Συνεντεύξεις
Κοινός αγώνας σε Τουρκία και Ελλάδα

H Mελτέμ Οράλ

Διαδήλωση στις 8 Μάρτη φέτος στην Ιστανμπούλ

 

Συνέντευξη με την Meltem Oral από το DSiP

 

Πώς σχολιάζεις την απόφαση του Έρντογαν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές;

Η απόφαση πρόωρων εκλογών δεν ήταν μια έκπληξη αν σκεφτούμε την αποσταθεροποίηση του τουρκικού πολιτικού οικοδομήματος. Η ιδέα για πρόωρες εκλογές ήρθε από τον ηγέτη του φασιστικού κόμματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί ο οποίος πια είναι συνέταιρος του Ερντογάν σε αυτό που αποκαλούν οι ίδιοι “εθνική συμμαχία”. Οι παράγοντες που διαμορφώνουν ένα κλίμα αστάθειας στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό είναι διάφοροι. Στο εξωτερικό οι εξελίξεις στο μέτωπο της Συρίας, η στρατιωτική επιχείρηση στο Αφρίν και οι αμφιταλαντευόμενες σχέσεις με ΗΠΑ και Ρωσία. Στο εσωτερικό η κρίση του κρατικού μηχανισμού μετά την απόπειρα επιβολής χούντας, οι συνεχιζόμενες εκκαθαρίσεις, οι τριβές εντός του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, οι αντιδράσεις που δημιουργεί η συνεχιζόμενη εφαρμογή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και η όλο και διογκούμενη συζήτηση για μια επικείμενη οικονομική κρίση, ήταν παράγοντες που απέτρεψαν την ομαλή τήρηση του εκλογικού ημερολογίου.

Η συνέχιση της κατάστασης ανάγκης, η ουσιαστική κατάργηση της όποιας ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος, η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, οι περιπέτειες και ο καιροσκοπισμός στην εξωτερική πολιτική δημιουργούν τρομερές εντάσεις. Η πλειοψηφία της κοινωνίας ήταν κατά της απόπειρας πραξικοπήματος και δήλωνε υπέρ της καταπολέμησης και της δίωξης των χουντικών. Όλος αυτός ο κόσμος βλέπει τώρα ότι αυτό που γίνεται είναι να χρησιμοποιείται το πραξικόπημα ως άλλοθι για κυβερνητικό αυταρχισμό. Οι πρόωρες εκλογές είναι δηλαδή μια προσπάθεια να διοχετευτούν αυτές οι εντάσεις την κατάλληλη στιγμή, αφού η αντιπολίτευση είναι αυτή τη στιγμή κατακερματισμένη. Ο παράγοντας του χρόνου δεν είναι με το μέρος του Ερντογάν. Αφού αν συνεχίσουν να συσσωρεύονται αυτές οι εντάσεις, μια πιθανή εκλογική αναμέτρηση του χρόνου μπορεί να αποτελέσει κυριολεκτικά ένα μπούμερανγκ. Οπότε μάλλον καλύτερα για την κυβέρνηση να αναλάβει το ρίσκο των πρόωρων εκλογών παρά να περιμένει τη μάλλον σίγουρη ήττα στο μέλλον. 

Όμως η εκλογική νίκη του συνασπισμού AKP-MHP στις πρόωρες εκλογές δεν είναι δεδομένη. Αρκεί να θυμηθούμε ότι στο πρόσφατο δημοψήφισμα που είχε διεξαχθεί για την αποδοχή του προεδρικού συστήματος, το ΑΚΡ είχε δυσκολευτεί να εξασφαλίσει μια άνετη πλειοψηφία και είχε χάσει σχεδόν σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα. Το αν τότε το αποτέλεσμα ήταν ή δεν ήταν αποτέλεσμα νοθείας είναι ένα μεγάλο ζήτημα ακόμα. Οι τελευταίες μετρήσεις δείχνουν ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός θα δυσκολευτεί αρκετά να βγάλει πλειοψηφία από μια εκλογική αναμέτρηση. Ήδη η συνέχιση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης αλλά και η δημιουργία συνασπισμού με τους φασίστες του ΜΗΡ δηλώνουν την αδυναμία της κυβέρνησης ΑΚΡ. Όμως στην αντιπολίτευση επικρατεί μια αντίληψη ενός αντι-Ερντογάν συνασπισμού χωρίς αρχές. Η Μεράλ Ακτσενέρ, πρώην μέλος του φασιστικού ΜΗΡ ή ο Αμπντουλάχ Γκιούλ, πρώην πρόεδρος δημοκρατίας, παρουσιάζονται ως πιθανοί υποψήφιοι της αντιπολίτευσης στις προεδρικές εκλογές. 

