Οικονομία και πολιτική
“Λαϊκισμός και στα χρηματιστήρια”

Μέσα σε μία εβδομάδα έγινε γνωστή σε όλον τον κόσμο η εταιρεία GameStop και το φόρουμ wallstreetbets της εφαρμογής κοινωνικής δικτύωσης Reddit. Είναι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που δίνει τη δυνατότητα σε μικροεπενδυτές να συντονίζουν τις κινήσεις τους στο χρηματιστήριο.

Αφορμή στάθηκε το ξέφρενο ράλι της τιμής της μετοχής της Gamestop, μίας αλυσίδας καταστημάτων ενοικίασης video games που πλήγηκε ισχυρά από την πανδημία. Λόγω αυτής της αδυναμίας μπήκε μαζί με άλλες εταιρείες όπως η αλυσίδα κινηματογράφων AMC Theaters στο στόχαστρο των κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Ένας αριθμός από Hedge Funds βλέποντας τις αρνητικές προοπτικές γι’ αυτές τις επιχειρήσεις μπροστά στην επέλαση του κορονοϊού στοιχημάτισε ότι οι μετοχές τους θα σημειώσουν πτώση. Τοποθέτησαν κεφάλαια δηλαδή στο λεγόμενο «σορτάρισμα». Με το “στοίχημα” αυτό έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν μετοχές μίας εταιρείας όταν η τιμή είναι ψηλά και να τις πουλήσουν αμέσως εισπράττοντας τα χρήματα, στην συνέχεια όταν η τιμή πέσει να αγοράσουν ξανά τις μετοχές πιο φτηνά και τελικά να τις επιστρέψουν στον αρχικό δανειστή αφού έχουν καρπωθεί την διαφορά. 

Αυτό που χάλασε το «σορτάρισμα» όμως, ήταν η συνεννόηση μέσω του Reddit από έναν μεγάλο αριθμό μικρών κυρίως επενδυτών και το ποντάρισμα στην αντίθετη κατεύθυνση, στην άνοδο δηλαδή της τιμής της μετοχής της GameStop. Το σκεπτικό τους ήταν ότι αφού τα funds έχουν στην διάθεση τους συγκεκριμένο χρόνο να επιστρέψουν τις μετοχές που έχουν δανειστεί, μία μαζική αγορά των μετοχών της GameStop θα προκαλούσε έναν πανικό στα “αρπακτικά” που θα έσπευδαν να αγοράσουν τις μετοχές για να μειώσουν την χασούρα τους ταυτόχρονα όμως πιέζοντας τις τιμές σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα. Έτσι η μετοχή της GameStop σημείωσε άνοδο έως και 1.600% σε διάστημα περίπου τριών εβδομάδων ενώ τα μεγάλα funds μέτρησαν απώλειες 13 δις $. 

Η κερδοσκοπία με το «σορτάρισμα» είναι τζογάρισμα με τις τιμές των μετοχών που μπορεί να οδηγήσει εταιρείες στην χρεωκοπία και χιλιάδες εργαζόμενους στην ανεργία. Οι ζωές των ανθρώπων διαπραγματεύονται με δραματικό τρόπο στο καζίνο του χρηματιστήριου.

Κερδοσκοπία

Στην περίοδο της πανδημίας στις αγορές κεφαλαίων σημειώνεται ξέφρενη κερδοσκοπία. Μόλις στις πρώτες τρείς εβδομάδες του 2021 οι επιχειρήσεις συγκέντρωσαν μέσα από την έκδοση μετοχών και ομολόγων 400 δις $. Τα ιστορικά χαμηλά στα επιτόκια δανεισμού ωθούν τις επιχειρήσεις να συνεχίζουν την κερδοσκοπία με τις μετοχές. Αυτά τα υπέρογκα ποσά προέρχονται από τις δίχως προηγούμενο επεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών για να στηρίξουν την οικονομία και τις επιχειρήσεις. Ανάμεσα τους οι εταιρείες υψηλής τεχνολογίας (Tesla, Facebook, Zoom) και οι φαρμακευτικές των οποίων οι μετοχές βρίσκονται στα ουράνια.  

Το Reddit έγινε ο συνεκτικός ιστός για τα «μικρά ψάρια» για να συντονίσουν την δράση τους ενάντια στα hedge funds. Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ που δραστηριοποιούνται ως ερασιτέχνες χρηματιστές μέσα από τις πλατφόρμες συναλλαγών που έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο. 

Αυτό όμως δεν μπορεί να χαρακτηρίζει την δράση τους ως «αντικαπιταλιστική». Η δεξιά των Ρεπουμπλικάνων μιλάει για «λαϊκισμό  στο χρηματιστήριο», ενώ αριστεροί Δημοκρατικοί επαινούν τους μικροεπενδυτές. Στην Wall Street το παιχνίδι παίζεται με σημαδεμένη τράπουλα. Τα αρπακτικά τώρα τολμάνε να κουνάνε το δάχτυλο στους μικροεπενδυτές για χειραγώγηση της αγοράς (!), δηλαδή οι μεγάλοι που στήνουν το παιχνίδι στο Χρηματιστήριο κατηγορούν τους μικρούς ότι τους κλέβουν το παιχνίδι. 

Επίσης, τα μεγάλα αρπακτικά  απειλούν με μειώσεις συντάξεων καθώς τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων τζογάρονται στο χρηματιστήριο στις ΗΠΑ. Είναι μία από τις προτάσεις του σχεδίου Πισσαρίδη που θα αναλάβει να εκτελέσει ο Χατζηδάκης ως Υπουργός Εργασίας και για τα δικά μας ασφαλιστικά ταμεία. Έχουμε την εμπειρία από το σκάνδαλο του χρηματιστήριου επί Σημίτη αλλά και από τα αντίστοιχα παιχνίδια που έκανε η ΝΔ με τα «δομημένα ομόλογα». 

Το εργατικό κίνημα και τα συνδικάτα με τις απεργίες είναι η δύναμη για να οργανώσουμε την αντίσταση στα παιχνίδια των κερδοσκόπων, στην λεηλασία των ασφαλιστικών ταμείων και σε ένα άρρωστο σύστημα που παίζει ανθρώπινες ζωές στο τζόγο.