Η δίκη της Χρυσής Αυγής προχωράει με τις αγορεύσεις των συνηγόρων των πρώην βουλευτών της Χρυσής Αυγής πάνω στην κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Κατά την 436η και 437η συνεδρίαση (8 και 9 Ιούλη) αγόρευσαν συνήγοροι για τους Ηλιόπουλο, Αρβανίτη, Παππά κ.ά, ενώ στις 15/7 αναμένεται να ξεκινήσουν οι αγορεύσεις για τον Λαγό. Οι δικάσιμες Ιουλίου στην αίθουσα τελετών του Εφετείου είναι: 15/7, 16/7, 17/7, 21/7, 22/7, 23/7, 24/7, 28/7 και 29/7.
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια αναδρομή στην πορεία του αντιφασιστικού κινήματος που κατάφερε να απομονώσει και να καθίσει στο σκαμνί τους Μιχαλολιάκους. Γράφτηκε από τον Πάνο Γκαργκάνα και δημοσιεύτηκε τον Οκτώβρη του 2019 στο τεύχος 5 του περιοδικού Enternasyonal Sosyalizm, που εκδίδεται από το DSiP, αδελφή οργάνωση του ΣΕΚ στην Τουρκία. Tο δημοσιεύουμε σε δυο συνέχειες σε αυτό και στο επόμενο φύλλο. Η μετάφραση είναι της Αφροδίτης Φράγκου.
Η ανάγκη να παλέψουμε ενάντια στην ακροδεξιά και τις φασιστικές πτέρυγές της γίνεται ξανά επείγουσα τα τελευταία χρόνια. Στη μια χώρα μετά την άλλη έχουμε δει εκλογικές επιτυχίες για πολιτικούς σχηματισμούς που έχουν συνδέσμους με νεοναζιστικές ή μεταφασιστικές οργανώσεις. Η νίκη του Μπολσονάρο στη Βραζιλία, που διευκολύνθηκε από την παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο στις ΗΠΑ, έδωσε περεταίρω ώθηση σε αυτή τη διαδικασία που στην Ευρώπη εξελισσόταν για ένα μεγαλύτερο διάστημα. Οι Λεπέν -πατέρας και κόρη- στη Γαλλία, το FPO στην Αυστρία, ο Βίλντερς στην Ολλανδία είναι παραδείγματα που πάνε πολύ πίσω στον χρόνο. Πιο πρόσφατη είναι η ανάδειξη του AfD στη Γερμανία και οι δυνατότητες που έδωσε στους φασίστες η άνοδος του Σαλβίνι στην Ιταλία. Έχουμε δει επίσης απόπειρες μεταφοράς αυτών των επιτυχιών στους δρόμους με συμμορίες να οργανώνουν ρατσιστικές επιθέσεις, σύμφωνα με τις φασιστικές παραδόσεις.
Ευτυχώς ταυτόχρονα αναπτύσσεται και η αντίσταση. Κάθε σεξιστική και ρατσιστική πρόκληση του Τραμπ απαντήθηκε με εκρηκτική οργή από γυναίκες, μαύρους/ες και μια αυξανόμενη ριζοσπαστικοποίηση -της νεολαίας και όχι μόνο- προς τα αριστερά. Στη Γερμανία, οι μαζικές διαδηλώσεις στο Κέμνιτς, το Βερολίνο και πιο πρόσφατα στη Δρέσδη ήταν συγκλονιστικές απαντήσεις. Στην Αυστρία η συμμετοχή του FPO στην κυβέρνηση κατέρρευσε εν μέσω σκανδάλων. Στη Βρετανία παραμένουν ζωντανές οι παραδόσεις του Anti Nazi League. Στην Ελλάδα η Χρυσή Αυγή αποσυντίθεται.
Όλα αυτά αποτελούν το πλούσιο υπόβαθρο με βάση το οποίο ανοίγει η συζήτηση στην αριστερά για τη στρατηγική και την τακτική του αντιφασιστικού κινήματος. Δεν είναι ώρα για εφησυχασμό, αλλά έχουμε μια μεγάλη εμπειρία πάνω στην οποία μπορούμε να βασίσουμε τα συμπεράσματά μας. Τη συνολική εικόνα συνοψίζει σε άρθρο του ο Μαρκ Λ. Τόμας στο International Socialism Journal, τεύχος άνοιξης 2019. Όπως υπογραμμίζει:
“Τα φαντάσματα του παρελθόντος ξαναεμφανίζονται. Οι ναζί αναπτύσσονται ξανά, μπαίνουν σε κοινοβούλια, συγκεντρώνουν εκατομμύρια ψήφους και μολύνουν την ατμόσφαιρα με ρατσιστικό δηλητήριο. Για πρώτη φορά μετά την απελευθέρωση του Άουσβιτς και την καταστροφή των καθεστώτων του Μουσολίνι και του Χίτλερ, είναι ξανά πιθανό να φανταστεί κανείς την επικράτηση τέτοιων δυνάμεων. Οι φασίστες σήμερα παραμένουν πολύ πιο αδύναμοι σε σύγκριση με την περίοδο του μεσοπολέμου, πάνω απ' όλα στους δρόμους, αλλά το βάθεμα της κρίσης εκ νέου και οι πολιτικές αναταραχές στις οποίες οδηγεί μπορούν να επιταχύνουν το μεγάλωμά τους και να τους δώσουν χώρο.
