Πρωτοσέλιδο της ΕΑ στις 17 Νοέμβρη 1993
Το κάλεσμα στις 6 Νοέμβρη 2019
Η 6η Νοέμβρη θα είναι μια κορυφαία στιγμή για το αντιφασιστικό κίνημα. Είναι η μέρα που ο φύρερ της Χρυσής Αυγής Μιχαλολιάκος θα καθίσει επιτέλους στο εδώλιο. Η στιγμή αυτή δεν θα είχε έρθει χωρίς την, εδώ και δεκαετίες, αποφασιστική και διαρκή δράση του κινήματος. Και με τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να γίνει η απολογία. Η νεολαία, τα συνδικάτα, οι αντιφασίστες που τον ανάγκασαν να κάτσει στο εδώλιο χρειάζεται να πολιορκούν το δικαστήριο όταν ο αρχηγός της ναζιστικής οργάνωσης θα προσπαθεί, μάταια, να υπερασπιστεί τον εαυτό του και τη συμμορία του.
Η Χρυσή Αυγή δικάζεται για τις τρεις εμβληματικές επιθέσεις που είναι πλέον γνωστές διεθνώς: τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, την δολοφονική επίθεση στους Αιγύπτιους ψαράδες στο σπίτι τους ενώ κοιμόντουσαν και τη δολοφονική ενέδρα σε συνδικαλιστές στο Πέραμα. Στη δίκη εξετάστηκαν και δεκάδες ακόμα επιθέσεις που έχουν πάει σε ξεχωριστά δικαστήρια, με πιο παλιά την απόπειρα δολοφονίας στο στέκι «Αντίπνοια», στα Πετράλωνα, το 2008. Όμως η δολοφονική δράση της Χρυσής Αυγής ξεκινάει πολύ πριν το 2008 που ξεκινάει η δικογραφία. Η ναζιστική συμμορία ιδρύθηκε τη δεκαετία του ’80 και, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, ήταν ήδη γνωστή ως τέτοια.
Το 1992 τα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό έγιναν το καλύτερο θερμοκήπιο για τη δολοφονική της δράση. Σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς σημειώνονται επιθέσεις σε ομάδες της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, ξυλοδαρμοί και μαχαιρώματα αγωνιστών/τριών και βανδαλισμοί –ανάμεσά τους και δυο βανδαλισμοί στα γραφεία της Εργατικής Αλληλεγγύης.
Το μαθητικό κίνημα της περιόδου 1990-1993 πάλευε για να υπερασπιστεί την Παιδεία από τις επιθέσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη και συνέχισε τις μάχες αυτές και αφότου γκρεμίστηκε η Νέα Δημοκρατία. Αυτό το κίνημα επιχείρησαν να χτυπήσουν οι φασίστες. Αποκορύφωμα ήταν η επίθεση σε μαθήτρια, χαράσσοντάς της τη σβάστικα στο μέτωπο. Δέκα χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες βγήκαν στους δρόμους σε μια διαδήλωση που πρόβαλε, για πρώτη φορά μαζικά, ένα σύνθημα που σήμερα είναι κοινή παραδοχή ότι λειτούργησε σαν καταλύτης ώστε το κίνημα να σταματήσει τη Χρυσή Αυγή: «Κλείστε τα γραφεία των ναζί!».
Όλη αυτή την περίοδο οι ναζί απολάμβαναν όχι μόνο την άμεση προστασία της αστυνομίας που δεν έκανε συλλήψεις –οι επιθέσεις αυτές δεν οδηγήθηκαν ποτέ στα δικαστήρια- αλλά και την ιδεολογική κάλυψη της κυβέρνησης αποφεύγοντας κάθε αναφορά και κάθε διερεύνηση του οργανωμένου χαρακτήρα των επιθέσεων των ναζί.
Η ασυλία των ταγμάτων εφόδου άρχισε να ραγίζει όταν το εργατικό κίνημα μπήκε σε κίνηση τόσο για να τους αντιμετωπίσει στο δρόμο όσο και για να τους στείλει στο δικαστήριο. Το 1996 ένα τάγμα εφόδου 15 ατόμων επιτέθηκε με πέτρες, ρόπαλα και λοστάρια σε μέλη της ΟΣΕ που προπαγάνδιζαν το φεστιβάλ Μαρξισμός ‘96 στη Φωκίωνος Νέγρη. Το τάγμα είχε ξεκινήσει από τα γραφεία-ορμητήριά τους, στην Κεφαλληνίας τότε, για να οπλιστεί και έστειλε στο νοσοκομείο 5 άτομα.
