Περιβάλλον
“Διπλή ανάπλαση” - πολλαπλή αντίσταση

Μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδικτυακή συζήτηση οργάνωσε το Σάββατο 5.12 η Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας με θέμα την λεγόμενη “Διπλή ανάπλαση” της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και του Βοτανικού με τη συμμετοχή πανεπιστημιακών, δημοσιογράφων, δημοτικών και κοινοτικών συμβούλων αλλά και εργαζόμενων και ακτιβιστών της περιοχής. 

Ε. Πορτάλιου

Για το έργο αυτό, που θα έχει συνολικό κόστος 163,5 εκατομμύρια ευρώ, και που θα δωρίσει ουσιαστικά ένα γήπεδο στον Αλαφούζο, ιδιοκτήτη της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, μίλησε πρώτη η Ελένη Πορτάλιου, καθηγήτρια αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ. Ξεκίνησε θυμίζοντας την ιστορία των κοινωνικών κινημάτων των τελευταίων 10 χρόνων “που διεκδικούν με επιμονή τη δημιουργία τριών Μητροπολιτικών πάρκων στην κορεσμένη περιβαλλοντικά Αττική: το πάρκο Γουδίου-Ιλισίων, τον Ελαιώνα και το πάρκο του Ελληνικού”. Αυτά τα κινήματα και με τη στήριξη μιας σειράς επιστημονικών φορέων κατάφεραν να αποτρέψουν “θηριώδη κατασκευαστικά έργα” τα οποία θα συνόδευαν την κατασκευή του γηπέδου του Παναθηναικού στον Ελαιώνα και στο Γουδί παλαιότερα. Απέτρεψαν επίσης, προς το παρόν τουλάχιστον, και τα κατασκευαστικά σχέδια για το Ελληνικό.

Όσον αφορά τον Ελαιώνα, οι κινηματικές πρωτοβουλίες τελικά κατέληξαν σε αρνητική για τους φιλόδοξους εργολάβους απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2006. Χάρη σε αυτές τις επιτυχίες “σήμερα ο Παναθηναϊκός επειδή δεν θεμελιώνει δικαίωμα, πρέπει να πληρώσει και να αγοράσει γη. Δεν μπορεί να χτίσει ο ίδιος στον Ελαιώνα. Και επειδή το ξέρει, ζητά πρώτα να ανεγερθεί το γήπεδο εκεί από τον Δήμο και μετά να γκρεμίσει το δικό του στην Αλεξάνδρας!”

Κ. Παπαδάκης

Στη συνέχεια ο Κώστας Παπαδάκης, δικηγόρος των 131 πολιτών οι οποίοι είχαν προσφύγει στο Συμβούλιο Επικρατείας το 2006, θύμισε πως στην Ελλάδα “οι μεγάλες ΠΑΕ παίζουν σε γήπεδα που χτίζουν το δημόσιο ή οι Δήμοι. Ο Παναθηναϊκός δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να ακολουθεί το παράδειγμα της ΑΕΚ και του Ολυμπιακού με τη διαφορά ότι εδώ χτίζεται ένα γήπεδο σε διαφορετικό μέρος απο το προϋπάρχον.” “Το γήπεδο και τα έργα υποδομών στον Ελαιώνα”, συνέχισε, “θα χτιστούν με λεφτά του Δήμου και του Υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο θα χρησιμοποιήσει τα λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ. Του ταμείου δηλαδή που προορίζεται να δώσει χρήματα για την έκτακτη οικονομική στήριξη για τα θύματα του κορονοϊού.” 