Εμείς είμαστε απέναντι σε μια λογική που βγάζει εθνικιστή υποψήφιο κατά της κυβερνητικής εθνικιστικής συμμαχίας. Η αντίληψη του λιγότερου κακού, οδηγεί την αντιπολίτευση σε όλο και πιο ίδιες επιλογές. Η όποια ενωτική προσπάθεια πρέπει να είναι στη βάση της ένωσης της εργατικής τάξης και σε μια αντιεθνικιστική και αντιπολεμική κατεύθυνση.

Πριν έρθεις στην Αθήνα για το Μαρξισμό 2018, οργανώνετε το δικό σας αντίστοιχο φεστιβάλ. Μπορείς να μας πεις κάποια πράγματα για αυτό;

Οι επαναστάτες μαρξιστές της Τουρκίας έχουμε τις εκδηλώσεις του Μαρξισμού 2018 δύο βδομάδες πριν τον δικό σας. Τα 50 χρόνια από τα κινήματα του 1968 και τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Καρλ Μαρξ θα είναι κεντρικά θέματα στις εκδηλώσεις. Είναι πολύ σημαντικό σε μια περίοδο ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, πολέμων και εθνικισμού να δημιουργούμε χώρους όπου επαναστάτες από διαφορετικές χώρες θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν και να ανταλλάξουν εμπειρίες. Θεωρούμε τις εκδηλώσεις του Μαρξισμού ως ένα σημαντικό βήμα για να δημιουργήσουμε ένα διεθνές αντιπολεμικό κίνημα από τα κάτω. Στο πρόγραμμα υπάρχουν θεματικές όπως η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, το Κουρδικό, το γυναικείο ζήτημα, τα μαθήματα του 1968, οι εμπειρίες της εργατικής τάξης, η πάλη ενάντια στο ρατσισμό κλπ. Εκτός από τους συντρόφους και φίλους από την Τουρκία θα έχουμε συντρόφους από το εξωτερικό όπως ο Τζον Μόλινιου και η Αργυρή Ερωτοκρίτου.

Τι αντιμετωπίζει το εργατικό κίνημακαι η Αριστερά στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια;

Τα τελευταία χρόνια υπήρχε μια υποχώρηση των μαζικών κινημάτων ειδικά λόγω της καταστολής της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Η επιχείρηση του τουρκικού στρατού στη Συρία με στόχο το Αφρίν δημιούργησε ένα ασφυκτικό σοβινιστικό κλίμα. Η κάθε κριτική κατά του πολέμου και των εθνικιστικών πολεμοκάπηλων πολιτικών αντιμετωπίζεται με καταστολή κια φυλάκιση. Τελευταία, φοιτητές του πανεπιστήμιου Μπογάζιτσι που έκαναν μια αντιφασιστική αντιπολεμική πορεία αντιμετωπίζουν ποινές φυλάκισης. Χιλιάδες είναι αυτοί που είναι στις φυλακές, όπως ο σύντροφός μας Εμίν Σεκίρ, χωρίς δίκη, χωρίς δικόγραφο, χωρίς να ξέρουν με τι κατηγορούνται. Μια δασκάλα που βγήκε σε μια τηλεοπτική εκπομπή και είπε μόνο «να μην πεθαίνουν στον πόλεμο τα παιδιά», φυλακίστηκε με το παιδί της που είναι μόλις έξι μηνών. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση για φίμωση κάθε είδους αντιπολίτευσης. Μόλις χτες ο Ερντογάν σε μια δήλωση που έκανε είπε ξεκάθαρα ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι ένα εργαλείο κατά των απεργιακών κινητοποιήσεων των εργατών και άρα συμφέρει στην οικονομική ανάπτυξη. Για αυτούς τους λόγους είναι κρίσιμη η Πρωτομαγιά, για να δείξει το κίνημα και η Αριστερά ότι είναι μαζικά παρών παρά την καταστολή.

