Πώς θα αποπληρώσουν τα υπέρογκα χρέη που έχουν οι Δήμοι, μέσα σε μία περίοδο που η κυβέρνηση κάτω από τις επιταγές της Τρόικας και του ΔΝΤ, περικόβει ακόμα περισσότερο την κρατική επιχορήγηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενώ οι νέοι Δήμοι που θα προκύψουν από την εφαρμογή του Καλλικράτη θα αναλάβουν νέες αρμοδιότητες.
«Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, το ποσοστό χρεών των δήμων καλύπτει πλέον το 1% του συνολικού δημόσιου χρέους της χώρας» διαβάζουμε στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (1/8). «Μόνο οι δανειακές υποχρεώσεις των ΟΤΑ πρώτου βαθμού προς τις τράπεζες και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων φτάνει στα 1,7 δισ. ευρώ. Ως ποσοστό επί του συνόλου των τακτικών εσόδων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι κάτι παραπάνω από σημαντικό, δεδομένου ότι οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ) που λαμβάνουν οι δήμοι από τον κρατικό προϋπολογισμό και τα δημοτικά τέλη ανέρχονται σε περίπου 5,5 δισ. Αυτές τις ημέρες γίνεται και καταμέτρηση των οφειλών των δήμων προς τρίτους (εργολάβους, προμηθευτές κ. ά.). Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία προκύπτει ότι το συγκεκριμένο χρέος θα αγγίξει τα 800 εκατομμύρια ευρώ. Κατά συνέπεια, όλοι οι ΟΤΑ πρώτου´ βαθμού χρωστούν συνολικά ένα ποσό της τάξης τουλάχιστον των 2,5 δισ. ευρώ».
Κατάρρευση
Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία των δήμων που επεξεργάζεται το υπουργείο Εσωτερικών, υπάρχουν 25 - 30 δήμοι οι οποίοι καλούνται να αποπληρώσουν βαριά χρέη και αυτή τη στιγμή βρίσκονται στα πρόθυρα της οικονομικής κατάρρευσης. Σε αυτούς συγκαταλέγονται ο Πειραιάς, το Μαρούσι, η Νίκαια, το Πέραμα, οι Αχαρνές, ο Δήμος Ζακύνθου και πολλοί άλλοι.
Το χρέος του Δήμου Πειραιά έχει ξεπεράσει τα 210 εκατ. ευρώ. Στα τέλη Ιούλη, ο δήμαρχος Π. Φασούλας προανήγγειλε στάση πληρωμών των μισθών των εργαζομένων μετά τις 15 Αυγούστου, αν δεν υπάρξει αναδιαπραγμάτευση των χρεών προς το Tαμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Στις αρχές Αυγούστου οι εργαζόμενοι στο δήμο Ζακύνθου προχώρησαν σε κλείσιμο του δήμου και παράδοση των κλειδιών όλων των υπηρεσιών στο γενικό γραμματέα την Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, καθώς παραμένουν για σχεδόν τρεις μήνες απλήρωτοι.
Μέσα στον Ιούλιο ο Δήμος Αθηναίων προχώρησε στη λήψη δανείου ακόμα 20 εκατομμυρίων ευρώ ενώ πλήρωσε πέρυσι 54 εκατ. ευρώ σε τοκοχρεολύσια. Στο Δήμο Αμαρουσίου, έχουν συσσωρευτεί χρωστούμενα που ξεπερνούν τα 280 εκατ. ευρώ. Η σημερινή δημοτική αρχή του Γ. Πατούλη δήλωσε ότι την παρελθούσα τριετία προχώρησε σε δανεισμό 37,2 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή παλαιότερων δανείων ύψους 42 εκατ. ευρώ, ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους 21 εκατ. ευρώ και ενός δανείου προς την τράπεζα Μπερ Στερνς.
