Το βιβλίο “Η πάλη για την απελευθέρωση των γυναικών” της Μαρίας Στύλλου, που πρωτοκυκλοφόρησε πριν τέσσερις μήνες περίπου από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, βρίσκεται ήδη στη δεύτερη έκδοσή του.
Μέσα σε αυτό το διάστημα έγιναν δεκάδες εκδηλώσεις παρουσίασής του σε εργατικούς χώρους και γειτονιές, σε έναν κύκλο συζητήσεων που δεν έχει ακόμα τελειώσει. Η μαζική συμμετοχή και η αποκαλυπτική πολιτική συζήτηση που έγινε παντού για τη μάχη ενάντια στο σεξισμό και τη γυναικεία καταπίεση, έγιναν η βάση για να μπει στο κέντρο του αγώνα το εργατικό κίνημα με τα συνδικάτα του και να μετατραπεί η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών στις 8 Μάρτη σε απεργιακή κινητοποίηση.
Η δεύτερη έκδοση του βιβλίου είναι επαυξημένη με έναν πρόλογο της συγγραφέα, αφιερωμένο στα κεντρικά ζητήματα που αναδείχτηκαν σε αυτές τις εκδηλώσεις. Όπως αναφέρει:
«Οι συζητήσεις που οργανώθηκαν σε εργατικούς χώρους με αφορμή την έκδοση αυτού του βιβλίου επιβεβαιώνουν συνταρακτικά τι σημαίνει η καταπίεση των γυναικών, αλλά και γιατί η μάχη ενάντια στην καταπίεση δεν μπορεί να είναι ατομική αλλά συλλογική και ταξική. Η συλλογικότητα και ο ταξικός προσανατολισμός είναι χαρακτηριστικά απαραίτητα, είτε η μάχη δίνεται ενάντια στην ανισότητα και τις διακρίσεις στους χώρους δουλειάς, είτε ενάντια στα βάρη που είναι η δουλειά στο σπίτι.
Ισότητα
Οι αγώνες για ισότητα στους μισθούς, στα επιδόματα, στις συνθήκες απασχόλησης και ενάντια στις σεξουαλικές παρενοχλήσεις στους χώρους δουλειάς πάνε μαζί με τις διεκδικήσεις για να αναλάβει το κράτος την οργάνωση και λειτουργία κοινωνικών υπηρεσιών που να καλύπτουν τις ανάγκες της αναπαραγωγής, οι οποίες τώρα καλύπτονται μέσα στην οικογένεια.
Διεκδικούμε από το κράτος να αναλάβει εξ ολοκλήρου την ανατροφή και εκπαίδευση των παιδιών με ένα δίκτυο βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών που να λειτουργούν σε 24ωρη βάση έτσι ώστε να καλύπτουν τους γονείς, όποιες ανάγκες και αν προκύπτουν από ωράρια, βάρδιες ή προσωπικές επιλογές τους. Οι εργατικές ανάγκες για στέγη, τροφή, περίθαλψη, υγεία και παιδεία δεν μπορούν να μετατρέπονται σε ατομικές πιέσεις πάνω στις γυναίκες στα πλαίσια της οικογένειας. Είναι καθαρό ότι αυτές οι διεκδικήσεις συνδέονται άμεσα με τα εργατικά αιτήματα για μαζικές προσλήψεις και χρηματοδότηση για τα δημόσια σχολεία, τα νοσοκομεία, τις δημοτικές υπηρεσίες από την καθαριότητα μέχρι τα ΚΑΠΗ.
Αυτός ο προσανατολισμός έρχεται όχι μόνο από τις παραδόσεις που δημιούργησαν οι αγώνες των γυναικών στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 και είναι ακόμη ζωντανές, αλλά και από τις μάχες που έδωσε και δίνει το εργατικό κίνημα την τελευταία δεκαετία για να σώσει δουλειές, μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές δομές από τις μνημονιακές επιθέσεις. Το ζήτημα που αναδεικνύεται είναι ότι οι διεκδικήσεις των εργατικών αγώνων χρειάζεται να διευρυνθούν για να περιλάβουν τα αιτήματα των γυναικών, εργαζόμενων και άνεργων, συνταξιούχων και νεολαίων.