Έχουμε χρόνο, αρκεί να δράσουμε -και να δράσουμε αποτελεσματικά. Αυτό επιφορτίζει με ευθύνη τις επαναστατικές σοσιαλιστικές οργανώσεις να χτίσουν ενιαία μέτωπα ενάντια στον φασισμό, όχι βασισμένα σε γενικά πολιτικά προγράμματα ούτε περιορισμένα σε όσους/ες αυτοπροσδιορίζονται αντικαπιταλιστές/τριες, αλλά στηριγμένα στην κινητοποίηση όλων όσων φρίττουν από την άνοδο των φασιστών και των ναζί. Πράγματι, οι επαναστατικές οργανώσεις, επειδή ακριβώς βασίζονται στην εξωκοινοβουλευτική δράση και επειδή είναι αδιαπραγμάτευτα ενάντια στον ρατσισμό, μπορούν και φτιάχνουν τέτοια ενιαία μέτωπα. Η Διεθνιστική Σοσιαλιστική Τάση σε όλη την Ευρώπη έχει ριχτεί σε αυτό το καθήκον”.
Εμπειρία
Σε αυτό το άρθρο θα αναπτύξω την εμπειρία της μάχης ενάντια στη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα.
Το πρώτο που χρειάζεται να εξετάσουμε ξανά είναι ότι δεν υπάρχει κάποια αυτόματη σύνδεση ανάμεσα στην οικονομική ύφεση, την αύξηση της φτώχειας και την άνοδο της ακροδεξιάς συμπεριλαμβανομένων των νεοναζί. Η πολιτική κρίση και ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρίνεται η Αριστερά παίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση των εξελίξεων. Το να μην αντιμετωπίσουμε τη ρατσιστική ατζέντα αυξάνει τις δυνατότητες στους φασίστες. Είναι ένα σημαντικό ξεκαθάρισμα, διότι υπάρχουν κομμάτια της Αριστεράς που καταφεύγουν σε αναγωγισμούς, λέγοντας χοντρικά ότι αν παλέψουμε για το ψωμί, οι φασίστες θα φύγουν από τη μέση.
Στην Ελλάδα η πρώτη εκλογική επιτυχία της ακροδεξιάς μετά το 1977 ήρθε το 2007, όταν το ΛΑΟΣ μπήκε στο κοινοβούλιο με 3.8%. Σύμφωνα με επίσημες στατιστικές το ΑΕΠ της Ελλάδας τότε ήταν στο απόγειό του. Η επίσημη ρατσιστική εκστρατεία ενάντια σε πρόσφυγες και μετανάστες ωστόσο είχε ήδη αρχίσει να εκτοξεύεται. Το 2009 το ΛΑΟΣ ανέβηκε στο 5.63% και τρία χρόνια αργότερα αντικαταστάθηκε από τη Χρυσή Αυγή που κέρδισε ένα 6.97% ενώ το ΛΑΟΣ δεν κατάφερε να μπει στο κοινοβούλιο.
Το ΛΑΟΣ ήταν ένα πολιτικό μόρφωμα της ακροδεξιάς που προσπάθησε να δώσει ένα σοβαρό πρόσωπο σε ένα συνονθύλευμα φασιστικών ομάδων. Ήταν ανταγωνιστικό με τη Χρυσή Αυγή η οποία επέμενε στο χτίσιμο μιας δύναμης κρούσης στους δρόμους (χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία μέχρι τότε). Όταν το ΛΑΟΣ έχασε τη δημοτικότητά του το 2012 μπαίνοντας στη συγκυβέρνηση μαζί με τα κυρίαρχα κόμματα και υπό την πρωθυπουργία ενός πρώην τραπεζίτη, η “σοβαρή” εκδοχή κατέρρευσε και η Χρυσή Αυγή άρπαξε την ευκαιρία.
