Αντιπολεμικό κίνημα
Λιβύη: Καμιά εμπλοκή στο πλευρό του χασάπη Χαφτάρ

Βομβαρδισμός στην Τρίπολη

Ο Χαφτάρ μαζί με τον Σίσι

 

Ο Χαλίφα Χαφτάρ, ο αρχηγός του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (ΛΕΣ) τον οποίο επισκέφθηκε τρεις μέρες πριν από τα Χριστούγεννα ο Νίκος Δένδιας, δεν είναι στρατάρχης, όπως τον προσφώνησε ο υπουργός των Εξωτερικών. Είναι ένας χασάπης, ένας τοπικός πολέμαρχος που είναι σε μεγάλο βαθμό προσωπικά υπεύθυνος για τον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη. Ο στρατός του δεν είναι παρά μια παραστρατιωτική συμμορία που σκορπίζει τον τρόμο και θάνατο σε ολόκληρη τη χώρα. 

Από τον περασμένο Απρίλη ο ΛΕΣ έχει ξεκινήσει μια επίθεση με στόχο την κατάληψη της Τρίπολης, της πρωτεύουσας της Λιβύης και την ανατροπή της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας του Φάγεζ αλ-Σάρατζ -την επίσημη, αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ, κυβέρνηση της χώρας. Ο αλ-Σάρατζ ζήτησε πριν από μερικές εβδομάδες τη στήριξη της “διεθνούς κοινότητας” για να αντιμετωπίσει την απειλή. Τον Δεκέμβρη υπέγραψε “στρατιωτικό μνημόνιο” με την κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν στην Τουρκία. Μόλις έκλεισε η συμφωνία, η κυβέρνηση του Μητσοτάκη έτρεξε να δηλώσει τη στήριξή της στον Χαφτάρ: “Είχα σήμερα τη χαρά να επισκεφθώ τη Βεγγάζη και να συναντηθώ με τον Στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ” δήλωσε ο Δένδιας από τη Λιβύη. “Με ιδιαίτερη χαρά άκουσα τις θέσεις του, οι οποίες συμπίπτουν... με τις δικές μας... ”

Ο Χαφτάρ ήταν μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1980 το δεξί χέρι του Μουαμάρ Καντάφι, του αδίστακτου δικτάτορα που κυβέρνησε τη Λιβύη από το 1969 μέχρι την ανατροπή και τον θάνατό του το 2011: “Τον είχα σαν γιο μου, ήμουν ο πνευματικός του πατέρας” έλεγε ο Καντάφι σε μια συνέντευξή του. Το 1987 ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στην Λιβύη και το γειτονικό Τσαντ και ο Χαφτάρ τέθηκε επικεφαλής των λιβυκών στρατευμάτων. Ο πόλεμος, όμως, εξελίχθηκε σε μια τραγωδία για το καθεστώς του Καντάφι. Χιλιάδες Λίβυοι στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους στις μάχες. Στο τέλος ο ίδιος ο Χαφτάρ παραδόθηκε μαζί με τετρακόσιους στρατιώτες του στον εχθρό. 

Ο Καντάφι έσπευσε, όπως κάνουν όλοι οι αντίστοιχοι “μεγάλοι ηγέτες”, να φορτώσει την αποτυχία στον στρατηγό “που είχε σαν παιδί του” και να τον αποκηρύξει. Ο Χαφτάρ, με τη σειρά του, προσχώρησε αμέσως στο “Εθνικό Μέτωπο για τη Διάσωση της Λιβύης”, μια οργάνωση που συνεργαζόταν όχι μόνο με τον “εχθρό” (η έδρα της ήταν στο Τσαντ με το οποίο διατηρούσε άριστες σχέσεις) αλλά και την αμερικανική CIA και κάλεσε τους οπαδούς του να ανατρέψουν τον “δικτάτορα Καντάφι”. Τα σχέδιά του όμως ναυάγησαν, η κυβέρνηση του Τσαντ ανατράπηκε και ο ίδιος αναγκάστηκε να καταφύγει στις ΗΠΑ όπου και παρέμεινε (υπό την προστασία της CIA) για τα επόμενα είκοσι χρόνια. 

Αραβική Άνοιξη

Επέστρεψε για πρώτη φορά ξανά στη Λιβύη το 2011, την εποχή που η Αραβική Άνοιξη είχε αρχίσει να σαρώνει τις δικτατορίες της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Επέστρεψε όχι για να βοηθήσει την επανάσταση αλλά για να τη θάψει  -όπως έκανε και ο φίλος και σύμμαχός του, ο στρατηγός Σίσι, ο χασάπης της εξέγερσης της Πλατείας Ταχρίρ της Αιγύπτου.