Το ψήφισμα που έβγαλε αμέσως το ΕΚΑ, και ακολουθήθηκε από αντίστοιχα ψηφίσματα της ΓΣΕΕ, της ΟΛΜΕ, της ΠΟΕΔΗΝ και των σωματείων του ΟΑΣΑ, έκαναν γνωστή την επίθεση, η οποία στη συνέχεια καλύφθηκε από εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας. Έτσι η μήνυση που υπέβαλαν τα 5 θύματα δεν πέρασε στα ψιλά και, πολλά χρόνια αργότερα και μετά από πολλές κινητοποιήσεις, κατέληξε στην πρώτη καταδικαστική απόφαση σε βάρος υψηλών στελεχών της ΧΑ.
Δολοφονική
Σε μια από τις κινητοποιήσεις αυτές στα δικαστήρια, το 1998, η Χρυσή Αυγή αποφάσισε να τρομοκρατήσει τους αντιφασίστες με μια δολοφονική επίθεση σε βάρος του αγωνιστή Δ. Κουσουρή. Στην εμβληματικότερη δολοφονική απόπειρα των ταγμάτων εφόδου ο –καταδικασμένος φυσικός αυτουργός- Α. Ανδρουτσόπουλος, υπαρχηγός της ΧΑ τότε, έχει δηλώσει ότι συμμετείχε και ο Παναγιώταρος, πιστό σκυλί του αρχηγού μέχρι και σήμερα –ενώ την εντολή την έδωσε ο Μιχαλολιάκος.
Με τη συνέχιση των ρατσιστικών εκστρατειών και από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, η Χρυσή Αυγή έκανε όλο και πιο συχνές επιθέσεις σε μετανάστες. Η Γαλάζια Στρατιά, σύνδεσμος οπαδών της Εθνικής με οργανωτή τον Παναγιώταρο, που έχει ιδρυθεί από το 2001, επιδίδεται σε ξυλοδαρμούς μεταναστών το 2004 στους πανηγυρισμούς για το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, ενώ κλιμακώνει σε πογκρόμ εναντίον των Αλβανών τον ίδιο Σεπτέμβρη με αφορμή τον ποδοσφαιρικό αγώνα Ελλάδας-Αλβανίας.
Εκμεταλλευόμενη τις οργανικές σχέσεις της με την αστυνομία και ειδικά με το ΑΤ της περιοχής, η Χρυσή Αυγή κρυμμένη πίσω από «επιτροπές αγανακτισμένων κατοίκων» έχει μετατρέψει μέχρι το 2009 τον Άγιο Παντελεήμονα σε γκέτο βίας και τρομοκρατίας.
Όταν ο Μιχαλολιάκος εκλέχτηκε δημοτικός σύμβουλος Αθήνας χαιρέτισε ναζιστικά στην πρώτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου. Ενώ το κίνημα πάλευε να αποκλειστούν οι φασίστες, οι αρχές συνομιλούσαν και συνεργάζονταν με τους «αγανακτισμένους κατοίκους» και φυσικά τον φύρερ. Έτσι στρώθηκε ο δρόμος για το πογκρόμ του Μάη του 2011. Η Χρυσή Αυγή εξαπέλυσε τα τάγματα εφόδου της στο κέντρο της Αθήνας για 4 ολόκληρες ημέρες. Πάνω από 100 τραυματίες, ένας νεκρός, δεκάδες σπασμένα μαγαζιά, επιθέσεις στις λαϊκές αγορές σε οικογένειες με μωρά. Η Χρυσή Αυγή οργάνωσε ανοιχτά το πογκρόμ, με δημόσιες ομιλίες και την οργανωτική συμμετοχή πολλών υψηλόβαθμων στελεχών της. Οι χρυσαυγίτες δεν συνελήφθησαν, αντίθετα η αστυνομία κυνηγούσε μετανάστες και διαδηλωτές.
