ΔΙΕΘΝΗ: Το στημένο στοίχημα της Γκόλντμαν - Σακς

Η Γκόλντμαν Σακς, μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες επενδύσεων των ΗΠΑ, ήταν από τις λίγες που κατάφεραν να βγούνε κυριολεκτικά ανέπαφες από την κρίση. Τα κέρδη της έφτασαν πέρσι στα 13.4 δισεκατομμύρια δολάρια ενώ τριάντα περίπου ανώτατα στελέχη της μοιράστηκαν μεταξύ τους μπόνους δεκάδων εκατομμυρίων. Ο Λόιντ Μπλάνκφειν, το αφεντικό της Γκόλντμαν Σακς, εισέπραξε το 2008 μόνο 67 εκατομμύρια δολάρια: ένας ταμίας στην τράπεζά του θα χρειαζόταν να δουλεύει πάνω από 50 ζωές για να βγάλει αυτά τα λεφτά. Αλλά ο Μπλάνκφειν δεν ήταν όποιος και όποιος: είχε εξαιρετικές ικανότητες -όπως όλοι οι μεγαλοτραπεζίτες, άλλωστε.

Τώρα φάνηκε πολύ καθαρά ποιες ήταν αυτές οι «εξαιρετικές» ικανότητες: η απάτη, το συστηματικό ψέμα, το κουκούλωμα, η απόκρυψη. Και οι «υψηλές επαφές» για να μένουν όλες αυτές οι απάτες συστηματικά στην αφάνεια.

Τα κανάλια έχουν γεμίσει αυτές τις μέρες με λεπτομέρειες για το τι έγινε, πως έγινε, πότε έγινε και ποιοι ακόμα ήταν μπλεγμένοι. Το κόλπο, όμως, ήταν εξαιρετικά απλό: η Γκόλντμαν Σακς πουλούσε στους πελάτες της «δομημένα ομόλογα» που, εν γνώση της, δεν άξιζαν δεκάρα σαν «χρυσές ευκαιρίες» και ταυτόχρονα στοιχημάτιζε στις διεθνείς αγορές ότι τα ομόλογα αυτά θα φουντάρουν -τσεπώνοντας στο τέλος εκατομμύρια από αυτά τα στοιχήματα. Ένα από τα πρώτα μεγάλα θύματα αυτών των δομημένων ομολόγων, που εκτός από όλα τα άλλα δεν αντιπροσώπευαν καν κάποια πραγματικά δάνεια ή κάποια πραγματικά περιουσιακά στοιχεία (για αυτό τα ονομάζουν «συνθετικά» οι εφημερίδες), ήταν η γερμανική τράπεζα ΙΚΒ, η πρώτη γερμανική τράπεζα που χρεοκόπησε στη σημερινή κρίση. Από τα υπόλοιπα ένα μεγάλο κομμάτι η Γκόλντμαν Σακς το είχε σπρώξει -και δεν χρειάζεται και μεγάλη φαντασία για να φανταστείτε που- στα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Η Γκόλντμαν Σακς ήταν η «αγαπημένη τράπεζα» όλων των ελληνικών κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια. Το 2002 βοήθησε την κυβέρνηση του Σημίτη να «εξαφανίσει» πάνω από ένα δισεκατομμύριο από τα ελλείμματα -μια απόκρυψη που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ικανοποίηση των κριτηρίων για την ένταξη της Ελλάδας στην ζώνη του Ευρώ. Όπως αποκαλύφθηκε στη συνέχεια, η Γκόλντμαν Σακς που κέρδιζε μεγάλες προμήθειες από το ελληνικό κράτος για την έκδοση και προώθηση των ελληνικών ομολόγων «έπαιζε» ταυτόχρονα μεγάλα ποσά σε στοιχήματα -στα διαβόητα πλέον CDS- σε βάρος της Ελλάδας.

Μπρεχτ

«Τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυση μιας τράπεζας» λέει ο Μακχήθ, ο ήρωας της Όπερας της Πεντάρας, του θεατρικού έργου που πρώτο-ανέβασε ο Μπέρτολτ Μπρεχτ τον Αύγουστο του 1928 στο Βερολίνο. «Τι είναι η δολοφονία ενός ανθρώπου μπροστά στην πρόσληψη ενός ανθρώπου». Ποιά είναι η απόσταση, με άλλα λόγια, ανάμεσα σε έναν εγκληματία, έναν αδίστακτο ληστή και δολοφόνο και έναν καθωσπρέπει επιχειρηματία, έναν τραπεζίτη, με εκατοντάδες ή και χιλιάδες στην περίπτωση του Μπλάνκφειν υπαλλήλους; Καμιά είναι η απάντηση του Μπρεχτ -απλά ο κοινός εγκληματίας μοιάζει με συνοικιακό μικρομάγαζο αν συγκριθεί με την Γκόλντμαν Σακς και τις «αδελφές» της.

Στην Όπερα της Πεντάρας ο Μακχήθ, που είναι έτοιμος να κρεμαστεί, αθωώνεται στο τέλος πανηγυρικά με τη μεσολάβηση της Βασίλισσας. Τώρα η Γκόλντμαν Σακς βρίσκεται στο στόχαστρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ. Και του Ομπάμα και του Γκόρντον Μπράουν και της Μέρκελ. Υπάρχει κανένας που θέλει να στοιχηματίσει ότι ο Μπλάνκφειν τελικά θα τιμωρηθεί; Αν υπάρχει, είμαι βέβαιος ότι η Γκόλντμαν Σακς είναι έτοιμη να «παίξει» και αυτό ακόμα το στοίχημα. Μαντέψτε ποιός θα βγει από αυτό το στοίχημα κερδισμένος.