Αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα
Εξετάσεις για την ιθαγένεια: Ένα ακόμα ρατσιστικό εμπόδιο

30/3/13, Συλλαλητήριο για την ιθαγένεια. Φωτό: Αρχείο Εργατική Αλληλεγγύη

Οι αλλαγές που έχει φέρει η κυβέρνηση στη διαδικασία της απόκτησης ιθαγένειας είναι στην πραγματικότητα ένας μηχανισμός παρεμπόδισης των μεταναστών στο να γίνουν Έλληνες πολίτες. Το δείχνουν τα εξωφρενικά εργασιακά και οικονομικά κριτήρια που απαιτούνται για να γίνει η αίτηση, το δείχνει όμως και η ίδια η διαδικασία.

Από 30.000 που είναι οι εκκρεμείς αιτήσεις πολιτογράφησης, μόλις δυόμισι χιλιάδες μετανάστες/τριες έδωσαν τις απαιτούμενες εξετάσεις την Κυριακή 16 Μάη που διεξήχθησαν για πρώτη φορά. Η πλειονότητα των υποψηφίων ήταν μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι, που βρίσκονται στην Ελλάδα πάρα πολλά χρόνια. Στα εξεταστικά κέντρα επικρατούσε άγχος και αβεβαιότητα, καθώς οι υποψήφιοι δεν ξέρουν αν αποτυχία στις εξετάσεις αυτές θα σημάνει ότι το παράβολο των 700 ευρώ που έχουν πληρώσει θα χρειαστεί να ξαναπληρωθεί. Από την άλλη η επιτυχία δε σημαίνει ιθαγένεια, αλλά απλώς δικαίωμα στη συνέντευξη πολιτογράφησης! Τέλος, παρά το μικρό αριθμό συμμετοχών, τα εξεταστικά κέντρα ήταν πολύ λίγα με αποτέλεσμα να υπάρχουν άνθρωποι που αναγκάστηκαν να πάνε σε άλλη πόλη για να δώσουν εξετάσεις.

Το μεγαλύτερο ωστόσο πρόβλημα αφορά στην ουσία της όλης διαδικασίας. Η τράπεζα θεμάτων παρέχει έναν τεράστιο όγκο ύλης με εκατοντάδες ερωτήσεις. Εκτός από εσκεμμένο εμπόδιο, είναι και μια μεγάλη πάσα στην παραπαιδεία, που της δίνεται άλλη μια δυνατότητα να θησαυρίσει πάνω στην προσπάθεια των μεταναστών να πολιτογραφηθούν.

Έκθεση με τίτλο “Η Τράπεζα Θεμάτων στην πολιτογράφηση: μια κριτική αποτίμηση” που έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος “Η ιθαγένεια στην πράξη”, με φορέα υλοποίησης το Generation 2.0 αναφέρει χαρακτηριστικά, για τις ερωτήσεις Ιστορίας: “το επίπεδο πολλών ερωτήσεων είναι δυσανάλογα υψηλό. Πολλές μάλιστα τίθενται με προβληματικό τρόπο, είτε γιατί χρησιμοποιούν δυσνόητη γλώσσα είτε γιατί δεν είναι σαφές τι ρωτάνε. ...Σε άλλες περιπτώσεις ζητούνται ορισμοί και μάλιστα σε θέματα καθόλου εύκολα και τα οποία αποτελούν θέματα διαφωνίας μεταξύ ιστορικών (π.χ. «Εθνικός Διχασμός», «Σεισάχθεια» κ.λπ.) ...το περιεχόμενο είναι τέτοιο που πολλοί φοιτητές ή απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων θα δυσκολευόντουσαν να απαντήσουν, αν δεν αποτύγχαναν”. Και για τις άλλες κατηγορίες ερωτήσεων γνώσης (Γεωγραφία, Πολιτισμός, Ιστορία, Πολιτικοί Θεσμοί) προκύπτει ότι έχουμε μια σημαντική απομάκρυνση από την έννοια της ένταξης. Επιπλέον η έκθεση επισημαίνει ότι η αλλαγή στη διαδικασία της πολιτογράφησης ξεκίνησε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με σκοπό να γίνει πιο αντικειμενική η διαδικασία, αλλά είναι θεμελιώδες λάθος να αντιμετωπίζεται η ένταξη σαν μια μετρήσιμη ποσότητα: “Τα εγγενή προβλήματα της στροφής αυτής λοιπόν έγιναν πολύ πιο σαφή με τις αλλαγές που έφερε η τωρινή ηγεσία του ΥΠΕΣ”, τονίζει η έκθεση.

Η κριτική του Α. Χαρίτση, πρώην υπουργού Εσωτερικών με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ότι “οι ενδιαφερόμενοι δεν καλούνται να αποδείξουν πόσο καλά είναι ενταγμένοι στην χώρα μας αλλά να εξεταστούν σε ερωτήσεις παπαγαλίας” είναι όχι μόνο κενό γράμμα, αλλά μένει και στα μισά. Κανένας και καμία δεν θα έπρεπε να καλείται να “αποδείξει πόσο καλά είναι ενταγμένος/η στη χώρα μας”. Οι αντιρατσιστικές μάχες για την ιθαγένεια, που προηγήθηκαν της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, έβαλαν στο κέντρο το ότι όλοι οι εργάτες και οι εργάτριες που έρχονται στην Ελλάδα για ένα καλύτερο μέλλον δικαιούνται να θεωρούνται ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Για την εργατική τάξη “ένταξη” είναι οι κοινές της ανάγκες και αγωνίες, οι κοινοί αγώνες. Δεν θα την κρίνει το Υπουργείο Εσωτερικών.