Διεθνή
Iσημερινός: Άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης

Σε άτακτη υποχώρηση οδηγήθηκε η κυβέρνηση του Ισημερινού μετά από δυο βδομάδες γενικευμένου ξεσηκωμού σε όλη τη χώρα. Ο πρόεδρος Λενίν Μορένο υπέγραψε διάταγμα που καταργεί το διάταγμα 883, με το οποίο αυξανόταν ξαφνικά η τιμή των καυσίμων. Το διάταγμα 883 καταργούσε τις επιδοτήσεις στα καύσιμα για τους φτωχότερους, με τη δικαιολογία της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου, και ήταν η αφορμή της εξέγερσης.

Η κυβέρνηση και ολόκληρο το κράτος φοβήθηκαν ότι μπορεί να χάσουν συνολικά τον έλεγχο. Γι’ αυτό χρειάστηκαν την μεσολάβηση του ΟΗΕ, της εκκλησίας, και τελικά όταν έφτασαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την CONAIE, την ομοσπονδία των Αυτόχθονων εθνοτήτων του Ισημερινού, μετέδωσαν τηλεοπτικά τις συναντήσεις για να φτάσει παντού το μήνυμα ότι η κυβέρνηση υποχωρεί και ο κόσμος πρέπει να γυρίσει στα σπίτια του. Η CONAIE βρέθηκε επικεφαλής των αγώνων τις τελευταίες βδομάδες. Όσο ο Μορένο το έπαιζε ακόμη ανυποχώρητος, η CONAIE είχε διακόψει τις διαπραγματεύσεις και οργάνωσε μια μεγάλη πορεία αυτόχθονων προς την πρωτεύουσα. 

Είκοσι χιλιάδες αυτόχθονες με επικεφαλής τις γυναίκες μπήκαν στο Κίτο και η κυβέρνηση τελικά άρχισε να ψάχνει τρόπο να σωθεί. Ο στρατός και η αστυνομία δεν μπορούσαν να εγγυηθούν την ασφάλεια των υπουργών, του Κοινοβουλίου και του προεδρικού μεγάρου. Ανακοινώθηκε ότι η κυβέρνηση εγκαταλείπει το Κίτο και πηγαίνει 430 χιλιόμετρα μακριά, στο Γκουαγιακίλ, στα παράλια. Η απώλεια ελέγχου στο Κίτο δεν είχε να κάνει μόνο με τους Αυτόχθονες. Το φοιτητικό και το εργατικό κίνημα είχαν ήδη ξεσηκωθεί, οργάνωναν καταλήψεις, απεργίες και τις πρώτες απόπειρες να καταληφθεί το Κοινοβούλιο. Η κυβέρνηση κήρυξε “κατάσταση έκτακτης ανάγκης” και έβγαλε τα τανκς στους δρόμους της πρωτεύουσας. Όμως είδε τους διαδηλωτές να περικυκλώνουν τα άρματα μάχης και να μην κάνουν πίσω. 

Οι φοιτητές και οι μαχητικοί εργάτες και εργάτριες οργάνωναν την υποδοχή στους Αυτόχθονες που έρχονταν από την ύπαιθρο. Ο Μορένο έστηνε οδοφράγματα και ο κόσμος έστηνε πάγκους με φαγητό, νερό και οργάνωνε τρόπο για να τους στεγάσει. Η απόπειρα φυγής της κυβέρνησης προς το λιμάνι του Γκουαγιακίλ ήταν καθαρή δήλωση ότι το Κίτο δεν μπορεί να το καθυποτάξει.

Στις 9 Οκτώβρη η απεργία παρέλυσε τα πάντα. Δεκάδες χιλιάδες βάδιζαν στους δρόμους της πρωτεύουσας με την αίσθηση ότι η κυβέρνηση τα έχει παρατήσει και έχει φύγει. Στο μεταξύ όμως, η κυβέρνηση καταλάβαινε ότι δεν θα μπορούσε να βρει ασφαλές καταφύγιο αλλού. Στο Γκουαγιακίλ, η Δεξιά καλωσόριζε την κυβέρνηση στις καθαρές “ακτές” με έναν οχετό ρατσισμού κατά των “βρόμικων” και ατίθασων Αυτόχθονων. Ακόμη κι εκεί όμως οργανώθηκαν διαδηλώσεις -και μάλιστα μια σχετικά μικρή κινητοποίηση κατέληξε σε σύγκρουση μεταξύ της αστυνομίας και στρατιωτών που δεν άφηναν τους μπάτσους να μακελέψουν τον κόσμο.

Το διάταγμα 883 εξάλλου ήταν όμως μόνο η αφορμή. Η αύξηση των καυσίμων είναι ένα μέρος των μέτρων λιτότητας που προωθεί η κυβέρνηση, στο πλαίσιο απαιτήσεων του ΔΝΤ για χάρη της “ρευστότητας” που έχει προσφέρει στην κυβέρνηση. Με την υποχώρηση του Μορένο κλείνει αυτή η εξέγερση, αλλά όλος ο κόσμος είδε πως έχει τη δύναμη να τα σταματήσει όλα.

Τα γεγονότα στον Ισημερινό καταρρίπτουν το μύθο που θέλει την Λατινική Αμερική να στρέφεται συνολικά προς τα δεξιά μετά την αποτυχία των κυβερνήσεων του λεγόμενου ροζ κύματος. Ο Λένιν Μορένο είναι ίσως το πιο τρανταχτό παράδειγμα της αποτυχίας των αριστερών και κεντροαριστερών κυβερνήσεων που ήρθαν στην εξουσία για να διαχειριστούν το σύστημα πατώντας πάνω σε εξεγέρσεις και μαζικούς αγώνες. Ο Μορένο είναι διάδοχος του Ραφαέλ Κορέα. Ο ίδιος ο αριστερός πρώην πρόεδρος τον έχρισε συνεχιστή του. Αλλά με το που ανέλαβε την εξουσία ανακοίνωσε πως είναι ώρα για στροφή δεξιά, άρχισε τις συνομιλίες με το ΔΝΤ και έψαξε γέφυρες με τους φίλους του Τραμπ στην περιοχή και τον ίδιο τον Μπολσονάρο. Μεταξύ άλλων έδωσε και εντολή για να εκδιωθεί ο Τζούλιαν Ασάνζ (του wikileaks) από την πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο.

Όσο για το ΔΝΤ βλέπει άλλη μια “επιτυχία” του στη Λατινική Αμερική, ενώ μόλις σε δυο βδομάδες έρχονται οι εκλογές στην Αργεντινή, όπου εκεί το Ταμείο βρίσκεται εκτεθειμένο με το μεγαλύτερο δάνειο της ιστορίας του.