Προβάλλεται η αντίρρηση ότι οι γυναίκες δεν συμμετέχουν μαζικά στα συνδικάτα και στα πολιτικά κόμματα της αριστεράς στον ίδιο βαθμό όπως οι άντρες. Η απάντηση σε αυτό είναι μία: δεν είναι ατομική υπόθεση της καθεμιάς να αντιμετωπίσει με προσωπικές θυσίες τέτοια προβλήματα, αντίθετα διεκδικούμε συλλογικά τον ελεύθερο χρόνο που έχουμε ανάγκη για διάβασμα, καλλιτεχνική έκφραση, διασκέδαση αλλά και πολιτική και συνδικαλιστική δράση. Παλεύουμε για να ξεφύγουμε από το ωράριο που ξεκινάει στις 5 το πρωί για το μαγείρεμα και τελειώνει στις 12 το βράδυ με το πλύσιμο των πιάτων».
«Η σημασία της συλλογικής διεκδίκησης ενάντια στις ανισότητες και στις διακρίσεις δεν περιορίζεται στην οικονομική βελτίωση της θέσης των γυναικών. Ο οργανωμένος συλλογικός αγώνας δίνει την αυτοπεποίθηση και τη δυνατότητα στις εργαζόμενες να καταγγέλλουν και να αποκρούουν τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις στο χώρο δουλειάς...
Αντίσταση
Η δυνατότητα αντίστασης απλώνεται από το χώρο δουλειάς στο σπίτι, εκεί όπου ο θεσμός της οικογένειας και οι πιέσεις της αναπαραγωγής του εργατικού δυναμικού λειτουργούν ως θερμοκήπιο για τη βία σε βάρος των γυναικών...
Οι σχέσεις ανάμεσα στα ζευγάρια δεν εξελίσσονται στο κενό. Ο κυρίαρχος μύθος θέλει την οικογένεια σαν ένα καταφύγιο όπου οι άνθρωποι μπορούν να βρουν την αγάπη και τη στοργή που λείπει από τη σκληρή καθημερινότητα μιας κοινωνίας βασισμένης στον ανταγωνισμό και στο κυνήγι του κέρδους. Όμως, στην πράξη ο κλειστός χώρος της οικογενειακής σχέσης μπορεί να εσωτερικεύει και να εντείνει τις πιέσεις που έρχονται από την ανεργία, την απληρωσιά, την κούραση, το άγχος, τις προκαταλήψεις. Σε τέτοιες συνθήκες, η άνιση θέση της γυναίκας τη μετατρέπει σε θύμα εκδηλώσεων βίας. Το γυναικείο κίνημα σε όλο τον κόσμο, έτσι και εδώ, ξεσηκώνεται ενάντια στο σεξισμό και την καταπίεση».
φεμινιστική συλλογικότητα "Το Μωβ"
συνταξιούχος δημοσιογράφος της ΕΡΤ
Συνεχίζονται με επιτυχία οι εκδηλώσεις παρουσίασης του βιβλίου “Η πάλη για την απελευθέρωση των γυναικών” σε εργατικούς χώρους και γειτονιές. Παντού η απεργία στις 8 Μάρτη βρίσκεται στο κέντρο της συζήτησης.
Εργαζόμενες/οι από κλινικές, ιατρικά εργαστήρια και διαγνωστικά κέντρα βρέθηκαν την Τρίτη 12 Φλεβάρη στο Πολυδύναμο Κέντρο στους Αμπελόκηπους στην εκδήλωση που οργάνωσε η Αγωνιστική Συνδικαλιστική Κίνηση Υγειονομικών (ΑΣΚΥ) από το χώρο της Ιδιωτικής Υγείας με θέμα «Γυναίκα και εργασία την εποχή της κρίσης – Η πάλη για την απελευθέρωση». Μαζί με τη Μαρία Στύλλου, συγγραφέα του βιβλίου, οι ομιλήτριες Ειρήνη Ζωγραφάκη και Αφροδίτη Παπαναστασίου, συνδικαλίστριες στην Ιδιωτική Υγεία, στάθηκαν, ανάμεσα σε άλλα, στα προβλήματα των εργαζόμενων γυναικών στον κλάδο και στην αναγκαιότητα των αγώνων για την αντιμετώπισή τους.
