Περιβάλλον
ΔΕΗ: Ιδιωτικοποίηση σημαίνει καταστροφή

Σύνταγμα 25 Μάη 2011, Απεργοί της ΔΕΗ μαζί με το κίνημα των πλατειών

Στα ύψη βρίσκεται η χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος τις τελευταίες ημέρες, με την κυβέρνηση να ρίχνει την ευθύνη στη μεγάλη ζήτηση ενέργειας λόγω καύσωνα. Σύμφωνα με το Χρηματιστήριο Ενέργειας, την εβδομάδα 23-29 Ιούνη η μέση τιμή κυμαινόταν τις περισσότερες φορές πάνω από 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα, φτάνοντας μέχρι και τα 128 ευρώ, την ώρα που τον περασμένο Φλεβάρη ήταν κάτω από 51 ευρώ. Η αύξηση της ζήτησης επηρεάζει, αλλά οι υψηλές τιμές στην αγορά του ηλεκτρισμού οφείλονται σε δομικά και όχι σε συγκυριακά χαρακτηριστικά της. Αυτά είναι η «απελευθέρωση» της αγοράς της ενέργειας και το κυνήγι του κέρδους.

Η ενέργεια θα έπρεπε να είναι ένα δημόσιο αγαθό όχι εμπόρευμα, όπως η Δημόσια Υγεία, η Παιδεία και το Νερό, όπως λέει το γνωστό σύνθημα. Σε αντίστροφη κατεύθυνση είναι η λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας που σήμανε τζογάρισμα στο ρεύμα με τις τιμές να μπορούν να ανεβοκατεβαίνουν ανεξέλεγκτα. Έτσι εξηγούνται αυξήσεις κατά 30% από τη μια μέρα στην άλλη. Το νεοφιλελεύθερο αφήγημα ότι η ελεύθερη αγορά στην ενέργεια κόντρα στο μονοπώλιο της ΔΕΗ θα ωφελήσει και την οικονομία και τα νοικοκυριά, όπως και η πράσινη ανάπτυξη, είναι γεμάτη ψέματα.

Νόμιμοι κλέφτες

«Οι ιδιώτες τα καταφέρνουν καλύτερα από το κοστοβόρο Δημόσιο». Το 2016 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με το 3ο μνημόνιο θέσπισε δημοπρασίες ρεύματος με τις οποίες οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ αγόραζαν ρεύμα σε τιμή χαμηλότερη του κόστους, στο πλαίσιο της συμφωνίας να περιοριστεί το μερίδιο της ΔΕΗ από 90% στο 50%. Εκτιμάται ότι οι ζημιές για τη ΔΕΗ ήταν της τάξης των 600 εκατ. ευρώ. Το κράτος έδωσε το πράσινο φως στους ιδιώτες να κλέβουν το Δημόσιο νόμιμα. Ο Χατζηδάκης κατάργησε αυτές τις δημοπρασίες, αλλά για να ξεκινήσει η λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, ώστε να δοθεί ο έλεγχος της ενέργειας στην ελεύθερη αγορά. 

Η ελαχιστοποίηση του κόστους της εργασίας και η πρόχειρη συντήρηση του δικτύου είναι επίσης χαρακτηριστικά της ιδιωτικοποίησης και πηγές κέρδους. Συμβασιούχοι και εργολαβικοί εργαζόμενοι δουλεύουν περισσότερες ώρες με λιγότερο μισθό, ασυνδικάλιστοι και με την τρομοκρατία της απόλυσης. Εκατοντάδες είναι τα σοβαρά εργατικά ατυχήματα, κάποια από αυτά θανατηφόρα, στις συντηρήσεις του δικτύου της ΔΕΔΔΗΕ από τότε που έχουν αναλάβει εργολάβοι και βάζουν το κόστος πάνω από την ανθρώπινη ζωή. Αυτόν τον δρόμο έστρωναν κατηγορώντας τους εργαζόμενους της ΔΕΗ ως προνομιούχους και «ρετιρέ» της εργατικής τάξης. 

