Ιστορία
Δέκα χρόνια από τον καυτό χειμώνα του 2012 - Το κίνημα που γκρέμισε ΝΔ-ΠΑΣΟΚ μαζί

Αθήνα, 12 Φλεβάρη 2012. Φωτό: Κυριάκος Μπάνος

Kλείνουν φέτος τα 10 χρόνια από τις 12 Φλεβάρη του 2012. Μια ιστορική ημερομηνία, γιατί εκείνη τη μέρα, ενώ η συγκυβέρνηση με πρωθυπουργό τον τραπεζίτη Παπαδήμο έφερνε για ψήφιση στην Βουλή το δεύτερο μνημόνιο (έντεκα μέρες αργότερα ακολούθησε η ψήφιση του PSI), στους δρόμους της Αθήνας γινόταν ένα από τα μεγαλύτερα, αν όχι το μεγαλύτερο συλλαλητήριο της μεταπολεμικής περιόδου και μάλιστα μέσα σε μια εβδομάδα που πραγματοποιήθηκαν τρεις Πανεργατικές Απεργίες, στις 7, 10 και 11 Φλεβάρη. 

Αλλά και μια ημερομηνία καμπή, γιατί σηματοδότησε μια τεράστια ριζοσπαστική στροφή προς τα αριστερά, το επιστέγασμα της κορύφωσης ενός απεργιακού κινήματος που αφού γκρέμισε την κυβέρνηση Παπανδρέου το 2010-2011, άνοιξε την ταφόπλακα για τη συγκυβέρνηση Παπαδήμου και προανήγγειλε την τύχη των δύο κυβερνήσεων Σαμαρά (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ και ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) που ακολούθησαν.

Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου έπεσε στις 11 Νοεμβρίου του 2011 μετά από μια διετία και κάτω από το βάρος ενός εργατικού κινήματος που πραγματοποίησε χοντρικά 15 πανεργατικές απεργίες, δεκάδες απεργίες διαρκείας, εκατοντάδες απεργίες μικρότερης διάρκειας, χιλιάδες διαδηλώσεις, δεκάδες καταλήψεις εργατικών χώρων, δημαρχείων και υπουργείων και συνοδεύτηκε από το κίνημα «των πλατειών» το καλοκαίρι του 2011.

Πολιορκία

Η νέα συγκυβέρνηση με πρωθυπουργό τον πρώην διοικητή της ΤτΕ και πρώην αντιπρόεδρο της ΕΚΤ Παπαδήμο παρουσιαζόταν σαν μια «τεχνοκρατική», «μεταβατική» κυβέρνηση με «συγκεκριμένο έργο», που δεν ήταν άλλο από την υλοποίηση των συμφωνιών της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της ευρωζώνης της 26ης Οκτωβρίου και η εφαρμογή των μνημονίων. Με δεδομένη πλέον την αδυναμία του ΠΑΣΟΚ και της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας να συγκρατήσουν το κίνημα, η άρχουσα τάξη ήλπιζε να πάει όσο μπορεί με αυτό το όχημα που είχε υποτίθεται «οικουμενική αποδοχή», γιατί είχε την στήριξη των 255 βουλευτών και μόνο 38 αρνητικές ψήφους, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ. Η 12 Φλεβάρη έκαψε αυτό το χαρτί. Το PSI και το δεύτερο μνημόνιο ψηφίστηκαν αλλά στο δρόμο η κυβέρνηση είχε ήδη πέσει. Ας θυμηθούμε τα γεγονότα διαβάζοντας την Εργατική Αλληλεγγύη εκείνης της μέρας με τίτλο «Kυβέρνηση σε κατάσταση πολιορκίας»: 

«Η έκρηξη ξεκίνησε νωρίς το απόγευμα. Εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου άρχισαν να κατεβαίνουν από όλες τις κατευθύνσεις προς το Σύνταγμα. Τα σχέδια της αστυνομίας με τους κλειστούς σταθμούς του Μετρό δεν κατάφεραν να εμποδίσουν τη συμμετοχή. Στις 5μμ, την ώρα δηλαδή που ήταν το κάλεσμα των συνδικάτων και όλων των οργανώσεων για τη διαδήλωση, η πλατεία και οι γύρω δρόμοι είχαν ήδη πλημμυρίσει…Λίγο μετά τις 6 το απόγευμα, με το ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ να μην έχουν καν ξεκινήσει από την Ομόνοια για τη Βουλή, η αστυνομία επιτέθηκε στην πάνω μεριά της πλατείας με δακρυγόνα και χειροβομβίδες κρότου λάμψης. Η εντολή που είχε από την κυβέρνηση ήταν να διαλύσει το Σύνταγμα. 

