“Όπου το καθεστώς χρησιμοποίησε τη σιδερένια καταστολή ενάντια στους διαδηλωτές, ο κόσμος απάντησε δυναμικά. Βλέπουμε εκπληκτικό θάρρος και τεράστια οργή, μαζί με απέραντη δίψα για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη”.
Άσαντ Κεσαβερί
ιρανός ακτιβιστής
Δήλωση στην εφημερίδα Socialist Worker του Λονδίνου.
Για έκτη συνεχόμενη ημέρα συνεχίζονται σήμερα (Τρίτη 2 Γενάρη) οι μαζικές διαδηλώσεις στο Ιράν. Το κύμα της διαμαρτυρίας που ξεκίνησε την Πέμπτη 28 Δεκέμβρη από την Μασχάντ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη μετά την Τεχεράνη, έχει "καταλάβει" στο μεταξύ ολόκληρη τη χώρα.
Όλες οι απόπειρες της αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών να τρομοκρατήσουν το κίνημα έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει. Πάνω από 20 άτομα έχουν χάσει μέχρι αυτή την ώρα τη ζωή τους -κάποιοι από αυτούς από ελεύθερους σκοπευτές. Οι συλληφθέντες, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ξεπερνούν τους 450. Ο αριθμός των τραυματιών είναι άγνωστος. Πρόκειται, κατά γενική ομολογία, για το μεγαλύτερο κύμα διαμαρτυρίας στο Ιράν τα τελευταία χρόνια -ένα κύμα που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την εξέγερση ενάντια στις νοθευμένες εκλογές του 2009 ή τις διαδηλώσεις της περιόδου της Ιρανικής Επανάσταση του 1979 που ανέτρεψε τον Σάχη.
Κύμα
Την Παρασκευή 29 Δεκέμβρη "ταραχές" ξέσπασαν στην Κερμανσάχ, την πρωτεύουσα της ομώνυμης, κύρια κουρδικής, επαρχίας που είχε ισοπεδωθεί τον Νοέμβρη από τον φονικό σεισμό των 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Αυτό φυσικά δεν εμπόδισε την αστυνομία να διαλύσει τις διαδηλώσεις με τα δακρυγόνα και τα γκλομπ. Την ίδια ημέρα, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της κυβέρνησης, "50 άτομα επιχείρησαν να διαδηλώσουν στην Τεχεράνη αλλά διαλύθηκαν μόνοι τους όταν τους ζητήθηκε αυτό από την αστυνομία". Προφανώς και η διαδήλωση ήταν πολύ μεγαλύτερη και η διάλυσή της δεν ήταν τόσο ειρηνική. Στο Ισφαχάν οι διαδηλωτές ενώθηκαν με τους απεργούς μιας τοπικής επιχείρησης που είχαν κατέβει στους δρόμους διεκδικώντας τα δεδουλευμένα. Το Σάββατο το κύμα απλώθηκε σε ολόκληρο το Ιράν.
Ο Χασάν Ροχανί, ο "μετριοπαθής" πρόεδρος του Ιράν έτρεξε να ρίξει τις ευθύνες για τις διαδηλώσεις σε "δάκτυλο" του συντηρητικού κατεστημένου. Ο Ροχανί διαδέχτηκε το 2013 -στον απόηχο της καταστολής της εξέγερσης του 2009- τον ακραία συντηρητικό Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ στην προεδρία με τη βασική υπόσχεση να σπάσει τη διεθνή απομόνωση του Ιράν που έχει σακατέψει την οικονομία της χώρας. Το μεγαλύτερό του επίτευγμα ήταν η υπογραφή της συμφωνίας, το 2015, με τη Δύση για τον έλεγχο των πυρηνικών που είχε σαν άμεσο αποτέλεσμα τον τερματισμό των κυρώσεων. Τον περασμένο Μάη επανεκλέχθηκε με ένα συντριπτικό 57%. Οι ελπίδες, όμως, των απλών ανθρώπων για μια άμεση καλυτέρευση της ζωής τους έμειναν στα χαρτιά.
Ο Ροχανί κατάφερε μέσα στα προηγούμενα χρόνια να περιορίσει τον πληθωρισμό -που είχε απογειωθεί μετά την επιβολή των κυρώσεων- από το 40% στο 7%. Το τίμημα όμως αυτής της "αντιπληθωριστικής" πολιτικής ήταν (όπως συμβαίνει με όλες τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις) η αύξηση της ανεργίας -που έχει φτάσει επίσημα σήμερα στο 12,4%. Το κύριο βάρος αυτής της επιδείνωσης το πληρώνουν οι νέοι -ένας στους τρεις είναι, και πάλι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, χωρίς δουλειά. Τους τελευταίους μήνες, όμως, ο πληθωρισμός έχει αρχίσει ξανά να σκαρφαλώνει: οι τιμές των αυγών, για να φέρουμε ένα παράδειγμα, έχουν αυξηθεί πάνω από 40% μέσα σε λίγες μόνο ημέρες. Ποια ήταν η αντίδραση της κυβέρνησης; Να κατεβάσει ένα προϋπολογισμό που προβλέπει πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις οι οποίες θα χτυπήσουν όπως πάντα τους πιο φτωχούς. Τα συνθήματα ενάντια στην ανεργία, τη φτώχεια και τη διαφθορά κυριαρχούν σε όλες τις διαδηλώσεις.
