Διεθνή
Ο κόσμος τη χρονιά που φεύγει

Εκατό χιλιάδες διαδηλωτές στην Γλασκώβη στις 6 Νοέμβρη. Φωτό: Jess Hurd

Μια χρονιά κρίσης και μαζικής αντίστασης 

Ένα σύστημα σε βαθιά οικονομική, υγειονομική, περιβαλλοντική, γεωστρατηγική και πολιτική κρίση. Αυτή ήταν η μία όψη της χρονιάς που φεύγει σε όλο τον πλανήτη. Αλλά και ένα σύστημα που η εργατική τάξη και ο απλός κόσμος παλεύει για να αλλάξει. Αυτήν την άλλη όψη της χρονιάς που πέρασε παρουσιάζουμε σε αυτό το δισέλιδο. 

 

Εργαζόμενοι πανηγυρίζουν για την ίδρυση σωματείου στα Στάρμπακς στις ΗΠΑ. Φωτό: Joshua Bessex/AP

 

ΗΠΑ

Το 2021 ξεκίνησε με την εισβολή των ακροδεξιών οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο με την ανοχή και την κάλυψη της αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών, λίγο πριν ορκιστεί ο νέος πρόεδρος Μπάιντεν αναδεικνύοντας με ζοφερό τρόπο την βαθιά πόλωση που επικρατεί στις ΗΠΑ. Όμως οι 15.000 ακροδεξιοί που συμμετείχαν στην πορεία του Τραμπ προς το Καπιτώλιο ήταν ένα μικροσκοπικό κλάσμα των εκατομμυρίων που κινητοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ γκρεμίζοντάς τον: στις διαδηλώσεις του κινήματος Black Lives Matter και του Me too, στις κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στους μετανάστες και στις μεγάλες απεργίες, όπως των εκπαιδευτικών. 

Από την Άμαζον μέχρι τα Στάρμπακς και τα Γουόλμαρτ ένα νέο εργατικό κίνημα αναδύεται μέσα στις ΗΠΑ, κάνοντας τα ΜΜΕ να ονομάσουν τον φετινό Οκτώβρη “Striketober”, δηλαδή Οκτώβρη των απεργιών καθώς δεκάδες συνδικάτα και χιλιάδες συνδικαλισμένοι εργάτες βρέθηκαν σε κάποιας μορφής απεργιακή μάχη: Απεργία διαρκείας στα εργοστάσια αγροτικών μηχανημάτων και τρακτέρ John Deere στην Αϊόβα, το Ιλινόι και το Κάνσας, απειλή απεργίας διαρκείας στο Χόλυγουντ που ανάγκασε τα αφεντικά να υποχωρήσουν, απεργίες στα νοσοκομεία.

 

Αφγανιστάν

Η κατάληψη της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν στις 15 Αυγούστου δεν ήταν απλή ήττα. Ήταν ο μεγαλύτερος εξευτελισμός της αμερικάνικης πολεμικής μηχανής, μετά από 20 χρόνια πολέμου και κατοχής. Οι Αμερικάνοι κατέστρεφαν τα τελευταία έντυπα μέσα στην πρεσβεία τους και εγκατέλειπαν με ελικόπτερο. Όσο και να πάλεψαν για να αποφύγουν τη σύγκριση με την αποχώρηση από τη Σαϊγκόν μετά την ήττα τους στο Βιετνάμ το 1975, δεν τα κατάφεραν. Η ήττα και ο εξευτελισμός της 15ης Αυγούστου θα στοιχειώνει για πολύ καιρό τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. 

 

Γλασκώβη

Παγκόσμιος ήταν ο ξεσηκωμός στις 6 Νοέμβρη, στη Διεθνή μέρα δράσης για το κλίμα με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να διαδηλώνουν σε πάνω από 300 πόλεις σε όλο τον κόσμο! Από την Νότιο Κορέα, τις Φιλιππίνες, την Ινδονησία και την Αυστραλία μέχρι τις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Μεξικό και την Βραζιλία και από το Παρίσι και τις Βρυξέλλες μέχρι την Αθήνα και την Ιστανμπούλ το σύνθημα «Αλλάξτε το σύστημα όχι το κλίμα» αντήχησε σε όλες τις γωνιές του πλανήτη. Στην Γλασκώβη, όπου γινόταν η Διεθνής Διάσκεψη του ΟΗΕ Cop26 για το κλίμα πάνω από 100.000 διαδήλωσαν το Σάββατο 6/11 και άλλες 30.000 την Παρασκευή 5/11. 

