Διεθνή
Ινδία: Οι αγρότες νικάνε τον Μόντι

Αγρότες στη Μουμπάι. Φωτό: Danish Siddiqui (Reuters)

60 μέρες στο δρόμο κλείνουν οι αγρότες που έχουν περικυκλώσει το Νέο Δελχί και ετοιμάζονται για μεγάλη μάχη στις 26 Γενάρη οπότε θα μπουν στην πρωτεύουσα με τα τρακτέρ τους. Το 2020 καθορίστηκε πολιτικά στην Ινδία από την πρωτοβουλία της ακροδεξιάς κυβέρνησης να περάσει ρατσιστικούς νόμους που μετατρέπουν τους μουσουλμάνους και τις μουσουλμάνες σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Το 2021 καθορίζεται από τον αγώνα των αγροτών. 

Η κυβέρνηση του Μόντι βρίσκεται παγιδευμένη. Οι τρεις αγροτικοί νόμοι που πέρασε παρουσιάστηκαν σαν μεγάλο βήμα εκσυγχρονισμού. Αυτό που κάνουν είναι να εξαφανίζουν το δίχτυ προστασίας και εγγυημένων τιμών που έχουν εκατομμύρια αγρότες. Με το νέο σύστημα, οι αγρότες πρέπει να πουλάνε απευθείας στην ελεύθερη αγορά, και όχι στις προστατευόμενες αγορές ανά ινδικό κρατίδιο. Επίσης οι μεγάλες εταιρείες αποκτάνε το δικαίωμα να αποθηκεύουν όσες ποσότητες θέλουν, κι έτσι να παίζουν με τις τιμές και τις ανάγκες σαν μαυραγορίτες. Μια σειρά από βασικά τρόφιμα, όπως το λάδι και δημητριακά, βγήκαν από τη λίστα των τροφίμων πρώτης ανάγκης. Το κυβερνών κόμμα BJP θα ήθελε μια και καλή να τελειώνει με τους αγρότες. Κινδυνεύει όμως να διαλύσει συμμαχίες με κόμματα στα οποία στηρίζονται τοπικές κυβερνήσεις σε κρατίδια όλης της χώρας, αλλά και να σπάσει μια και καλή η ψεύτικη εικόνα του “πατερούλη” Μόντι που ακούει το λαό.

Τα κάστανα από τη φωτιά ανέλαβε να βγάλει το ανώτατο δικαστήριο την περασμένη βδομάδα που αποφάσισε να παγώσει η εφαρμογή των νόμων. Είναι μια πρωτοφανής κίνηση, μιας και το ίδιο δικαστήριο δεν αποφαίνεται πως οι νόμοι είναι αντισυνταγματικοί. Το πάγωμα γίνεται για πολιτικούς λόγους και όπως αναφέρεται ρητά στην απόφαση “ίσως οι αγρότες καταλάβουν έτσι πως ο αγώνας τους είχε αποτέλεσμα και επιστρέψουν στις εργασίες τους”. Το δικαστήριο διόρισε μια τετραμελή επιτροπή που θα συζητήσει πιθανές μεταρρυθμίσεις. Όμως οι αγρότες απέρριψαν αμέσως το τέχνασμα και αρνήθηκαν να συναντηθούν με την επιτροπή των τεσσάρων “σοφών”. Κυκλοφόρησαν τις δηλώσεις των “σοφών” που πριν από μερικές βδομάδες έπαιρναν δημόσια θέση στο πλευρό της κυβέρνησης. Η διαιτησία είναι στημένη. Ένας από τους τέσσερις παραιτήθηκε πριν από την πρώτη συνεδρίαση, λέγοντας πως δεν θέλει να σταθεί απέναντι στους αγρότες.

Η απόφαση του δικαστηρίου έδειξε την αδυναμία της κυβέρνησης. Αλλά εξόργισε και για άλλους λόγους. Μεταξύ άλλων, ζητάει τη λήξη της κινητοποίησης γιατί “ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά βρισκονται στο δρόμο και εκτίθενται σε υγειονομικούς κινδύνους από το κρύο και τον κορονοϊό”. Η αντιμετώπιση των γυναικών σαν “αδύναμο φύλο” που δεν πρέπει να βρίσκεται στο δρόμο αλλά χρειάζεται τη βοήθεια των δικαστών για να γυρίσει σπίτι οδήγησε σε ξεχωριστές πορείες γυναικών, αγροτισσών και συμπαραστατριών τους σε πολλές πόλεις της χώρας. “Δεν μας παρέσυρε κανείς” γράφουν σε ένα πανό τους. Η κυβέρνηση παίζει το χαρτί των “υποκινούμενων διαδηλώσεων” από την αρχή. Κατηγορούν τους αγρότες που προέρχονται κυρίως από το Παντζάμπ, ότι ελέγχονται από τους αποσχιστές Σιχ. Σε άλλα σημεία όπου δεν υπάρχει πληθυσμός Σιχ, κατηγορεί τους μουσουλμάνους.

Κοινότητα αγώνα

Στην πραγματικότητα τα μπλόκα των αγροτών έχουν μετατραπεί σε μια μεγάλη κοινότητα αγώνα. Κυκλοφορεί εφημερίδα μέσα στα μπλόκα “Οι Τάιμς της καρότσας”. Σε μια περιγραφή από το ινδικό περιοδικό The Wire αναφέρονται “τα περίφημα λανγκάρ, κοινοτικές κουζίνες, που σερβίρουν τους πάντες. Τα παιδιά Σιχ είναι συνηθισμένα στο κοινοτικό μαγείρεμα και βλέπεις εκατοντάδες άνδρες και γυναίκες να ξυπνάνε πρωί για να συμμετάσχουν στο τεμάχισμα, το ζύμωμα, το πλάσιμο, το ψήσιμο και το σερβίρισμα για χιλιάδες κόσμο όλη μέρα. Υιοθετώντας αυτή την πρακτική, μια ομάδα μουσουλμάνων ανδρών από μια από τις φτωχότερες περιοχές της βόρειας Ινδίας, το Μεουάτ, ανέλαβαν το λανγκάρ του τσαγιού σε 24ωρη βάση μέσα στο βαρύ χειμώνα της βόρειας Ινδίας και κέρδισαν τις καρδιές όλων. Το μυστικό συστατικό είναι το γάλα από τις αγαπημένες τους αγελάδες (και όχι το πιο κοινό βουβαλίσιο). Κάθε νοικοκυριό στέλνει 2-5 λίτρα γάλα κάθε μέρα για να να μη λείψει σε κανέναν.

Το να κρατήσεις μια διαδήλωση χιλιάδων μέσα σε τέτοιο κρύο και ενάντια στη διαρκή συκοφαντία της κυβέρνησης είναι δύσκολο. Το ηθικό διατηρείται με την επίσκεψη μουσικών, αυτοσχέδια σχολεία από εθελοντές, κάποιοι από τους οποίους έχουν διδακτορικά, ανάγνωση επιστολών αλληλεγγύης από το εξωτερικό και εκπληκτικά λανγκάρ βιβλίου. Έχουν ξεπηδήσει γυμναστήρια, κομμωτήρια και κασελάκια για λουστράρισμα των παπουτσιών, όλα από εθελοντές. Όλες αυτές οι δραστηριότητες δεν εξυπηρετούν μόνο τους αγρότες, αλλά όλους, περαστικούς εμπόρους και κατοίκους από τις κοντινές παραγκουπόλεις. Τα Χριστούγεννα, η Πρωτοχρονιά, το Λόχρι και το Σανκράντι [ινδουϊστικές γιορτές] γιορτάστηκαν από όλους μαζί. Και η μέρα της Δημοκρατίας, 26 Γενάρη, θα είναι το πιο ψηλό σημείο”.

Η κυβέρνηση έχει το θράσος να απειλεί τους αγρότες γιατί θέλουν να προσβάλουν τη μέρα της Δημοκρατίας. Το κυβερνών BJP είναι το κόμμα που λίγη σχέση έχει με τη δημοκρατία και με το Σύνταγμα του 1950 που τιμά η 26η Γενάρη. Είναι η παράταξη που θέλει την “Ινδία μόνο για τους Ινδουϊστές” και ταυτίζεται με την παράδοση των δολοφόνων του Μαχάτμα Γκάντι. Αυτό που ετοίμαζε για τη γιορτή είναι να κάνει επίδειξη τα βομβαρδιστικά Ραφάλ που αγόρασε από τη Γαλλία. Τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων θα στρέφουν το βλέμμα τους προς τα τρακτέρ.