Κορονοϊός
Θανατερή κυβερνητική αποτυχία

17/3, Απογευματινό συλλαλητήριο για την Υγεία στην Αθήνα. Φωτό: Στέλιος Μιχαηλίδης

Τίποτα δεν μπορεί να κρύψει την εγκληματική διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση της ΝΔ. Είμαστε στον πέμπτο μήνα του δεύτερου lockdown και το ένα αρνητικό ρεκόρ διαδέχεται το άλλο. Στην έναρξη του δεύτερου lockdown, στις 7/11, οι νεκροί ήταν 740 και οι διασωληνωμένοι 207, ενώ στις 22/3 οι νεκροί ήταν 7.500 και οι διασωληνομένοι πάνω από 670. Στη περίοδο, δηλαδή, του πιο παρατεταμένου lockdown στην Ευρώπη έχουν πεθάνει 6.720 άτομα, κατά μ.ο. πάνω 50 άτομα κάθε μέρα. Είναι σαν να έχουμε μία τραγωδία σαν το Μάτι κάθε δύο μέρες. Τα χειρότερα εξακολουθούν να είναι μπροστά μας αφού ο δείκτης θετικότητας βρίσκεται σταθερά πάνω από το 6% και ο δείκτης μεταδοτικότητας είναι στο 1,10. Η μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων τις προηγούμενες βδομάδες θα οδηγήσει περισσότερους ασθενείς στα νοσοκομεία και ο αριθμός των ημερήσιων θανάτων θα αυξηθεί κατακόρυφα. 

Τίποτα δεν μπορεί να κρύψει, επίσης, και τον πανικό από τα αδιέξοδα της κυβέρνησης. Από τη μία η οργή του κόσμου ξεχειλίζει και απειλεί να την πνίξει και από την άλλη τα κυβερνητικά σχέδια για σταδιακό άνοιγμα της αγοράς και, κυρίως, της "βαριάς βιομηχανίας" του τουρισμού στις 14 Μάη πάνε περίπατο. Με όλη την Ελλάδα να είναι στο κόκκινο και στο βαθύ κόκκινο, όσα επικοινωνιακά τρυκ και να κάνει η κυβέρνηση δύσκολα μπορεί να πείσει ότι αποτελεί έναν "ασφαλή τουριστικό προορισμό".

 “Ο κόσμος κουράστηκε”

Την Παρασκευή 19 Μάρτη, εμφανίστηκε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Σκέρτσος για να μας πει ότι η πραγματικότητα δεν είναι αυτή που βλέπουμε και ζούμε αλλά, αντίθετα, τα μέτρα της κυβέρνησης ήταν "σωστά και έξυπνα" αλλά δεν δουλέψανε γιατί φταίει ο κόσμος που κουράστηκε από τα τόσα "σωστά και έξυπνα" μέτρα, γίνανε και πολλές διαδηλώσεις, είχαμε και αυτές τις μεταλλάξεις του ιού...   

Τι ανακοίνωσε, όμως, η κυβέρνηση; Μήπως ότι θα ενισχύσει το ΕΣΥ που έχει ήδη ξεπεράσει τα όρια του; Μήπως ότι θα φτιάξει νέες ΜΕΘ και θα επιτάξει την ιδιωτική Υγεία για να μην πεθαίνει ο κόσμος στα ράντζα; Όχι, βέβαια. «Έχουμε επιστρατεύσει όλες τις δυνάμεις μας» δήλωσε, χωρίς ντροπή, ο Σκέρτσος και ο Κικίλιας παρακαλάει τον Π.Ι.Σ. για 200 ιδιώτες γιατρούς για να βοηθήσουν στα νοσοκομεία. Την ίδια στιγμή, όχι μόνο αρνείται να κάνει προσλήψεις μόνιμου προσωπικού αλλά απολύει και γιατρούς, όπως τον Κώστα Καταραχιά και μετατρέπει το ένα νοσοκομείο μετά το άλλο σε αποκλειστικά covid περιστατικών. Μετατρέπει το ΕΣΥ σε ΕΣΥ μίας νόσου σπρώχνωντας, έτσι, τους υπόλοιπους ασθενείς στην ιδιωτική Υγεία. Μήπως ανακοίνωσε ότι θα πάρει μέτρα για τον συνωστισμό στα ΜΜΜ ή για τους εργασιακούς χώρους; Όχι βέβαια. Γι’ αυτά δεν υπάρχουν λεφτά.

