Ξεκίνησε κατά την 316η δικάσιμο (16/1) η κατάθεση αναγνωστέων εγγράφων από την υπεράσπιση Μιχαλολιάκου, με πρώτο την ιδρυτική δήλωση του “Λαϊκού Συνδέσμου” το 1983. Ακολούθησαν τα εκλογικά αποτελέσματα της Χρυσής Αυγής σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις στις οποίες έχει συμμετάσχει -έγγραφα με τα οποία θέλει να τεκμηριώσει ότι πρόκειται για “κόμμα” που μάλιστα χαίρει της εμπιστοσύνης ενός κομματιού κόσμου. Βέβαια οι πρώτες εκλογές στις οποίες συμμετείχε η Χρυσή Αυγή ήταν οι ευρωεκλογές του 1994, έντεκα ολόκληρα χρόνια μετά την ιδρυτική. Η υπεράσπιση Μιχαλολιάκου επιβεβαιώνει τον Δημήτρη Ψαρρά που στην κατάθεσή του είχε επισημάνει ότι ο Μιχαλολιάκος έστειλε στον Άρειο Πάγο τη δήλωση σε ανύποπτο χρόνο και όχι για να κατέβει σε εκλογές: γνώριζε ότι κάποια στιγμή θα χρειαστεί να λογοδοτήσει για τη δράση της οργάνωσής του.
Όπως έχουν καταθέσει οι Γ. Πίττας, Π. Γκαργκάνας και Δ. Ψαρράς η Χρυσή Αυγή είχε ήδη κάνει αισθητή την παρουσία της στο διάστημα που μεσολάβησε -και όχι ως “πολιτικό κόμμα”. Εμβληματικό παράδειγμα η τριπλή επίθεση τον Δεκέμβρη του 1992 μετά το εθνικιστικό συλλαλητήριο για το μακεδονικό, σε αναρχικούς, σε μια κατάληψη και σε δυο μέλη της ΟΣΕ. Με ρατσιστικά συνθήματα στους τοίχους και επιθέσεις ταγμάτων εφόδου η συμμορία είχε κάνει εξαρχής την επιλογή ότι θα επιδιώξει τους στόχους της αποδεικνύοντας ότι είναι ισχυρή στο πεζοδρόμιο, όπως άλλωστε την αναγκάζει η ναζιστική ιδεολογία της.
Στα “αναγνωστέα” του Μιχαλολιάκου ακολουθούν δημοσιεύματα στα οποία η ΧΑ καταδικάζει, υποτίθεται, τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και αποποιείται κάθε ευθύνη. Τονίζει δε πως κανένας δεν γνωρίζει τον Ρουπακιά. Φυσικά τα δημοσιεύματα της οργάνωσης που προσκόμισε η υπεράσπιση Μιχαλολιάκου έρχονται κατόπιν εορτής. Συντριπτικό υλικό δείχνει ότι η οργάνωση όχι μόνο ήξερε τον Ρουπακιά αλλά ότι αυτός είναι στέλεχος της τοπικής της Νίκαιας. Ανάμεσα σε άλλα: έγγραφα που δείχνουν το όνομά του σε καταλόγους με τους υπεύθυνους τοπικών, φωτογραφίες του με άλλα στελέχη, τηλέφωνα στα οποία ο ίδιος ο Μιχαλολιάκος μαζί με τον Κασιδιάρη συμβουλεύουν τον πυρηνάρχη Πατέλη να πει ότι δεν τον ήξερε, σχεδιαγράμματα τηλεφωνημάτων που δείχνουν την αλληλουχία Ρουπακιάς-Πατέλης, Πατέλης-Λαγός, Λαγός-Μιχαλολιάκος, λίγα λεπτά μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.
Η πολιτική ευθύνη
Δυο χρόνια μετά τη δολοφονία, ενόψει βουλευτικών εκλογών και ενόψει της έναρξης των καταθέσεων των μαρτύρων κατηγορίας στη δίκη, με πρώτους τους γονείς του Παύλου Φύσσα, ο Μιχαλολιάκος δηλώνει σε εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου ότι αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη αλλά όχι την ποινική. Το ηχητικό αυτό συνοδεύει με πλήθος δημοσιευμάτων και ομιλιών στις οποίες αναλύεται η πολιτική ευθύνη κομμάτων για διάφορα σκάνδαλα. Τα στοιχεία της δίκης όμως έχουν προλάβει τον όποιο ισχυρισμό κάνει ο αρχηγός για έναν “θερμόαιμο οπαδό” που η οργάνωση δεν ελέγχει.
