Τηλεφωνική επικοινωνία με το δικτάτορα της Αιγύπτου, Σίσι, είχε ο Μητσοτάκης την περασμένη Δευτέρα. Επιβεβαίωσαν, σύμφωνα με το γελοίο στυλ της επίσημης ανακοίνωσης, τους πατροπαράδοτους δεσμούς της Ελλάδας και της Αιγύπτου. Λίγες μέρες πριν ο Δένδιας είχε αντίστοιχη επικοινωνία με τον καινούργιο Υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκάμπι Ασκενάζι, με τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου με έδρα το Τομπρούκ της Λιβύης και με τον Αμερικανό πρέσβη στη Λιβύη, παρουσία του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα. Το μόνο πατροπαράδοτο σε όλες αυτές τις επικοινωνίες είναι οι σχέσεις ανάμεσα σε ιμπεριαλιστές και δικτάτορες. Αυτό που πραγματικά έφερε αυτόν τον πυρετό επαφών είναι οι σημαντικές αλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Λιβύη εδώ και ένα μήνα, κομμάτι της επέκτασης της αβεβαιότητας σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο που φτάνει μέχρι τα επιθετικά σχέδια που έχει η νέα κυβέρνηση του Ισραήλ για τον Ιούλη.
Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη βιώνει σαν σφαλιάρα αστραπή τα χοντρά στραβοπατήματα του στρατάρχη Χάφταρ στην Τρίπολη της Λιβύης. Μόλις τον περασμένο Δεκέμβρη, η ελληνική κυβέρνηση έκανε θορυβώδη είσοδο στον λιβυκό εμφύλιο. Απέλασε τον Λίβυο πρέσβη, κηρύσσοντάς τον ανεπιθύμητο πρόσωπο, και μέσα σε δυο βδομάδες είχε έρθει ο ίδιος ο Χάφταρ στην Αθήνα για να συναντηθεί με Μητσοτάκη και Δένδια. Η ελληνική κυβέρνηση μετατρεπόταν και επίσημα σε τζούνιορ πάτρωνα του επίδοξου δικτάτορα της Λιβύης. Εκείνες τις μέρες, όλα αυτά διαφημίζονταν σαν έξυπνη πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης. Αφενός αγκάλιαζαν τον Χάφταρ σαν “εχθρό του εχθρού”, επειδή η αντίπαλη κυβέρνηση με έδρα την Τρίπολη είχε προχωρήσει σε υπογραφή συμφωνιών με την Τουρκία. Αφετέρου οι ειδήσεις προδιέγραφαν τη σαρωτική νίκη του Χάφταρ εντός των επόμενων λίγων μηνών και άρα η ελληνική κυβέρνηση πόνταρε στο φαβορί.
Οι στρατιωτικοί αναλυτές λένε τώρα πως οι απώλειες στο μέτωπο της Τρίπολης για τον Χάφταρ τις τελευταίες βδομάδες ισοδυναμούν με ό,τι κέρδισε κατά την προέλασή του μέσα στους τελευταίους 7-8 μήνες. Ο Χάφταρ θα έμπαινε θριαμβευτής στην Τρίπολη και θα έσκιζε… τα μνημόνια για τη μοιρασιά των ΑΟΖ με την Τουρκία και “θα πέταγε τους Τούρκους στη θάλασσα”, σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου και των πολεμοκάπηλων στα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ που δεν έπαψαν να τον προμοτάρουν σαν το μέλλον της σταθερότητας στη Λιβύη. Αυτή τη στιγμή, αυτοί που φεύγουν από το μέτωπο είναι μερικές χιλιάδες Ρώσοι μισθοφόροι που πολεμούσαν στο πλευρό του Χάφταρ. Η “πατριωτική” και “αντιτουρκική” εκστρατεία του Χάφταρ στην Τρίπολη χτύπησε κυρίως τους άμαχους. Οι επιθέσεις στις “τουρκικές” ή κυβερνητικές βάσεις στην πράξη σήμαιναν ακανόνιστο βομβαρδισμό γειτονιών στα περίχωρα της Τρίπολης της Λιβύης και χτυπήματα σε νοσοκομεία όπως έγινε μόλις πριν από δύο βδομάδες με θύματα παιδιά που νοσηλεύονταν.