 

Αγρότες στο Νέο Δελχί στις 26 του Γενάρη. Φωτό: Anidito Mukherjee /Bloomberg

 

Ινδία 

Στην δίνη των αγροτικών κινητοποιήσεων και των μεγάλων απεργιών βρέθηκε το 2021 η ακροδεξιά κυβέρνηση του Μόντι στην Ινδία. Από τις 26 Γενάρη όταν εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες με τρακτέρ μπήκαν στο Νέο Δελχί σαρώνοντας τα μπλόκα της αστυνομίας -διαμαρτυρόμενοι για τρεις νόμους που επιχείρησε να περάσει ο Μόντι με στόχο το μεγαλύτερο πέρασμα της αγροτικής αγοράς στις μεγάλες επιχειρήσεις- μέχρι την 48ωρη απεργία στις ινδικές τράπεζες τις 16-17 Δεκέμβρη ενάντια σε ιδιωτικοποιήσεις. Τελικά τον Νοέμβρη η κυβέρνηση Μόντι μετά από μήνες αγροτικών κινητοποιήσεων αναγκάστηκε να κάνει πίσω με μια «εντυπωσιακή στροφή 180 μοιρών» όπως την περιέγραψαν οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς ανακοινώνοντας ότι παίρνει πίσω τα νομοθετήματα για τους αγρότες. «Νιώθω σαν να κατακτήσαμε την κορυφή του Έβερεστ», δήλωσε ένας από τους ηγέτες των αγροτών της Ινδίας.

 

Ο κόσμος στους δρόμους στο Σουδάν αντιστέκεται στο πραξικόπημα

 

Σουδάν 

Το ριζοσπαστικό κύμα που έχει σαρώσει το Σουδάν από το 2019 όταν η επανάσταση ανέτρεψε τον δικτάτορα στρατηγό Μπασίρ δεν έχει τελειώσει. Το νέο πραξικόπημα που επιχείρησε ο στρατηγός Μπουρχάν στις 25 Οκτώβρη 2021 καθαιρώντας τον πρωθυπουργό Χαμντόκ πήρε σαν πρώτη απάντηση μια γενική απεργία και ένα εκατομμύριο διαδηλωτές στους δρόμους στις 30 Οκτώβρη που άφησε πίσω 40 νεκρούς. Ένα μήνα μέτα, στις 21 Νοέμβρη ο Μπουρχάν αναγκάστηκε να επαναφέρει τον Χαμντόκ και να δώσουν τα χέρια μπροστά στις κάμερες για να επισφραγίσουν την «συμφιλίωση» στο Σουδάν. Αυτό που μεσολάβησε ήταν το ξεδίπλωμα ενός μαζικού κινήματος ενάντια στο πραξικόπημα. Μορφές οργάνωσης που είχαν εμφανιστεί στην εξέγερση του 2019 πήραν νέα έκταση και ποιότητα. Οι Λαϊκές Επιτροπές Αντίστασης ανέλαβαν το καθήκον της οργάνωσης των διαδηλώσεων και πολλών πλευρών της ζωής στις εργατογειτονιές.

 

Βαρσοβία, 31 Οκτώβρη, οι γυναίκες στους δρόμους για το δικαίωμα στην έκτρωση. Φωτό: SOPA IMAGES

 

Πολωνία 

Δεκάδες χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους της Βαρσοβίας και άλλων πόλεων στην Πολωνία στις 31 Οκτώβρη μετά από το θάνατο μιας νεαρής κοπέλας από επιπλοκές στη γέννα στο νοσοκομείο της Πστίνα, - εφαρμόζοντας την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου να κρίνει αντισυνταγματική προηγούμενη απόφαση που επέτρεπε τις αμβλώσεις (είναι παράνομες στην Πολωνία) σε περίπτωση που τα προβλήματα του εμβρύου απειλούσαν τη ζωή της εγκύου. Το μαζικό κίνημα ενάντια στις επιθέσεις της ακροδεξιάς κυβέρνησης που ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2020 όταν εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες και συμπαραστάτες βγήκαν στους δρόμους της Πολωνίας στις μεγαλύτερες διαδηλώσεις των τελευταίων τριάντα χρόνων, συνεχίζει να δίνει τη μάχη. 

