Κορονοϊός
Οι ένοχοι της πανδημίας: Επιδημίες και περιβάλλον

Η συσχέτιση ανάμεσα στις μεγάλες επιδημίες και τις συνθήκες διαβίωσης έχει γίνει αντικείμενο μελέτης από παλαιότερα. Η πανώλη υπήρξε η αιτία να αρχίσουν οι επιστήμονες να αναρωτιούνται για την συσχέτιση των πανδημιών με τις κακές περιβαλλοντολογικές συνθήκες, κυρίως στις μεγάλες πόλεις με πυκνή δόμηση κατοικιών και οικιακών  βιοτεχνιών, και την εξάπλωση των νοσημάτων. Τον 18ο αιώνα έγιναν προσπάθειες να δημιουργηθούν ζωτικά ανοίγματα αλλά και αποχετευτικά έργα σε πόλεις με πυκνή δόμηση για να ανακόψουν ενδημίες. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο άρχισαν να μιλούν για τις πράσινες πόλεις και την επίπτωση στην ψυχική υγεία των κατοίκων αλλά και τον ρόλο που θα παίξουν αυτές σε περίπτωση ενδημιών.

Τον 18ο αιώνα, αρχίζουν πλέον οι γιατροί να συσχετίζουν νοσήματα του πνεύμονα με τις κακές συνθήκες εργασίας. Εργαζόμενοι σε ορυχεία αλλά και στην βαριά βιομηχανία, παρουσιάζουν παθήσεις των πνευμόνων που συσχετίζονται με τα μέταλλα των εξορύξεων αλλά και είναι πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις. Επίσης αρχίζει να διαφαίνεται και η συσχέτιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, στις μεγάλες πόλεις, και στην επίπτωση του άσθματος. Τα τελευταία είκοσι χρόνια πια οι γιατροί αρχίζουν να κρούουν το κώδωνα του κινδύνου, καθώς μικρόβια αλλά και ιοί, αρχίζουν να αναπτύσσουν μια περίεργη επιθετικότητα. Οι έρευνες απέδειξαν ότι η επιθετικότητα αυτή οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση και την καταστροφή του περιβάλλοντος που οδηγούν στην άνοδο της θερμοκρασίας και της υγρασίας, γεγονός που τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο αισθητό παγκοσμίως. Επίσης η μόλυνση των λημμάτων από τα προιόντα εξορύξεων, της βαριάς βιομηχανίας,αλλά και βιομηχανία τροφίμων οξύνουν το πρόβλημα. 

Η σημερινή πανδημία περίτρανα αποδεικνύει αυτά που οι επιστήμονες είχαν επισημάνει. Μια πανδημία που ξεκίνησε σε μια φτωχή πόλη με κακή δόμηση, με βαριά βιομηχανία, με ανεξέλεγκτη βιομηχανία τροφίμων, με μολυσμένα λήμματα ήταν το καλύτερο περιβάλλον για μία νέα μετάλλαξη ενός γνωστού ιού. Αυτές οι ίδιες οι συνθήκες ευνόησαν την γρήγορη μετάδοσή του. Η εμπειρία από τις άλλες χώρες που η πανδημία σκοτώνει καθημερινά εκατοντάδες συνανθρώπους μας, δείχνει ότι η νοσηρότητα αλλά και η θνητότητα από τον ιό είναι μεγαλύτερη σε φτωχές περιοχές με πόλεις που η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι έντονη και υπάρχουν βρώμικα λήμματα. 

Πολλές θεωρίες έχουν αναπτυχθεί για το πως και για το γιατί, που μένει να το δούμε σύντομα αφού οι επιστήμονες εργάζονται πυρετωδώς πάνω σε αυτό. Πιθανότατα συσχετίζεται με τα υποκείμενα νοσήματα των πνευμόνων ή με την μεγαλύτερη μεταδοτικότητα του ιού μέσω των σωματιδίων από τις καύσεις που συντελούνται στα εργοστάσια των περιοχών. Καθήκον κάθε επιστήμονα, αλλά και κάθε επαναστάτη είναι να αναδείξει το πρόβλημα και να παλέψει για έναν κόσμο που θα σέβεται το περιβάλλον.

Μαρία Ντάσιου,
πνευμονολόγος