Κλιμάκωση του πολέμου
Από τότε που ο Δένδιας και ο Μητσοτάκης αγκάλιασαν τον Χάφταρ, μεσολάβησε η κατάρρευση των συνομιλιών του Βερολίνου, με ευθύνη κυρίως του ίδιου του Χάφταρ. Εκείνες οι συνομιλίες είχαν παρουσιαστεί σαν το μεγάλο βήμα για την ειρήνη στη Λιβύη, αλλά τελικά δεν είχαν την παραμικρή επίπτωση. Ή μάλλον, είχαν σαν επίπτωση την κλιμάκωση του πολέμου, παρότι ο πλανήτης βρέθηκε στη σκιά της πανδημίας. Η πλευρά Χάφταρ, φουσκωμένη από τη στήριξη που της έδωσαν οι διεθνείς της προστάτες, έστειλε σήμα ότι πρώτα θα καταλάβει την Τρίπολη και μετά θα κάτσει ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς αντίπαλο πλέον. Άμεση συνέπεια ήταν η παραίτηση, στις αρχές Μάρτη, του απεσταλμένου του ΟΗΕ για τη Λιβύη, Γασάν Σαλάμε, ο οποίος παραδέχθηκε πως δεν έβλεπε καμιά ελπίδα. Όλοι, πλέον, επίσημα ή ανεπίσημα, παραδέχονταν πως ο πόλεμος θα κλιμακωθεί και μετά… βλέπουμε. Πολλά ελληνικά ΜΜΕ άφριζαν για την “απαράδεκτη” εμπλοκή της Τουρκίας στο πλευρό της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης.
Η πολιορκία της Τρίπολης ωστόσο δεν ξεκίνησε χτες. Τον Απρίλη έκλεισε ένας ολόκληρος χρόνος, στον οποίο ο Χάφταρ έχει βάλει στη μάχη εξοπλισμό, διευκολύνσεις, χρήμα και άνδρες που του παρέχουν κυρίως τα Εμιράτα και η Αίγυπτος. ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Σαουδική Αραβία παρότι εν μέρει και κατά περίσταση έπαιρναν αποστάσεις από την τακτική του Χάφταρ για κατάκτηση της Τρίπολης με τη μέθοδο του χασάπη, τον στήριζαν σαν τον μόνο ικανό να στήσει ένα κέντρο εξουσίας με εγγύηση τον στρατό του και να εξαφανίσει τις δυνάμεις του πολιτικού Ισλάμ που συνδέονται με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Ο Χάφταρ εμφανιζόταν σαν λιβυκή εκδοχή του Σίσι, που θα φέρει “σταθερότητα”, βάζοντας τους πάντες φυλακή, σκοτώνοντας και βασανίζοντας. Για τις ίδιες δυνάμεις και για τους δημοσιογράφους που αναπαράγουν αυτές τις περιγραφές, “ισλαμιστές” είναι μόνο όσοι στηρίζουν την Τρίπολη. Οι ισλαμιστικές πολιτοφυλακές που μιλάνε με το Ριάντ και το Άμπου Ντάμπι και ο ίδιος ο Χάφταρ που κηρύσσει “ιερό πόλεμο” κατά των Τούρκων ανήκουν στο στρατόπεδο της προόδου.