Όσον αφορά το ίδιο το έργο, διευκρίνισε ότι “για την περιοχή της Αλεξάνδρας, η Διπλή Ανάπλαση δεν προβλέπει μέγιστο όριο δομημένων χώρων, σε αντίθεση με το νόμο του 2006 που προέβλεπε 400 τ.μ. το πολύ. Αντίθετα θέτει όριο στους χώρους πρασίνου και συγχρόνως η υπόσχεση ανάπλασης των προσφυγικών είναι τελείως αφηρημένη, αφού δεν έχει ανακοινωθεί κανένα συγκεκριμένο σχέδιο. Πρόκειται για μια επίθεση επιδείνωσης, τσιμπεντοποίησης, ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο Δήμος θα έχει τα έσοδα μεν από την εμπορική εκμετάλλευση των μαγαζιών που θα κατασκευαστούν αλλά όχι από τις διαφημίσεις μέσα στο γήπεδο, τα εισητήρια και τα τηλεοπτικά δικαιώματα, που αποτελούν και την κύρια πηγή εσόδων ενός γηπέδου. Στήνεται στην ουσία ένα διπλό πάρτι με πολύ μεγαλύτερη “κονόμα και μάσα” για όλους τους κολλητούς. 

Ν. Μπράτσος

Ο συγγραφέας του βιβλίου “Σπορ και κοινωνικές αντιστάσεις” Νάσος Μπράτσος, σχολίασε ποδοσφαιρικά την κατάσταση λέγοντας πως “όταν είναι να στηρίξουν τα ιδιωτικά συμφέροντα κάνουν σπρίντ όπως τα καλύτερα εξτρέμ ενώ όταν πρόκειται για τα κοινωνικά δικαιώματα πετάνε τη μπάλα στην εξέδρα και κάνουν καθυστέρηση”. Μίλησε έπειτα εκτενώς για την κατάσταση του αθλητισμού στο Δήμο Αθήνας “που αντί να μαζευτεί μετά το φιάσκο του Μεγάλου Περίπατου, παριστάνει τώρα τον αθλητοπατέρα”. Φαίνεται πως “αγνοεί” την πραγματικότητα του αθλητισμού για τον απλό κόσμο της Αθήνας ή οποία είναι τελείως διαφορετική. 

Η σκληρή πραγματικότητα

“Πολλά σωματεία που αναγκάζονται να παίζουν σε άλλους Δήμους, παιδικές ομάδες που αναγκάζονται να νοικιάζουν γήπεδα 5 επί 5 από ιδιώτες, χώρους που προφανώς θα μπορούσε να είχε βρει ο Δήμος και να τους αξιοποιήσει. Πολλά σωματεία αναγκάζονται να παίζουν στον ίδιο χώρο, πράγμα που δημιουργεί δυσκολίες με τις ώρες των προπονήσεων για τους εργαζόμενους αθλητές και τους αναγκαζει συχνά να προπονούνται σε μισό γήπεδο. Τα δε εργασιακά πρωταθλήματα όπως της ΑΔΕΔΥ γίνονται αναγκαστικά σε μακρινούς δήμους. Σε ό,τι αφορά τους πολίτες που θέλουν απλά να τρέξουν, τα τρία δημοτικά γήπεδα του δήμου δεν έχουν ταρτάν οπότε η λύση είναι ο δρόμος ή στην καλύτερη τα πάρκα”. Ο Ν. Μπράτσος τελείωσε την τοποθέτηση του μιλώντας για τα υπέρογκα έξοδα στέγασης που βαραίνουν τα ερασιτεχνικά σωματεία που θα μπορούσαν να λυθούν έαν ο δήμος τούς έδινε χώρους στα δικά του κτήρια αντί να κάνει δώρα στη ΠΑΕ Παναθηναϊκός. 

Ν. Στραβελάκης

Ο οικονομολόγος του ΕΚΠΑ, Νίκος Στραβελάκης τόνισε όσον αφορά στο οικονομικό σκέλος της Διπλής Ανάπλασης, ότι “πρόκειται για μια δανειοδότηση της τάξης των 60 εκατομμυρίων ευρώ του Δήμου Αθήνας για να χτιστεί γήπεδο για τον Παναθηναϊκό. Και επειδή ο Δήμος δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει θα βρεθεί κάποιος ‘Χατζηδάκης’ για να χαρίσει και τα χρήματα αυτά αλλά και το εμπορικό κέντρο στον Αλαφούζο για να βγάζει χρήμα. Οι δέ χώροι των καταστημάτων δεν θα ανήκουν πιθανότατα στην ΠΑΕ, όπως ίσχυσε άλλωστε και με τον Ολυμπιακό, αλλά στον ιδιοκτήτη της, και θα δοθούν για ενοικίαση, ως συνήθως, στους κολλητούς της ΝΔ και του Αλαφούζου, στο μέσο μιας πανδημίας που χρειαζόμαστε και το τελευταίο ευρώ. Πρέπει και οι τρείς παρατάξεις της Αριστεράς στον Δήμο να συντονιστούν άμεσα και να αντιταχθούν σε αυτό το σχέδιο”. 

