Συνεντεύξεις
Συνέντευξη με τη Γιλδίζ Ονέν, από το αντιπολεμικό κίνημα της Τουρκίας: Kαραμανλής - Eρντογάν, “κουμπάροι” σε κρίση

O Kαραμανλής ετοιμάζεται να πάει επίσημη επίσκεψη στην Tουρκία στα τέλη Γενάρη. Tαυτόχρονα όμως, οι τόνοι της έντασης ανάμεσα σε Aγκυρα και Aθήνα ανεβαίνουν. Tι συμβαίνει στην γειτονική χώρα; H Eργατική Aλληλεγγύη μίλησε με την Γιλδίζ Oνέν, ένα από τα ηγετικά στελέχη της κίνησης για Παγκόσμια Eιρήνη και Δικαιοσύνη (BAK)

Πες μας για τη πολιτική κατάσταση στη Τουρκία 

Το σημαντικότερο θέμα που καθορίζει αυτή τη περίοδο όλες τις πολιτικές εξελίξεις είναι το κουρδικό ζήτημα, τα πάντα περιστρέφονται γύρω από αυτό. Μετά την επίθεση Κούρδων ανταρτών, ένα μήνα πριν, κατά την οποία σκοτώθηκαν τούρκοι στρατιώτες, τα πράγματα έχουν αλλάξει στην Τουρκία. 

Η κύρια διαφορά είναι ότι οι Τούρκοι εθνικιστές άρχισαν να βγαίνουν στο δρόμο κάτι που είχε να συμβεί πολύ καιρό, με εθνικιστικά συνθήματα, τούρκικες σημαίες. Eίναι πια πολύ συνηθισμένο να βλέπεις μπλουζάκια με τη τούρκικη σημαία κλπ. Οι βουλευτές του MHP επιτίθενται συνέχεια στους Κούρδους βουλευτές που έχουν εκλεγεί. 

Πριν από μερικές μέρες είχαμε μια εκδήλωση της Κίνησης για Παγκόσμια Ειρήνη και Δικαιοσύνη (ΒΑΚ) και για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν εθνικιστές που μας κατηγορούσαν για την αντιεθνικιστική μας στάση, δυο τρεις ώρες κράτησε αυτή η κουβέντα. 

Τέτοια πράγματα συμβαίνουν και τροφοδοτούνται από τα ΜΜΕ. Είναι, ας πούμε, η αρνητική πλευρά. Η θετική πλευρά είναι ότι η πλειοψηφία του κόσμου δεν στρέφεται ενάντια στους Κούρδους. Είχαμε πολύ λιγοστές περιπτώσεις επιθέσεων σε κούρδικα μαγαζιά για παράδειγμα. 

Παρά τις επιθέσεις από τα εθνικιστικά κόμματα οι 21 Κούρδοι βουλευτές συνεχίζουν τη δράση τους. Πρόσφατα το νόμιμο κούρδικο κόμμα στο οποίο ανήκουν, είχαν εκλεγεί ως ανεξάρτητοι λόγω του εκλογικού νόμου, έκανε συνέδριο στο Ντιγιάρμπαρκιρ. Ηταν η πρώτη φορά που ζήτησαν ανοιχτά κάποιου είδους ανεξαρτησία, για την ακρίβεια ζήτησαν πολιτικά δικαιώματα ως Κούρδοι κι όχι μόνο πολιτιστικά δικαιώματα όπως ισχύει για παράδειγμα με τη γλώσσα. Ηταν μια πολύ θετική εξέλιξη. 

Φαίνεται ότι το κυβερνόν κόμμα το ΑΚΡ του Ερντογάν είναι ανοιχτό για διαπραγματεύσεις με τους Κούρδους. Κι αυτο εξοργίζει τους εθνικιστές. 

Από την άλλη πλευρά, οι νεοφιλελεύθερες επιθέσεις της κυβέρνησης είναι πιο σκληρές από ποτέ, έχουμε ιδιωτικοποιήσεις στα σχολεία, στα νοσοκομεία, σε μια σειρά υπηρεσίες, παντού. Και το εργατικό κίνημα δεν έχει απαντήσει ακόμα, όπως γίνεται στην Ελλάδα με την γενική απεργία που είχατε. Η KESK, το συνδικάτο των εργαζόμενων στο δημόσιο για παράδειγμα, προς το παρόν είναι απορροφημένη με τις συζητήσεις για τον εθνικισμό και το κουρδικό. Δεν έχει μια ξεκάθαρη στάση για αυτό το ζήτημα και αυτό την επηρεάζει στο τί κάνει γενικότερα. Oι ηγέτες της δεν λένε ανοιχτά ότι υποστηρίζουν τα κουρδικά δικαιώματα, αφήνουν τέτοια ζητήματα αναπάντητα. 

