Διεθνή
Mιανμάρ: Μαζικό όχι στη χούντα με απεργίες

16/2, Απεργιακή φρουρά σιδηροδρομικών. Φωτό: Mizzima

Δυο βδομάδες πραξικόπημα στη Μιανμάρ, δυο βδομάδες ασταμάτητες μαζικές κινητοποιήσεις. Ο στρατός συνεχίζει να δίνει την εντύπωση ότι έχει εκπλαγεί από το μέγεθος της αντίστασης. Ισχυρίζονται ακόμη πως δεν έκαναν πραξικόπημα αλλά ότι εφάρμοσαν το δικαίωμα που τους δίνει το σύνταγμα επειδή υποτίθεται υπήρξε νοθεία στις εκλογές του περασμένου Νοέμβρη. Διστάζουν να προχωρήσουν σε μαζικής κλίμακας καταστολή. Χρησιμοποιούν βία, ακόμη και με πραγματικά πυρά, έχουν συλλάβει γύρω στους 500 ανθρώπους, αλλά το κίνημα παίρνει όλο και περισσότερο απεργιακό χαρακτήρα. 

Η οικονομία της χώρας έχει παγώσει. Σχεδόν όλες οι τράπεζες είναι κλειστές. Όσες λειτουργούν έχουν βάλει αυστηρά όρια στις αναλήψεις. Τα αυτόματα μηχανήματα ανάληψης μένουν άδεια. Οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες στα νοσοκομεία είναι στους δρόμους, πρωτοπορία του κινήματος. Οι πραξικοπηματίες απειλούν πρώτα τους υγειονομικούς, λένε ότι θα τους επιστρατεύσουν για να γυρίσουν στη δουλειά επειδή βάζουν σε κίνδυνο την υγεία του κόσμου. Κυκλοφορούν πληροφορίες ότι ο στρατός θα αναλάβει να γεμίσει τα ATM. Όμως το απεργιακό κύμα είναι πολύ ευρύτερο. Στον τομέα της ενέργειας, τα ορυχεία, τις μεταφορές και τα εργοστάσια το σύνθημα είναι “Μην πας στη δουλειά, μέχρι να πέσει η δικτατορία”. Ο δημόσιος τομέας και τα υπουργεία έχουν χτυπηθεί ιδιαίτερα από την απεργία. Μεγάλο κομμάτι του πρωτογενούς τομέα συνδέεται με συμφέροντα του στρατού. “Ένα χαλκωρυχείο στο Βορρά που ανήκει στο στρατό και σε μια κινέζικη εταιρεία έχει σταματήσει να λειτουργεί, καθώς οι 2.000 εργάτες του βγήκαν σε απεργία”, αναφέρει για παράδειγμα το Αλ-Τζαζίρα.

Όμως η απεργία έχει απλωθεί και στις βιομηχανικές ζώνες γύρω από την πρωτεύουσα Γιανγκόν. “Περίπου 5.000 εργάτες και εργάτριες στο Χλάιν Θαριάρ συμμετέχουν στη γενική απεργία”, αναφέρει μια συνδικαλίστρια στο ίδιο ρεπορτάζ. “Δεν ξέρω πόσον καιρό θα απεργώ, αλλά θα είναι μέχρι να πέσει η δικτατορία”. Η απεργία στις βιομηχανικές αυτές ζώνες είναι το πιο επίφοβο στοιχείο για τους πραξικοπηματίες. Υπολογίζεται ότι απασχολούν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο κόσμο. Οι εξαγωγές (κυρίως ρούχα και παπούτσια, αλλά και άλλα προϊόντα) από περιθωριακό τμήμα της οικονομίας έχουν μετατραπεί σε ατμομηχανή. Μισά από τα προϊόντα έχουν σαν προορισμό την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό το οικονομικό άνοιγμα ήταν βασικός παράγοντας που ώθησε τη χούντα να κάνει το πέρασμα στον κοινοβουλευτισμό από το 2011 και τελικά στις εκλογές του 2015. Τα ανοίγματα της Άουν Σαν Σου Τσι που μετά από χρόνια φυλακή εκλέχθηκε πρωθυπουργός έκαναν χαρούμενους τους καπιταλιστές. 

Αποσταθεροποίηση

Τώρα οι κινήσεις της χούντας απειλούν να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση. Όχι μόνο γιατί ακόμη και ο σύνδεσμος των καπιταλιστών έχει βγει με ανακοίνωση να αρνηθεί τους περιορισμούς στον Τύπο και τις ωμές παρεμβάσεις της χούντας. Αλλά και γιατί αυτά ακριβώς τα εργοστάσια έγιναν τα τελευταία χρόνια εργαστήριο μαχητικού συνδικαλισμού. Τα τελευταία δέκα χρόνια ένα μεγάλο κομμάτι της νεολαίας πέρασε από την αγροτική παραγωγή σε αυτές τις καινούργιες βιομηχανίες. Αυτή η εργατική νεολαία, με τις γυναίκες πλειοψηφία, πολλές φορές έχει συγκεντρώσει πάρα πολλές εμπειρίες αγώνα, και δείχνει καθόλου πρόθυμη να αφήσει τους στρατηγούς να επιστρέψουν τη χώρα 10 χρόνια πίσω. Με τα πρώτα ανοίγματα, το 2011, στήθηκαν πάνω από 500 εργοστασιακά σωματεία. Μέχρι το 2015 είχαν οργανωθεί εκατοντάδες περισσότερα και είχαν δημιουργηθεί και ομοσπονδίες. Ένα κομμάτι της συνδικαλιστικής ηγεσίας έχει σχέσεις με το κόμμα της Σου Τσι, αλλά το κίνημα είναι πολύ πιο ανεξέλεγκτο. Το μεγάλο κίνημα ενάντια στη χούντα το 1988, όταν ξεπέρασε τα όρια του πολιτικού αγώνα και απέκτησε και απεργιακά χαρακτηριστικά, φιμώθηκε από την ίδια την ανερχόμενη ηγεσία της Σου Τσι, για να καθησυχαστούν οι καπιταλιστές. Σήμερα, τα πράγματα έχουν κινηθεί με μεγαλύτερη ταχύτητα. Θα ρισκάρει ο στρατός να κινηθεί κατά μέτωπο και να προκαλέσει εξέγερση ή οι αγώνες θα τον αναγκάσουν σε αναδίπλωση; Η διεθνής αλληλεγγύη έχει σημαντικό ρόλο να παίξει.