Στη συζήτηση, η Εύη, εργαζόμενη σε ιδιωτική κλινική περιέγραψε περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης που δέχτηκε από προϊστάμενό της και την αντίδρασή της που οδήγησε στην απόλυσή του. Μίλησε επίσης για την κατάσταση των αμοιβών στο χώρο: “πέντε χρόνια σκοτώνομαι για 600 ευρώ”, είπε χαρακτηριστικά. Ο Κώστας Πολύδωρος, μέλος του ΔΣ του Σωματείου Ιδιωτικών Κλινικών Αθήνας, στάθηκε στη σημασία συμμετοχής στην απεργία στις 8 Μάρτη, σε έναν κλάδο με συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες χωρίς βασικά εργασιακά δικαιώματα και περιέγραψε την αρνητική στάση κάποιων μελών του ΔΣ του Σωματείου όταν κατέθεσε την πρόταση της απεργίας. “Το θέμα θα ξανασυζητηθεί και είναι ανοιχτό να το κερδίσουμε”, κατέληξε. Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης εργαζόμενες/οι από άλλους χώρους και κόσμος της γειτονιάς που ανέδειξαν τα κοινά προβλήματα των γυναικών παντού και την ανάγκη της κοινής πάλης με πρώτο σταθμό την 8 Μάρτη.
Οργάνωση
“Εκπαιδευτικοί, φοιτήτριες, μέλη του κοινωνικού ιατρείου συμμετείχαν στην εκδήλωση στο Περιστέρι στις 13 Φλεβάρη”, μας είπε ο Κώστας, “Μαζί με τη Μαρία Στύλλου, η Λίλιαν Μπουρίτη, υποψήφια με την Αριστερή Κίνηση Περιστερίου, στάθηκε στην οργάνωση της απεργίας στις 8 Μάρτη στη γειτονιά, με εξορμήσεις και αφισοκολλήσεις για να γίνει πλατιά γνωστή, με περιοδείες σε εργατικούς χώρους για να πάρουν αποφάσεις, με επισκέψεις σε συλλογικότητες για να συμμετέχουν.
Στη συζήτηση, αναπληρώτρια καθηγήτρια σε σχολείο της Σαλαμίνας τόνισε, με αφορμή την πρόσφατη νίκη τους για άδεια ανατροφής τέκνου, πόσο δύσκολες είναι οι συνθήκες δουλειάς και ζωής των αναπληρωτριών, ειδικά όταν μένουν έγκυες. Όλες οι παρεμβάσεις στάθηκαν στη σημασία της απεργίας της 8 Μάρτη. Ακολούθησε μεγάλη εξόρμηση στη γειτονιά το Σάββατο και μεγάλη αφισοκόλληση την Κυριακή”.
Στο Χαλάνδρι “στην εκδήλωση στο ΚΕΠ στις 14 Φλεβάρη συμμετείχε κόσμος της γειτονιάς, αγωνιστές/ίστριες από την υπόλοιπη αριστερά και από το νέο δημοτικό σχήμα Χαλάνδρι Ενάντια- Πρωτοβουλία Πολιτών”, μας είπε η Μαριλένα, “Στο πάνελ μαζί με τη Μαρία Στύλλου βρέθηκε η Αλέκα Μακρή, από την Ομάδα Γυναικών της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που ξεκίνησε την ομιλία της μιλώντας για το βιβλίο λέγοντας πως «μπορεί να το διαβάσει κάθε γυναίκα ευχάριστα και να τη γεμίσει με έμπνευση και θάρρος». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στους αγώνες των γυναικών από το κίνημα του '68 που κέρδισε πολλές κατακτήσεις μέχρι σήμερα, στις μάχες που είναι ανοιχτές ενάντια στην ανισότητα, τις διακρίσεις, τη βία κατά των γυναικών, καθώς και στην απεργία της 8 Μάρτη.
Ακολούθησαν πολλές παρεμβάσεις για τη σημασία του αιτήματος των ολοήμερων δημόσιων και δωρεάν παιδικών σταθμών αλλά και όλων των κοινωνικών υπηρεσιών που με ευθύνη του κράτους θα απαλλάσουν τις γυναίκες από τα βάρη της οικογένειας και της αναπαραγωγής της εργατικής τάξης. Μπήκαν επίσης εικόνες για την ανταπόκριση που βρίσκει η απεργία στους εργατικούς χώρους σε γυναίκες και άντρες εργαζόμενους όπως στο Σισμανόγλειο. Ενώ έγινε και η σύνδεση με τις 16 Μάρτη και την παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού και του φασισμού, στην οποία οι γυναίκες πρέπει να βρεθούν ξανά στην πρώτη γραμμή. Αποφασίσαμε σειρά παρεμβάσεων στη γειτονιά και σε εργατικούς χώρους που να προτείνουμε να πάρουν απεργιακές αποφάσεις”.