Στις 3 Νοέμβρη είχαμε μια διαδήλωση που κάλεσε η ΚΕSK κι άλλα συνδικάτα, με αιτήματα γύρω από τους μισθούς, τις ιδιωτικοποιήσεις. Από την εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης το 2001, οι μισθοί παραμένουν ουσιαστικά παγωμένοι. Για τα τουρκικά δεδομένα ήταν μια καλή συγκέντρωση, 20.000 διαδήλωσαν στην Αγκυρα. Επειδή συνέπεσε με τις επιθέσεις των ανταρτών στο στρατό, τα συνθήματα που κυριάρχησαν ήταν «Θέλουμε ειρήνη, θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά με τους Κούρδους». Ηταν πολύ καλό που  αγκάλιασε αυτά τα συνθήματα ο κόσμος.  

Η κυβέρνηση Ερντογάν έστειλε στρατό στο βόρειο Ιράκ να χτυπήσει τους αντάρτες

Της πήρε πολύ χρόνο να στείλει αυτές τις μονάδες πέρα από τα σύνορα. Οταν έγιναν οι επιθέσεις, υπήρχαν έντονες πιέσεις να σταλεί αμέσως ο στρατός στο βόρειο Ιράκ. Οταν τελικά πήγαν εκεί οι τουρκικές μονάδες οι αντάρτες είχαν το χρόνο να εκκενώσουν τις θέσεις τους. Κι οι ομιλίες του Ερντογάν ήταν στο στυλ ότι το κουρδικό πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με βόμβες, αλλά με πολιτικό τρόπο, αντιτάχθηκε στις επιθέσεις του ΜΗΡ στους κούρδους βουλευτές, λέγοντας ότι πρέπει να μείνουν στη βουλή για να βοηθήσουν στην επίλυση του κουρδικού προβλήματος. 

Η κυβέρνηση του Ερντογάν συγκρούστηκε με τους στρατηγούς για το ζήτημα της εκλογής του προέδρου της δημοκρατίας, αλλά τώρα οι σχέσεις τους είναι πολύ καλύτερες από πριν. Πρόσφατα, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου έκανε μια ομιλία στη διάρκεια συνεδρίασης για τη στρατηγική ενάντια στο ΡΚΚ. Δήλωσε ότι ο στρατός έκανε πολλά λάθη στο παρελθόν που τον “εμφάνισαν” σαν να είναι αντίθετος στα δημοκρατικά δικαιώματα. Δήλωσε επίσης ότι αυτό πρέπει να αλλάξει. Ηταν μια σημαντική ομιλία, γιατί πρώτη φορά ο αρχηγός του στρατού έκανε τέτοιου είδους δηλώσεις. 

Υπήρχαν κι άλλες εξελίξεις. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση διόρισε ένα φιλοϊσλαμιστή επικεφαλής της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και το πρώτο που δήλωσε είναι ότι πρέπει να διευρυνθούν οι ελευθερίες μέσα στα πανεπιστήμια. Το φοιτητικό κίνημα αντιμέτωπιζε μέχρι τώρα μεγάλη καταστολή μέσα στους πανεπιστημιακούς χώρους. 

Αυτή τη περίοδο μπορούμε να οργανώσουμε όποια διαδήλωση θέλουμε χωρίς εμπόδια από την αστυνομία. Παλιότερα το BAK μπορούσε να οργανώσει κινητοποιήσεις μόνο για τον πόλεμο στο Ιράκ. Τους τρεις τελευταίους μήνες οργανώσαμε συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων στους Κούρδους και είναι εντυπωσιακό το πόσος κόσμος ερχόταν σε αυτές τις κινητοποιήσεις λέγοντας «θέλουμε ειρήνη όχι μόνο για το Ιράκ αλλά και για το Κουρδιστάν». 

Συμμετέχεις για χρόνια στο αντιπολεμικό κίνημα. Πες μας πως βλέπεις τη πορεία του γενικά και στην Τουρκία. 