Από την άλλη, ο ανταγωνισμός στην «απελευθερωμένη» αγορά σπρώχνει σε έξοδα για διαφημίσεις και τηλεφωνήματα για προσφορές, εις βάρος των πραγματικών αναγκών, των υποδομών και της συντήρησης του δικτύου. Έτσι φτάσαμε τον Φλεβάρη με έναν στιγμιαίο χιονιά να κοπεί το ρεύμα και να αποκλειστούν ολόκληρες περιοχές για μέρες.

Η «πράσινη ανάπτυξη» της κυβέρνησης της ΝΔ, αλλά και διεθνώς, σημαίνει νέες ευκαιρίες για κερδοσκοπία και μαύρη καταστροφή για το περιβάλλον. Η διαχείριση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) από τους ιδιώτες σημαίνει επενδύσεις μόνο αν βγαίνει κέρδος και μάλιστα μεγάλο. Ο Χατζηδάκης, ως τότε Υπουργός Περιβάλλοντος, προχώρησε σε αποχαρακτηρισμό των περιοχών Natura, ώστε να μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα ποια περιοχή είναι κατάλληλη να τσιμεντώσουν και να είναι αποδοτική με το μικρότερο οικονομικό κόστος. 

Επιπλέον, η παραγωγή ενέργειας από τις ΑΠΕ είναι πολύ ευμετάβλητη ανάλογα με τις συνθήκες και δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να καλύψει τις ανάγκες. Γι’ αυτό η στρατηγική επενδύσεων για σταθερή παραγωγή με ορυκτά καύσιμα δεν εγκαταλείπεται και δημιουργούνται νέες μονάδες φυσικού αερίου. Όπως και να έχει, το κόστος είτε από τις ρήτρες για τους ρύπους είτε από την περιβαλλοντική καταστροφή των ΑΠΕ θα το πληρώσουμε εμείς και όχι οι κερδοσκόποι της ενέργειας.

Να μην γίνουμε Τέξας

Η επιβεβαίωση για τα καταστροφικά αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης της ενέργειας έρχεται από το Τέξας, την Πολιτεία που το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι σήματα κατατεθέν. Η «πρωτεύουσα της ενέργειας» δεν είχε το ηλεκτρικό δίκτυο που μπορούσε να αντέξει μια κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης στα μέσα του περασμένου Φλεβάρη λόγω παγετού και κατέρρευσε. Το 1999, με κυβερνήτη του Τέξας τον Τζορτζ Μπους πριν γίνει πρόεδρος, αποφασίστηκε η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς της ενέργειας, χωρίς να υπακούει στους ομοσπονδιακούς κανόνες, όπως οι άλλες πολιτείες. Το αποτέλεσμα είναι περίπου 220 ιδιωτικές εταιρείες ηλεκτρισμού να δραστηριοποιούνται σήμερα στο Τέξας, χωρίς να είναι υπόλογες για την εύρυθμη λειτουργία του δικτύου ή τη διατήρηση αποθέματος ενέργειας, αλλά μόνο για τα κέρδη τους. 

Οι τιμές ανεβοκατεβαίνουν σαν λοταρία και οι κερδοσκόποι αγοράζουν ρεύμα για να το πουλήσουν ακριβά όταν χρειαστεί περισσότερο. Έτσι έφτασαν την περίοδο του παγετού οι τιμές της κιλοβατώρας να αυξηθούν κατά 9.000%, με τους Τεξανούς να πρέπει να πληρώσουν χιλιάδες δολάρια για λίγες μέρες με θερμοκρασίες -18 βαθμούς Κελσίου. Έρευνα της «Wall Street Journal» έδειξε ότι την τελευταία εικοσαετία οι καταναλωτές στο Τέξας έχουν πληρώσει 28 δισ. δολάρια ακριβότερα το ηλεκτρικό ρεύμα απ’ όσο θα είχαν πληρώσει με τις τιμές των κρατικών εταιρειών. 