Από εκείνη τη στιγμή και μετά, οι αστυνομικές επιθέσεις πολλαπλασιάστηκαν και απλώθηκαν σε όλες τις μεριές: σε όλη την Αμαλίας, στην Όθωνος, στη Μεγάλη Βρετάνια σπρώχνοντας τους διαδηλωτές προς την Ερμού και τους γύρω δρόμους, στην Πανεπιστημίου και τη Σταδίου, στη Φιλελλήνων. Κι ύστερα έγιναν όλο και πιο δολοφονικές: οι επιθέσεις με τα δίκυκλα και τα δακρυγόνα μέσα στους χιλιάδες ανθρώπους που κατηφόριζαν στριμωγμένοι την Ερμού ήταν σκηνές που επαναλαμβάνονταν παντού. Αλλά ούτε η αποπνικτική από τα δακρυγόνα ατμόσφαιρα ούτε οι συνεχείς εξορμήσεις της αστυνομίας απέτρεπαν τους διαδηλωτές από το να προσπαθούν να γυρίσουν ξανά και ξανά στο Σύνταγμα. 

Με τη 48ωρη, συνέχεια της επιτυχημένης πανεργατικής στις 7 Φλεβάρη, έγιναν για πρώτη φορά στη χώρα τρεις μέρες πανεργατικής απεργίας μέσα σε μια βδομάδα. Η συμμετοχή στην Αθήνα ήταν καθολική. Όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ακινητοποιήθηκαν και τις δύο μέρες με εξαίρεση τον ΗΣΑΠ που λειτούργησε από τις 10πμ έως τις 5μμ για να βοηθήσει τη μεταφορά των απεργών στις απεργιακές συγκεντρώσεις. Την πρώτη μέρα, το μόνο που συναντούσε κανείς σε ολόκληρο το κέντρο ήταν κατεβασμένα ρολά, απεργιακές φρουρές σε τράπεζες και υπηρεσίες, προσυγκεντρώσεις συνδικάτων σε δεκάδες σημεία γύρω από το Σύνταγμα. Πανό έκλειναν τις εισόδους των μεγάλων καταστημάτων της Εμπορικής, της Εθνικής, του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου στην Σοφοκλέους και την Αριστείδου. Το ίδιο στο κατάστημα της Εμπορικής στην πλατεία Κοραή. Μπροστά στο υπουργείο Εργασίας στη Σταδίου στήθηκαν το πανό των Συλλόγων του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας και της Εργατικής Εστίας που απειλούνται με κλείσιμο…». 

«Πέντε μήνες! Τόσο άντεξε η συγκυβέρνηση Παπαδήμου που σε αυτό το διάστημα κατάφερε να χάσει πάνω από το 1/3 των βουλευτών που τη στήριξαν αρχικά, μαζί και τον ακροδεξιό βραχίονα της, το ΛΑΟΣ», γράφαμε στην Εργατική Αλληλεγγύη μερικές εβδομάδες αργότερα, με τις εκλογές να έχουν οριστεί για τις 6 Μάη. Το αποτέλεσμά τους ήταν ένας σεισμός. Η Νέα Δημοκρατία πήρε 18,85% το χειρότερο ποσοστό που έχει πάρει ποτέ. Το ΠΑΣΟΚ κατρακύλησε στην τρίτη θέση στο 13,18% χάνοντας 30,7 ποσοστιαίες μονάδες! Δεύτερος αναδείχτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ με 16,78%, η ΔΗΜΑΡ πήρε 6,11%, το ΚΚΕ 8,48%, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ 1,19% (με τα συνολικά ποσοστά της Αριστεράς να ξεπερνάνε της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ μαζί). Το ΛΑΟΣ έμεινε εκτός βουλής αλλά η Χ.Α, στην αρνητική εξέλιξη της πόλωσης, μπήκε στην Βουλή με 6,97%. 