Θεσσαλονίκη
Κέντρο για την οργάνωση της απεργίας στις 8 Μάρτη στη Θεσσαλονίκη και της συγκέντρωσης την ίδια μέρα στις 1.30μμ στο Άγαλμα Βενιζέλου, έγιναν οι εκδηλώσεις παρουσίασης του βιβλίου "Η πάλη για την απελευθέρωση των γυναικών" της Μαρίας Στύλλου την Παρασκευή 15 Φλεβάρη.
Την κεντρική παρουσίαση του βιβλίου, που έγινε το απόγευμα στο χώρο πολιτισμού ΕΝΕΚΕΝ, παρακολούθησαν εργαζόμενες/οι από νοσοκομεία, σχολεία, δήμους, συγκοινωνίες, από χώρους του ιδιωτικού τομέα, φοιτήτριες/ ές, μετανάστες.
Την εκδήλωση άνοιξε η Κατερίνα Αβραμίδου, συνδικαλίστρια στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, παρουσιάζοντας τις μεγάλες μάχες στο χώρο της, όπου η συντριπτική πλειοψηφία είναι γυναίκες, ενάντια στο κλείσιμο του νοσοκομείου και την απώλεια των θέσεων εργασίας τους τα προηγούμενα χρόνια, για προσλήψεις, μονιμοποιήσεις των συμβασιούχων του ΟΑΕΔ και ενάντια στις απολύσεις των καθαριστριών σήμερα. Μάχες που αφορούν όχι μόνο τις ίδιες, αλλά όλη την εργατική τάξη και τις γυναίκες που φορτώνονται τα βάρη από τη διάλυση της Υγείας και όλων των κοινωνικών υπηρεσιών στις πλάτες τους μέσα στην οικογένεια.
Ακολούθησε η Μαρία Στύλλου με μια καθηλωτική εισήγηση για τις ρίζες της γυναικείας καταπίεσης και την ταξική εξήγησή της με βάση την μαρξιστική θεωρία, για τους μεγάλους αγώνες του γυναικείου κινήματος από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, για τη δύναμή τους όταν δίνονταν με τα όπλα του εργατικού κινήματος με ορόσημο τη Ρώσικη Επανάσταση του 1917 και την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας, για τις διεκδικήσεις των γυναικών σήμερα και τη δυναμική τους. Ολόκληρη η ομιλία της αναδείκνυε τους λόγους για τους οποίους η απεργία στις 8 Μάρτη φέτος είναι ένα τεράστιο βήμα μπροστά στην πάλη ενάντια στις σεξιστικές διακρίσεις και επιθέσεις, ενάντια στις σεξουαλικές παρενοχλήσεις και τη βία κατά των γυναικών.
Όσες και όσοι πήραν το λόγο στη συνέχεια ενίσχυσαν με τις τοποθετήσεις τους τη σημασία που έχει η μάχη ενάντια στο σεξισμό και την καταπίεση να γίνει υπόθεση όλων των εργαζόμενων, γυναικών και αντρών, καθώς και των συνδικάτων τους, με πρώτο βήμα την φετινή απεργιακή 8 Μάρτη.
Είχε προηγηθεί το μεσημέρι η αντίστοιχη εκδήλωση στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης με συμμετοχή εργαζόμενων, κύρια γυναικών, όλων των ειδικοτήτων. Η διοικήτρια του νοσοκομείου αρνήθηκε να παραχωρήσει την αίθουσα όπου ήταν προγραμματισμένη να γίνει η εκδήλωση, με δικαιολογία ότι δεν είχε ακολουθηθεί η τυπική διαδικασία αίτησης για το κλείσιμο του χώρου. Ήταν μια ξεκάθαρη επιλογή ενάντια στην απεργία στις 8 Μάρτη και την οργάνωσή της. Η εκδήλωση έγινε κανονικά στην αίθουσα του Σωματείου Εργαζομένων, που ήταν και από τα πρώτα της πόλης που πήραν απόφαση για απεργία στις 8 Μάρτη με στάση εργασίας και διαδήλωση.
Επιτυχία
Η συζήτηση ήταν επίσης θυελλώδης, τόσο για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες εργαζόμενες στους χώρους δουλειάς τους και γενικότερα στην καθημερινή τους ζωή, όσο και για το πώς μπορεί να οργανωθεί καλύτερα η απεργιακή κινητοποίηση για να έχει επιτυχία.
