Αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα
Ίγκεμποργκ Μπέγκελ: “Κάνουν ό,τι μπορούν για να δημιουργήσουν δυστοπική κατάσταση για τους πρόσφυγες”

20 Μάρτη, Αθήνα, Διεθνής μέρα ενάντια στον ρατσισμό. Φωτό: Στέλιος Μιχαηλίδης

Τον γύρο του κόσμου κάνει η είδηση της σύλληψης και της κράτησης της διεθνούς φήμης Ολλανδής δημοσιογράφου Ίγκεμποργκ Μπέγκελ από την ΕΛ.ΑΣ στην Ύδρα στις 13 Ιούνη. Συνελήφθη, βάση μιας διά́ταξης που θεσπίστηκε το 1991 από την κυβέρνηση του πατέρα Μητσοτάκη, για “διευκόλυνση παράνομης διαμονής πολίτη τρίτης χώρας” και αντιμετωπίζει πιθανή ποινή φυλάκισης ενός χρόνου και πρόστιμο ύψους 10.500 ευρώ. Η ίδια είναι γνωστή διεθνώς για τα ντοκιμαντέρ της που αναδεικνύουν τις καταστροφικές συνέπειες των μνημονίων στην Ελλάδα και της αντιμεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ, ενώ είχε υπογράψει με άλλους Ολλανδούς κείμενο στήριξης στο “ΟΧΙ” του δημοψηφίσματος το 2015.

Η Ίγκεμποργκ και ο 23χρονος Φ. από τον Αφγανιστάν τον οποίο φιλοξενούσε στα σπίτια της σε Αθήνα και Ύδρα συνελήφθησαν στο νησί όπου βρίσκονταν μετά́ το τέλος των περιοριστικών μέ́τρων. Όταν εκείνη την ημέρα η Ίγκεμποργκ ειδοποιή́θηκε πως δύο ά́ντρες με πολιτικά́ είχαν συλλάβει τον Φ. στο δρόμο, έτρεξε στο τμή́μα για να βοηθήσει, για να μάθει τελικά πως υπήρχαν ανώ́νυμες καταγγελίες για «ύποπτη σχέση της με παρά́νομο μετανά́στη» και ότι έπρεπε να συλλάβουν και την ίδια, καθώς υπήρχε εισαγγελική εντολή. Έλαβε αρχικά μια τριήμερη προθεσμία και στη συνέχεια πήρε αναβολή μέχρι τον ερχόμενο Οκτώβρη. 

Ο Φ.  δεν βρισκόταν “παράνομα” στην Ελλάδα. Το αί́τημά του για ά́συλο είχε απορριφθεί́ σε δεύτερο βαθμό τον Νοέμβριο του 2019. Τον Ιούλη του 2017 ο μεταφραστής που του είχε δοθεί είχε καταγράψει λανθασμένα το ιστορικό του. Στη συνέχεια προσεέφυγε στα διοικητικά́ δικαστή́ρια με τη βοήθεια της Ίγκεμποργκ. Η εκδίκαση της υποόθεσης είχε οριστεί για τις 19 Μάρτη 2020 αλλά στις 12 Μάρτη, τα δικαστήρια έκλεισαν λόγω κορονοϊού́. Τον μετέφεραν και τον κράτησαν στο Αλλοδαπών για εφτά́ μέρες και στη συνέχεια αφεέθηκε ελεύ́θερος.

Τον Οκτώ́βρη 2020 ζήτήσε να ξαναεξεταστεί το αίτημά του για άσυλο με νέ́α διορθωμένα στοιχεία καταθέτοντας μεταγενέ́στερο αίτημα, η καταγραφή του οποίου αποδείχτηκε αδύνατη λόγω της δυσλειτουργίας της υπηρεσίας ασύλου. O Φ. καλούσε κάθε Πέμπτη μεταξύ 10 και 11 στον αριθμό skype τη στιγμή που έπρεπε αλλά μάταια. Πέρασε η προθεσμία 30 ημερών που είχε και χαρακτηρίστηκε “παράνομος”, μαζί με χιλιάδες άλλους.

Η Ίγκεμποργκ Μπέγκελ μίλησε στην Εργατική Αλληλεγγύη. 