Τα νέα μέτρα (η "έξυπνη χαλάρωση" όπως την είχε προαναγγείλει ο Μητσοτάκης στο CNN) είναι η επαναλειτουργία των κομμωτηρίων και των εκκλησιών, η «βαλβίδα αποσυμπίεσης στη κούραση του κόσμου» είναι η αλλαγή του ωραρίου κυκλοφορίας τα Σαββατοκύριακα (από την «έξυπνη» απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 6μμ στην «ευελιξία» της απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 9μμ) και το κάλεσμα να πηγαίνει ο κόσμος σε πάρκα και πλατείες, από τις οποίες, βέβαια, τον έδιωχνε με τη βία η αστυνομία πριν από δύο βδομάδες, και το, χωρίς κανένα σχέδιο προστασίας των εργαζόμενων σ' αυτά, άνοιγμα των αρχαιολογικών χώρων.  

Το "κερασάκι στη τούρτα" ήταν, όμως, η ανακοίνωση για καθολική δωρεάν(;) χορήγηση self-test ανίχνευσης του ιού, από τον Απρίλιο, μέσω των φαρμακείων (τα οποία και δεν τα ενημέρωσε), φυσικά αποκλείοντας τους πρόσφυγες και μετανάστες που δεν έχουν ΑΜΚΑ. Περιμένουμε να δούμε τι σκάνδαλο θα βγει αλλά, ανεξάρτητα με αυτό, πρόκειται για μία ακόμη απάτη. Η κυβέρνηση θέλει, με την κατ'οίκον αυτοεξέταση για κορονοϊό (λες και είναι τεστ εγκυμοσύνης), να αναγάγει σε "ατομική ευθύνη" και την ιχνηλάτηση και τον έλεγχο διασποράς του ιού. Σε λίγο θα μας ζητάει να διασωληνωνόμαστε και μόνοι μας στα σπίτια μας.

Ήδη από την αρχή της πανδημίας, ένα από βασικά αιτήματα ήταν η ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, με μαζικά, δωρεάν και αξιόπιστα τεστ, η έγκαιρη κεντρική καταγραφή και διαχείριση των αποτελεσμάτων με συνέπεια την επιτήρηση των κρουσμάτων ώστε να μειωθεί η διασπορά του ιού. Οι χώρες της ΝΑ Ασίας που το κάνανε από την πρώτη στιγμή σχεδόν μηδενίσανε τα κρούσματα. Την ίδια περίοδο, βέβαια, ο Τσιόδρας δήλωνε ότι είναι "αδύνατος, λανθασμένος και σπατάλη πόρων ο μαζικός έλεγχος" (bit.ly/3lCMVMx). Στους 13 μήνες της πανδημίας, η Ελλάδα ήταν από τις χώρες με τα λιγότερα τεστ ανά κάτοικο στην ΕΕ και η μοναδική στο κόσμο που είχε παράλληλα συστήματα καταγραφής. 