Τις μεθόδους του Αγίου Παντελεήμονα και του κέντρου, η ναζιστική συμμορία τις τελειοποίησε και τις εφάρμοσε στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά. Τρομοκρατία, στήσιμο ορμητηρίων, συνεργασία με την αστυνομία και συχνές, οργανωμένες επιθέσεις ταγμάτων εφόδου σε όλους τους κομβικούς στόχους: μετανάστες από το Πακιστάν, συνδικαλιστές, αντιφασίστες. Πάντα με τις εντολές, την επίβλεψη και τη δημόσια προαναγγελία της ηγεσίας. Αυτό το σχέδιο αποτυπώνεται γλαφυρά και στη δικογραφία. Ο αρχηγός καλείται να απολογηθεί για αυτή τη δράση, που ήταν η κορύφωση μιας διαδρομής δεκαετιών και για την οποία ο ίδιος και η ηγεσία έχει περηφανευτεί πολλές φορές.
Ακόμη και μετά την έναρξη της δίκης, ο «φάκελος Χρυσή Αυγή» μεγαλώνει –με τις δεκάδες επιθέσεις σε βάρος μεταναστών στον Ασπρόπυργο, τη δολοφονική επίθεση στον Αλέξη Λάζαρη, τις επιθέσεις σε δικηγόρους της πολιτικής αγωγής και μια σειρά άλλα εγκλήματα. Αλλά πλέον η πορεία των νεοναζί είναι φθίνουσα. Το αντιφασιστικό κίνημα αξιοποιεί τη δίκη της Χρυσής Αυγής για να την οδηγήσει στην απομόνωση.
Σήμερα προβάλλει επιτακτικό, αλλά και εφικτό, το καθήκον να τσακιστεί ολοκληρωτικά η ΧΑ και οι επίδοξοι μιμητές της και να ανατραπούν οι πολιτικές που την έθρεψαν. Το αντιφασιστικό κίνημα, που κατάφερε να αψηφήσει την υποστήριξη που η αστυνομία και οι κυβερνήσεις έδειχναν στη ΧΑ και να την στείλει στα δικαστήρια, είναι το μόνο που μπορεί να εγγυηθεί ότι θα φτάσουμε στην καταδίκη και οι νεοναζί θα μπουν στη φυλακή.
Διαβάστε επίσης
Η φονική εικόνα της συμμορίας
Το ότι η Χρυσή Αυγή είναι μια ναζιστική συμμορία με 30 χρόνια εγκληματικής δράσης είναι μια εικόνα που μόνο το κίνημα κατάφερε να αναδείξει, κόντρα στους κρατικούς μηχανισμούς και σε όλες τις κυβερνήσεις.
Κάθε φορά που ένα σωματείο ή συνδικάτο έπαιρνε ξεκάθαρη θέση απέναντι στους ναζί -κι αυτή είναι μια παράδοση που έχει ξεκινήσει ήδη από το 1992- έσπαγε το αφήγημα των «δύο άκρων» ή την υποτίμηση του φασιστικού κινδύνου. Κάθε φορά που γινόταν μια φασιστική επίθεση, η δράση της οργανωμένης εργατικής τάξης ήταν αυτή που ξαναγύριζε τα τάγματα εφόδου στις τρύπες τους, δεν άφηνε τον τρόμο να επικρατήσει και ανάγκαζε κάποια ΜΜΕ να καταγράψουν την αλήθεια.
Εν τέλει, ήταν η συνάντηση και η κορύφωση όλων αυτών των εμπειριών στην εξέγερση του Σεπτέμβρη του 2013, μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, που ανάγκασε την κυβέρνηση ΝΔ να ξεκινήσει τη δίωξη και να φτάσει αυτή η αλήθεια και στο δικαστήριο με τη μορφή καταθέσεων και αναγνωστέων εγγράφων.
Έτσι η έδρα έχει εικόνα της ΧΑ από πολύ πριν το 2008 καθώς είχε ήδη στηθεί ο δολοφονικός μηχανισμός από χρόνια. Οι καταθέσεις των μαρτύρων πολιτικής αγωγής ήταν κομβικές: ο Π. Γκαργκάνας, διευθυντής της Εργατικής Αλληλεγγύης, ο Δ. Ψαρράς, δημοσιογράφος της ΕφΣυν, ο Γ. Πίττας και η Κ. Θωίδου δημοσιογράφοι της ΕΑ, μίλησαν στο δικαστήριο για τις επιθέσεις και τους βανδαλισμούς από τη δεκαετία του ’90 μέχρι πρόσφατα. Ο Δ. Κουσουρής κατέθεσε επίσης για την δολοφονική επίθεση σε βάρος του το 1998.