Π. Κωσταντίνου

Τελευταίος μίλησε ο Πέτρος Κωσταντίνου, δημοτικός σύμβουλος με την Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας. Ξεκίνησε καταγγέλοντας το γεγονός ότι “το περιβόητο Μνημόνιο Συνεργασίας που αφορά το έργο, δεν το έχει δεί κανένας δημοτικός σύμβουλος, το διαβάζουμε τώρα από ανάρτηση του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού. Είναι χαρακτηριστικό των παζαριών που γίνονται εν κρυπτώ πίσω από την πλάτη μας, παρ΄όλο που είχαμε ζητήσει να το δούμε. Πρόκειται για μια κραυγαλέα έλλειψη δημοκρατικού ελέγχου”. Όσον αφορα το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυτού του έργου συνέχισε, “είναι ξεκάθαρο πως θα είναι αρνητικό. Από τη στιγμή άλλωστε που κάτω από τους χώρους πρασίνου θα υπάρχει υπόγειο πάρκινγκ, πιθανότατα το πράσινο θα είναι θάμνοι, ίσως και οι ζαρντινιέρες από τον Μεγάλο Περίπατο.” 

“Το ποσό των 70 εκατομμυρίων που διατίθεται από τον Δήμο για αυτό το έργο πρέπει κανείς να το συγκρίνει με τα ποσό των τεσσάρων μόνο εκατομμυρίων που έχουν στη διάθεση τους οι σχολικές επιτροπές για τη συντήρηση των σχολείων, τα οποία δεν έχουν αρκετές αίθουσες για να γίνουν σήμερα τα μαθήματα με τις απαραίτητες αποστάσεις. Οι προτεραιότητες που βάζει αυτή η κυβέρνηση είναι σοκαριστικές. Ζητάμε στο δημοτικό συμβούλιο να επιταχθούν τα ξενοδοχεία και να δοθούν κτήρια του Δήμου για τους φτωχούς και τους άστεγους και μας λένε ότι δεν υπάρχουν τα χρήματα. Η πιό μεγάλη ειρωνεία όμως είναι ότι αυτός που θα διαχειρειστεί τα διάφορα προγράμματα ΕΣΠΑ που προορίζονται υποτίθεται για την ανάπτυξη, θα είναι ο μεγαλοεπιχειρηματίας των ασφαλιστικών εταιρειών Μακρόπουλος, εκλεγμένος με την παράταξη Μπακογιάννη, και με την ενθουσιώδη στήριξη των Κικίλια, Γεωργιάδη και της κυρίας Κεφαλλογιάννη. Αυτός που νοσταλγούσε την Άστον Μάρτιν του και το Μπάντεν Μπάντεν εν μέσω πανδημίας...”.

Στη συνέχεια το λόγο πήραν εργαζόμενοι στα νοσοκομεία της περιοχής, ακτιβιστές άλλων περιβαλλοντικών κινημάτων και κοινοτικοί σύμβουλοι. Όλοι τους τόνισαν ότι το θέμα της ανάπλασης του χώρου της Λεωφόρου Αλεξάνδρας θα πρέπει να το αποφασίσουν οι κάτοικοι, οι εργαζόμενοι των πολλών νοσοκομείων της περιοχής, οι αθλητικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι, οι εκπαιδευτικοί και όχι τα λεγόμενα task forces των Μπακογιάννη και Μητσοτάκη. Υπογράμμισαν ότι για να γίνει αυτό θα πρέπει και πάλι τα κινήματα να δώσουν τη μάχη για να σταματήσει αυτό το σκανδαλώδες έργο.