Ήταν μια εξαιρετική κουβέντα με πάρα πολύ μεγάλη συμμετοχή. Αναμενόμενο, καθώς είναι πάντα επίκαιρη μια τέτοια συζήτηση. Στον τουριστικό κλάδο όπου δουλεύω, είναι μόνιμο φαινόμενο η πρόσληψη ευπαρουσίαστων γυναικών. Αυτό γίνεται σχεδόν μοναδικό κριτήριο, ανεξάρτητα από τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται. Και παρ’ όλο που οι κοπέλες του κλάδου κατέχουν και το δεύτερο, στο τέλος της σεζόν είναι άντρες όσοι προσλαμβάνονται γιατί θεωρούνται “δυνατά χαρτιά”.
Το άλλο στοιχείο είναι πως στις συνεντεύξεις για δουλειά, μια από τις βασικές ερωτήσεις είναι αν έχεις παιδιά ή αν σκοπεύεις να κάνεις. Βάζοντας κατευθείαν το ζήτημα της οικογένειας σαν εμπόδιο.
Σε κάθε ξενοδοχείο, η πλειοψηφία είμαστε γυναίκες. Εργαζόμενες πολύ σκληρά σε συνθήκες δύσκολες. Στην υποδοχή πρέπει να είσαι πάντα φτιαγμένη, χαμογελαστή, ακόμα και αν είσαι 8 ή 9 ώρες όρθια. Οι σερβιτόρες τρέχουν πέρα δώθε με τρελά βάρη στους δίσκους. Οι καμαριέρες δουλεύουν κυριολεκτικά με χρονόμετρο για να καθαρίσουν, με χημικά, μετακινώντας βαριά έπιπλα. Είναι μια δουλειά που ούτε πληρώνεται όσο θα έπρεπε, ούτε με όλα τα απαιτούμενα ένσημα.
Αυτά πρέπει να τα κερδίσουμε, γιατί η δουλειά μας τρώει την περισσότερη μέρα και ενέργεια. Αν έχεις και οικογένεια, ψάχνεις επιπλέον ενέργεια που δεν υπάρχει.
Χρειάζονται μόνιμες προσλήψεις. Και ειδικά στην Αθήνα, όπου είναι μόνιμος τουριστικός προορισμός κι όχι μόνο καλοκαιρινός.
Οι σεζόν είναι χαρακτηριστικές της κατάστασης. Με εποχιακό προσωπικό που έρχεται την τελευταία στιγμή, οι μόνιμοι δουλεύουμε και ταυτόχρονα εκπαιδεύουμε τους συναδέλφους μας. Χωρίς καλοκαιρινές άδειες για να βγει η δουλειά. Αλλά κι όταν φεύγουν οι συνάδελφοι, σε συνδυασμό με τις άδειες, καλούμαστε να δουλέψουμε για τουλάχιστον δύο άτομα ο καθένας.
Υπήρχαν πάρα πολλές απόψεις και όχι μονοδιάστατη συζήτηση. Σίγουρα δεν μπορούν να καλυφθούν όλα σε μια συζήτηση, και χρειάζεται να ανοιχτούμε παραπάνω όπως για παράδειγμα για τα προβλήματα των τρανς γυναικών. Είναι πολύ σημαντικό ότι έγινε μεγάλη αναφορά στον εργασιακό χώρο, γιατί ξεχνιέται πολλές φορές. Ότι ο σεξισμός δεν είναι μόνο το να μου κάτσεις για να πάρεις μια θέση, αλλά ότι γίνονται συνεχείς διακρίσεις. Με βάση την εμφάνιση, με έχουν απολύσει επειδή ξύρισα το κεφάλι μου λες κι επηρέαζε τη δουλειά μου. Ή με βάση το αντικείμενο της δουλειάς. Το ότι είμαι σερβιτόρα δεν σημαίνει ότι το σώμα μου σου ανήκει.
Μου άρεσε πολύ που η συζήτηση μπήκε στα βαθιά, πάνω στα πραγματικά προβλήματα των γυναικών και στους αγώνες. Ότι το πρόβλημα δεν είναι η πατριαρχία αλλά ο καπιταλισμός. Ο καπιταλισμός είναι αυτός που διαμορφώνει τις ιδέες, τα πρότυπα ομορφιάς, κι επιβάλλει μια ολόκληρη εικόνα για το πώς πρέπει να είναι μια “ανεξάρτητη γυναίκα”. Μας ενώνει η τάξη μας για να δώσουμε αυτούς τους αγώνες και όχι το φύλο μας.