Τα χρέη των Δήμων δεν είναι αποτέλεσμα «κακοδιαχείρησης» που θα λυθεί αν αλλάξουν τα πρόσωπα που θα αναλάβουν το τιμόνι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι αποτέλεσμα της πολιτικής ιδιωτικοποιήσεων και λιτότητας, που εφάρμοσαν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, η οποία επέβαλε μεγάλες περικοπές στη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό με αποτέλεσμα οι Δήμοι να οδηγηθούν στην αγκαλιά των τραπεζών για να βγάλουν πέρα ακόμα και τις μισθολογικές τους υποχρεώσεις. Αποτέλεσμα ήταν η διόγκωση του χρέους λόγω της αύξησης των επιτοκίων.
Το Μάρτιο του 2010 η κυβέρνηση ανακοίνωσε νέες περικοπές στην επιχορήγηση της τάξης του 35-40%. «Παραθέτοντας σε αριθμούς την οικονομική κατάσταση των δήμων σήμερα έχουμε τα εξής», ανακοίνωσε η ΚΕΔΚΕ στις 12/7 «Η τακτική επιχορήγηση των ΟΤΑ φέτος και με τα μέχρι τώρα δεδομένα, αναμένεται να μειωθεί κατά 1.084 εκ. Ευρώ. Δηλαδή από 2.684 εκ.ευρώ που προέβλεπε ο φετινός προϋπολογισμός ότι θα κατανεμηθούν στους δήμους, τελικά, στα ταμεία τους αναμένεται να φτάσουν 1.600 εκ. ευρώ (το αντίστοιχο ποσό το 2009 ανερχόταν στα 3.019 εκ. ευρώ). Δηλαδή θα γίνει μείωση της επιχορήγησης της τάξης του 40%!»
Αυτή η πολιτική ακολουθήθηκε όλη τη δεκαετία του 2000. Το 2004 με το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Θησέας», η χρηματοδότηση των διαφόρων προγραμμάτων έπεσε από το 50% στο 39%. Το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Θησέας», θεσμοθετήθηκε με νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών και προέβλεπε την επιχορήγηση των δήμων για επενδυτικές δραστηριότητες, έργα και οριζόντιες δράσεις (σχολικοί φύλακες, Βοήθεια στο Σπίτι κλπ.). Η οικονομική συμμετοχή του κράτους στο εν λόγω πρόγραμμα έφτανε μόλις το 39% και το υπόλοιπο 61% θα το έβαζαν οι ίδιοι οι δήμοι.
Το εν λόγω πρόγραμμα ήταν συνέχεια του Ειδικού Προγράμματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης που είχε θεσμοθετηθεί με το νόμο «Καποδίστρια» και προέβλεπε τη χρηματοδότηση των δήμων που συνενώθηκαν κατά 50% από το κράτος και κατά 50% από τους δήμους κάτι που ποτέ δεν τηρήθηκε, αφού το κράτος έβαλε ελάχιστα χρήματα που δαπανήθηκαν κυρίως σε ολυμπιακά έργα.
Στον Καλλικράτη προβλέπεται ότι δεν θα μπορούν να δανείζονται οι δήμοι των οποίων το συνολικό χρέος δανεισμού υπερβαίνει το 60% των ετήσιων εσόδων, όπως και οι δήμοι των οποίων το ετήσιο τοκοχρεολύσιο υπερβαίνει το 20% των τακτικών εσόδων τους. Το υπουργείο Εσωτερικών, διαπιστώνοντας ότι αρκετοί δήμοι βρίσκονται στα πρόθυρα κατάρρευσης, ψήφισε μέσα στο καλοκαίρι μία νέα τροπολογία με την οποία δίνει το πράσινο φως στους υπερχρεωμένους Δήμους για νέο δανεισμό.
Φαύλος κύκλος
Προφανώς δεν είναι αυτή η λύση στο πρόβλημα του χρέους. Αντίθετα θα οδηγήσει σε έναν ακόμα μεγαλύτερο φαύλο κύκλο διόγκωσης των χρεών που θα έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα την εφαρμογή των μέτρων του ΔΝΤ και της τρόικας σε τοπικό επίπεδο, που θα αναιρέσει κάθε κατάκτηση της εργατικής τάξης και της νεολαίας.