 

16 Οκτώβρη 200.000 διαδηλώνουν στην Ρώμη στο πανεργατικό συλλαλητήριο ενάντια στον φασισμό. Φωτό: AFP

 

Ιταλία

Μια τεράστια ενωτική αντιφασιστική διαδήλωση το Σάββατο 16 Οκτώβρη στη Ρώμη ήταν η απάντηση στις προκλήσεις των φασιστών στην Ιταλία, όταν σε συγκέντρωση που είχε οργανωθεί ενάντια στην υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, οι φασίστες της Forza Nuova επιτέθηκαν στο κτίριο της εργατικής συνομοσπονδίας CGIL. Στην αντιφασιστική διαδήλωση συμμετείχε 200 χιλιάδες κόσμος μετά από κάλεσμα όλων των συνδικάτων και της Αριστεράς. “Εμείς σταματήσαμε να μιλάμε με τους φασίστες στις 25 Απρίλη του 1945”, έγραφε ένα από τα κεντρικά πανό, αναφερόμενο στη μέρα που ο Μουσολίνι και οι συνεργάτες του εγκατέλειψαν το Μιλάνο για να πιαστούν τελικά και να κρεμαστούν ανάποδα από τους Παρτιζάνους.

 

Νότιος Αφρική

Τη μεγαλύτερη κοινωνική έκρηξη της «μετά - απαρτχάιντ» εποχής γνώρισε τον Ιούλιο η Νότια Αφρική όταν η κυβέρνηση του προέδρου Ραμαφόσα κατέβασε τον στρατό για να καταστείλει τις «ταραχές» -που η αστυνομία ήταν ανίκανη να ελέγξει. Διακόσιοι περίπου άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ενώ οι τραυματίες και οι συλληφθέντες ήταν χιλιάδες. O πραγματικός υποκινητής των ταραχών είναι η φτώχεια και η αποτυχία των κυβερνήσεων του ANC να ξεριζώσουν την κληρονομιά του απαρτχάιντ. Ήταν η κατάργηση, στις αρχές Απριλίου, ακομη και αυτού του μηδαμινού επιδόματος «κόβιντ» και μια σειρά από νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που χτυπάνε ακόμα χειρότερα το βιοτικό επίπεδο της εργατικής τάξης και των φτωχών. Τον Οκτώβρη εκατονταδες χιλιάδες μεταλλεργάτες κατέβηκαν σε απεργία διιαρκείας. 

 

Μιανμάρ

Γενική Απεργία απλώθηκε σε ολόκληρη τη Μιανμάρ τη Δευτέρα 22 Φλεβάρη ενάντια στο πραξικοπημα του στρατού που την 1η Φλεβάρη κατάργησε την ήδη ψαλιδισμένη δημοκρατία της χώρας στην αποκορύφωση των κινητοποιήσεων που δεν έχουν αφήσει μέχρι σήμερα τη χούντα να σταθεροποιηθεί. 

 

Διαδήλωση ενάντια στον Μπολσονάρο στο Ριο Ντε Τζανέιρο. Φωτό: Fernando Bizerra/EFE 

 

Βραζιλία

Αντιμέτωπος όλη τη χρονιά με τεράστιες διαδηλώσεις και απεργίες που ζητάνε να φύγει έχει βρεθεί ο αρνητής του κορονοϊού Μπολσονάρο στην Βραζιλία. Στις 29 Μάη έγιναν διαδηλώσεις σε 210 πόλεις. Στις 19 Ιούνη, μόνο στο Σάο Πάολο βγήκαν 100 χιλιάδες και άλλες 70 χιλιάδες στο Ρίο ντε Τζανέιρο ενώ διαδηλώσεις έγιναν σε διπλάσια (420) σημεία στην κορύφωση των κινητοποπιήσεων από την αρχή της πανδημίας της οποίας η εγκληματική διαχείριση έχει σκορπίσει τον θάνατο στους φτωχούς. 

