Στην μετονομασία του χαρτοφυλακίου “για την προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής” που ανέθεσε στον Μαργαρίτη Σχοινά προσανατολίζεται τώρα, ύστερα από τις αντιδράσεις των προηγουμένων ημερών, η νέα πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η χρήση “ευγενικών” ονομάτων, άλλωστε, είναι μια πρακτική με βαθιές ρίζες μέσα στην κληρονομιά του σωβινισμού, του ρατσισμού και της πολεμοκαπηλίας – τους πραγματικούς πυλώνες πάνω στις οποίες είναι χτισμένη η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η επιλογή του ονόματος “για την προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής” δεν ήταν ατύχημα. Σηματοδοτεί μια ακόμα υποχώρηση της (νέας) Κομισιόν προς την ακροδεξιά των Ορμπάν και των (εκτός κυβέρνησης πλέον) Σαλβίνι. Καθόλου τυχαία, η πρώτη που έτρεξε να δώσει εύσημα στην φον ντερ Λάιεν για την επιλογή της ήταν η Μαρίν Λεπέν: “Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι η μετανάστευση προκαλεί ερωτηματικά για το μέλλον του τρόπου ζωής των Ευρωπαίων και αυτό επιβεβαιώνει την ιδεολογική μας νίκη” έσπευσε να δηλώσει η φύρερ του ακροδεξιού Γαλλικού Εθνικού Μετώπου.
Η φον ντερ Λάιεν, άλλωστε, δεν περιορίστηκε απλά στη μετονομασία του παλιού χαρτοφυλακίου “για τη μετανάστευση, τις εσωτερικές υποθέσεις και την ιθαγένεια”: το αναβάθμισε κιόλας. Ο Σχοινάς θα είναι αντιπρόεδρος της Κομισιόν. Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη κομπάζει μέρες τώρα για τη νέα αυτή “εθνική επιτυχία”. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτός που αναβαθμίζεται είναι ο ρατσισμός. Το “υπουργείο ρατσισμού” της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κατέχει σήμερα ο Δημήτρης Αβραμόπουλος αναβαθμίζεται τώρα στο “πρώτο τη τάξει” υπουργείο της νέας Κομισιόν.
Οι αντιδράσεις απέναντι στο νέο όνομα ανάγκασαν ακόμα και τον απερχόμενο πρόεδρο της Κομισιόν, τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ (που ανήκει όπως και ο Σχοινάς και η φον ντερ Λάιεν στο συντηρητικό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα), να διαχωρίσει τη θέση του: “Δεν συμφωνώ με την ιδέα ότι ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής είναι αντίθετος με τη μετανάστευση” είπε. “Το να αποδέχεσαι αυτούς που έρχονται από πολύ μακριά είναι μέρος του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής”. Πρόκειται για ακραία υποκρισία: μέσα στην πενταετία 2014-19 που βρίσκεται στο πηδάλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο Γιούνκερ, η Μεσόγειος και το Αιγαίο έχουν μετατραπεί σε ένα τεράστιο νεκροταφείο προσφύγων, θυμάτων της πολιτικής της “Ευρώπης Φρούριο”. Η προεδρία του δεν αποδεχόταν αυτούς που έρχονταν από μακριά: τους έπνιγε.
Ισλαμοφοβία
Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που στηρίζουν αυτή τη ρατσιστική πολιτική επικαλούνται συχνά σαν δικαιολογία την υποτιθέμενη ξενοφοβία των ίδιων των πληθυσμών της Ευρώπης. Στην πραγματικότητα, όμως, ο ρατσισμός και η ισλαμοφοβία έρχονται από τα πάνω, από τις άρχουσες τάξεις και τις κυβερνήσεις, όχι από τα κάτω, από τους εργάτες, τους φτωχούς και τους απλούς ανθρώπους. Αυτό έχει φανεί πολλές φορές στην ιστορία. Και φάνηκε ξανά αυτές τις μέρες από τις αντιδράσεις απέναντι στην “προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής” της φον ντερ Λάιεν. Και φάνηκε ακόμα πιο χοντρά στην Ιταλία.
Την περασμένη εβδομάδα η νέα ιταλική κυβέρνηση όχι μόνο επέτρεψε την αποβίβαση 82 προσφύγων που βρίσκονταν εδώ και πολλές μέρες παγιδευμένοι σε ένα σωστικό πλοίο στα ανοιχτά της Λαμπεντούζα αλλά έσπευσε κιόλας να τους υποδεχτεί – αντιστρέφοντας τη μισητή ρατσιστική πολιτική του Σαλβίνι. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι η ιταλική κυβέρνηση έχει κάποια πρόθεση να συγκρουστεί με την “Ευρώπη Φρούριο”. Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί “το τέλος της προπαγάνδας του Σαλβίνι στις πλάτες απελπισμένων ανθρώπων στη θάλασσα” δήλωσε ο νέος υπουργός Πολιτισμού. Αλλά στην ίδια δήλωση δεν δίστασε να χαρακτηρίσει το μεταναστευτικό “πρόβλημα” που θα πρέπει να λυθεί μέσα από τις “καλές διεθνείς σχέσεις”. Με συμφωνίες σαν αυτήν που έχουν υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση με την Τουρκία για παράδειγμα.
Η μετανάστευση δεν είναι πρόβλημα. Είναι γελοίο να υποστηρίζει κανείς ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση των 500 εκατομμυρίων κατοίκων και των 19 τρισεκατομμυρίων το χρόνο (το ΑΕΠ των 28 κρατών μελών) απειλείται από μερικές χιλιάδες φτωχούς και κατατρεγμένους πρόσφυγες από τις εμπόλεμες ζώνες ή την βυθισμένη στο λιμό υποσαχάρεια Αφρική. Είναι γελοίο να υποστηρίζει κανείς ότι “η βάρκα γέμισε”.
Το πρόβλημα είναι ο ρατσισμός. Το πρόβλημα είναι η Ευρώπη Φρούριο που κλείνει ολοένα και πιο ασφυκτικά τα σύνορά της. Το πρόβλημα είναι η φον ντερ Λάιεν και οι όμοιοί της που στο όνομα της φραγής του δρόμου στους Ορμπάν, το Afd και τους Σαλβίνι υιοθετούν τις πολιτικές του Ορμπάν, του Afd και του Σαλβίνι -και έχουν το θράσος να υποστηρίζουν ότι υπερασπίζονται τον τρόπο ζωής μας με αυτόν τον τρόπο. Η Μόρια και η Αμυγδαλέζα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα συρματοπλέγματα, δεν ήταν ποτέ κομμάτι του “τρόπου ζωής” μας. Ούτε θα τους αφήσουμε να το κάνουν.