Που βρίσκεται τώρα η υπόθεση του Φ.;

Βιώνουμε μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Προσπαθούμε να κάνουμε τις απαραίτητες διαδικασίες για τον Φ. αλλά οι υπηρεσίες ασύλου είναι στην πραγματικότητα κλειστές. Είμαστε αντιμέτωποι με ένα ψηφιακό τείχος σαν αυτό στο οποίο έπεσαν όσοι πρόσφυγες και ξένοι βρέθηκαν να ζουν στην Ελλάδα χωρίς να έχουν ΑΜΚΑ και θέλησαν να κάνουν το εμβόλιο. Είναι χιλιάδες αυτοί που σαν τον Φ. προσπαθούν εδώ και μήνες, κάθε εβδομάδα, μια συγκεκριμένη ώρα να καλέσουν έναν συγκεκριμένο αριθμό skype της ελληνικής υπηρεσίας ασύλου και δεν παίρνουν ποτέ απάντηση. Δανείζονται δεκάδες κινητά για να καλούν από όλα μαζί συγχρόνως μήπως και τα καταφέρουν. Οι ίδιοι αποκαλούν αυτή την αντιμετώπιση “ψηφιακή επαναπροώθηση”.

Ο Φ. έχει και πάλι από τις 15 Ιούνη που απελευθερώθηκε ένα περιθώριο 30 ημερών είτε για να φύγει από τη χώρα είτε για να υποβάλλει το μεταγενέστερο αίτημα, όπως ονομάζεται. Αν δεν τα καταφέρει θα βρεθεί να είναι και πάλι παράνομος. Ο Φ. όμως είναι τυχερός γιατί έχει την υποστήριξη μου. Υπάρχουν χιλιάδες άλλοι πρόσφυγες που ταλαιπωρούνται καθημερινά που δεν είναι τόσο τυχεροί. Αυτή η κατάσταση δεν έχει να κάνει μόνο με την Ελλάδα. Σαν δημοσιογράφος έχω ασκήσει πάνω από όλα κριτική στην ΕΕ και κυρίως στην Ολλανδική κυβέρνηση, που σαν την Ουγγρική και την Αυστριακή δεν έχουν δεχθεί να πάρουν ούτε έναν πρόσφυγα. Δεν έχουν βοηθήσει καθόλου. Το έχω αναδείξει αυτό μέσα και από τα άρθρα μου και από τα ντοκιμαντέρ μου. Όπως έχω αναδείξει και το γεγονός ότι τα προγράμματα λιτότητας που επιβλήθηκαν από το Γιούρογκρουπ και από την Τρόικα ήταν άδικα και δεν είχαν άλλο σκοπό από το να σώσουν τις βορειοευρωπαϊκές τράπεζες.

Σαν Ολλανδή υπήκοος θέλησα να δώσω και ένα παράδειγμα. Πήρα τον Φ. στο σπίτι μου, του πλήρωσα μαθήματα ελληνικών, ιστορίας, τον πήγα στην Ακρόπολη, του έμαθα να διαβάζει ιστορία. Είναι ένας καλός, ταλαντούχος και έξυπνος άνθρωπος. Τον ανέλαβα, “ξεφορτώνοντας” την ελληνική και την ολλανδική κυβέρνηση αλλά αυτοί θέλουν να με βάλουν φυλακή. Τρέχουμε μέρα-νύχτα και θα συνεχίσουμε όσο χρειαστεί για να κάνουμε τον Φ. μια εξαίρεση. Έχει βιώσει αναρίθμητα τραύματα στη ζωή του και η ΕΕ του επιφέρει κι άλλα. Όπως και σε χιλιάδες άλλους.

Πως έφτασαν να σας συλλάβουν;

Υπάρχει, στο κατά τ΄άλλα αγαπημένο μου νησί, την Ύδρα, ένας ισχυρός πυρήνας ακροδεξιών. Το κάνανε γιατί με μισούν για την δράση μου εδώ και δεκαετίες στο νησί, για οικολογικά ζητήματα και κύρια ενάντια στην παράνομη χωματερή, που παρεπιπτόντως καιγόταν τις τελευταίες πέντε μέρες εκπέμποντας δηλητηριώδη αέρια. Αυτοί οι Χρυσαυγίτες δεν είναι καινούριοι. Αλλά υπήρχε ένα γενικότερο κλίμα που δεν επέτρεπε να προβούν σε τόσο φρικτές ενέργειες.