Το ναζιστικό σχέδιο κατάληψης της εξουσίας, αφού πρώτα ένα πανεθνικό δίκτυο ταγμάτων εφόδου έχει εγκαθιδρύσει τον τρόμο στις γειτονιές, έχει τσακίσει τις εργατικές οργανώσεις και έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του κεφάλαιου είναι αυτό που προσπάθησε να ακολουθήσει η Χρυσή Αυγή. Το σχέδιο αυτό πήρε τη μορφή της κλιμάκωσης της δράσης της τα χρόνια της κρίσης και ιδιαίτερα τον Σεπτέμβρη του 2013. Η δράση της συμμορίας στον Άγιο Παντελεήμονα και την περιοχή γύρω από τη Ζώνη του Περάματος, τη Νίκαια και το Κερατσίνι δείχνει πόσο σκληρά επιχείρησε να εφαρμόσει η Χρυσή Αυγή την τρομοκρατία. Οι επιθέσεις σε στόχους που συμβολίζουν τους αντιπάλους (μετανάστες, αριστερούς, σωματεία, στέκια) είχε σκοπό όχι μόνο να τους τσακίσει, αλλά και να στείλει μήνυμα σε εχθρούς αλλά και συμμάχους (τους εφοπλιστές της Ζώνης πχ). “Κουμάντο θα κάνει η Χρυσή Αυγή”, έχουν πει επί λέξει οι βουλευτές της άλλωστε. Δεκάδες μάρτυρες έχουν καταθέσει τις εικόνες αυτές, σπάζοντας κάθε υποψία ότι η αύξηση της ρατσιστικής βίας σε διάφορες περιοχές ήταν αυθόρμητο φαινόμενο λόγω της κρίσης, ή ότι οι επιθέσεις σε αριστερούς και συλλογικότητες ήταν κάποια έκφραση του φαινομένου των “δύο άκρων”. Πολλοί μάρτυρες που κατέθεσαν στοιχεία από το ερευνητικό τους έργο που δείχνουν ότι οι επιθέσεις αποτελούν ένα αδιάσπαστο σύνολο.
Ο Σεπτέμβρης του 2013 ήταν η στιγμή που ο Μιχαλολιάκος νόμιζε ότι μπορεί να κάνει το μεγάλο άλμα με έναν “Ελληνικό Σεπτέμβρη” κλιμάκωσης της βίας. Όλο το δεξιό πολιτικό φάσμα είχε δηλώσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανοιχτό σε μια “σοβαρή” Χρυσή Αυγή, ενώ τα ΜΜΕ έκαναν εκστρατεία ξεπλύματος και νομιμοποίησης των ναζί. Οι πυρήνες της Χρυσής Αυγής βρίσκονταν σε αγαστή συνεργασία και ανοιχτή γραμμή με τα κοντινά τους αστυνομικά τμήματα και διέθεταν “γραφεία”-ορμητήρια, πράγμα που προκύπτει από πολλούς μάρτυρες, ιδιαίτερα όσους προέρχονται από τη Νίκαια -αντιφασίστες αλλά και πρώην μέλη.
Η ρατσιστική κυβέρνηση Σαμαρά είχε νομιμοποιήσει τις επιθέσεις σε μετανάστες, με τον Ξένιο Δία και τα βασανιστήρια μεταναστών στα τμήματα -αυτό δείχνει και το πρόσφατο στοιχείο από το Εφετείο του Λουκμάν: το 2013 ήταν η εποχή που οι δολοφόνοι μεταναστών αισθάνονταν αρκετά άνετοι να πουν στους αστυνομικούς “καλά δεν του κάναμε;”. Οι εφοπλιστές της Ζώνης είχαν αναθέσει στη Χρυσή Αυγή να τσακίσει τους εργατικούς αγώνες -οι καταθέσεις των μελών του ΠΑΜΕ που δέχτηκαν την επίθεση περιγράφουν αυτή τη δολοφονική συμμαχία σε όλη της την ανατριχιαστική διάσταση, αλλά και οι δηλώσεις των στελεχών της ΧΑ που έχουν πλέον προβληθεί στο δικαστήριο την επιβεβαιώνουν.