Η χρήση των self-test, όπως την ανακοίνωσε η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα των λίγων (μοριακών ή rapid) τεστ που καθημερινά διενεργούνται από τις Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας, όχι μόνο δεν θα συμβάλλει στη στοχευμένη πρόληψη της διασποράς, αλλά θα αλλοιώνει ακόμα και αυτή την εικόνα που έχει ο ΕΟΔΥ και ενημερώνει τις όποιες επιτροπές ειδικών. Ακόμα και ο (υπεράνω πάσης υποψίας) Ηλίας Μόσιαλος δήλωνε στο ΣΚΑΙ: «Είναι αυτά τα τεστ αξιόπιστα; θα πρέπει να γνωρίζουμε εάν αυτά έχουν εγκριθεί από τον ΠΟΥ ή τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ή άλλων αξιόπιστων οργανισμών... Γνωρίζουμε ότι αυτά τα τεστ δεν είναι πολύ έγκυρα στους ασυμπτωματικούς, πιθανώς και στους προσυμπτωματικούς... αυτά δεν είναι ιδιαιτέρως έγκυρα όταν το ιικό φορτίο δεν είναι πολύ αυξημένο, όπως επίσης τίθεται θέμα εγκυρότητας για όσους έχουν συμπτώματα και έχουν περάσει 5-7 ημέρες». Ενώ το ECDC (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων) δηλώνει ότι «...η μεταφορά της ευθύνης αναφοράς των αποτελεσμάτων των τεστ, από τους επαγγελματίες και τα εργαστήρια στους ιδιώτες, μπορεί να οδηγήσει στη μη αναφορά και καταγραφή τους, με αποτέλεσμα μέτρα, όπως η ιχνηλάτιση και η καραντίνα των επαφών, να αποτελoύν ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση... Μπορεί να επηρεαστούν τα τρέχοντα δεδομένα ελέγχου για τη μετάδοση του Covid-19, ενώ μια πρόσθετη πρόκληση είναι ότι τα δείγματα από τα self-test δεν θα είναι διαθέσιμα για την παρακολούθηση των ανησυχητικών παραλλαγών».

Η μοναδική ελπίδα που έχει απομείνει σ' αυτή την κυβέρνηση είναι ο εμβολιασμός. Η κυβέρνηση ελπίζει ότι με την αύξηση του ρυθμού των εμβολιασμών θα μειωθούν οι εισαγωγές στα νοσοκομεία αλλά κυρίως, σε συνδυασμό με την αύξηση του εμβολιασμού σε Ευρώπη και Βρετανία, θα "ανοίξει" τον τουρισμό. Η πρόσφατη επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ικαρία, ανεξάρτητα ότι κατέληξε σε φιάσκο, είχε σκοπό να δείξει ότι οι εμβολιασμοί στα νησιά έχουν προτεραιότητα για να μπορούν να φιλοξενήσουν τουρίστες. Ταυτόχρονα ανακοινώνει κάποια μικρά νησιά ως "covid free". 

Απογοητευτικά αποτελέσματα

Αλλά και σ' αυτό το κομμάτι τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά και για την Ελλάδα και για την ΕΕ. Ο εμβολιασμός στην ΕΕ προχωράει με ρυθμούς χελώνας. Η εικόνα που δίνει το Politico (politi.co/3f5ce8S) είναι ότι μέχρι στις 20/3 έχει εμβολιαστεί (έστω και με μία δόση) μόλις το 9,4% στην Ελλάδα ενώ στην ΕΕ το 8,9% την ίδια στιγμή που στη Βρετανία και στις ΗΠΑ τα νούμερα είναι 40,5% και 34,1% αντίστοιχα. Θεωρητικά, η ΕΕ αναμένει τουλάχιστον 360 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο. Το πόσες τελικά θα έρθουν μένει να φανεί. Το Politico αναφέρει ότι αν συνεχίσει η ΕΕ να εμβολιάζει τον πληθυσμό της με αυτό το ρυθμό τότε η περίφημη ανοσία πηγαίνει για τα μέσα του 2022 και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι τα παρόντα εμβόλια καθιστούν αποτελεσματικά στις υπάρχουσες ή σε νέες μεταλλάξεις του ιού (πράγμα που δεν είναι καθόλου σίγουρο).