Ρόλο έχει παίξει και η ανάμειξη του Ιράν στον πόλεμο στη Συρία. Το Ιράν ήταν και είναι από την αρχή του εμφυλίου πολέμου ένας από τους βασικούς συμμάχους του Άσαντ. Ο Άσαντ κατάφερε (αφού μετέτρεψε τη χώρα σε ένα σωρό από ερείπια) να παραμείνει στην εξουσία. Αλλά οι απλοί άνθρωποι στο Ιράν δεν κέρδισαν απολύτως τίποτα από αυτή τη "νίκη". Ένα από τα βασικά συνθήματα που ακούγονται στις διαδηλώσεις αυτές τις μέρες είναι "ξεχάστε τη Συρία και θυμηθείτε εμάς".
Υποκρισία
Η Δύση έτρεξε να δηλώσει την υποστήριξή της στο κίνημα και να καταγγείλει την κυβέρνηση του Ροχανί για τη βίαιη καταστολή και την καταπάτηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Πρόκειται για ακραία υποκρισία. Το παρακάτω τιτίβισμα του προέδρου Τραμπ είναι χαρακτηριστικό:
"Πολλά ρεπορτάζ για ειρηνικές διαδηλώσεις Ιρανών πολιτών που έχουν απηυδήσει από τη διαφθορά και τη διασπάθιση του εθνικού πλούτου για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας στο εξωτερικό. Η κυβέρνηση του Ιράν πρέπει να σεβαστεί τα δικαιώματα του λαού της, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην έκφραση. Ο κόσμος παρακολουθεί!".
Ο Τραμπ -αλλά και οι πιο μετριοπαθείς (υποτίθεται) σύμμαχοί του στις πρωτεύουσες της Ευρώπης- επιδιώκουν σταθερά εδώ και τέσσερις δεκαετίες μια "αλλαγή καθεστώτος" στην Τεχεράνη. Τη δεκαετία του 1980, λίγα χρόνια μετά την επικράτηση της Ιρανικής Επανάστασης, οι ΗΠΑ έδωσαν το πράσινο φως (μαζί με όπλα, χρήματα και πυρομαχικά) στον τότε σύμμαχό τους Σαντάμ Χουσεΐν να επιτεθεί στο Ιράν και να πνίξει στο αίμα το καθεστώς των "μουλάδων" (όπως αποκαλούσαν την κυβέρνηση του Ιράν τα ΜΜΕ). Το Ιράκ, όμως, ηττήθηκε στον πόλεμο εκείνο. Αλλά η ήττα αυτή δεν σταμάτησε την επιθετικότητα των ΗΠΑ.
Μια μερίδα των διαδηλωτών βλέπει τις ελπίδες της στη Δύση -για αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία. Και οι "συντηρητικοί κύκλοι" τους οποίους κατηγορεί τώρα ο Ροχανί για την εξέγερση έχουν παίξει (και παίζουν) τα δικά τους βρώμικα παιχνίδια. Πολλά από τα συνθήματα που ακούγονται στους δρόμους της Τεχεράνης, της Κερμανσάχ ή του Ισφαχάν είναι εθνικιστικά ή ακόμα και ρατσιστικά κατά των Αράβων. Αλλά το κίνημα -όπως όλα τα κινήματα- έχει τη δική του δυναμική. Το ποιος θα κυριαρχήσει -η υποκρισία της Δύσης, οι προβοκάτορες της αντίδρασης ή ο απλός κόσμος που παλεύει ενάντια στη φτώχεια και την ανεργία- είναι ανοιχτό. Αυτό που χρειάζεται το κίνημα στο Ιράν είναι την αλληλεγγύη μας – μόνο έτσι μπορεί να ξεκαθαρίσει ότι οι πραγματικοί σύμμαχοί του είναι οι εργάτες των άλλων χωρών και όχι οι υποκριτικές κυβερνήσεις τους.
Η Ελλάδα του Τσίπρα, του Καμμένου και του Κοτζιά έχει συμμαχήσει με τις πιο πολεμοκάπηλες, αντιδραστικές και βρώμικες δυνάμεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής: με το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ, την Αίγυπτο του στρατηγού Σίσι (του χασάπη της Αραβικής Άνοιξης) και τη Σαουδική Αραβία, με όλους αυτούς που μαζί με τον Τραμπ, ονειρεύονται μια "αλλαγή καθεστώτος" στην Τεχεράνη. Το πρώτο μας καθήκον απέναντι στις εκατοντάδες χιλιάδες που διαδηλώνουν τώρα ενάντια στην κυβέρνηση του Ροχανί στο Ιράν είναι να καταγγείλουμε αυτή την σιχαμερή συμμαχία. Στεκόμαστε στο πλευρό των εργατών και των φτωχών που παλεύουν ενάντια όχι μόνο στον Ροχανί αλλά και στον Σίσι, στον Νετανιάχου και στον πρίγκιπα-διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν -ενάντια στις άρχουσες τάξεις και τις κυβερνήσεις τους σε ολόκληρο τον κόσμο.