Έτσι ακόμα και ο πιο αριστερός Δήμαρχος από τη στιγμή που θα προχωρήσει στην αποπληρωμή αυτών των χρεών θα αναγκαστεί να φορτώσει μία σειρά από οικονομικά βάρη στις πλάτες των δημοτών για να εξοικονομήσει πόρους. Άμεσο επακόλουθο θα είναι να προχωρήσει σε απολύσεις συμβασιούχων καταργώντας μία σειρά κοινωνικές υπηρεσίες όπως οι παιδικοί σταθμοί, το βοήθεια στο σπίτι, προγράμματα δωρεάν αθλητισμού και πολιτιστικές δραστηριότητες, η αύξηση των δημοτικών τελών, το ξεπούλημα ελεύθερων χώρων και άλλου τέτοιου είδους επιθέσεις.
Εν ολίγοις ή θα πληρώσουν αυτοί που δημιούργησαν την κρίση ή εμείς. Όμως αυτό θα κριθεί από τις αντιστάσεις που θα αναπτυχθούν σε κάθε Δήμο και συνοικία όλο το επόμενο διάστημα. Όσο πιο ξεκάθαρες απαντήσεις δώσουμε απέναντι στους εκβιασμούς που μπαίνουν τόσο πιο δυνατές μάχες μπορούμε να δώσουμε το επόμενο διάστημα.
Η Αντικαπιταλιστική Αριστερά ετοιμάζεται να μπει στη μάχη των Δημοτικών Εκλογών για να δώσει τις δικές της απαντήσεις στη βάση του αντικαπιταλιστικού προγράμματος που παλεύει σε κάθε εργατικό χώρο και γειτονιά. Αυτό σημαίνει ότι διεκδικούμε σε κάθε Δήμο παύση πληρωμών όχι των μισθών, αλλά του χρέους. Είναι ένα χρέος που δημιουργήθηκε εξ αιτίας μίας ληστρικής πολιτικής που έσπρωξε τους ΟΤΑ στον δανεισμό και στα δίχτυα των τραπεζών.
Αντίθετα με την πολιτική που ακολούθησαν όλοι οι δήμαρχοι τα τελευταία χρόνια και δυστυχώς και οι Δήμαρχοι της Αριστεράς (πχ Δήμος Νίκαιας) χρειάζεται να απαιτήσουμε αυτά τα βάρη να πάνε στις πλάτες των τραπεζών και των καπιταλιστών. Να διεκδικήσουμε όλοι οι εργαζόμενοι συμβασιούχοι ή μη να παραμείνουν στις δουλειές και να μονιμοποιηθούν. Να μην αναγνωρίσουμε το χρέος, αλλά το δικαίωμα στη δουλειά. Να φορολογηθούν οι πλούσιοι, οι εργοστασιάρχες, τα πολυκαταστήματα που φυτρώνουν σαν μανιτάρια σε κάθε γειτονιά καταπατώντας τους ελευθέρους χώρους και όχι οι εργαζόμενοι με την αύξηση των δημοτικών τελών. Να προχωρήσουμε σε απεργίες και καταλήψεις των εργοστασίων που κλείνουν και να διεκδικήσουμε κρατικοποίηση χωρίς αποζημίωση και με εργατικό έλεγχο. Να απαιτήσουμε τη νομιμοποίηση όλων των μεταναστών, και να βάλουμε τέρμα στις ρατσιστικές σκούπες της αστυνομίας διεκδικώντας λεφτά για σχολεία και νοσοκομεία και όχι για περισσότερη αστυνόμευση.
Μέσα σε μία περίοδο που η κρίση του καπιταλισμού βαθαίνει η εργατική τάξη και η νεολαία δεν έχουν τίποτα να περιμένουν από καλούς διαχειριστές των επιπτώσεων της στις γειτονιές. Αντίθετα, είναι ανάγκη του κινήματος να δοθεί και σε αυτές της εκλογές μία ακόμα μάχη για να δυναμώσουμε το δικό μας στρατόπεδο, να αποκτήσουν οι αγώνες μας νικηφόρα προοπτική χτίζοντας ταυτόχρονα μία άλλη αριστερά που θα ανοίγει το δρόμο για την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.