Μόνο μετά τις δεύτερες εκλογές του Ιουνίου του 2012 κατάφεραν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ με τη στήριξη της ΔΗΜΑΡ να σχηματίσουν την κυβέρνηση Σαμαρά - η οποία ήρθε αντιμέτωπη με ένα νέο απεργιακό κύμα που είχε στην προμετωπίδα του τον αγώνα των εργαζομένων στην ΕΡΤ. Για να απωλέσει όμως λίγο αργότερα το «αριστερό δεκανίκι» της ΔΗΜΑΡ και να χάσει τελικά απομονωμένη τις εκλογές τον Ιανουάριο του 2015. Η κορύφωση της ριζοσπαστικοποίησης αυτού του κινήματος ήρθε με το συντριπτικό 63% υπέρ του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015 που η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μετέτρεψε σε «Ναι» ψηφίζοντας λίγες μέρες αργότερα το τρίτο μνημόνιο με τους «εταίρους» αφήνοντας ξεκρέμαστο τον κόσμο που την στήριξε.

Κρίση χρέους

Δέκα χρόνια μετά, η 12 Φλεβάρη του 2012 παραμένει επίκαιρη με πολλαπλό τρόπο. Το περίφημο «κούρεμα» του PSI μεταφράστηκε σε αύξηση του χρέους καθώς το ελληνικό δημόσιο «διέγραψε» 106 δις ευρώ, αλλά συνοδεύτηκε από τον δανεισμό ακόμη 130 δις ευρώ -συμβάλλοντας περαιτέρω στη νέα κρίση χρέους τα μαύρα σύννεφα της οποίας διαφαίνονται ξανά σήμερα απειλητικά στον ορίζοντα.

Οι μεγάλοι χαμένοι από αυτήν την αναδιάρθρωση ήταν τα ασφαλιστικά ταμεία που έχασαν τουλάχιστον 12 δις ευρώ από το κούρεμα, ενώ πολλά ακόμα δις χάθηκαν από το κούρεμα στους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και όλων των οργανισμών του δημοσίου που τα αποθεματικά τους είχαν μετατραπεί σε ομόλογα του δημοσίου. Οι τράπεζες που ήταν ο άλλος «ζημιωμένος» του κουρέματος (και είχαν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την χρεοκοπία της χώρας που οδήγησε στο PSI) φυσικά αποζημιώθηκαν για τις απώλειές τους μέσα από τις ανακεφαλαιοποιήσεις και τον αναβαλλόμενο φόρο. Τα ταμεία και οι εργαζόμενοι όμως όχι.

Η επιστροφή των δισεκατομμυρίων ευρώ που λεηλατήθηκαν από τα ασφαλιστικά ταμεία και πληρώνει σήμερα η εργατική τάξη και οι φτωχοί είναι ένα κρατούμενο για το εργατικό κίνημα - που εξακολουθεί να βαδίζει στα χνάρια του 2012, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να βρίσκεται σε κατάσταση πολιορκίας. Όπως και η επιστροφή των μισθών, των συντάξεων που λεηλατήθηκαν από τις μειώσεις του δεύτερου μνημονίου και η επιστροφή της δημόσιας περιουσίας που πήρε τότε τον δρόμο της ιδιωτικοποίησης. Όλα αυτά τα έχει διαγράψει εδώ και καιρό από την ατζέντα της η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ με την δεξιά του προσαρμογή να συνεχίζεται σήμερα σαν αντιπολίτευση. Όμως πρόκειται για μάχες που δεν βρίσκονται πίσω μας αλλά μπροστά μας ενάντια στην κυβέρνηση Μητσοτάκη και τις επιθέσεις που αυτή συνεχίζει. 

Αυτές οι μάχες έχουν ανάγκη από μια δυνατή αντικαπιταλιστική αριστερά που θα μπει μπροστά για να τις οργανώσει βάζοντας ταυτόχρονα την εργατική εναλλακτική της διαγραφής του χρέους, της υπεράσπισης της δημόσιας ασφάλισης, Υγείας και Παιδείας, του εργατικού ελέγχου, της σύγκρουσης με τις επιταγές της ΕΕ και τους καπιταλιστές, τα προτάγματα δηλαδή που έβαλαν στην ατζέντα το ΣΕΚ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ήδη από το 2012.