Το 1905 στις ΗΠΑ - Το κίνημα των IWW

Στα τέλη του 19ου αιώνα οι ΗΠΑ άρχισαν να κερδίζουν έδαφος απέναντι στην Βρετανία σαν ανερχόμενη βιομηχανική δύναμη. Αλλά το τίμημα το πλήρωσαν οι αμερικανοί εργάτες. Ηρθαν αντιμέτωποι με άθλιες εργασιακές συνθήκες και μισθούς πείνας. Τα αφεντικά χρησιμοποιούσαν ακόμη και το στρατό για να χτυπήσουν τις απεργίες των εργατών. Παρά την άγρια καταστολή στο τέλος του αιώνα ήρθαν αντιμέτωποι με ένα μεγάλο απεργιακό κύμα.

Οι μεγαλύτερες απεργίες έγιναν στο σιδηρόδρομο, στην υφαντουργία, στις αυτοκινητοβιομηχανίες.

Η πιο μεγάλη και δυναμική απεργία που ξέσπασε στα 1894 ήταν αυτή των σιδηροδρομικών. 260.000 εργάτες κατέβηκαν σε απεργία. Μέχρι τότε το μόνο τριτοβάθμιο συνδικάτο που υπήρχε στις ΗΠΑ ήταν η Ενωση Αμερικανών Εργατών (AFL). Ηταν μια Ομοσπονδία που η ηγεσία της ξεπουλούσε τους εργάτες. Μέλη της γίνονταν μόνο ειδικευμένοι, λευκοί και ντόπιοι εργάτες. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Γκόμπερς χρησιμοποιούσε ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς εναντίον των μαύρων εργατών και υποστήριζε τις απαγορεύσεις απέναντι στους μετανάστες από την Κίνα και την Ευρώπη. Σαν αποτέλεσμα η AFL αντιπροσώπευε μόνο το 10% της εργατικής τάξης.

Τον Ιούνιο του 1905 ιδρύθηκαν οι IWW οι "Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου", εμπνευσμένοι από το επαναστατικό κύμα που ξέσπασε την ίδια περίοδο στη Ρωσία. Ο πρόεδρός τους Μπιλ Χέιγουντ, δήλωσε στο ιδρυτικό συνέδριο "αυτό είναι το συνέδριο της εργατικής τάξης. Είμαστε εδώ για να συμμαχήσουμε με τους εργάτες αυτής της χώρας και να δημιουργήσουμε ένα εργατικό κίνημα που θα έχει σαν στόχο την απελευθέρωση της εργατικής τάξης από τη δουλεία του καπιταλισμού". Στο ιδρυτικό συνέδριο η Λούση Πάρσονς, ζήτησε από τους αντιπροσώπους να "γυρίσουν το βλέμμα στη Ρωσία και να πάρουν κουράγιο από αυτούς που παλεύουν εκεί και από το γεγονός ότι αυτή η μάχη είναι ο μεγαλύτερος φόβος για τους καπιταλιστές σε όλο τον κόσμο".

Αλληλεγγύη

Οταν η σοσιαλιστική Διεθνής κάλεσε σε διεθνή δράση για συμπαράσταση των Ρώσων εργατών στις 22 Ιανουαρίου του 1906 οι IWW οργάνωσαν μεγάλες συγκεντρώσεις στις οποίες έκανε περιοδεία ο Μαρξίμ Γκόργκι.

Στο ιδρυτικό συνέδριο συμμετείχαν η Ενωση Μεταλλωρύχων, αντιπρόσωποι των Ανθρακωρύχων, οι ράφτες από το Σαν Φραντσίσκο, τυπογράφοι, θυρωροί, φορτοεκφορτωτές, σιδηρουργοί, ζυθοποιοί, ρολογάδες από διάφορες πόλεις της Αμερικής.

"ο κάλεσμα του συνεδρίου έγινε από την Ενωση Μεταλλωρύχων. Σε αντίθεση με την Ενωση Αμερικανών Εργατών δεν τα είχε καλά με τα αφεντικά, δεν υποστήριζε τον ιμπεριαλισμό της Αμερικής και δεν παρακαλούσε τον πρόεδρο της Αμερικής Ρούσβελτ να μεσολαβήσει για να λύνει τις κόντρες των εργατών"αναφέρει ο συγγραφέας Μάικ Ντέιβις. Ο Χέιγουντ έλεγε ότι οι καπιταλιστές φοβούνταν πολύ περισσότερο την Ενωση Μεταλλωρύχων από όλα τα άλλα συνδικάτα"

Η Ενωση Αμερικανών Εργατών δεν ήταν ένα κίνημα της εργατικής τάξης αλλά ένα καρτέλ που απέκλειε και εκπροσωπούσε την ελίτ των λευκών, ντόπιων εργατών "Θέλουμε να χτίσουμε μία εργατική οργάνωση που θα ανοίξει διάπλατα τις πόρτες της σε κάθε άνθρωπο που κερδίζει το ψωμί του είτε χρησιμοποιώντας το μυαλό του είτε τους μύες του", δήλωνε ο Χέιγουντ.