Υπάρχει αντίσταση;

Υπάρχει μια αύξηση στις εργατικές αντιστάσεις. Ο μεγαλύτερος φόβος της κυβέρνησης είναι ένα μαζικό εργατικό κίνημα που θα συσπείρωνε και τους εργάτες που ψηφίζουν την κυβέρνηση. Μόλις το περασμένο μήνα 130 χιλιάδες εργάτες στον τομέα του μετάλλου που είναι οργανωμένοι σε τρία διαφορετικά συνδικάτα συναποφάσισαν να πάνε σε απεργία. Ουσιαστικά στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι παράνομες οι απεργίες. Παρόλα αυτά, από τη στιγμή που οι εργάτες έδειξαν την αποφασιστικότητά τους να απεργήσουν έστω παράνομα, η κυβέρνηση έκανε πίσω και αναγκάστηκε να αποδεχτεί πολλά από τα αιτήματα των εργατών. Υπάρχουν επίσης μικρές και μεγάλες αντιστάσεις κατά των ιδιωτικοποιήσεων και των ελαστικών μορφών εργασίας. 

Από την άλλη, ένα μαζικό κίνημα που κατάφερε να παραμείνει στους δρόμους και να κινητοποιεί κόσμο παρά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι το γυναικείο κίνημα. Ειδικά οι πορείες στις 8 Μάρτη κάθε χρόνο είναι και πιο μαζικές. Είναι πορείες που ακούγονται ριζοσπαστικά συνθήματα και δυο χρόνια τώρα μετατρέπονται σε μεγάλες εκδηλώσεις υπέρ της ελευθερίας και της ειρήνης. Παρόλα αυτά, όμως η γενική αίσθηση είναι ο φόβος. Ο κόσμος λόγω της καταστολής φοβάται να κατέβει στους δρόμους, να κινητοποιηθεί. Σε αυτό το κλίμα τρόμου, οι γυναίκες με διάφορες αφορμές κατάφεραν να διατηρήσουν τη συσπείρωση του κινήματος και να έχουν μια σημαντική μαζικότητα. Σίγουρα αυτή η ενέργεια είναι μέρος της παγκόσμιας ανόδου του γυναικείου κινήματος. Αλλά στη Τουρκία οι γυναίκες παίζουν ένα κρίσιμο ρόλο στο να σπάσει ο τρόμος στο δρόμο.

Πόσο σημαντικό είναι το διεθνές κίνημα σε όλα τα μέτωπα πάλης;

Η λύση κατά της απογοήτευσης που δημιουργεί ο κύκλος του αυταρχισμού είναι η μαρξιστική θεωρία και ο διεθνής αγώνας. Η Τουρκία δεν αποτελεί μια εξαίρεση. Σε όλο τον κόσμο παρατηρούμε την άνοδο των εθνικισμών και των φιλοπόλεμων πολιτικών. Οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί εντείνονται. Ο Τραμπ στη Μέση Ανατολή (Ιράν και Συρία) και στη νοτιοανατολική Ασία δημιουργεί εντάσεις. Όπως είδαμε και στην τελευταία επίθεση στη Συρία προσπαθεί να συσπειρώσει γύρω του τις δυτικές δυνάμεις μέσω επιθετικών στρατιωτικών πολιτικών. Σε μια τέτοια περίοδο ο αγώνας σε διεθνές επίπεδο είναι κρίσιμης σημασίας.

Οι αγώνες σε όλο τον κόσμο μας δείχνουν την ελπίδα. Στις ΗΠΑ οι νέοι βγαίνουν στους δρόμους κατά των ατομικών εξοπλισμών, στη Γαλλία παρατηρούμε ένα νέο κύμα εργατικών αγώνων κατά των επιθέσεων της κυβέρνησης Μακρόν, στην Αρμενία ο λαός ξεσηκώνεται κατά της αυταρχικής κυβέρνησης αναγκάζοντας τον πρόεδρο της χώρας σε παραίτηση, στην Ελλάδα ο αντιρατσιστικός αγώνας, οι χιλιάδες που βγήκαν στους δρόμους στην Ουγγαρία κατά του Ορμπάν, είναι αποδείξεις ότι η εργατική τάξη δεν έχει δώσει ακόμα την τελική απάντηση. Από την άλλη, είναι αποφασιστικής σημασίας σήμερα η οργάνωση ενός διεθνούς αντιπολεμικού κινήματος. Οι διπλωματικές και στρατιωτικές εντάσεις που αυξάνονται στις δύο όχθες του Αιγαίου είναι άλλη μια ένδειξη του που οδηγείται ο κόσμος. Οι αριστεροί της Ελλάδας και της Τουρκίας πρέπει άμεσα να μεγαλώσουν τη συνεργασία σε μια κατεύθυνση που θα δημιουργεί ένα κοινό κίνημα κατά του πολέμου. Το κλίμα της έντασης που επικρατεί, μόνο έτσι, με κοινή αντιπολεμική δράση μπορεί να ανατραπεί.

Η Μελτέμ Οράλ μίλησε στη Λένα Βερδέ