Εργατικό κίνημα
Συνέντευξη Α. Σκαρπέλη: “Το ΕΚΑ πρέπει να μπει μπροστά στις μάχες”

6/5, Πανεργατική απεργία στην Αθήνα. Φωτό: Στέλιος Μιχαηλίδης

Ο Αντώνης Σκαρπέλης, μέλος του ΔΣ του ΕΚΑ με την Αγωνιστική Ταξική ενότητα, μίλησε στον Μάνο Νικολάου

Ο Χατζηδάκης προχωράει τις διαδικασίες για να περάσει το νέο αντεργατικό και αντισυνδικαλιστικό νομοσχέδιο. Τι χρειάζεται να γίνει απέναντι σε αυτό;

Ξεκάθαρα το εργατικό κίνημα, τα συνδικάτα και κάθε εργαζόμενος πρέπει να παλέψουν με όλους τους τρόπους ώστε να μην περάσει. Ήδη η μεγάλη πλειονότητα της εργατικής τάξης είναι οργισμένη με το νομοσχέδιο και δικαίως. Με την κατάθεσή του στη διαβούλευση έγινε φανερό ότι οι προβλέψεις του είναι τόσο κακές όσο τις περιμέναμε. Με δύο λόγια, επεκτείνει το ωράριο από τις 8 σε 10 ώρες ημερησίως. Μιας και η διευθέτηση αυτή του ωραρίου θα γίνεται με ατομική διευθέτηση μεταξύ εργοδότη κι εργαζόμενου, παρά και ενάντια σε υπαρκτή συλλογική σύμβαση, ανοίγει η κερκόπορτα της πραγματικής κατάργησης των συλλογικών συμβάσεων, ένας διακαής πόθος των αφεντικών τα τελευταία 10 χρόνια που η εργατική αντίσταση έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να αποσοβήσει. Οι ατομικές συμβάσεις θα υπογράφονται ακόμα κι αν το σωματείο δεν συμφωνεί. 

Η επίθεση στα σωματεία δεν σταματά εκεί αλλά παίρνει τη μορφή του περιορισμού του δικαιώματος της απεργίας, με επέκταση του προσωπικού ασφαλείας και την ποινικοποίηση της απεργιακής φρουράς. Ένα ακόμα δώρο στην εργοδοσία είναι η περαιτέρω διευκόλυνση των απολύσεων, μέσω της καταβολής της αποζημίωσης εντός τετραμήνου. Ακόμα και αν η απόλυση κριθεί παράνομη, ο εργοδότης δεν θα υποχρεούται στην επαναπρόσληψη αλλά στην καταβολή επιπλέον αποζημίωσης. Ακόμα και κάποια υποτίθεται «θετικά μέτρα» όπως η ρύθμιση της τηλεργασίας, κρύβουν παγίδες από τη στιγμή που μια ατομική σύμβαση διευθέτησης του χρόνου εργασίας μπορεί να ακυρώνει τα εργασιακά δικαιώματα στην πράξη.

Είναι σαφές ότι ο στόχος είναι τριπλός: Καταρχάς η ενίσχυση του διευθυντικού δικαιώματος και η αντίστοιχη εντατικοποίηση της εργασίας και ενίσχυση της κερδοφορίας των μεγάλων ιδιαίτερα επιχειρήσεων. Στη συνέχεια η επίθεση στο οκτάωρο και τις συλλογικές συμβάσεις. Και τρίτον η πλήρης απελευθέρωση των απολύσεων και το χτύπημα στο δικαίωμα της απεργίας και κατ’ επέκταση στη δυνατότητα των σωματείων να αποκρούουν τις επιθέσεις και να διεκδικούν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Κερασάκι στην τούρτα η ουσιαστική κατάργηση του ΣΕΠΕ και η μετατροπή του σε μια ανεξάρτητη αρχή αποδυναμωμένη και υποστελεχωμένη χωρίς καμία δικαιοδοσία στην προστασία του εργαζόμενου.  

Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο συζήτησης πάνω σε αυτό το νομοσχέδιο: η μόνη απάντηση είναι «Πάρτε το πίσω». Η κυβέρνηση προετοιμάζεται για την επόμενη ημέρα της υγειονομικής κρίσης, που θα την βρει αντιμέτωπη με τουλάχιστον δύο έτη ελλειμμάτων και περιοριστικών πολιτικών που σίγουρα δεν θα μείνουν αναπάντητα από την εργατική τάξη. Με τέτοιου τύπου μέτρα επιχειρεί να σιγουρέψει την καπιταλιστική κερδοφορία και την αποδυνάμωση του συνδικαλισμού και των εργαλείων αγώνα των εργαζομένων. Λογαριάζει όμως χωρίς τον ξενοδόχο. Οι εργαζόμενοι δεν θα κάτσουν με σταυρωμένα τα χέρια ακόμα κι αν η κυβέρνηση κηρύξει παράνομες τις απεργίες. Η ταξική πάλη στον καπιταλισμό επισυμβαίνει κάθε μέρα, κάθε λεπτό στους χώρους εργασίας και στην κοινωνία και κανένας νόμος δεν μπορεί να την καταργήσει παρά τους διακαείς πόθους των αφεντικών και του κόμματός τους.

Πώς βλέπεις την κατάσταση στο εργατικό κίνημα και την Αριστερά αυτή τη στιγμή;

Η ένταση της ταξικής πάλης δεν υποχώρησε την περίοδο της πανδημίας. Δεν υπήρχε ούτε μία εβδομάδα τους τελευταίους 12 μήνες που να μην είχε μία ή και παραπάνω απεργιακές κινητοποιήσεις, πολλές από αυτές από κλάδους που βρίσκονταν στο κέντρο αντιμετώπισης της πανδημίας όπως οι υγειονομικοί και οι εκπαιδευτικοί ή κλάδους που χτυπήθηκαν από την πανδημία και συσπειρώθηκαν στα συνδικάτα τους σαν τους εργαζόμενους στον επισιτισμό και τον πολιτισμό. Αρκετές κινητοποιήσεις που μάλιστα έφεραν και νίκες, ιδιαίτερα όταν οι αγώνες είναι ανυποχώρητοι και συντονισμένοι, όπως στην περίπτωση της εκδικητικής απόλυσης του Κώστα Καταραχιά που κατάφερε να σπάσει τον τσαμπουκά της κυβέρνησης και να εμπνεύσει όλους τους εργαζόμενους. 

Ταυτόχρονα κομμάτια εργαζομένων με επισφαλείς σχέσεις εργασίας, όπως συμβασιούχοι και εργολαβικοί, ακόμα και σε δύσκολους χώρους του ιδιωτικού τομέα, βγαίνουν μπροστά και αγωνίζονται να εξασφαλίσουν τις δουλειές τους. Επιπλέον οι κοινωνικοί αγώνες, όπως των μαθητών και των φοιτητών, της νεολαίας απέναντι στα αντι-εκπαιδευτικά σχέδια της κυβέρνησης και το σχέδιο καταστολής Κεραμέως- Χρυσοχοΐδη έχουν κατορθώσει να πετάξουν τα σχέδιά τους στον κάλαθο των αχρήστων μέχρι στιγμής και να εκφράσουν την οργή της κοινωνίας για την αχαρακτήριστη διαχείριση της κρίσης της πανδημίας από την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση και οι καπιταλιστές σίγουρα έχουν εκτιμήσει σωστά τις αγωνιστικές διαθέσεις για αυτό ακριβώς ετοιμάζουν τα μέτρα καταστολής και καταθέτουν αντεργατικά νομοσχέδια σαν αυτό του Χατζηδάκη ώστε να θωρακιστούν απέναντι στην εντεινόμενη ταξική πάλη. 

Η Αριστερά δεν πρέπει να βρίσκεται στο στάδιο της αναμονής, ούτε σε κατάσταση ηττοπάθειας. Η Αριστερά σίγουρα θα πρέπει να σκύψει σε αυτούς τους αγώνες και να τους εκτιμήσει ώστε να κατανοήσει τον παλμό της κοινωνίας. Να εκφράσει τους αγώνες της εργατικής τάξης και της νεολαίας, να τους συντονίσει και να βοηθήσει όσο μπορεί για την επιτυχή τους έκβαση. Οι αγωνιστές της Αριστεράς χρειάζεται να ενισχύσουμε τα σωματεία και ιδιαίτερα τα σωματεία βάσης ώστε να βρεθούν στην καλύτερη δυνατή θέση για την επιτυχή έκβαση του αγώνα ενάντια στο αντεργατικό νομοσχέδιο του Χατζηδάκη. Η συντριβή του, ακόμα κι αν τελικά ψηφιστεί, μπορεί να αποτελέσει την απαρχή της εργατικής αντεπίθεσης.

