Διεθνή
Τουρκία: Η επιτυχία του HDP δίνει ελπίδες

Προεκλογική συγκέντρωση του HDP

Παρά την άγρια καταστολή, την φυλάκιση του Σελαχατίν Ντεμιρτάς, του προεδρικού υποψηφίου του και των περισσότερων στελεχών του, το HDP, το αριστερό, φιλοκουρδικό "Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα" κατάφερε στις εκλογές της περασμένης Κυριακής να σπάσει το εκλογικό φράγμα του 10% και να μπει, με 67 βουλευτές στη νέα Τουρκική Βουλή. 

Η επιτυχία του είναι μια σημαντική νίκη για το κίνημα στην Τουρκία, μια νίκη που βάζει τα θεμέλια για την οικοδόμηση μιας ισχυρής και αποτελεσματικής αριστεράς και ενός φρένου στη δεξιά στροφή του Ερντογάν και τις δολοφονικές εξορμήσεις της άρχουσας τάξης της Τουρκίας, μέσα και έξω από τη χώρα.

Ο Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να κερδίσει την πλειοψηφία στις προεδρικές εκλογές και να επανεκλεγεί από την πρώτη κιόλας Κυριακή με 53%. Το κόμμα του, όμως, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχασε την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Όπως γράφει στην ανακοίνωσή του το Επαναστατικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (DSIP), η αδελφή οργάνωση του ΣΕΚ στην Τουρκία, το ΑΚP θα εξαρτάται τώρα στη Βουλή από το φασιστικό κόμμα των Γκρίζων Λύκων (MHP):

"Στις εκλογές της 24ης Ιούνη το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ταγίπ Ερντογάν αναδείχτηκε, παρά την πτώση του, πρώτο κόμμα στο νέο κοινοβούλιο. Στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 2015 είχε πάρει 23,6 εκατομμύρια ψήφους. Τώρα πήρε 21,1 εκατομμύρια. Το ΑΚΡ έχασε, δηλαδή, περίπου 1,5 εκατομμύριο ψήφους ανάμεσα στις δυο αυτές εκλογικές αναμετρήσεις. Στην πραγματικότητα, όμως, η πτώση είναι ακόμα μεγαλύτερη αν αναλογιστεί κανείς ότι το εκλογικό σώμα είχε μεγαλώσει κατά 2 περίπου εκατομμύρια μέσα σε αυτή την περίοδο...

Το ΑΚΡ, που έχει τώρα μόνο 295 έδρες (από τις 600), έχασε πλέον την απόλυτη πλειοψηφία. Χωρίς τις ψήφους των 49 βουλευτών του ΜΗΡ δεν θα μπορεί να περάσει καμιά απόφαση. Ο Ερντογάν κόμπαζε μέχρι τώρα ότι είχε καταφέρει να δώσει ένα τέλος στην "άρρωστη περίοδο" των αδύναμων συμμαχικών κυβερνήσεων στην Τουρκία. Τώρα η συγκυβέρνηση επιστρέφει. Και μαζί της και η πολιτική αστάθεια".

Παρά την επιτυχία του HDP, τα αποτελέσματα των εκλογών, γράφουν οι σύντροφοι στην ανακοίνωσή τους, δείχνουν μια δεξιά στροφή στην Τουρκία: "Η πιο αρνητική εξέλιξη σε αυτές τις εκλογές ήταν τα ποσοστά του ΜΗΡ. Ένα μεγάλο κομμάτι των ψήφων από το 7% (το 1,5 εκατομμύριο ψήφους) που έχασε το ΑΚΡ πήγε στο MHP. Με δεδομένο τον πολιτικό χαρακτήρα του ΜΗΡ, η νίκη της συμμαχίας ΑΚΡ-ΜΗΡ στις εκλογές σηματοδοτεί μια στροφή προς τα δεξιά της τουρκικής πολιτικής σκηνής".

Η στροφή αυτή δεν φαίνεται μόνο από τα ποσοστά του ίδιου του MHP αλλά και από τις ψήφους που πήρε το "Καλό Κόμμα", που συμμετείχε, μαζί το σοσιαλδημοκρατικό CHP και δυο ακόμα μικρότερα κόμματα στην αντιπολιτευόμενη "Εθνική Συμμαχία":

"Το Καλό Κόμμα πήρε το 10% των ψήφων στις εκλογές της Κυριακής, παρόλο που δεν έχει περάσει ούτε ένας χρόνος από την ίδρυσή του.  Το Καλό Κόμμα προέρχεται από διάσπαση του MHP. Πολλά από τα ηγετικά του στελέχη έχουν πρωτοστατήσει σε φασιστικές επιθέσεις τα προηγούμενα χρόνια και έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην εμπέδωση της φασιστικής κουλτούρας στην Τουρκία. Η επιτυχία του είναι μια ακόμα ένδειξη της δεξιάς στροφής που κατέγραψαν οι εκλογές της 24ης Ιούνη".