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Πρωτοβουλία ενάντια στην περιβαλλοντική καταστροφή και την κλιματική αλλαγή: «Οι αγώνες μας για το περιβάλλον χρειάζεται να συντονιστούν και να συνδεθούν με τους αγώνες που δίνει η εργατική τάξη, η τάξη που έχει τη δύναμη αλλά και το συμφέρον να οργανώσει τις ζωές μας με βάση τις ανθρώπινες ανάγκες και όχι το κέρδος. Οι μάχες που δίνουν τα συνδικάτα της ενέργειας ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, των ΕΛΠΕ και της ΔΕΣΦΑ πρέπει να είναι υπόθεση κάθε πρωτοβουλίας που παλεύει ενάντια στις εξορύξεις ή ενάντια στην καταστροφή των βουνών από τις ανεμογεννήτριες των “πράσινων” καπιταλιστών… Δεν είναι γενικά η ανθρώπινη παρέμβαση που καταστρέφει το περιβάλλον αλλά ο ίδιος ο καπιταλισμός που δημιουργεί συνθήκες ανταγωνιστικής σχέσης με τη φύση. Γι' αυτό η μάχη για την προστασία του περιβάλλοντος πάει χέρι – χέρι με την μάχη ενάντια στη συνολική πολιτική της κυβέρνησης που θέλει να φορτώσει στις πλάτες μας την οικονομική, υγειονομική και περιβαλλοντική κρίση του καπιταλισμού».


STOP στις εξορύξεις

Οι εξορυκτικές δραστηριότητες είναι μια λαίλαπα που είναι σε όλη την Ελλάδα. Ξεκινάει από τα Γιάννενα και καταλήγει στην Κρήτη, περνώντας από την Πελοπόνησσο και από τα νησιά. Βουνά και θάλασσα είναι έρμαια των κερδοσκόπων και της κυβέρνησης. Όλες οι κυβερνήσεις δυστυχώς υπέγραψαν τις συμβάσεις για εξορύξεις. 

Το πρόβλημα είναι τεράστιο και κινδυνεύουν όλες οι παραγωγικές δραστηριότητες στα μέρη που γίνονται οι εξορύξεις με τη μόλυνση των νερών και την κοπή των δασών. Μετά ποια πρωτογενή παραγωγή και ποιος τουρισμός; Χρειάζεται να στραφούμε στις ΑΠΕ, όχι όμως με τον τρόπο που το κάνει η κυβέρνηση και οι κεφαλαιοκράτες. Τις βλέπουν σαν ένα ακόμα πεδίο δόξης λαμπρό για τα κέρδη τους. Είναι μια καταστροφή για μας και για το περιβάλλον.

Έχουμε να κάνουμε με μια πάρα πολύ συντηρητική κυβέρνηση, που κάνει μπαράζ επιθέσεων από το οικογενειακό και εργατικό δίκαιο μέχρι τα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Αναστασία, μέλος της ομάδας «Βρυσούλες»  

(Οι Βρυσούλες είναι ομάδα γυναικών ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων)


 

Η επίθεση στη ΔΕΗ

Σχετικά με το άρθρο του φύλλου 1474, όπου γράφετε “Στη ΔΕΗ απαγορεύτηκε να επενδύσει στις ΑΠΕ” (Η μάχη των πρώην “ΔΕΚΟ”), θα ήθελα να διορθώσω τη διατύπωση. 

Η αλήθεια είναι ότι ο Κ. Σημίτης το 1994, ως υπουργός βιομηχανίας τότε, ανέβασε τις τιμές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τον προηγούμενο νόμο του 1989 (του ΠΑΣΟΚ). “Εισάκουσα τα παράπονα των παραγωγών ΑΠΕ”, είπε στην εισήγησή του για την ψήφιση του νέου Νόμου. Με τον τρόπο αυτό έκανε ελκυστική την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Και υποχρέωσε τη ΔΕΗ να αγοράζει αναγκαστικά ηλεκτρική ενέργεια πιο ακριβά από το κόστος παραγωγής της. Την απαγόρευση για την ΔΕΗ να επενδύσει στις Ανανεώσιμες Πηγές την έκανε η Βάσω Παπανδρέου (η ιέρεια του νεοφιλελευθερισμού).

Γιώργος Λύγγος, συνταξιούχος ΔΕΗ Νησιών