Ποιος είναι ο ρόλος που μπορεί να παίξει το ΕΚΑ; 

Το ΕΚΑ αποτελεί το μεγαλύτερο δευτεροβάθμιο συνδικαλιστικό όργανο της χώρας. Έχει αρκετές υδροκέφαλες δυσλειτουργίες ως τέτοιο, ωστόσο τόσο οι συσχετισμοί δυνάμεων εντός του Δ.Σ. του ΕΚΑ, όπου οι εκλεγμένοι του ΠΑΜΕ και του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν την πλειονότητα, η Αγωνιστική Ταξική Ενότητα, σχήμα της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, διαθέτει 2 έδρες, όσο και η μαζική εργατική βάση που εκφράζεται από τα σωματεία μέλη του ΕΚΑ και πιέζει διαρκώς τις συνδικαλιστικές ηγεσίες αποτελούν παράγοντες που προσφέρουν σοβαρές δυνατότητες για τον συντονισμό της εργατικής αγωνιστικής δράσης τουλάχιστον σε επίπεδο λεκανοπεδίου Αττικής. 

Και αυτό το έχουμε δει να γίνεται τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, καθώς το ΕΚΑ έχει πάρει απεργιακές αποφάσεις σε συντονισμό με την ΑΔΕΔΥ, κόντρα στην αναλγησία, στη διαλυτική, φιλεργοδοτική και φιλοκυβερνητική στάση της ΓΣΕΕ. Τελευταίο παράδειγμα αυτό της απεργίας της 6 Μάη, με πολύ μεγάλη συμμετοχή των εργαζομένων που εκφράστηκε και στην μαζική απεργιακή πορεία στο κέντρο της Αθήνας. 

Το ΕΚΑ θα χρειαστεί να συνεχίσει στο ίδιο μήκος κύματος και να πάρει την πρωτοβουλία του συντονισμού των αγώνων απέναντι στο νομοσχέδιο του Χατζηδάκη χωρίς να αναμένει τις αποφάσεις της ΓΣΕΕ. Άμεσα να παρθούν αποφάσεις κλιμάκωσης του αγώνα με 24ωρη και έπειτα 48ωρη απεργία μόλις μπει το νομοσχέδιο στις επιτροπές της Βουλής με στόχο να μην κατατεθεί για ψήφιση. Οι διαθέσεις των εργαζομένων δείχνουν αυτό τον δρόμο. 

Σε αυτό το πλαίσιο θα παρέμβουν οι αγωνιστές της αντικαπιταλιστικής αριστεράς και τα σωματεία στη σύσκεψη που οργανώνει το ΕΚΑ στις 25 Μάη. Οι διαθέσεις υπάρχουν και η νίκη είναι εφικτή. Ταυτόχρονα, ως δευτεροβάθμιο όργανο το ΕΚΑ θα πρέπει να μπει πιο αποφασιστικά και πιο συγκεκριμένα στην υπόθεση υπεράσπισης και κάλυψης των αγώνων που ξεσπούν σε δύσκολους χώρους εργασίας του ιδιωτικού τομέα, όπως αυτός των εργολαβικών εργαζομένων στην INVITE ή σε χώρους ασυνδικάλιστους ή μικρούς όπου δεν υπάρχει εκπροσώπηση των εργαζομένων από επιχειρησιακό ή κλαδικό σωματείο και τέλος σε χώρους συμβασιούχων του Δημοσίου με ιδιωτική σχέση εργασίας οι οποίοι δεν εκπροσωπούνται στην ΑΔΕΔΥ. 

Τέλος το ΕΚΑ πρέπει  να μπει στα σοβαρά στις πολιτικές μάχες που ξεσπούν, χωρίς δικαιολογίες του τύπου ότι αυτές δεν αφορούν το εργατικό κίνημα. Ο σεξισμός και ο ρατσισμός διασπούν την εργατική τάξη, την αποδυναμώνουν και την παραδίδουν έρμαιο στα χέρια της εργοδοσίας. Ο σεξισμός και ο ρατσισμός ρίχνουν τα μεροκάματα κάθετα για όλους και περιθωριοποιούν ολόκληρα κομμάτια της κοινωνίας. Είναι υπόθεση του εργατικού κινήματος να τσακιστούν.