“Το αίτημα να υπάρχουν ολοήμεροι παιδικοί σταθμοί παντού και να αναλάβει το κράτος τη λειτουργία τους είναι πολύ σημαντικό”, είπε μία εργαζόμενη. “Αυτή τη στιγμή σε μια οικογένεια ο ένας μισθός πάει για τη φύλαξη των παιδιών. Και το αίτημα για εστιατόρια σε κάθε χώρο δουλειάς και γειτονιά είναι σημαντικό”, συμπλήρωσε μία άλλη. “Προσωπικά σήμερα ξύπνησα στις πέντε το πρωί για να μαγειρέψω γιατί δεν πρόλαβα χτες το βράδυ, μετά να έρθω στη δουλειά, το μεσημέρι να ψωνίσω, να δω τον ηλικιωμένο μπαμπά και μετά να γυρίσω σπίτι ξανά το βράδυ”, περιέγραψε μία ακόμα. Όλες/οι τόνισαν ότι οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι γυναίκες, είχαν δωρεάν σίτιση, ενώ σήμερα αυτό το δικαίωμα έχουν μόνο όσες/οι εφημερεύουν.
Απεργιακό κάλεσμα στη Θεσσαλονίκη έχουν επίσης απευθύνει μέχρι στιγμής το Σωματείο Εργαζόμενων του δήμου Αμπελοκήπων-Μενεμένης και η Ένωση Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ).
Εκδήλωση για την απεργία στις 8 Μάρτη στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, 15/2
Αποφάσεις για την απεργία
Με νέες αποφάσεις συνδικάτων ενισχύεται καθημερινά η απεργιακή 8 Μάρτη. Την περασμένη εβδομάδα, στάση εργασίας και συμμετοχή στην απεργιακή συγκέντρωση στις 2μμ στην πλατεία Κλαυθμώνος αποφάσισαν η ΠΟΕ-ΔΟΥ, η ΠΟΘΑ, το Πανελλήνιο Σωματείο Έκτακτου Προσωπικού ΥΠ.ΠΟ και ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Βούλας-Βάρης-Βουλιαγμένης. Απεργιακές συγκεντρώσεις έχουν ήδη επίσης καλεστεί στη Θεσσαλονίκη στις 1.30μμ στο Άγαλμα Βενιζέλου, στα Χανιά στις 2μμ στην πλ. Αγοράς και στο Βόλο στις 1.30μμ στον Αγ. Νικόλαο. Τη συγκέντρωση στο Βόλο στηρίζει ο Σύλλογος Φοιτητών Παιδαγωγικού Ειδικής Αγωγής με προσυγκέντρωση στη 1μμ στο Θόλο.
Μέχρι τώρα αποφάσεις έχουν πάρει: AΔΕΔΥ, ΠΟΕΔΗΝ, ΠΟΣΠΕΡΤ, ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, ΠΑΣΥΜΗΤΕ- ΕΡΤ, ΠΟΕ-ΔΟΥ, ΠΟΘΑ, Σύλλογος εργαζόμενων νοσοκομείου Άγιος Σάββας, Σύλλογος εργαζόμενων νοσοκομείου Αγλαΐα Κυριακού, Σύλλογος εργαζόμενων νοσοκομείου Γεννηματάς, Σύλλογος εργαζόμενων νοσοκομείου Ερυθρός, Σύλλογος εργαζόμενων νοσοκομείου Αγία Όλγα, Σύλλογος Υπαλλήλων ΓΓ Βιομηχανίας και ΓΓ Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Πανελλήνιο Σωματείο Έκτακτου Προσωπικού ΥΠ.ΠΟ, Σωματείο Οδηγών Αυτοκινήτων Δήμου Αθήνας, Ένωση Εργατοϋπαλλήλων Δήμου Αθήνας, Ανεξάρτητο Σωματείο Εργατοτεχνιτών και Υπαλλήλων Δήμου Αθήνας, Γ' ΕΛΜΕ Αθήνας, Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Βούλας-Βάρης-Βουλιαγμένης, Σύλλογος εργαζόμενων Δήμου Αγίου Δημητρίου, Σύλλογος εργαζόμενων Δήμου Κερατσινίου Δραπετσώνας, Σύλλογος εργαζόμενων Δήμου Μενεμένης-Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης, Ένωση Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ), Σύλλογος εργαζόμενων νοσοκομείου Ιπποκράτειου Θεσσαλονίκης, ΕΛΜΕ Χανίων, Σύλλογος ΠΕ Χανίων