Πάνω από ένα εκατομμύριο κόσμος βγήκε στους δρόμους της Βραζιλίας διαδηλώνοντας για την δημόσια εκπαίδευση στις 15 του Μάη. Πρόκειται για το μεγαλύτερο κύμα αντίστασης που υψώνεται ενάντια στον Μπολσονάρο από τότε που ανέβηκε στην εξουσία στις αρχές της χρονιάς. Αφορμή είναι οι περικοπές 30% στις επενδύσεις για τα δημόσια πανεπιστήμια, περικοπές που σε ορισμένα ιδρύματα ξεπερνάνε και το 50%. Στο Ρίο ντε Τζανέιρο, το Σάο Πάολο και το Μπέλο Οριζόντε οι διαδηλωτές έφτασαν τις εκατοντάδες χιλιάδες, ενώ την ίδια στιγμή εξελίσσονταν κινητοποιήσεις σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, σε πάνω από 200 σημεία.
Την ώρα που οι φοιτητές και οι φοιτήτριες διαδήλωναν, ο Μπολσονάρο βρισκόταν στις ΗΠΑ όπου δήλωσε πως: “Αυτά τα Πανεπιστήμια είναι γεμάτα από ‘αγωνιστές’, μόνο ‘αγωνιστές’. Αν τους ρωτήσεις πόσο κάνει 7 επί 8, ή τη χημική σύνθεση του νερού δεν ξέρουν να σου απαντήσουν. Είναι χρήσιμοι ηλίθιοι, ανόητοι που τους χρησιμοποιούν προς όφελος μιας έξυπνης μικρής μειοψηφίας που ελέγχει τα πανεπιστήμια”.
Όντως στα Πανεπιστήμια υπάρχουν πολλοί αγωνιστές και αγωνίστριες, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που ο Μπολσονάρο εξαπολύει την επίθεσή του. Προσπαθεί να απομονώσει τη νεολαία και την Αριστερά γιατί συναντάει εμπόδια στην ακροδεξιά και νεοφιλελεύθερη ατζέντα του. Με πέντε μήνες στην προεδρία, βρίσκεται σε χειρότερο δημοσκοπικό επίπεδο από ό,τι όλοι οι προηγούμενοι πρόεδροι. Έστησε μια κυβέρνηση με κέντρο την επίθεση στα δικαιώματα, γεμάτη φανατικούς που θέλουν να εκδικηθούν τις γυναίκες, να “αναμορφώσουν” τους ομοφυλόφιλους, να εξαφανίσουν τους ιθαγενείς, να τρομοκρατήσουν τους συνδικαλιστές. Όμως η ιδεολογική επίθεση δεν του έχει λύσει τα χέρια στα πιο θεμελιώδη ζητήματα. Η ανεργία συνεχίζει να αυξάνει, τα επίσημα νούμερα έφτασαν το 13% ενώ στη νεολαία είναι πάνω από διπλάσια.
Επέλεξε να ταυτιστεί ολόψυχα με τον Τραμπ, να σφίξει δεσμούς με το Ισραήλ, αλλά ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα χτυπάει τις βραζιλιάνικες εξαγωγές και προκαλεί ανησυχία στην ίδια του την εκλογική βάση. Βρίσκεται σε εξέλιξη η επίθεση στο ασφαλιστικό σύστημα, με μειώσεις στα επιδόματα, αυξήσεις στα όρια ηλικίας και ιδιαίτερη επίθεση στις γυναίκες που πρέπει να δουλεύουν ως τα 65 αντί για τα 62, με 40 χρόνια ασφάλιση.
Γι’ αυτό και οι δρόμοι στις 15 του μήνα δεν γέμισαν μόνο με φοιτητές και με εκπαιδευτικούς αλλά και με κόσμο που είδε τη μάχη για την υπεράσπιση των Πανεπιστήμιων σαν ευκαιρία να γενικευτεί η αντίσταση στην ακροδεξιά κυβέρνηση.
Απάντηση
Όταν εκλέχθηκε ο Μπολσονάρο οι φασιστικές συμμορίες προσπάθησαν να κάνουν εμφάνιση στα Πανεπιστήμια αλλά η οργανωμένη απάντηση του φοιτητικού και του αντιφασιστικού κινήματος τους έκοψε τα πόδια. Τώρα ο Μπολσονάρο απειλεί ότι θα καλέσει αντιδιαδηλώσεις ενάντια στο φοιτητικό κίνημα - ζητώντας από τη βάση του να βγει στο δρόμο ενάντια στην Αριστερά. Οι απειλές αυτές προκαλούν εντάσεις μέσα στην άρχουσα τάξη. Ο Μπολσονάρο επιτίθεται και σε μερίδα των μεγάλων ΜΜΕ κατηγορώντας τα ότι είναι κομμάτι της “σάπιας κουλτούρας” (της Αριστεράς και του φεμινισμού) με την οποία ο ίδιος συγκρούεται. Στο μεταξύ μέσα στο Κοινοβούλιο ο Μπολσονάρο συνεχίζει να στηρίζεται στις ψήφους των ίδιων κομμάτων και στις αγοραπωλησίες των ίδιων βουλευτών με τις οποίες πορεύεται το βραζιλιάνικο πολιτικό σύστημα τις τελευταίες δεκαετίες. Ενώ παρά τους όρκους περί κάθαρσης, οι αποκαλύψεις σκανδάλων δεν έχουν πάψει και κάποια από αυτά φτάνουν μέχρι τους γιους τους προέδρου.
Οι συνθήκες είναι ευκαιρία για γενίκευση και συντονισμό όλων των αγώνων. Στις 14 του Ιούνη τα συνδικάτα έχουν καλέσει γενική απεργία με την οποία υπόσχονται να παραλύσουν τη χώρα για να μπλοκάρουν την επίθεση στις συντάξεις. Τα φοιτητικά συνδικάτα έχουν καλέσει στις 30 του Μάη νέες διαδηλώσεις για να δώσουν συνέχεια στην έκρηξη της 15ης του μήνα. Η αντιπολίτευση του Εργατικού Κόμματος συνεχίζει να προσπαθεί να κρατήσει τα μέτωπα σε απόσταση ασφαλείας. Από τη μια μεριά οι συντάξεις, από την άλλη το φοιτητικό κίνημα και από την άλλη η μάχη για την αποφυλάκιση του πρώην προέδρου Λούλα. Οι δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής αριστεράς στα Πανεπιστήμια παλεύουν για να μετατρέψουν και τις 30 του Μάη σε απεργία, βάζοντας στο κέντρο της φοιτητικής μάχης τα αιτήματα για την υπεράσπιση του ασφαλιστικού συστήματος, της δημοκρατίας και των γυναικείων δικαιωμάτων.