Αυτό που με εντυπωσίασε γιατί δεν το είχα σκεφτεί ποτέ κι επειδή πάντα ακούγεται: “βγες από την κουζίνα”, όντως η λύση είναι τα δημόσια εστιατόρια που κέρδισαν οι εργάτες στην επαναστατημένη Ρωσία!
Από όταν πρωτοήρθα σε επαφή με το ΣΕΚ κατάλαβα ότι στο θέμα του σεξισμού δεν είμαι μόνη μου, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Και γιατί μιλάμε για αυτά τα θέματα αλλά και γιατί παλεύουμε να μπει το εργατικό κίνημα μπροστά. Γιατί αυτό σημαίνει πραγματική προστασία για τις γυναίκες εργαζόμενες.
Φιλοσοφική Αθήνας
Από το βιβλίο μου έχει κάνει πάρα πολύ εντύπωση το σύνθημα: «Ψωμί και τριαντάφυλλα»! Η συζήτηση σήμερα είχε πάρα πολλές ιδέες. Δεν κάλυψε μόνο την ιστορία, που σε μεγάλο βαθμό αναλύει και το βιβλίο, αλλά στάθηκε πολύ στο γιατί η πάλη για την απελευθέρωση των γυναικών δεν ανήκει στο παρελθόν. Ανέδειξε ότι δεν έχουμε λύσει τα ζητήματα επειδή κατακτήσαμε την ψήφο και τη δουλειά, αλλά ότι έχουμε πολλά να παλέψουμε στο σήμερα. Ότι η 8 Μάρτη δεν είναι “πάρε ένα τριαντάφυλλο”, αλλά αγώνας. Επίσης πολύ σημαντικό το ότι παλεύουμε μαζί με τους άντρες κι έτσι πάμε να σπάσουμε τον ανταγωνισμό που μας έρχεται από την κυριάρχη ιδεολογία.
Το πώς από το ατομικό πάμε στο συλλογικό και το πολιτικό. Ακόμα και το πώς αντιμετωπίζεις μια σεξουαλική επίθεση, νιώθουμε πολύ πιο δυνατές όταν ξέρουμε ότι αυτό είναι παγκόσμιο και υπάρχει συλλογική αντίσταση. Είναι πολύ διαφορετικό από το να παλεύεις μόνη σου ή με την κολλητή σου. Άρα πρέπει να ανοίξουμε παντού αυτή τη συζήτηση και να ξεσηκώσουμε τις σχολές μας για την 8 Μάρτη που θα είναι πολύ σημαντική φέτος!
Πάντειος
Η παρουσίαση ήταν απολύτως επιτυχημένη από όλες τις πλευρές: συμμετοχή κόσμου, πλούτος ιδεών και εμπειριών που διακινήθηκαν και φυσικά ανάδειξη των οικονομικών αναγκαιοτήτων που επέβαλαν τη θέση των γυναικών επί αιώνες.
Η αντιστροφή της εικόνας των διακρίσεων στα σχολεία δεν φαίνεται να είναι εύκολη υπόθεση. Παρ’ όλο που απ’τη μια μεριά το αναλυτικό πρόγραμμα δίνει πολλές δυνατότητες για πολλή δουλειά πάνω στο θέμα και απ’την άλλη οι συνάδελφοι, τώρα πια, είναι ευαισθητοποιημένοι σ’αυτό. Έχουμε να αντιπαλεψουμε μια ευρεία περιρρέουσα ατμόσφαιρα που προέρχεται από τα ΜΜΕ και τις σκουπιδοεκπομπές τους, το ευρέως εκτεταμένο και στην περιοχή μας, δίκτυο traffiking κλπ.
Συνεχίζουμε λοιπόν να μην κουκουλώνουμε τέτοια θέματα αλλά με την καθημερινή μας πράξη, με το μάθημά μας και με στοχευμένες δράσεις να παλεύουμε για την αλλαγή της νοοτροπίας των αγοριών και των κοριτσιών.