Δύο από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα παραγωγής και διύλισης πετρελαίου στον κόσμο χτυπήθηκαν και βγήκαν εκτός λειτουργίας το περασμένο Σάββατο. Η Σαουδική Αραβία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο έχασε το μισό από την ημερήσια παραγωγή της. Οι τιμές εκτοξεύτηκαν. Η άνοδος του μπρεντ στα 70 δολάρια ήταν η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε μία μέρα.
Όλη η αλήθεια της κατάστασης στη Μέση Ανατολή, πίσω από τη βιτρίνα, ήρθε στο φως μέσα από τις επιθέσεις μερικών μη επανδρωμένων σκαφών. Τάξη επικρατούσε, υποτίθεται, στη Μέση Ανατολή, μετά τη σφαγή της αραβικής Άνοιξης. Τάξη στους δρόμους του Καΐρου με το βούρδουλα του δικτάτορα Σίσι. Ησυχία των νεκροταφείων στις πόλεις της Συρίας που βομβαρδίστηκαν από μια σειρά διαφορετικούς στρατούς.
Και χαμογελαστός εκπρόσωπος της νεάς κατάστασης ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο πρίγκιπας-διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, προσωπικός φίλος της οικογένειας του Τραμπ και χρηματοδότης της αντεπανάστασης στην Αίγυπτο και τη Λιβύη. Τα χαμόγελα δεν έσβησαν ούτε όταν αποκαλύφθηκε ως οργανωτής της φριχτής δολοφονίας του δημοσιογράφου Κασόγκι. Ποιος δίνει δεκάρα εξάλλου για έναν δημοσιογράφο, όταν δεν δίνει ούτε για τον αδίστακτο βομβαρδισμό της Υεμένης από τον σαουδαραβικό στρατό. 80 χιλιάδες παιδιά έχουν πεθάνει από ασιτία, χιλιάδες άνθρωποι από τη χολέρα που επέστρεψε, δεκάδες χιλιάδες από τις βόμβες.
Η Σαουδική Αραβία έμπαινε στα σαλόνια των ισχυρών χωρών, όχι πλέον ως ένα υποταγμένο καθεστώς που ξεπουλάει πετρέλαιο, αλλά ως καπιταλιστικό κράτος με πρωτοβουλίες και πυγμή. Και ένας πόλεμος που δολοφονεί χιλιάδες αθώους είναι ο κλασικότερος τρόπος με τον οποίο τα καπιταλιστικά κράτη δείχνουν την πυγμή τους.
Όμως η Υεμένη μετατρέπεται σε Βιετνάμ για τη Σαουδική Αραβία. Οι αντάρτες Χούθι τους οποίους οι Σαουδάραβες και οι σύμμαχοί τους προσπαθούν να καταστείλουν τα τελευταία χρόνια, ανέλαβαν την ευθύνη για το χτύπημα. Το Βιετνάμ δεν είναι υπερβολή: ένα ορεσίβιο αντάρτικο σε μια από τις δέκα φτωχότερες χώρες του κόσμου μπλοκάρει την μισή παραγωγή πετρελαίου του οικονομικού γίγαντα που το βομβαρδίζει.
Όμως η κλίμακα των γεγονότων είναι ακόμη μεγαλύτερη. Η Υεμένη είναι ένα από τα θύματα μιας ευρύτερης σύγκρουσης. Οι Σαουδάραβες και οι σύμμαχοί τους δείχνουν το Ιράν πίσω από το χτύπημα. Ο Τραμπ δηλώνει πως τα στοιχεία δείχνουν χτύπημα της Τεχεράνης.
Η αποσταθεροποίηση της Σαουδικής Αραβίας είναι κομμάτι της ήττας που υπέστη ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός το 2003 στο Ιράκ, της μεγαλύτερης ήττας στην ιστορία του. Το Ιράν ήταν ο μεγάλος στόχος για σημαντικό κομμάτι των γερακιών της Ουάσινγκτον πολύ πριν από το 2003. Σχεδίαζαν στρατιωτικό χτύπημα, και το Ιράκ θα ήταν απλώς ένας πρόλογος. Η ήττα τους όμως όχι μόνο δεν επέτρεψε την κλιμάκωση κατά του Ιράν, αλλά έβγαλε το Ιράν ενισχυμένο στην περιοχή. Για να εξασφαλίσουν ένα ελάχιστο επίπεδο σταθερότητας στη Βαγδάτη, οι ΗΠΑ χρειάστηκε να συνεργαστούν με τις πολιτικές δυνάμεις του Ιράκ που είχαν πολύ ισχυρούς δεσμούς με την Τεχεράνη. Το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία δείχνει το νότιο Ιράκ ως πιθανό σημείο απογείωσης των ντρονς που χτύπησαν τις εγκαταστάσεις είναι από μόνο του απόδειξη της ήττας που σήμανε για τις ΗΠΑ η εισβολή του 2003. Το Ιράκ από υποψήφιο “προτεκτοράτο” έχει γίνει βάση για επιθέσεις κατά των αγαπημένων τους συμμάχων.
Επιθετικότητα
Ο Τραμπ ανέλαβε πρόεδρος έχοντας ξεκάθαρο ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν τη δυνατότητα να εμπλακούν σε καινούργιο μεγάλης κλίμακας πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Συνέχισε την κατεύθυνση του Ομπάμα, προσπαθώντας να απεμπλακεί από το βάλτο που τους κληροδότησε ο Μπους. Όμως οι καινούργιες καταστάσεις δημιουργούν καινούργια προβλήματα. Το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία τον πίεζαν και τον πιέζουν για επιθετικότητα απέναντι στο Ιράν. Το σοκ της αραβικής Άνοιξης αύξησε το άγχος επιβίωσης των πιο σκληρών ιμπεριαλιστικών μαντρόσκυλων. Ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά που είχαν υπογράψει με το Ιράν υπό τον Ομπάμα και κλιμάκωσε τις κυρώσεις για να προκαλέσει οικονομικό στραγγαλισμό του Ιράν. Δεν κινήθηκε προς πολεμικό χτύπημα, ακόμη κι όταν το Ιράν κατέρριψε αμερικάνικο ντρον ή όταν οι αμερικάνικες υπηρεσίες έδειχναν το Ιράν ως υπεύθυνο για χτυπήματα σε πετρελαιοφόρα. Την περασμένη βδομάδα -πριν από τα χτυπήματα- απέλυσε και τον Τζον Μπόλτον από σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας. Ο Μπόλτον ήταν από τους λίγους υπερασπιστές της παλιάς γραμμής για μεγάλης κλίμακας βομβαρδισμό του Ιράν που είχαν απομείνει στο Λευκό Οίκο.
Ο Τραμπ φαίνεται ότι πίστευε πως η σκληρή πίεση από μόνη της θα αναγκάσει την ηγεσία του Ιράν σε διαπραγματεύσεις από χειρότερη βάση. Όμως η πίεση δεν δούλεψε. Ο πρόεδρος του Ιράν, Ρουχανί, του απαντάει πως αν θέλει φωτογραφία μαζί του στο ίδιο τραπέζι να την φτιάξει με φότοσοπ. Το Ιράν κατάφερε να αντέξει τις πιέσεις, αξιοποιώντας τη διαπραγματευτική ισχύ που έχει αποκτήσει στην περιοχή, αλλά και τις σχέσεις με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες δεν είδαν με καθόλου καλό μάτι το ξαφνικό τίναγμα στον αέρα της συμφωνίας για τα πυρηνικά και των άλλων εμπορικών συμφωνιών. Ο Μακρόν έφερε ως “έκπληξη” προς τον Τραμπ στην τελευταία σύνοδο των G7 στο Μπιαρίτς τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν.
Στο μεταξύ, ο πόλεμος στην Υεμένη έπαιρνε ακόμη πιο περίπλοκη τροπή. Από τον Αύγουστο ξεκίνησαν ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ του στρατού του Χάντι που στηρίζεται από την Σαουδική Αραβία και των αυτονομιστών του Νότου που στηρίζονται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Και οι δύο είναι κομμάτι της ίδιας συμμαχίας που έστησε η Σαουδική Αραβία κατά των Χούθι, αλλά ακολούθησαν τη συνηθισμένη τροχιά των λυκοσυμμαχιών.
Λίγους μήνες πριν, αντίστοιχη “διάσταση απόψεων” μεταξύ Ριάντ και Εμιράτων έπαιξε ρόλο στην αποδυνάμωση του Μπασίρ, του δικτάτορα που τελικά ανατράπηκε από την επανάσταση στο Σουδάν. Η χούντα που προσπάθησε να σώσει το καθεστώς στο Χαρτούμ είναι κι αυτοί φίλοι των Σαουδαράβων, μπαρουτοκαπνισμένοι και από την συμμετοχή τους στην Υεμένη. Και παράλληλα εξελίσσονται οι εκλογές στο Ισραήλ, όπου ο Νετανιάχου προαναγγέλλει τη μεγαλύτερη επίθεση κατά των Παλαιστίνιων, με απειλές για ενσωμάτωση όλης της Δυτικής Όχθης. Κάνουν το παν εδώ και καιρό να κρύψουν αυτή την πραγματικότητα πίσω από τις χαμογελαστές φωτογραφίες του μπιν Σαλμάν που μέχρι και ως απελευθερωτή των γυναικών της Σαουδικής Αραβίας έφτασαν να τον παρουσιάζουν. Αυτή τη φορά, την ώρα που καίγονταν τα διυλιστήρια, ο πρίγκιπας-διάδοχος πήγε να παρακολουθήσει το μεγαλύτερο φεστιβάλ καμήλας μαζί με ομολόγους του από τα Εμιράτα. Κοίταζε με τα κιάλια, ίσως για καμήλες, ίσως για κανένα drone.