Αυτό είναι ένα καθαρό παράδειγμα πώς λειτουργεί η αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών τάσεων της ακροδεξιάς και γιατί δεν χωράει καμία υποτίμηση της φασιστικής απειλής. Στην Ελλάδα η ΚΕΕΡΦΑ ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 2009. Συσπείρωσε ακτιβιστές/τριες, συνδικαλιστές/τριες, μεταναστευτικές κοινότητες και προσωπικότητες από ένα ευρύ φάσμα της Αριστεράς, με το ΣΕΚ να παίζει σημαντικό ρόλο. Αρχικά όμως είχε να αντιμετωπίσει δυο διαφωνίες: 1. ότι υπερβάλλει όσον αφορά την φασιστική απειλή και 2. ότι “στενεύει” την απεύθυνση στις αντιφασιστικές δυνάμεις με το να βάζει τον αντιρατσισμό στο ίδιο πλαίσιο.
Τα γεγονότα έκτοτε δικαίωσαν την ΚΕΕΡΦΑ. Τα χρόνια που μεσολάβησαν ήταν γεμάτα σκληρούς αγώνες για να σταματήσει η άνοδος της Χρυσής Αυγής και είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς αυτούς τους αγώνες χωρίς την ΚΕΕΡΦΑ.
Ας δούμε κάποια παραδείγματα.
Το 2013 το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κατέγραψε 166 περιστατικά με τουλάχιστον 320 θύματα. Τα περισσότερα θύματα ήταν μετανάστες και πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων μεταναστών χωρίς χαρτιά, αιτούντων άσυλο και αναγνωρισμένων προσφύγων. Οι περισσότεροι, επίσης, ήταν μουσουλμάνοι. Σε πολλές περιπτώσεις οι δράστες προσέγγισαν τα θύματα και τους ζήτησαν να αποδείξουν ότι είναι νόμιμοι. Αν τα θύματα δεν είχαν έγγραφα δέχονταν επίθεση. Οι περισσότερες τέτοιες επιθέσεις έγιναν σε δημόσιους χώρους από φρουρές δυο έως είκοσι ατόμων. Σε 15 περιπτώσεις τα θύματα ή οι μάρτυρες αναγνώρισαν στους δράστες μέλη της Χρυσής Αυγής, ή είδαν τα διακριτικά της Χρυσής Αυγής. Σύμφωνα με έρευνα του τμήματος εσωτερικών υποθέσεων της ΕΛΑΣ, η εμπλοκή της αστυνομίας σε ρατσιστικές επιθέσεις αυξήθηκε απότομα μεταξύ 2009 και Οκτώβρη 2013, με αποκορύφωμα το 2012. Συνολικά, 203 αστυνομικοί είχαν εμπλακεί σε περιστατικά ρατσιστικής βίας.
Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις η ΚΕΕΡΦΑ χρειάστηκε να οργανώσει ξανά και ξανά μάχες υπέρ των μεταναστών και ενάντια στις προσπάθειες της Χρυσής Αυγής να δημιουργήσει άβατα. Μαζικές διαδηλώσεις στον Άγιο Παντελεήμονα στο κέντρο της Αθήνας το 2011, στη Νίκαια το 2012, στον Ασπρόπυργο στα νοτιοδυτικά του λεκανοπεδίου το 2017. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι η ΚΕΕΡΦΑ πάλεψε να είναι οργανωμένοι οι μετανάστες στα συνδικάτα, κατεβάζοντας μαζικά μπλοκ μεταναστών δίπλα στους απεργούς στις πολυάριθμες μεγάλες πανεργατικές απεργίες ενάντια στα μνημόνια.
Αυτός ο προσανατολισμός ήταν η βάση για την έκρηξη του αντιφασιστικού κινήματος το 2013 που ανάγκασε τις αρχές να βάλουν στη φυλακή την ηγεσία της Χρυσής Αυγής μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Η ΚΕΕΡΦΑ είχε οργανώσει μια κρίσιμη διαδήλωση τον Γενάρη του 2013 μετά τη δολοφονία ενός πακιστανού εργάτη, του Σαχζάτ Λουκμάν, από μαχαιροβγάλτες της Χρυσής Αυγής. Ήταν επίσης στην πρώτη γραμμή στις μαζικές κινητοποιήσεις του Σεπτέμβρη του ίδιου έτους, αυτές που επιτέλους έσπασαν την ασπίδα προστασίας που παρείχε το κράτος στους νεοναζί δολοφόνους, το εκ των πραγμάτων ακαταδίωκτο που είχαν.
Συνεχίζεται στο επόμενο φύλλο