Το ηλεκτρονικό υλικό αποδεικνύει ότι η ηγεσία, ο Λαγός και ο Μιχαλολιάκος αυτοπροσώπως, καθοδήγησαν τις δυο μεγάλες επιθέσεις του “Ελληνικού Σεπτέμβρη”, ενώ μάρτυρες κατέθεσαν και για μια σειρά άλλες. Οι δηλώσεις του Μιχαλολιάκου και της ηγεσίας στις εσωτερικές διαδικασίες αποδεικνύουν ότι ο αρχηγός είχε τον απόλυτο έλεγχο πότε θα αρχίσει η γενικευμένη βία.
Κλιμάκωση
Ο φύρερ θεώρησε ότι με μια τέτοια κλιμάκωση θα γενίκευε και τον τρόμο, όμως έπεσε συγκλονιστικά έξω. Το κίνημα που πάλευε ενάντια στα μνημόνια είχε γκρεμίσει 4 κυβερνήσεις βγαίνοντας κατά εκατοντάδες χιλιάδες στους δρόμους. Δυο ημέρες μετά την δολοφονία του Λουκμάν χιλιάδες διαδήλωναν στους δρόμους του κέντρου φωνάζοντας “Αθήνα, πόλη αντιφασιστική”. Σε κάθε γειτονιά που η ΧΑ προσπαθούσε να στήσει την τρομοκρατία της συναντούσε μαζικές αντιστάσεις, ακόμη και σε αυτές που είχε εκλογικές ή οργανωτικές επιτυχίες, όπως ο Άγιος Παντελεήμονας και η Νίκαια. Την εικόνα αυτή έχουν φέρει δεκάδες μάρτυρες: κάτοικοι, αντιφασίστες, δημοτικοί σύμβουλοι, μέλη τοπικών πρωτοβουλιών από Νίκαια, Αγ. Παντελεήμονα, Ηλιούπολη, Πειραιά, Αθήνα κ.ά, καθώς και δημοσιογράφοι.
Αντί να πλησιάσει την εξουσία, ο Μιχαλολιάκος και η ηγεσία της Χρυσής Αυγής βρέθηκαν πίσω από τα κάγκελα γιατί όλες αυτές οι αντιστάσεις δεν ήταν σκόρπιες, αλλά αποτελούσαν τις διάφορες μορφές της αριστερής ριζοσπαστικοποίησης που γινόταν τα χρόνια της κρίσης. Ο αντιφασιστικός ξεσηκωμός ανάγκασε τον Σαμαρά να ξεκινήσει τη δίωξη. Γι αυτό το λόγο, αλλά και επειδή το κατηγορητήριο έχει επιβεβαιωθεί στο ακέραιο, αποδεικνύονται άχρηστα και τα επόμενα έγγραφα της υπεράσπισης Μιχαλολιάκου: δηλώσεις Δένδια, Σαμαρά και άλλων ότι “πολέμησαν τον ναζισμό”, δημοσιεύματα που αποδίδουν τη στάση της ΝΔ στον εκλογικό της ανταγωνισμό με τη ΧΑ και θεωρίες συνωμοσίας για σιωνιστικούς δάκτυλους που υπέδειξαν την δίωξη.
Το 2015, με την Χρυσή Αυγή να βυθίζεται σε μια μεγάλη εσωτερική κρίση και να περιορίζει τη δράση της λόγω της δίκης, ο Μιχαλολιάκος χρειάστηκε να στείλει ένα μήνυμα για να συσπειρώσει τον σκληρό πυρήνα της. Γι’ αυτό και ανέλαβε την πολιτική ευθύνη. Ταυτόχρονα, στο ευρύτερο ακροατήριο απεύθυνε εν όψει των εκλογών αυτό που έλεγε η οργάνωση από την αρχή της δίωξης: όπως η συμμορία του, που είναι “πολιτικό” κόμμα με ορμητήρια τα “πολιτικά” της γραφεία, αντιμετωπίζει μια δίωξη “πολιτική”, έτσι και η ευθύνη είναι “πολιτική”. Τέσσερα χρόνια μετά, όταν φέρνει τη δήλωση αυτή σαν υπερασπιστικό έγγραφο δεν πείθει κανέναν -αντιθέτως ξαναφέρνει στην επιφάνεια την πραγματικότητα πίσω από τη δήλωση: ότι η Χρυσή Αυγή και ο ίδιος προσωπικά, έχει την απόλυτη ευθύνη.