Εκτεθειμένος
Όμως φαίνεται πως το σκοινί παρατραβήχτηκε και ο Χάφταρ βρέθηκε εκτεθειμένος, όχι απλά στρατιωτικά. Στα τέλη Απρίλη, ο πρόεδρος του κοινοβουλίου με έδρα το Τομπρούκ, Ακίλα Σάλεχ, έκανε μια πρόταση για σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Ο Χάφταρ στηρίζει υποτίθεται τη νομιμότητά του στην αναγνώριση που του δίνει το Κοινοβούλιο του Τομπρούκ. Όμως στην πρόταση του Σάλεχ, ο Χάφταρ απάντησε με μια έμμεση κήρυξη δικτατορίας, ζητώντας από όλες τις περιοχές της χώρας να αναγνωρίσουν τον ίδιο ως μοναδικό κέντρο εξουσίας. Ήταν το πιο ορατό μέχρι σήμερα σημάδι ρήξης μέσα στο ανατολικό στρατόπεδο του εμφύλιου. Την επόμενη κιόλας μέρα, υπήρχαν δημοσιεύματα στον αραβικό τύπο, που έλεγαν πως και τα Εμιράτα και η Αίγυπτος είναι έτοιμα να αδειάσουν τον Χάφταρ, δεν συμφωνούν με τους τυχοδιωκτισμούς του και του δείχνουν την πόρτα της εξόδου, ενώ και η αμερικάνικη και η ρώσικη κυβέρνηση έδειξαν η καθεμιά με τον τρόπο της ότι διαφωνούν. Κανείς δεν ξέρει με σιγουριά αυτή τη στιγμή τι είδους παζάρια παίζονται στα παρασκήνια, αλλά τα τελευταία διαγγέλματα του Χάφταρ, γεμάτα με καλέσματα για σφαγές, πνιγμούς και πτώματα, την ώρα που στρατιωτικά υφίσταται ήττες, δείχνουν ότι επικρατεί πανικός.
Έτσι, η ελληνική κυβέρνηση, που μέσω Λιβύης, διατυμπάνιζε πως ο περίφημος άξονας της Αθήνας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ έφτανε πλέον και μέχρι τη Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα, τώρα τρέχει να μιλήσει με όλους για να μάθει τι συμβαίνει και πώς δεν θα την πάρει το ποτάμι. Εξάλλου, εν μέσω όλης αυτής της κλιμάκωσης των σφαγών, η ελληνική κυβέρνηση μπήκε και με στρατιωτικούς όρους στον πόλεμο, συμμετέχοντας εδώ και δυο μήνες στην επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, που καθόλου τυχαία έχει ελληνικό όνομα “Ειρήνη”.
Όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, το όνομα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι το ακριβώς αντίθετο του περιεχομένου. Η φρεγάτα Ύδρα απέπλευσε στις 12 Μάη από τη Σαλαμίνα και με ενδιάμεσο σταθμό την Κρήτη, μπαίνει τις επόμενες μέρες σε δράση μαζί με ελικόπτερο και ειδικευμένη ομάδα στα ρεσάλτο. Υποτίθεται για να μην φτάσουν “ξένα” όπλα στη Λιβύη μέσω Μεσογείου, την ώρα που από τα χερσαία αιγυπτιο-λιβυκά σύνορα έχει περάσει ολόκληρος στρατός, ενώ τα ρωσικά αεροσκάφη που έφτασαν για να παραλάβουν τους μισθοφόρους πρώτα ξεφόρτωσαν τόνους με οπλισμό. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτές οι επιχειρήσεις, εκτός από τρόπο παρέμβασης στο εσωτερικό της Λιβύης, συνδέονται άμεσα με την αντιμεταναστευτική εκστρατεία και τους πνιγμούς μεταναστών και προσφύγων στη Μεσόγειο. Αυτό που τους ενώνει είναι ότι θέλουν ένα καθεστώς στην Τρίπολη ή τη Βεγγάζη ή οπουδήποτε αλλού, ικανό να φράξει τα σύνορα και να εγγυηθεί τη φύλαξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης για τον κατατρεγμένο κόσμο.
Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη αναδεικνύεται σε κατεξοχήν τυχοδιώκτη της Μεσογείου. Για χάρη των ΑΟΖ και των συμφερόντων των πετρελαϊκών εταιρειών, σφίγγει τους δεσμούς με όλους τους δικτάτορες και τους δολοφόνους, παίζει πολεμικά παιχνίδια πιστεύοντας ότι θα καταφέρει να ισορροπήσει ανάμεσα στους ανταγωνισμούς ενώ στην πράξη μπορεί να εισπράξει κι άλλα χαστούκια.