο που αποτελεί την έδρα της αυστριακής κυβέρνησης. Το μέρος που καλέστηκε η διαδήλωση έχει μεγάλη συμβολική σημασία αφού εκεί είχε κάνει ο Χίτλερ την περίφημη ομιλία του όταν προσάρτησε την Αυστρία στη ναζιστική Γερμανία.

Αυτό που είδα σήμερα στο δρόμο και μου φάνηκε εξαιρετικά ελπιδοφόρο ήταν μια συνάντηση των πολλαπλών πολύμορφων δυνάμεων ενός πλατιού αντιφασιστικού ρεύματος. Σήμερα ήταν εκεί εργατικά σωματεία, φοιτητικοί σύλλογοι, μαθητές. Ήταν πολιτικές δυνάμεις που ξεκίναγαν από δημοκράτες καθολικούς, αριστερούς σοσιαλδημοκράτες, κομμουνιστές, αναρχοαυτόνομους κλπ. Δηλαδή φάνηκε μια κοινωνική δυναμική που είναι έτοιμη να αντιδράσει και να αντισταθεί.

Το βασικό σύνθημα που κυριάρχησε ήταν “η αλληλεγγύη μας είναι η αντίσταση μας”. Ένα κίνημα που είχε και πολυμορφία αλλά είχε και καθαρά ταξικό πρόσημο με τον τρόπο με τον οποίο στήνεται. Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο για το τι μέλλει να συμβεί από εδώ και πέρα. Μου φαίνεται πως η Αυστρία ίσως και να αποτελέσει ένα προανάκρουσμα των εξελίξεων που θα δούμε λίγο πολύ και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Από τη μία η ενσωμάτωση της νεοφασιστικής ακροδεξιάς με το κυριλέ πρόσωπο στο πολιτικό σύστημα. Και από την άλλη μια κοινωνική και πολιτική δυναμική συγκρότησης ενός πλατιού αντιφασιστικού ρεύματος με ταξικό χαρακτήρα.