Οι Γουόμπλις όπως ονομάζονταν αλλιώς οι IWW, άνοιξαν τις πόρτες τους στα πιο καταπιεσμένα κομμάτια της εργατικής τάξης της Αμερικής, τους μαύρους, τους μετανάστες και τις γυναίκες. Την ίδια στιγμή τάσσονταν κατά των καπιταλιστών και ενάντια στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ δήλωναν ανοιχτά την αλληλεγγύη τους στους Ρώσους εργάτες, που την ίδια χρονιά ξεσηκώθηκαν ενάντια στον Τσάρο και έχτισαν το πρώτο σοβιέτ.

"Με ρωτάτε γιατί οι IWW δεν είναι πατριώτες των ΗΠΑ" δήλωνε ένα μέλος τους στο ξεκίνημα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. "Αν ήσασταν ένας άστεγος χωρίς καν μία κουβέρτα, αν είχες αφήσει σύζυγο και παιδιά για να βρεις δουλειά στα δυτικά και δεν μπόρεσες ποτέ να τους ξαναβρείς, αν η δουλειά σου δεν σου επέτρεπε ποτέ να μείνεις τόσο σε ένα μέρος ώστε να αποκτήσει δικαίωμα ψήφου, αν κοιμόσουν σε μία άθλια παράγκα, αν οι μπάτσοι έκαναν σκοποβολή πάνω σου έτσι για πλάκα, αν τα αφεντικά χαμήλωναν το μισθό σου όποτε τους περνούσε από το χέρι, αν υπάρχει ένας νόμος για τους Φορντ και τους Μούνεϊ και ένας άλλος νόμος για τους ανώνυμους, αν ο κάθε εκπρόσωπος του νόμου της τάξης και του έθνους μπορούσε να σε δείρει, να σε χώσει χωρίς πολλά πολλά στη φυλακή με τους αγαθούς Χριστιανούς πολίτες να ζητωκραυγάζουν, τότε πώς στο διάολο να είσαι πατριώτης; Είναι ένας πόλεμος των επιχειρήσεων και δεν βλέπω το λόγο να πάω και να σκοτώσω για να σώσω αυτό το θαυμάσιο καθεστώς που ζούμε".

Οι Γουόμπλις άρχισαν να εκδίδουν εφημερίδες σε όλες τις γλώσσες για να μπορούν να επικοινωνούν με τους μετανάστες.

Στα τέλη του 1912 εξέδιδαν 13 εφημερίδες σε διαφορετικές γλώσσες. Εδωσαν τη μάχη να οργανώσουν τους μαύρους εργάτες και τις γυναίκες που μέχρι τότε δεν είχαν δικαίωμα να ενταχθούν στα συνδικάτα. Το σύνθημά τους ήταν "Δεν υπάρχει φυλή, θρησκεία, χρώμα". Στις εφημερίδες τους υπήρχαν ανταποκρίσεις από τις απεργίες των εργοστασίων που δεν ήταν δυνατόν να τις μάθει κανείς από τον επίσημο τύπο.

Ηταν το πρώτο συνδικάτο στην ιστορία που προσπάθησε να οργανώσει τις εκδιδόμενες γυναίκες.

Τον Απρίλη του 1907 στην Νέα Ορλεάνη έγινε μία απεργία των εκδιδομένων γυναικών. Ο ιστορικός Φίλιπ Φόνερ αναφέρει: "Ενας μεγάλος αριθμός εκδιδομένων εμπνεύστηκαν από τη δράση των Γουόμπλις, βγήκαν έξω από τους οίκους ανοχής και διεκδίκησαν καλύτερες συνθήκες. Οι ιδιοκτήτες διπλασίασαν το νοίκι που πλήρωναν για τα δωμάτια των οίκων ανοχής. Οι γυναίκες συζήτησαν με μέλη των Γουόμπολις οργανώθηκαν, εξέλεξαν εκπροσώπους και οργάνωσαν συγκεντρώσεις. Οι Γουόμπολις οργάνωσαν τη συμπαράσταση και τελικά οι απεργία τους νίκησε".

Ενα από τα πιο μαχητικά ηγετικά μέλη των Γουόμπολις η Ελίζαμπεθ Γκέρλεϊ Φλιν, εντάχθηκε στις γραμμές τους σε ηλικία 16 χρονών και προσπάθησε να οργανώσει τις γυναίκες στις γραμμές του συνδικάτου, δίνοντας την κόντρα με τις αστές φεμινίστριες που έφτιαχναν γυναικείες οργανώσεις, διεκδικώντας το δικαίωμα ψήφου για τις ίδιες, αδιαφορώντας για τα προβλήματα των γυναικών της εργατικής τάξης.

