Τουλάχιστον 6 νεκρούς ανθρώπους άφησε πίσω της η Μήδεια. Στην Εύβοια δύο ηλικιωμένοι έχασαν τη ζωή τους λόγω της τριήμερης διακοπής ρεύματος καθώς σταμάτησε να λειτουργεί η συσκευή οξυγόνου με την οποία υποστηρίζονταν. Ένας άστεγος έχασε τη ζωή του απο το ψύχος στην Θεσσαλονίκη. Δέντρο καταπλάκωσε στην Εύβοια ηλικιωμένο που προσπαθούσε να μαζέψει ξύλα. 56χρονος βοσκός εγκλωβίστηκε στα χιόνια στο Λασίθι. Στο Γαλάτσι, μια ηλικιωμένη γυναίκα έχασε την ζωή της γιατί το ασθενοφόρο με τον απινιδωτή δεν μπορούσε να φτάσει εγκαίρως για να της δώσει τις πρώτες βοήθειες.
250.000 νοικοκυριά, τα περισσότερα στην Αττική και στην Εύβοια έμειναν μια, δύο και τρεις μέρες χωρίς ηλεκτρισμό, τηλέφωνο και χωρίς θέρμανση πάνω στην πιο οξεία φάση του χιονιά. Την Πέμπτη 19/2, δέκα χιλιάδες περίπου νοικοκυριά εξακολουθούσαν να παραμένουν χωρίς ρεύμα και περίπου 1000 μέχρι την Κυριακή 21/2. Πολλές χιλιάδες σπίτια έμειναν χωρίς νερό. Εκατοντάδες καλώδια της ΔΕΗ κρέμονταν ακόμη και σε κατοικημένες περιοχές απειλώντας την ασφάλεια των κατοίκων. Και οι χιλιάδες ανθρωποφύλακες του Χρυσοχοϊδη; Εξαφανισμένοι στις τρύπες τους, στην θαλπωρή των κατα τόπους αστυνομικών τμημάτων.
Ποιος έφταιξε, μήπως η ένταση της κακοκαιρίας; Οι υπερβολές που ακούστηκαν από τα κανάλια περί «πρωτοφανούς θεομηνίας» είναι δύσκολο να πείσουν ακόμη και τους πιο θερμούς υποστηρικτές της κυβέρνησης. Όπως ο Στέφανος Μάνος που δήλωσε: «Από όταν ήμουν παιδί κατοικώ στην Εκάλη. Παλιά είχαμε συχνά χιόνια το χειμώνα. Τα τελευταία χρόνια, όχι. Φέτος ήταν η εξαίρεση. Γενική διάλυση! Είμαι ήδη 36 ώρες χωρίς ηλεκτρικό άρα χωρίς θέρμανση και 12 ώρες χωρίς ύδρευση. Πληροφόρηση μηδέν. Έτσι φαντάζονται την κανονικότητα;» Και αν γι’ αυτόν τον οπαδό του άκρατου νεοφιλελευθερισμού και της «αυτορύθμισης της αγοράς» θα το έλεγες μέχρι και «θεία δίκη» βόρεια προάστια δεν είναι μόνο η Εκάλη, η Δροσιά και η Πολιτεία.
Ο ίδιος ο Μητσοτάκης, που το πρωί της Δευτέρας έπαιρνε άνετος τον καφέ του στο ΝταΚάπο στο Κολωνάκι λίγο πριν πάει στο Μαξίμου για να ηγηθεί σε σύσκεψη για την αντιμετώπιση της «μοναδικής» κακοκαιρίας, την Πέμπτη δήλωνε ενοχλημένος «από αυτό το πινγκ πονγκ των ευθυνών ανάμεσα στους διάφορους αρμόδιους». Εννοώντας την ΔΕΗ, τους δήμους, τις περιφέρειες -όλους τους υπόλοιπους πλην από τον ίδιο και το κυβερνητικό του επιτελείο- και ότι πρόκειται απλά για ένα προβλημα «συντονισμού» αρμοδιοτήτων.
Φυσικά τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Το μεγάλο πρόβλημα στην αντιμετώπιση του χιονιά, όπως και κάθε έκτακτου μικρότερου ή μεγαλύτερου φαινομένου, όπως ένας σεισμός, μια πυρκαγιά ή μια πανδημία, είναι οι πολιτικές λιτότητας που έχουν πετσοκόψει προσωπικό και υλικοτεχνικο εξοπλισμό σε όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Είναι οι πολιτικές που επί χρόνια έχουν μεθοδεύσει τις ιδιωτικοποιήσεις των υπηρεσιών και τον βολικό για τις εργολαβίες κατακερματισμό τους.
Μια ΔΕΗ αποδεκατισμένη
Με 1000 δέντρα πεσμένα σε καλώδια, οι κυβερνητικοί μιλάνε ξανά εκ των υστέρων για το προφανές, την μαζική υπογειοποίηση των καλωδίων. Αλλά γιατί αυτό δεν έχει συμβεί ενώ λέγεται από την δεκαετία του 2000; Όπως παραδέχτηκε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σκρέκας αναφερόμενος στην κατάσταση του δικτύου, «δέκα χρόνια κρίσης στην Ελλάδα έφεραν τις σχετικές υποδομές λίγο πίσω».
Πόσο «λίγο»;
Σε έργα ανάπτυξης δικτύου της ΔΕΗ το 2009 είχαν γίνει επενδύσεις ύψους 515 εκατομμυρίων ευρώ. Το 2020 το αντίστοιχο νούμερο ήταν 178 εκατομμύρια ευρώ και το 2019 144 εκατομμύρια ευρώ! Το 2015 ήταν 165,4 εκατομμύρια, το 2016 162,9, το 2018 134,4! Μιλάμε για έγκλημα διαρκείας στον ΔΕΔΔΗΕ. «Θα πω μόνο ότι οι επενδύσεις στον ΔΕΔΔΗΕ την τελευταία δεκαετία μειώθηκαν κατά σχεδόν 75%» ομολόγησε τέλος και ο ίδιος ο Μητσοτάκης.
Αυτή είναι η κατάσταση όχι μόνο στα καλώδια αλλά συνολικά στο δίκτυο. Στην Κηφισιά, κομμάτι της διακοπής ρεύματος οφειλόταν σε μετασχηματιστή που βραχυκύκλωσε και πήρε φωτιά. Μόλις 10 μέρες πριν τη Μήδεια, η πυρκαγιά που ξέσπασε στο Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης «Κουμουνδούρου» στον Ασπρόπυργο έριξε στο σκοτάδι τη μισή Αττική και την Πελοπόννησο. Η πυρκαγιά αποδείχτηκε ότι οφειλόταν στον παμπάλαιο εξοπλισμό: Ο αυτομετασχηματιστής που ανεφλέγη κατασκευάστηκε το 1986 και ο διακόπτης το 1972, και τα δύο μπήκαν σε λειτουργία το 1991!
Παρόμοια είναι η κατάσταση όσον αφορά στο προσωπικό της ΔΕΗ. «Εμείς ως εργαζόμενοι, παρά τις τεράστιες ελλείψεις που έχουμε σε προσωπικό, προσπαθούμε να ανταπεξέλθουμε, με πολλές ώρες εργασίας, μεγάλη ένταση και επικινδυνότητα αλλά και ευθύνη απέναντι στους πολίτες και στους συναδέλφους μας», δήλωνε στον Αθήνα 9.84 ο Πελοπίδας Λυμπέρης, σκαρφαλωμένος στους πυλώνες εναερίτης της ΔΕΗ. Και αυτή είναι η αλήθεια. Οι μόνιμοι εργαζόμενοι στον ΔΕΔΔΗΕ έχουν μειωθεί από 7.117 το 2012 σε 5.997 το 2019 ενώ το μόνιμο προσωπικό του ΑΔΜΗΕ έχει μειωθεί κατά 60%.
Μόλις ένα μήνα πριν τον χιονιά, οι τεχνικοί του ΔΕΔΔΗΕ που καλύπτουν τα νησιά της Πάρου και της Αντιπάρου ζητούσαν άμεσα προσλήψεις: “Με μόνιμους κατοίκους περίπου 18.000 που το καλοκαίρι φθάνουν τους 180.000 καλούμαστε να ανταπεξέλθουμε οι 3 μόνιμοι εναερίτες του πρακτορείου Πάρου-Αντιπάρου» αναφέρουν, τονίζοντας πως μόλις σε ένα τρίμηνο κλήθηκαν να ανταποκριθούν σε 560 περιστατικά.
Ο Μητσοτάκης υποσχέθηκε άμεσες επενδύσεις από το ταμείο ανάκαμψης αλλά στην πραγματικότητα το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να εξασφαλιστεί η «προίκα» για τα νέα βήματα ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2021 καθώς έχει ήδη εξαγγείλει διαγωνισμό για την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ. Ήδη έντονο ενδιαφέρον δείχνουν μεγάλες εταιρίες γερμανικής, γαλλικής, ιταλικής και κινεζικής προέλευσης. Και ο λόγος; Η κυβέρνηση προικοδοτεί τον ΔΕΔΔΗΕ με επενδύσεις 2,3 δις ευρώ την επόμενη πενταετία! Ανάμεσα στους «τρεις άσσους που κερδίζουν τους επενδυτές» γράφει η Ναυτεμπορική είναι οι «αναβαθμίσεις δικτύων αλλά και οι νέοι έξυπνοι μετρητές».
“Κλαδεμένοι” Δήμοι
Για ποιον λόγο υπήρξαν τόσες πολλές πτώσεις δέντρων μέσα στην πόλη; Μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα έδωσε πέρσι σε ανύποπτο χρόνο ο ίδιος ο διευθυντής της Υπηρεσίας Πρασίνου του Δήμου Αθηναίων Κυριακάκης, γράφοντας: «Τα δέντρα θα έπρεπε να κλαδεύονται κάθε δύο ή τρία χρόνια και στην πράξη συνεχώς καταλήγουμε να τα κλαδεύουμε στα πέντε, έξι ή και επτά χρόνια… αποκλειστικά γιατί δεν έχουμε τους πόρους (ανθρώπινο δυναμικό και μηχανήματα) για να το κάνουμε νωρίτερα».
Αυτή είναι η κατάσταση των υπηρεσιών πρασίνου σε όλους τους δήμους, όπως έχει επανειλημμένα καταγγείλει η ΠΟΕ ΟΤΑ απαιτώντας «προσλήψεις μόνιμου προσωπικού για την αντιμετώπιση των τεραστίων ελλείψεων και της ερήμωσης που παρατηρούνται σε πολλές υπηρεσίες». Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Αντικαπιταλιστική Κίνηση Βριλησσίων: «Η διακοπή συνέβη από πτώσεις δέντρων στα καλώδια της ΔΕΗ αλλά η πραγματική αιτία τής μη έγκαιρης επίλυσης του προβλήματος δεν είναι άλλη από την πολιτική των περικοπών στις υπηρεσίες των Δήμων, της υποστελέχωσης των συνεργείων τους».
Πλάτες στους ιδιώτες
Επί δύο μέρες έμεινε κλειστή η Εθνική Οδός Αθηνών Λαμίας την οποία ο Χρυσοχοΐδης έκλεισε «προαιρετικά» αντί να προσπαθήσει να την κρατήσει ανοιχτή προσφέροντας έτσι ένα δώρο στους ιδιώτες που αφήνουν το δρόμο στο έλεος των θεομηνιών. Όπως καταγγέλλει η ΕΜΔΥΔΑΣ: «Προβλέπεται διοικητικό πρόστιμο υπό προϋποθέσεις και εφόσον η κυκλοφορία διακοπεί συνεπεία δυσμενών καιρικών φαινομένων για πάνω από μία ώρα από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ έως ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού (…)». Δηλαδή, ο ιδιώτης έχει υποχρέωση να κρατά τον δρόμο ανοιχτό, κάτι που σημαίνει ενεργοποίηση ενός μηχανισμού καθαριότητας και ασφάλειας των ανθρώπων, υψηλού κόστους, σε αντίθετη περίπτωση βρίσκεται αντιμέτωπος με το πρόστιμο. Ωστόσο αφού η προληπτική απόφαση κλεισίματος ήταν του κράτους και όχι της εταιρείας, θα πληρωθεί το πρόστιμο;»
«Η Περιφερειακή Αρχή “κάνοντας πλάτες” στις κυβερνητικές επιλογές, “κάνοντας πλάτες” στην “ιδιοκτήτρια” εταιρεία της Εθνικής Οδού, που εισπράττει τα εκατομμύρια των διοδίων και προωθώντας μόνιμα το δρόμο της χρηματοδότησης των εταιρειών – ιδιοκτητών μηχανημάτων, μοίραζε υποσχέσεις ότι όλα θα πάνε καλά… Μόνο που εμείς ξέραμε ότι δεν μπορούν να πάνε όλα καλά όταν η Περιφέρεια έχει μόλις δύο μηχανήματα αποχιονισμού, όταν έχουν περάσει δεκαετίες για να προσλάβει χειριστές μηχανημάτων» ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Υπαλλήλων Περιφέρειας Αττικής που επιπλέον κάλεσε την κυβέρνηση «χωρίς καμιά καθυστέρηση να εξασφαλίσει όλα τα μέσα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των προσφύγων στα κέντρα κράτησης».