Το αντιπολεμικό κίνημα δυναμώνει. Στις ΗΠΑ η τελευταία πανεθνική διαδήλωση τον Οκτώβρη είχε 100.000 άτομα. Το κίνημα στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και διεθνώς οργανώνει τη μέρα δράσης ενάντια στην κατοχή του Ιράκ και του Αφγανιστάν στις 15 Μάρτη. Εχουμε ήδη αρχίσει τις προετοιμασίες για αυτή τη διαδήλωση. 

Στο Ιράκ, ενώ από τη μια πλευρά η κατάσταση είναι δραματική με τους θανάτους και τα βάσανα που περνάει ο λαός της χώρας, από την άλλη δεν μπορούμε να μην διαπιστώσουμε ότι οι ΗΠΑ χάνουν. 

Νομίζω ότι πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή και στο ζήτημα του Ιράν. Παρόλο που οι εκθέσεις δείχνουν ότι δεν υπάρχει καμιά πυρηνική απειλή από το Ιράν, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να θέλουν να επιτεθούν στο Ιράν και πρέπει να οργανώσουμε κινητοποιήσεις ενάντια σε μια τέτοια απειλή. Η επιρροή του Ιράν μεγαλώνει στην Μ. Ανατολή, όποια χώρα και να επισκεφτείς το διαπιστώνεις, κι οι ΗΠΑ παρόλο που χάνουν στο Ιράκ, δεν θέλουν να αφήσουν το Ιράν να ηγεμονεύει. Γι’ αυτό εμείς στο ΒΑΚ οργανώνουμε δράσεις με αυτό το αίτημα «Oχι στην κατοχή του Iράκ καμιά επίθεση στο Iράν». Υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι «δεν μπορεί να συμβεί μια τέτοια επίθεση», όμως να θυμηθούμε ότι όταν έχαναν οι ΗΠΑ στο Βιετνάμ κλιμάκωσαν τον πόλεμο στη Καμπότζη κι αλλού. 

Σαν ΒΑΚ βάζουμε το αίτημα να κλείσει η βάση του Ιντσιρλίκ. Είναι μια πολύ σημαντική αεροπορική βάση. Την περίοδο που εξελίσσονταν οι συζητήσεις ανάμεσα στην Tουρκική κυβέρνηση και τις ΗΠΑ γύρω από το ΡΚΚ, στις αμερικάνικες εφημερίδες υπήρχαν άρθρα που περιέγραφαν πόσο σημαντική είναι η βάση για τον αμερικάνικο στρατό στο Ιράκ κι αλλού στη Μ. Ανατολή. Γι’ αυτό το σύνθημά μας στην Τουρκία είναι «Κλείστε τώρα το Ιντσιρλίκ». Θα είναι μεγάλη νίκη και για μας και για όλη τη Μ. Ανατολή. Κατηγορούν το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα ενώ στο Ιντσιρλίκ υπάρχουν 90 πυρηνικές κεφαλές! Γι’ αυτό προσπαθούμε να φτιαχτεί και μια ομάδα βουλευτών που θα ζητήσει να απομακρυνθούν αυτές οι κεφαλές στην προοπτική να κλείσει το Ιντσιρλίκ. 

Αμεσα, οργανώνουμε μια διαδήλωση στις 26 Γενάρη στα πλαίσια της παγκόσμιας μέρας δράσης που κάλεσε το ΠΚΦ. Αρα διαδηλώνουμε τώρα στις 26 Γενάρη και μετά στις 15 Μάρτη. 

Σ’ αυτό το σημείο, να πω ότι στις 8 Δεκέμβρη έγιναν για πρώτη φορά διαδηλώσεις στην Τουρκία ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Η Τουρκία δεν έχει καν υπογράψει το Πρωτόκολο του Κιότο. Οι διαδηλώσεις ήταν πολύ επιτυχημένες, 10.000 στην Ιστανμπούλ και από 1.000 στην Αγκυρα και τη Σμύρνη, και οργανώθηκαν από την «Παγκόσμια Δράση» μια συμμαχία που που παίζουμε κεντρικό ρόλο. Τον Σεπτέμβρη είχαν γίνει περίπου 100 τοπικές συγκεντρώσεις για να προετοιμάσουν αυτή τη διαδήλωση. Ετοιμάζουμε τη συνέχεια για τις 26 Απρίλη, την επέτειο του ατυχήματος στο Τσερνόμπιλ, με αίτημα να μην κατασκευαστεί σταθμός πυρηνικής ενέργειας στη Τουρκία. 

H Γιλδίζ Oνέν μίλησε στον Λέανδρο Mπόλαρη