 

Καναδάς

Οι όμορφες εθνικοί επέτειοι όμορφα καίγονται. Ειδικά αν πρόκειται για επετείους της αποικιοκρατίας και της σφαγής των Ιθαγενών πληθυσμών. Αυτό ήταν το μήνυμα που ήρθε από τον Καναδά την 1η Ιούλη, την “Μέρα του Καναδά” και από πολύ κόσμο “γιορτάστηκε” γκρεμίζοντας αγάλματα, αρχίζοντας από τη βασίλισσα Βικτώρια της Αγγλίας και φτάνοντας ως πολιτικούς σαν τον ΜακΝτόναλντ (πρωθυπουργό το 2ο μισό του 19ου αιώνα και επικεφαλής εκστρατειών κατά των Ιθαγενών πληθυσμών). Όλος ο πλανήτης συγκλονίστηκε με την αποκάλυψη των θαμένων πτωμάτων πολλών χιλιάδων ιθαγενών παιδιών κάτω από ιδρύματα που αποκαλούνταν “σχολεία”, ενώ στην πραγματικότητα ήταν κολαστήρια που έπαιρναν τα παιδιά από τις κοινότητες για να εξαφανίσουν τις γλώσσες και τις παραδόσεις τους και να τα κάνουν “Καναδούς”. Το ξήλωμα των αγαλμάτων των ρατσιστών και των αποικοκρατών από τους διαδηλωτές που είχε ξεκινήσει στις ΗΠΑ απλώθηκε στον Καναδά και την Βρετανία. 

 

Παλαιστίνιοι πανηγυρίζουν στις 21 Μάη στην Γάζα την κατάπαυση πυρός. Φωτό: Mohammed Abed/AFP

 

Παλαιστίνη

Χιλιάδες Παλαιστίνιοι διαδηλωτές ξεχύθηκαν στις 21 Μάη στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και άλλες πόλεις στο εσωτερικό του Ισραήλ για να πανηγυρίσουν τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός -στην οποία σύρθηκε ο Νετανιάχου κάτω από την πίεση της αντίστασης αλλά και τις διαδηλώσεις αλληλεγγύης σε εκατοντάδες πόλεις σε όλο τον πλανήτη. Τρεις μέρες νωρίτερα πραγματοποιήθηκε γενική απεργία σε όλα τα παλαιστινιακά εδάφη. Περίπου 180.000 άνθρωποι συμμετείχαν στην πανεθνική διαδήλωση συμπαράστασης στο Λονδίνο το Σάββατο 22 Μάη, ίσως στην μεγαλύτερη σε μέγεθος διαδήλωση αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη που έχει γίνει ποτέ στη Βρετανία ενώ ογκώδεις διαδηλώσεις έγιναν την ίδια μέρα σε 90 σημεία στις ΗΠΑ.

 

Λίβανος

24ωρη γενική απεργία έγινε στο Λίβανο την Τετάρτη 26 Μάη. Από την Τρίπολη στο βορρά μέχρι την κοιλάδα της Μπεκάα και τη Βηρυτό και από κει μέχρι τη Σιδώνα στο νότο, χιλιάδες εργάτριες και εργάτες σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα απέργησαν και πραγματοποίησαν συγκεντρώσεις και συμβολικές καταλήψεις κτιρίων, σε δήμους, εκπαίδευση και στη λιβανέζικη ΔΕΗ. Η οργή των εργαζομένων στο Λίβανο συνεχίζει να τροφοδοτείται από τη βαθιά οικονομική, πολιτική και ανθρωπιστική κρίση σε ένα κράτος που έχει χρεοκοπήσει, με τις τράπεζες να έχουν βαρέσει κανόνι και τον πληθωρισμό να εξανεμίζει μισθούς και συντάξεις.