Μύθος

Οι επιτυχίες αυτές των ακροδεξιών και των φασιστών δεν έπεσαν από τον ουρανό: είναι τα παραπροϊόντα της πολιτικής που ακολουθεί τα δυο τελευταία χρόνια η κυβέρνηση του AKP. Ο Ερντογάν αξιοποίησε το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 για να καλλιεργήσει τον μύθο μιας Τουρκίας που βρίσκεται συνεχώς στο στόχαστρο των "ξένων δυνάμεων και των πρακτόρων τους". Η άγρια καταστολή, η στροφή στο Κουρδικό, οι επεμβάσεις στη Συρία -ακόμα και τα επιτόκια της κεντρικής τράπεζας- παρουσιάζονται σαν μια άμυνα απέναντι σε υπόγειες και σκοτεινές δυνάμεις  που "απεργάζονται σχέδια ενάντια στη χώρα".

"Ένα μεγάλο τμήμα του κόσμου τρέφει συμπάθειες για τις πολιτικές «διάσωσης του κράτους» που βιώνουμε τα τελευταία 2,5 χρόνια. Η Τουρκία άλλαξε ριζικά την πολιτική της στο Συριακό, έβαλε στην αρχή στον "πάγο" τη διαδικασία ειρήνευσης με τους Κούρδους για να την εγκαταλείψει ολοκληρωτικά λίγο αργότερα και παρενέβη στον πόλεμο στη Συρία με διάφορους τρόπους -συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής επέμβασης. Αυτή η στροφή βρήκε ανταπόκριση μέσα σε ένα κομμάτι της κοινωνίας", συνεχίζει το DSIP.

Η αντιπολίτευση είχε "ποντάρει" στην οικονομική κρίση την επιτυχία της. Η σύνδεση, όμως, της κρίσης με την πολιτική δεν είναι ποτέ ευθεία. Όπως αναφέρει το DSIP στην ανακοίνωσή του:

"Ένα πρώτο στοιχείο που πρέπει να λάβει κανείς υπ' όψιν του είναι ότι η αντίδραση του κόσμου στην οικονομική κρίση δεν είναι πάντα η αντίσταση. Ο κόσμος είναι συχνά διστακτικός να αλλάξει καπετάνιο την ώρα που το καράβι βουλιάζει, η ύφεση περιμένει στην εξώπορτα και η απειλή της εξαθλίωσης κρέμεται στον ορίζοντα. Ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού προτίμησε στις 24 Ιούνη να μη βρεθεί ταυτόχρονα αντιμέτωπο με μια οικονομική και μια πολιτική κρίση. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους γιατί ο Ερντογάν πήρε (σαν υποψήφιος πρόεδρος) την απόλυτη πλειοψηφία ενώ το κόμμα του έχασε (στις βουλευτικές εκλογές που έγιναν ταυτόχρονα) ένα μεγάλο κομμάτι ψήφων.

Υπάρχει ένας δεύτερος λόγος, τον οποίο αγνόησαν οι εταιρείες δημοσκοπήσεων: στο δημοψήφισμα της περασμένης χρονιάς (ο Ερντογάν το κέρδισε οριακά και μόνο) πολλοί ψηφοφόροι του ΑΚΡ ψήφισαν "όχι" απλά γιατί δεν συμφωνούσαν με το νέο σύστημα διακυβέρνησης. Αλλά στις εκλογές της περασμένης Κυριακής οι ψηφοφόροι καλούνταν να επιλέξουν ποιος θα είναι ο πρόεδρος που θα είναι επικεφαλής αυτού του νέου συστήματος. Ένα μεγάλο κομμάτι από αυτούς που ήταν αντίθετοι στο νέο σύνταγμα προτιμούν παρόλα αυτά να είναι ο Ερντογάν στο τιμόνι, αν αυτό το νέο σύστημα πρόκειται να εφαρμοστεί". 

Η επανεκλογή του Ερντογάν στην εξουσία δεν πρόκειται να λύσει τα πιεστικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τούρκικος καπιταλισμός: την οικονομική ύφεση, το αδιέξοδο στη Μέση Ανατολή, τον ξεσηκωμό του Κούρδων, τις αντιστάσεις των εργατών και των φτωχών. Η επιτυχία του HDP είναι μια ελπίδα για την αριστερά τόσο στην ίδια την Τουρκία όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο.