Πολιτισμός
Κινηματογράφος: "Joker"

Το Joker αποτελεί μία ταινία – αποτύπωμα της εποχή μας. Η κοινή κινηματογραφική λογική λέει ότι κάνενας δεν θα περίμενε ότι ο Todd Phillips (του «Hangover»), στα «αμαρτωλά» στούντιο της WB στο Hollywood, θα γύριζε μία τέτοια ταινία. Ευτυχώς όμως δεν υπάρχει τέτοια λογική. Το αν είναι καλή ή κακή η ταινία είναι δευτερεύον και υποκειμενικό. Αντικειμενικά, όμως, είναι μία ταινία που δικαιολογεί και τα εισπρακτικά ρεκόρ και τις συζητήσεις που έχει πυροδοτήσει γιατί είναι πολλά παραπάνω από το origin story του πιο αγαπητού και δημοφιλούς "κακού" villain και εχθρού του Batman. 

Όχι ότι αυτό από μόνο του θα ήταν "λίγο" από τη στιγμή που αποτελεί την πρώτη κινηματογραφική προσπάθεια να μας παρουσιάσει τη "γέννηση" αυτού του αξιαγάπητου "κακού". Έτσι και αλλιώς ούτε στα graphic novel υπάρχουν στοιχεία, με εξαίρεση κάποια στο «Batman: Killing Joke», για το τι ήταν ο Joker πριν να γίνει Joker και αυτή η έλλειψη στοιχείων ήταν που έδωσε τη δυνατότητα στον Phillips να κινηθεί "εκτός πλαισίου" και να κάνει μία ταινία, που δεν θυμίζει σε τίποτα τις γνωστές ταινίες πάνω στα graphic novel της Marvel και της DC. Με αισθητική και αφήγηση που παραπέμπει στις κλασικές ταινίες του Martin Scorsese (ο ίδιος είναι executive producer της ταινίας) και έχοντας σαφή αναφορά στα «King Of Comedy» και «Taxi Driver» (ο Robert De Niro, πρωταγωνιστής και στα δυο, δίνει ρεσιτάλ ως παρουσιαστής late night εκπομπής).

Για τον Phillips, ο Arthur Fleck (Joaquin Phoenix), πριν μεταμορφωθεί σε Joker, ήταν ένας "αποτυχημένος" σε μία κοινωνία που δεν έχει θέση για "αποτυχημένους". Φτωχός, καταθλιπτικός, κοινωνικά απροσάρμοστος, με άσχημο παιδικό παρελθόν γεμάτο βία και απόρριψη, πάσχει από ψυχική ασθένεια, δέχεται καθημερινά λεκτικές και σωματικές επιθέσεις από τον περίγυρό του, ακολουθεί θεραπεία σε δημόσιο οργανισμό (που θα κλείσει εξαιτίας περικοπών), παίρνει χάπια για να μην νιώθει «τόσο άσχημα όλη την ώρα», ζει σε ένα μισοάθλιο διαμέρισμα με την κατάκοιτη μητέρα του, δεν έχει φίλους, δεν έχει σχέση, προσπαθεί να τα βγάλει πέρα δουλεύοντας περιστασιακά ως κλόουν σε κάποιο πρακτορείο. Αλλά δεν το βάζει κάτω. Έχει ένα ημερολόγιο και ένα όνειρο. 

“Αποτυχημένοι”

Στο ημερολόγιο καταγράφει τις σκέψεις του, τους φόβους του και την αποστροφή του για την κοινωνία γύρω του που είναι γεμάτη κοινωνικές ανισότητες, βία, αδικία και περιφρόνηση για τους "αποτυχημένους" (τέλεια αποτυπωμένη στο πρόσωπο του πλούσιου και «πετυχημένου» υποψήφιου δημάρχου και πατέρα του Batman που αποκαλεί «κλόουν» όσους δεν έχουν καταφέρει να πετύχουν όπως αυτός και το συνάφι του). Ταυτόχρονα, όμως, γράφει και αστεία γιατί το όνειρό του είναι να γίνει κωμικός επειδή θέλει να κάνει τον κόσμο καλύτερο, να τον κάνει να γελά. Όμως, δεν μπορεί να τα καταφέρει γιατί, εξαιτίας όσων βιώνει, δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους (εκτός από τα μικρά παιδιά) και άρα δεν μπορεί να καταλάβει τι κάνει τους ανθρώπους να γελάνε. 

Όλο αυτό τον οδηγεί μοιραία στην άλλη πλευρά. Η οργή και ο θυμός για τον κόσμο που ζει και η συσσωρευμένη βία που βιώνει επιστρέφονται με τόκο απέναντι σε όλους όσους τον κατάντησαν "αποτυχημένο" και αυτό τον μετατρέπει από κάποιον Arthur Fleck στον Joker. Δηλαδή, στο σύμβολο (με τη μάσκα του κλόουν που φοράει να έχει τα χρώματα της αμερικανικής σημαίας) των "από κάτω" στο πόλεμο εναντίων των πλουσίων. 

Τέλος, ό,τι και να γράψεις για την ερμηνεία του Joaquin Phoenix είναι λίγο. Ξεπέρασε και τον εαυτό του σε σχέση με την ερμηνεία του στο Master και απάντησε στο, από το 2008, ερώτημα αν θα μπορέσει κάποιος να φτάσει την ερμηνεία του Joker στα επίπεδα του Heath Ledger στο "Dark Knight". Επιπλέον, προσέξτε τον συμβολισμό στη σκηνή όπου σ’ ένα κινηματογράφο γεμάτο από την «καλή κοινωνία» του Gotham City γίνεται η προβολή του «Modern Times» του Chaplin.