Στα αναγνωστέα έγγραφα από τη δικογραφία, η πολιτική αγωγή ανέδειξε υλικό που έδειχνε την εμπλοκή της ηγεσίας σε όλες τις επιθέσεις και τη συνέχεια της βίας μέσα στα χρόνια. Τον Μιχαλολιάκο να περηφανεύεται για τα γραφεία-ορμητήρια και συνεντεύξεις του που κοκορεύεται για τις βόμβες που έβαλε τη δεκαετία του ‘70. Τον Κασιδιάρη να ομολογεί τον ρόλο της ΧΑ στο πογκρόμ του 2011. Έγγραφα στους υπολογιστές που περιγράφουν την ιεραρχική στρατιωτική δομή της ΧΑ. Τόνους υλικού για την ναζιστική ιδεολογία. Χιλιάδες φωτογραφίες με τα τάγματα εφόδου.
Στα αναγνωστέα που έφερε η πολιτική αγωγή ήταν επίσης οι δεκάδες καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος μελών και στελεχών της Χρυσής Αυγής. Δείχνουν ότι ο τρόπος δράσης ήδη από τη δεκαετία του ’90 είναι παντού παρόμοιος και ανταποκρίνεται στο σκοπό, που δεν είναι άλλος από τη φυσική εξόντωση των εχθρών του φασισμού και την καλλιέργεια του τρόμου σε όλη την κοινωνία.
Η δίκη της Χρυσής Αυγής: Απολογείται ο “υπαρχηγός” Λαγός
Την Τετάρτη 30/10 απολογείται ο Λαγός, ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον Μιχαλολιάκο και τα τάγματα εφόδου. Ήταν περιφερειάρχης Πειραιά και οργανωτής των πιο φονικών πυρήνων: Περάματος, Σαλαμίνας, Πειραιά και Νίκαιας που δολοφόνησε τον Παύλο Φύσσα. Μέλος της Χρυσής Αυγής για δυο δεκαετίες, ο Λαγός ήταν και στο πολιτικό συμβούλιο της Χρυσής Αυγής. Το όργανο αυτό είναι ο στενός κύκλος του αρχηγού, αποτελείται από μέλη της κεντρικής επιτροπής και τους διορίζει ο ίδιος ο Μιχαλολιάκος. Ο Λαγός εκλέχτηκε ευρωβουλευτής με την αποφασιστική παρέμβαση του Μιχαλολιάκου, που όχι μόνο τα έσπασε με την ακροδεξιά συμμαχία που είχε κάνει για το ευρωκοινοβούλιο αλλά απέκλεισε υποψήφιους με αρχικό γράμμα μέχρι το «Κ» ώστε ο περιφερειάρχης Πειραιά να είναι στην κορυφή του ψηφοδελτίου.
Τον Ιούλιο του 2019, μετά την εκλογική ήττα της Χρυσής Αυγής ο Λαγός αποφάσισε ότι ήρθε ο καιρός να προστατέψει μόνος του τον εαυτό του (και κυρίως τα λεφτά του από την βουλευτική αποζημίωση) και διέσπασε τη ναζιστική οργάνωση, παίρνοντας μαζί του μια σειρά στελέχη και ανακοινώνοντας λίγο μετά την ίδρυση «νέου φορέα». Πολλά από τα πρώην μέλη, αλλά και πρώην βουλευτές, έχουν προσπαθήσει να ρίξουν σε αυτόν όλη την ευθύνη για τα εγκλήματα της Χρυσής Αυγής: το αφήγημά τους είναι ότι οι πυρήνες του Λαγού είχαν «παραστρατήσει» και δρούσαν εν αγνοία της ηγεσίας. Ο Κασιδιάρης έχει πει: «ένοχοι για εγκληματικές πράξεις μπορεί να βρεθούν ακόμη και βουλευτές».
Ο Λαγός είναι ο πιο επιβαρυμένος κατηγορούμενος στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Είναι αυτός που προανήγγειλε την επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες λίγες ώρες πριν αυτή γίνει. Το σχετικό βίντεο έχει προβληθεί στο δικαστήριο και σε αυτό ακούγεται να λέει: «[οι Αιγύπτιοι] κάνουν ό, τι θέλουν, πουλάν τα ψάρια όπως θέλουν, τα παίρνουν από όπου θέλουν, γενικά δεν δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Ε, λοιπόν, εμείς τους λέμε ότι από δω και πέρα θα δίνουν λογαριασμό. Θα δίνουν λογαριασμό στη Χρυσή Αυγή». Την επίθεση έκανε η τοπική Περάματος, με επικεφαλής τον Πανταζή, τον οποίο ο Λαγός εκθειάζει σε βίντεο που έχει δει το δικαστήριο, περιγράφοντας πόσο στενή ήταν η συνεργασία τους στο στήσιμο της τοπικής.