Με τη βοήθεια των παραστρατιωτικών ομάδων (και τις ξένες δυνάμεις που τις χρηματοδοτούσαν, τις εξόπλιζαν και τις στήριζαν) η Λιβύη βυθίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο μετά την πτώση του Καντάφι. Παρόλα αυτά τον Ιούλιο του 2012 έγιναν εκλογές (η συμμετοχή έφτασε στο 60%) από τις οποίες προέκυψε μια εθνοσυνέλευση, το “Γενικό Εθνικό Κογκρέσο” και μια κυβέρνηση “Εθνικής Ενότητας”. 

Μια από τις πρώτες αποφάσεις που πήρε αυτή η εθνοσυνέλευση ήταν να αποκλείσει από κάθε αξίωμα τους παλιούς συνεργάτες του Καντάφι. Αυτή την απόφαση, όμως, δεν μπορούσε να την δεχτεί η άρχουσα τάξη που ήταν δεμένη εδώ και τέσσερις δεκαετίες με το παλιό καθεστώς. Τον Φεβρουάριο του 2014, ο Χαφτάρ (που στο μεταξύ είχε τοποθετηθεί στο αρχηγείο του στρατού) “ανακοίνωσε” την διάλυση της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου και την αντικατάστασή τους από μια “Προεδρική Επιτροπή” που θα κυβερνούσε μέχρις ότου γίνουν νέες εκλογές. Ήταν ένα πραξικόπημα – μόνο που ο Χαφτάρ δεν είχε πραγματικά τον έλεγχο του ταχτικού στρατού για να το υλοποιήσει. Τον ρόλο αυτό ανέλαβε ο αυτοονομαζόμενος “Λιβυκός Εθνικός Στρατός” -ένας στρατός που δημιουργήθηκε από την ενοποίηση μιας σειράς μικρότερων τοπικών παραστρατιωτικών συμμοριών. 

Με τη βοήθεια των ξένων (μικρών και μεγάλων) δυνάμεων η κατάσταση έχει γίνει ακόμα πιο δραματική σήμερα στη Λιβύη. Ο Χαφτάρ έχει την αμέριστη στήριξη της Αιγύπτου –αυτό που τον συνδέει ανάμεσα στα άλλα με τον Σίσι είναι το μίσος απέναντι στους Μουσουλμάνους, που τους θεωρεί όλους τρομοκράτες. Έχει επίσης τη στήριξη της Ρωσίας, που είχε στενές σχέσεις με το καθεστώς του Καντάφι και ποντάρει στον Χαφτάρ για να τις διατηρήσει. Και έχει την υπόγεια στήριξη της Γαλλίας που θεωρεί ακόμα και σήμερα ότι θα πρέπει να έχει λόγο πάνω στις παλιές της αποικίες της Βόρειας Αφρικής (αν και η ίδια η Λιβύη ανήκε στην Ιταλία και όχι στη Γαλλία την εποχή της αποικιοκρατίας). Τώρα προστέθηκε στην ανίερη αυτή συμμαχία και η Ελλάδα του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ο Χαφτάρ είναι εγκληματίας. Τον περασμένο Ιούλιο άνδρες μιας επίλεκτης ομάδας του ΛΕΣ που διοικείται από τον γιο του απήγαγε από το σπίτι της την Σεχάμ Σεργκίβα, μια βουλευτίνα από το ελεγχόμενο από τον ίδιο “κοινοβούλιο του Τομπρούκ” που τόλμησε να καταδικάσει την επίθεση ενάντια στην κυβέρνηση της Τρίπολης. Μέχρι σήμερα η τύχη της αγνοείται.

Η κυβέρνηση της Γερμανίας έχει ξεκινήσει μια πρωτοβουλία για την πραγματοποίηση μιας διεθνούς διάσκεψης για “μια ειρηνική επίλυση” του Λιβυκού προβλήματος στο Βερολίνο. Η Ελλάδα επιδιώκει να εξασφαλίσει μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων που θα της δώσει τη δυνατότητα να καταγγείλει το “άκυρο στρατιωτικό μνημόνιο” ανάμεσα στην Άγκυρα και την Τρίπολη. Και για να εξασφαλίσει αυτή τη θέση είναι διατεθειμένη να συμμαχήσει με τον κάθε χασάπη.