Αυτό το μπάχαλο του εμβολιασμού έχει οδηγήσει σε πολιτική κρίση και μέσα στα κράτη-μέλη αλλά και στην ίδια την ΕΕ. Από το "είμαστε όλοι μαζί" και τον "κεντρικό σχεδιασμό για την προμήθεια και διανομή των εμβολιών εντός της ΕΕ", περάσαμε στον πόλεμο με την AstraZeneca (και στις παλινωδίες ως προς την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του εμβολίου της) και τώρα μία σειρά από χώρες (με πρώτη τη Γερμανία) προσπαθούν να κλείσουν μόνες τους συμφωνίες για το ρώσικο και τα κινέζικα εμβόλια. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, δηλώνει ότι θα ζητήσει, από τη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης 25/3, να σταματήσουν οι εξαγωγές εμβολίων, που παράγονται εντός ΕΕ, σε χώρες που δεν έδειξαν «αμοιβαιότητα» στην ΕΕ. Ο στόχος είναι ξεκάθαρα η Βρετανία.  Ο εμβολιασμός στη Βρετανία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παραγωγή εμβολίων εντός της ΕΕ. Η ΕΕ εξήγαγε 10 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων στη Βρετανία μεταξύ 30/1 και 16/3 χωρίς να πάρει πίσω ούτε μία δόση. Όμως, η απαγόρευση των εξαγωγών θα οδηγήσει σε συνολική μείωση της παραγωγής των εμβολίων και σε εμπορικό πόλεμο. Αν γίνει κάτι τέτοιο, ο Guardian υπολογίζει ότι, το πρόγραμμα εμβολιασμού της Βρεατνίας θα πάει πίσω τουλάχιστον για 2 μήνες. Πολλές από τις αλυσίδες εφοδιασμού που αναπτύχθηκαν τους τελευταίους έξι μήνες για την παραγωγή και διανομή εμβολίων είναι περίπλοκα παγκόσμιες. Η αμερικανική Moderna παράγει συστατικό του εμβολίου της στην Ελβετία, γεμίζει και ολοκληρώνει τις δόσεις στην Ισπανία και το αποστέλλει από εκεί σε όλους τους αγοραστές εκτός των ΗΠΑ. Η Pfizer έχει όλη την, εκτός ΗΠΑ, παραγωγή της εντός της ΕΕ.  Αλλά είναι σίγουρο ότι η απαγόρευση των εξαγωγών θα σημαίνει και αντίποινα προς την ΕΕ. Τα νανοσωματίδια λιπιδίων που είναι απαραίτητα για το εμβόλιο mRNA της Pfizer προέρχονται από τη Βρετανία. Αν η Βρετανία κλείσει αυτή την κάνουλα, τότε η Pfizer και η Moderna δεν θα μπορεί να παρασκευάσει κανένα εμβόλιο.  

Και δεν είναι μόνο η αντιπαράθεση της ΕΕ με τη Βρετανία. Ο μεγαλύτερος κατασκευαστής εμβολίων στον κόσμο, το ινδικό Ινστιτούτο Serum, έχει ήδη διαμαρτυρηθεί ότι η πολιτική εξαγωγών των ΗΠΑ περιορίζει τη ροή συστατικών που απαιτούνται για την παρασκευή εμβολίων. Ο Μπάιντεν χρησιμοποιεί τον νόμο "περί αμυντικής παραγωγής" για να διασφαλίσει ότι οι κατασκευαστές εμβολίων για Covid-19 εντός των ΗΠΑ θα λαμβάνουν κατά προτεραιότητα όλες τις προμήθειες και την παραγωγική ικανότητα που χρειάζονται. Αυτό δεν σημαίνει μόνο φραγμό στην εξαγωγή απαραίτητων υλικών για την κατασκευή εμβολίων Covid-19 εκτός των ΗΠΑ αλλά, επιπλέον, και τη διακοπή στη παραγωγή φαρμάκων για άλλες ασθένειες που είτε απαιτούν μερικά από τα ίδια συστατικά είτε δεν "χωράνε" να μπουν στην αλυσίδα παραγωγής. Σε επιστολή προς τα αμερικάνικα νοσοκομεία που στάλθηκε τον Φεβρουάριο, η Pfizer προειδοποίησε για «βραχυπρόθεσμες διακοπές εφοδιασμού» σε φάρμακα «λόγω της αυξημένης παραγωγής εμβολίων». 

Αυτός είναι ο φαύλος κύκλος των ανταγωνισμών ανάμεσα στα κράτη και στις Big Pharma που διατηρούν τις παντέντες των εμβολίων. Όσο η παγκόσμια πορεία του εμβολιασμού εξαρτάται από αυτό το κύκλωμα το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ιός θα συνεχίζει να θερίζει και οι μεταλλάξεις του ιού, που θα εξελίσσονται, θα μειώνουν την αποτελεσματικότητα των υπαρχόντων εμβολίων. Και πάλι από την αρχή. Για να σώσουμε τις ζωές μας, αυτόν το φαύλο κύκλο πρέπει να τον σπάσουμε. Ας ξεκινήσουμε με το να γκρεμίσουμε τη κυβέρνηση Μητσοτάκη.