Ο Λαγός είναι αυτός που προετοίμασε και οργάνωσε την επίθεση στους συνδικαλιστές του Περάματος από τις τοπικές Περάματος και Σαλαμίνας. Σε «επίσκεψη» στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη του Περάματος, ένα μήνα πριν την ενέδρα, λέει χαρακτηριστικά: «οι λακέδες του ΠΑΜΕ και του ΚΚΕ θα εξαφανιστούν από εδώ πέρα μέσα». Το βράδυ της επίθεσης, λίγα λεπτά πριν την ενέδρα, ενημερώνει τον Πατέλη ότι «ο Τάσος» (Πανταζής) έχει μαζέψει το τάγμα εφόδου και θα επιτεθεί. Αμέσως μετά ενημερώνει τον Δεβελέκο ότι η επίθεση έγινε.
Δολοφονία Φύσσα
Στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα είναι αυτός που δίνει το ΟΚ στον Πατέλη, πυρηνάρχη Νίκαιας, για να εξαπολυθεί η επίθεση του τάγματος εφόδου της Νίκαιας στον Παύλο Φύσσα και την παρέα του. Ο Πατέλης έχει αποκαλύψει τον μηχανισμό αυτό σε ομιλία του στα ορμητήρια εν όψει άλλης επίθεσης όπου περιγράφει τον Λαγό ως αυτόν που δίνει την αποφασιστική εντολή: «Θα έρθουν κάποια μηνύματα σε συγκεκριμένα άτομα για τις 15 του μηνός στην Παναγίτσα. Αν πάρω το οκ από τον Λαγό. Αν δεν το πάρω, δεν το κάνουμε. […] Και μόλις δούμε το οκ ότι κάτι έχει γίνει, θα φύγει από εδώ πέρα μία ομάδα, 20-30 ατόμων, η οποία θα είναι τούμπανο, από όλα και θα καθαρίσουμε την Παναγίτσα. Δε θα μείνει τίποτα όρθιο. Τίποτα! Ό,τι κινείται, σφάζεται».
Έτσι δολοφόνησαν τον Παύλο Φύσσα: λίγα λεπτά μετά από sms που έστειλε ο Λαγός στον Πατέλη, κλήσεις κατέφθαναν στο ΕΚΑΒ για να παραλάβει τον μαχαιρωμένο αντιφασίστα. Ο Λαγός ενημερώνεται αστραπιαία για την αναπάντεχη σύλληψη Ρουπακιά και μισή ώρα μετά τη δολοφονία παίρνει τηλέφωνο τον Μιχαλολιάκο για να τον ενημερώσει. Τις επόμενες μέρες είναι από τους κύριους οργανωτές της εκστρατείας συγκάλυψης, ενώ προσπαθεί να ανασυγκροτήσει τη Χρυσή Αυγή: ενημερώνει τον Πατέλη ότι μένει στη ΧΑ, μαζεύει τα μέλη της Νίκαιας στην τοπική του Πειραιά κλπ.
Στην επίθεση στο Συνεργείο, για την οποία Λαγός και Μίχος καταδικάστηκαν πρόσφατα, συμμετείχαν οι τοπικές Πειραιά και Νίκαιας, με επικεφαλής τον Λαγό. Και πάλι, άφθονα sms του ίδιου, που έχουν διαβαστεί στο δικαστήριο, δείχνουν τον ηγετικό του ρόλο στην επίθεση.
Αν και πράγματι οι πυρήνες του Λαγού ήταν οι πιο δολοφονικοί, δεν ισχύει αυτό που ισχυρίζονται τελευταία τα στελέχη της ΧΑ, ότι είχαν «παραστρατήσει» ή ότι η υπόλοιπη ηγεσία δεν ήξερε. Το δείχνει η 20χρονη εμπιστοσύνη του Μιχαλολιάκου στο Λαγό με αμέτρητα στοιχεία. Ο Λαγός, σε άμεση συνεργασία με τον Μιχαλολιάκο, έκανε στον Πειραιά τη δουλειά που η Χρυσή Αυγή επιδίωκε να κάνει σε όλη την Ελλάδα. Ευτυχώς το αντιφασιστικό κίνημα τους σταμάτησε και δεν πρόλαβαν.
Επόμενες δικάσιμες