"Η βασίλισσα του σαλονιού δεν έχει τίποτα κοινό με την υπηρέτρια της κουζίνας", έλεγε. "Η σύζυγος του ιδιοκτήτη του πολυκαταστήματος δεν έχει κανένα γυναικείο -αδελφικό ενδιαφέρον για το 17-χρόνο κορίτσι που έχει μόνο την πορνεία σαν εναλλακτική διέξοδο απέναντι στη θέση της πωλήτριας με μισθό 5 δολάρια τη βδομάδα. Η αδελφότητα των γυναικών όπως και η αδελφότητα των αντρών είναι μία κούφια απάτη για την εργατική τάξη. Πίσω από όλη αυτή την ανόητη υποκρισία και τον αρρωστημένο συναισθηματισμό κρύβονται τα σκοτεινά πλαίσια του ταξικού πολέμου".

Κατά τη διάρκεια μίας απεργίας το 1909 στη φημισμένη Εταιρεία Αυτοκινήτων στην Πενσιλβάνια οι IWW έδειξαν στην πράξη ποιος ήταν ο ρόλος τους και κέρδισαν μαζικά τους εργάτες. Στη συγκεκριμένη αυτοκινητοβιομηχανία, κατά μέσο όρο ένας εργάτης σκοτωνόταν κάθε μέρα από εργατικό ατύχημα. 16 διαφορετικές εθνικότητες δούλευαν σκληρά στο εργοστάσιο και οι διευθυντές καλλιεργούσαν τις προκαταλήψεις απέναντι στους μετανάστες για να κρατάνε πίσω το συνδικαλισμό.

Νίκες

Οταν τον Ιούλιο ξέσπασε μία αυθόρμητη απεργία, οι υπεύθυνοι του εργοστασίου και της Ενωσης Αμερικανών Εργατών περίμεναν ότι θα κατέρρεε σε μία ή δύο μέρες. Αντίθετα οι μετανάστες εργάτες κάτω από την καθοδήγηση των IWW πάλεψαν τους απεργοσπάστες και την αστυνομία για 45 μέρες. 13 απεργοί σκοτώθηκαν αλλά τελικά οι εργάτες νίκησαν.

Ηταν μία μεγάλη νίκη από τους εργάτες που θεωρούνταν αδύναμοι. Η απεργιακή επιτροπή που φτιάχτηκε, όπως αναφέρει άρθρο του περιοδικού των Διεθνών Σοσιαλιστών "ήταν μία μικρογραφία της σοσιαλιστικής διεθνούς". Τα μέλη της περιελάμβαναν Ιταλούς αναρχικούς, Ρώσους σοσιαλδημοκράτες, επιζώντες της Ματωμένης Κυριακής στην Πετρούπολη, συνδικαλιστές από την Ουγγαρία και την Ελβετία, καθώς επίσης και βετεράνους Γερμανούς μεταλλεργάτες".

Από το Γενάρη ως το Μάρτη του 1912 έγινε μία μεγάλη απεργία διαρκείας στο εργοστάσιο υφαντουργίας Λόρενς.

Συμμετείχαν 23.000 απεργοί κυρίως γυναίκες, που προέρχονταν από 25 διαφορετικές εθνικότητες και μιλούσαν 45 διαφορετικές γλώσσες. Ο Φίλιπ Φόνερ αναφέρει ότι: "Η αλήθεια είναι ότι ποτέ πριν στην ιστορία του αμερικάνικου εργατικού κινήματος τόσες πολλές διαφορετικές εθνότητες απεργών ενώθηκαν τόσο αποτελεσματικά σε μία απεργία". Οι IWW βρήκαν καινούργιες τακτικές για να οργανώσουν την απεργία. "Για να ξεπεράσουν τις απαγορεύσεις που δεν άφηναν τους απεργούς να συγκεντρώνονται μπροστά στα εργοστάσια, η απεργιακή επιτροπή εφηύρε τις κινούμενες απεργιακές φρουρές. Κάθε μέρα, σχημάτιζαν αλυσίδες γύρω από ολόκληρες γειτονιές για να αποτρέψουν τους απεργοσπάστες. Συμμετείχαν 3.000 με 10.000 άνθρωποι που διαδήλωναν με μουσική τύμπανα και τραγούδια".

Οι γυναίκες είτε σαν απεργοί είτε σαν σύζυγοι των απεργών κατέβαιναν με πανώ που έγραφαν "Θέλουμε ψωμί και τριαντάφυλλα". Η απεργία ήταν μία τεράστια νίκη για τους απεργούς. Πριν από την απεργία οι Γουόμπλις είχαν περίπου 300 μέλη και το Σεπτέμβρη του 1912 είχαν ενταχθεί 16.000.

Οι "Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου" έγιναν πολύ επικίνδυνοι για την κυβέρνηση. Καμία άλλη οργάνωση εργατών στην Αμερική δεν ήταν λιγότερο πατριωτική και περισσότερο διεθνιστική. Στις αρχές της δεκαετίας του '20 η κρατική καταστολή κατάφερε να τους διαλύσει. Τα περισσότερα ηγετικά στελέχη τους φυλακίστηκαν. Αφησαν όμως πίσω τους όμως μία γνήσια διεθνιστική παράδοση μαχητικού συνδικαλισμού, που σφράγισε την ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος.