ΑΙΓΥΠΤΟΣ: Το εργατικό κίνημα στο προσκήνιο

Η Πρωτομαγιά ήταν ένα πανηγύρι για τους εργάτες στην πλατεία Ταχρίρ αλλά και σε πολλά άλλα σημεία της χώρας. Για πρώτη φορά οι εργάτες και οι εργάτριες της Αιγύπτου κατάφεραν να γιορτάσουν ελεύθερα την Πρωτομαγιά και να αξιοποιήσουν τη μέρα για να δείξουν τη δύναμη και την αποφασιστικότητά τους.

Θα ήταν δύσκολο να φτιάξει κανείς και μόνο μια λίστα των εργατικών αγώνων που εξελίσσονται στην Αίγυπτο. Σε κάθε χώρο, μικρό ή μεγάλο, στα μεγάλα αστικά κέντρα, σε όλες τις επαρχίες της ξεσπάνε κινητοποιήσεις. Μέσα στην περασμένη βδομάδα οι εργάτες στην εταιρεία “Ομάρ Εφέντι” πέτυχαν μια τεράστια νίκη. Το δικαστήριο δικαίωσε τον αγώνα τους και αποφάσισε την επανακρατικοποίηση της εταιρείας. Η “Ομάρ Εφέντι” είναι ένα από τα παλιότερα δίκτυα εμπορικών καταστημάτων στην Αίγυπτο, με έτος ίδρυσης το 1856. Ο Μουμπάρακ ξεπούλησε την εταιρεία σε σαουδάραβες “επενδυτές” το 2006. Αντί για σωτηρία, οι ιδιώτες έφεραν ακόμη μεγαλύτερη διάλυση και φόρτωσαν την εταιρεία με χρέη. Το δικαστήριο έβγαλε την απόφασή του περικυκλωμένο από εργάτες που διαδήλωναν και ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς.

Το αίτημα της επανακρατικοποίησης δεν αφορά μόνο την “Ομάρ Εφέντι”. Ολόκληρη η δεκαετία του 2000 ήταν γεμάτη από τέτοια ξεπουλήματα του Μουμπάρακ που οδήγησαν όχι μόνο σε επιθέσεις στα εργατικά δικαιώματα αλλά και σε διάλυση της παραγωγής. Τώρα σε μια σειρά χώρους οργανώνονται αγώνες με αίτημα να πάρει το κράτος πίσω τις εταιρείες.

Τα Κεραμικά “Αλ Εζ” τις τελευταίες μέρες βρίσκονται σε κατάληψη. 600 από τους 1800 εργάτες βρίσκονται μέσα στα κτίρια. Εκεί η διάλυση της εταιρείας έχει άλλη αφορμή. Ο Άχμαντ Εζ, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, ήταν ο ισχυρότερος καπιταλιστής του στενού κύκλου του Μουμπάρακ. Μετά την επανάσταση, ο Εζ σταμάτησε την παραγωγή και στα Κεραμικά αλλά και σε άλλα εργοστάσιά του, φοβούμενος ότι ο κόσμος θα επιτεθεί στην “περιουσία” του. Τώρα οι εργάτες απαιτούν να μπει μπρος στην παραγωγή, να πάρουν τα δεδουλευμένα τους και να μονιμοποιηθούν εκατοντάδες συμβασιούχοι.

Τις ίδιες μέρες ξέσπαγε μια απεργία 3 χιλιάδων εργατών στην κλωστοϋφαντουργία Μέγκα Τεξτάιλ στην πόλη Σαντάτ βόρεια του Καΐρου. Ενώ στο Μπένι Σουέιφ, νότια της πρωτεύουσας, οι σιδηροδρομικοί προχώρησαν στην ίδρυση καινούργιου σωματείου. 

Η αλλαγή στο εργατικό κίνημα έχει τεράστιες διαστάσεις. Το καθεστώς Μουμπάρακ έδινε όλες του τις δυνάμεις για να μην υπάρξει δράση μέσα στους εργατικούς χώρους. Ένα μεγάλο μέρος των δυνάμεων ασφαλείας και του κομματικού μηχανισμού του είχε αποκλειστική ευθύνη το χαφιεδισμό και τις απειλές στα εργοστάσια. Ο Καμάλ ελ-Φαγιούμι, από το ανεξάρτητο συνδικάτο της κλωστοϋφαντουργίας της Μαχάλα αλ- Κούμπρα υπολογίζει ότι υπήρχαν περίπου 500 χαφιέδες της ασφάλειας που είχαν πιάσει δουλειά ως “εργάτες”.

Κι όμως, ήταν σε αυτή την κλωστοϋφαντουργία που ξέσπασε το σημαντικότερο κίνημα που έμελλε να καθορίσει την αυτοπεποίθηση όλων των εργατών στην Αίγυπτο. Η απεργία του Δεκέμβρη του 2006 ξέσπασε αυθόρμητα, οι εργάτριες ξεσήκωσαν τους εργάτες, κέρδισαν τα δεδουλευμένα τους αφού πρώτα είχαν απομονώσει τους χαφιέδες και είχαν πετάξει έξω από την εργατούπολη τις δυνάμεις καταστολής. Τον Απρίλη του 2008 η προσπάθεια να επαναληφθεί η απεργία στη Μαχάλα οδήγησε σε μια ανεπίσημη γενική απεργία στο Κάιρο και στην Αλεξάνδρεια.

Συνδικάτα

Τα επίσημα συνδικάτα ήταν προέκταση του κρατικού μηχανισμού του Μουμπάρακ και οι μαχητικοί εργάτες δεν μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν για να οργανώσουν την πάλη τους. Τα καινούργια, ανεξάρτητα, συνδικάτα προέκυψαν μέσα από τους αγώνες της τελευταίας πενταετίας. Στην περίπτωση των φοροεισπρακτόρων, οι απεργιακές επιτροπές που στήθηκαν στη διάρκεια μιας πολυήμερης απεργίας μετατράπηκαν σε τοπικά παραρτήματα μιας ανεπίσημης ομοσπονδίας.

Αν οι εργάτες στην Αίγυπτο είχαν καταφέρει να στήσουν ακόμη και ομοσπονδία κάτω από μια σκληρή δικτατορία, η πτώση του Μουμπάρακ λειτούργησε ως καταλύτης για εκατοντάδες καινούργια σωματεία. Οι οδηγοί των λεωφορείων, οι σιδηροδρομικοί, οι ταχυδρομικοί και οι εκπαιδευτικοί είναι τα πιο προχωρημένα παραδείγματα που κατάφεραν και οργανώθηκαν μαζικά μέσα στους τελευταίους μήνες με μπροστάρηδες αριστερούς εργάτες. Ο ηγέτης του συνδικάτου των λεωφορείων έχει ήδη να αντιμετωπίσει την πρώτη του δίωξη για “υποκίνηση παράνομης απεργίας”.

Πολλοί από αυτούς τους μαχητικούς συνδικαλιστές έχουν συσπειρωθεί στο καινούργιο “Δημοκρατικό Κόμμα των Εργατών” που έβαλαν μπρος οι Επαναστάτες Σοσιαλιστές στην Αίγυπτο. Το καθεστώς προσπαθεί να βάλει εμπόδιο στο καινούργιο Κόμμα των Εργατών. Οι νόμοι απαγορεύουν επισήμως την ίδρυση κομμάτων με ταξικό προσανατολισμό, ενώ υποχρεώνει την καταβολή περίπου 40 χιλιάδων ευρώ για τη δημόσια ανακοίνωση της ίδρυσης του κόμματος. Τα κόμματα των καπιταλιστών πρέπει επίσης να πληρώσουν το ίδιο ποσό που φυσικά τους είναι πολύ εύκολο.

Οι εργάτες στην Αίγυπτο παίρνουν μισθούς που ίσα ίσα φτάνουν για να θρέψουν τις οικογένειές τους. Τώρα ένα αίτημα που προωθεί το Κόμμα των Εργατών και ενώνει όλους τους αγώνες είναι η καθιέρωση κατώτατου μισθού. Επισήμως ο κατώτατος μισθός είναι 36 λίρες το μήνα (δηλαδή 5,5 ευρώ), αφού ο νόμος δεν έχει αλλάξει από το 1984 και στην ουσία είναι σαν να μην υπάρχει.

Αυτές τις μέρες η Αίγυπτος βρίσκεται στις σελίδες των εφημερίδων λόγω των αιματηρών ταραχών που έχουν ξεσπάσει ανάμεσα σε φανατικούς σαλαφίτες και Χριστιανούς Κόπτες. Όπως εξηγούν οι Επαναστάτες Σοσιαλιστές από την Αίγυπτο, τα περιστατικά αυτά δεν είναι αυθόρμητα. Οι δυνάμεις της αντεπανάστασης προσπαθούν να προκαλέσουν θρησκευτικές ταραχές όχι μόνο για να διχάσουν τον κόσμο αλλά και για να μπορέσουν να βρουν αφορμή να επιστρέψει η αστυνομία στους δρόμους και να μπορεί ο στρατός να βρει δικαιολογίες για να παρέμβει με περισσότερη πυγμή.

Η αλληλεγγύη ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες εκφράζεται ήδη με πολλούς τρόπους. Πολλοί μουσουλμάνοι, ανάμεσά τους γυναίκες με μαντίλα και νικάμπ συμμετείχαν σε προσευχές και σε διαδηλώσεις των Χριστιανών Κοπτών. Όμως η μεγαλύτερη εγγύηση κόντρα σε κάθε είδους διχαστικές προσπάθειες είναι να δυναμώσουν ακόμη περισσότερο οι πρωτοβουλίες του εργατικού κινήματος, το χτίσιμο συνδικάτων, οι απεργίες και οι καταλήψεις. Οι εργατικοί χώροι και η νέα Αριστερά που χτίζεται στην Αίγυπτο έχουν τη δύναμη να ενώσουν όλους τους καταπιεσμένους για να συνεχίσουν την επανάσταση μέχρι την τελική νίκη.

Διαβάστε επίσης

“Σοσιαλιστικές μέρες” στο Κάιρο