 Όμως η κυβέρνηση και η ΕΕ προσπαθούν και δημιουργούν μια κατάσταση που λύνει τα χέρια σε “σκοτεινές προσωπικότητες” όχι μόνο να εκφράζονται πιο ανοιχτά αλλά και να προχωρούν σε χυδαίες ενέργειες για να χτυπήσουν ανθρώπους σαν και εμένα. Αυτό που έκανε η ΕΕ ήταν ένα φρικτό κοινωνιολογικό πείραμα. Έκαναν την Ελλάδα το επίσημο αποθετήριο προσφύγων της Ευρώπης. Και τους περιόρισαν ακόμα πιο ασφυκτικά με την αποτρόπαιη συμφωνία του 2016 με την Τουρκία. Τους απομόνωσαν στα νησιά, σε απάνθρωπες συνθήκες, μέσα σε δομές που ούτε οι νησιώτες τις ήθελαν, και έκατσαν στην άκρη περιμένοντας, με τη βοήθεια των μέσων μαζικής ενημέρωσης, να στραφεί ο κόσμος εναντίον τους. Έκαναν ό,τι μπορούσαν για να δημιουργήσουν μια δυστοπική κατάσταση για τους πρόσφυγες. Δεν φταίει ο κόσμος αλλά οι πολιτικές τους.

Αντί να δώσουν τα χρήματα για να βοηθήσουν τον κόσμο που προσπαθεί να ξεφύγει από τη δυστυχία, δίνουν δεκάδες εκατομμύρια, τα οποία χωρίς να γίνεται κανένας έλεγχος καταλήγουν στις τσέπες των στελεχών των κατασκευαστικών εταιρειών που αναλαμβάνουν να χτίσουν αυτές τις φυλακές ψυχών, μιμούμενοι τη φρικτή πολιτική της Αυστραλίας που αποκλείει τους πρόσφυγες σε μακρινά νησιά. Δίνουν εκατοντάδες εκατομμύρια για την Ευρώπη Φρούριο και τη Frontex, για τη στρατιωτικοποίηση των συνόρων και τα τείχη. Αν πάει κανείς να δει το ΚΥΤ Σάμου που ολοκληρώθηκε θα δει πως είναι στη μέση του πουθενά, χωρίς μέσα μεταφοράς, χωρίς ίσκιο, χωρίς τίποτα. Πρέπει να σταματήσουμε να φοβόμαστε να συγκρίνουμε αυτές τις δομές με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’΄Παγκοσμίου Πολέμου. Το μόνο που λείπει είναι οι θάλαμοι αερίων. Και αν αναλογιστεί κανείς ότι έχουν κάνει τη Μεσόγειο ένα απέραντο νεκροταφείο, ακόμα και αυτό είναι συζητήσιμο.

Πως δένει η πολιτική των κλειστών συνόρων με τον χαρακτηρισμό χωρών όπως το Αφγανιστάν ως “ασφαλείς”;

Προσπαθούν να απαγορέψουν τους διασώστες να σώζουν ζωές γιατί όπως λένε “παρακινούν” και άλλους να έρθουν. Αυτό είναι σαν να λες ότι το να χτίζεις νοσοκομεία παρακινεί τον κόσμο να αρρωστήσει. Είναι τραγικό. Δεν υπάρχει κάποιος “παράγοντας έλξης”. Υπάρχει μόνο “παράγοντας ώθησης”. Φεύγουν για να ξεφύγουν από τον πόλεμο, την πείνα, τον τρόμο κτλ. Όχι γιατί ξέρουν πως θα τους σώσουν. Είναι ψέματα ότι οι περισσότεροι είναι “παράνομοι οικονομικοί μετανάστες”.

Η Ολλανδική υπηρεσία ασύλου υποστηρίζει πως το Αφγανιστάν, όπου τα πράγματα είναι χειρότερα απ' ότι στη Συρία, είναι μια ασφαλής τρίτη χώρα. Και κάπως έτσι το 25% των αιτούντων ασύλου γίνονται από πρόσφυγες, παράνομοι οικονομικοί μετανάστες. Αντίστοιχα κινούνται και άλλες χώρες. Είναι πολύ σημαντικό να σταθούμε στο πλευρό των προσφύγων και να σταματήσουμε όλη αυτή την επίθεση. Η ΕΕ υποτίθεται ότι βασίζεται σε 2 θεμέλια: τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και τα δύο έχουν εξατμιστεί μπροστά από τα μάτια μας από το 2015. Πρέπει να αγωνιστούμε για να τα επανακατακτήσουμε.