“Αναμφίβολα, ο νέος αγωγός θα αναβαθμίσει την γεωστρατηγική υπεραξία και τον περιφερειακό ρόλο Ελλάδας και Κύπρου στη Μεσόγειο… Για τα επόμενα 30 χρόνια τουλάχιστον το φυσικό αέριο θα είναι το καύσιμο μετάβασης… η πρόσβαση σε φθηνό φυσικό αέριο έχει μεγάλη σημασία. Συνολικότερα ο αγωγός EastMed παγιώνει τη διεθνή νομιμότητα. Και γι’ αυτό υποστηρίζεται σθεναρά και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής”. 

Aυτά δήλωνε ο Κυριάκος Μητσοτάκης πριν ακριβώς δύο χρόνια στην Αθήνα όταν υπέγραφε στην Αθήνα την συμφωνία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, για τον EastMed, που, μετά το non paper της απόσυρσης της αμερικάνικης υποστήριξης την προηγούμενη εβδομάδα, στην ουσία πλέον έχει πάρει την θέση του στο «αρχείο». Tο ναυάγιο του EastMed αποτελεί ένα μεγάλο πλήγμα στη στρατηγική της κυβέρνησης Μητσοτάκη και συνολικότερα του ελληνικου καπιταλισμού του οποίου τα συμφέροντα υπηρετεί. 

Στο non paper που παρέδωσαν στις τρεις χώρες που εμπλέκονται στον EastΜed δηλώνεται ευθέως ότι «οι ΗΠΑ δεν υποστηρίζουν περαιτέρω προσπάθειες ανάπτυξής του» και καλούν και αυτές να πράξουν το ίδιο. Σχετικα με τον νέο κύκλο προστριβών με το ερευνητικό πλοίο «Nautical Geo» εκφράζεται το ερώτημα για ποιο λόγο το ερευνητικό πλοίο επιχείρησε αυτές τις δραστηριότητες «όταν οι κυβερνήσεις της περιοχής φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι αυτό το σχέδιο αγωγού δεν είναι οικονομικά βιώσιμο». Ενώ γίνεται σαφές ότι οι ΗΠΑ δεν δέχονται «τις διεκδικήσεις θαλασσίων ζωνών οποιασδήποτε χώρας σε περιοχές όπου μια τελική επίλυση δεν έχει γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης». 

Πάγωμα

Το non paper ακολούθησε το επ' αόριστο πάγωμα στις έρευνες υδρογονανθράκων στα δύο θαλάσσια οικόπεδα νοτίως και δυτικά της Κρήτης - με την κοινοπραξία των εταιρειών Total, ExxonMobil και ΕΛΠΕ να αποφασίζει να μην προχωρήσει φέτος στη διενέργεια σεισμικών καταγραφών, όπως προβλεπόταν στη σύμβαση παραχώρησης. 

Αντίστοιχα είναι και τα μαντάτα που έρχονται απο την ΕΕ. Όσο και να γκρινιάζει ο άλλος μεγάλος χαμένος, ο πρόεδρος της Κύπρου Αναστασιάδης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι «έχει υιοθετήσει το έργο αυτό ως κοινού ενδιαφέροντος και έχει επενδύσει στις μελέτες που το αφορούν», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που υποτίθεται ότι θα δημοσίευε μέχρι το τέλος του 2021 μελέτη για τον EastMed δεν το έπραξε. Κοινοτικές πηγές αναφερουν, ότι “ο αγωγός φυσικού αερίου EastMed είναι ένα «περίπλοκο» έργο το οποίο θα πρέπει να λάβει επίσης υπόψη του τη νέα στρατηγική της ΕΕ για την απαλλαγή από τον άνθρακα και τη μελλοντική ζήτηση φυσικού αερίου”.

Συμπέρασμα; Όλο το κυβερνητικό αφήγημα που θέλει τις ΗΠΑ και την ΕΕ να «εγγυώνται» την στρατηγική του ελληνικού κράτους για την τοπική του ηγεμονία στην Αν. Μεσόγειο καταρρέει. Οι υποσχέσεις για φθηνή και επαρκή ενέργεια που έδιναν οι εμπνευστές του σχεδίου βυθίζονται στα νερά της Μεσογείου τις ίδιες μέρες που σε όλη τη χώρα ο κόσμος παγώνει γιατί δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις υπέρογκες τιμές του πετρελαίου, του ρεύματος και βέβαια του φυσικού αερίου. 

Τζάμπα γίνονταν, γεννάται εύλογα το ερώτημα, όλες αυτές οι πολεμικές εντάσεις και τα θερμά επεισόδια των τελευταίων χρόνων στην Ανατολική Μεσόγειο, τζάμπα και οι τεράστιες σπατάλες δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα; Τζάμπα και οι συμμαχίες με το κράτος δολοφόνο του Ισραήλ και την δικτατορία του Σίσι στην Αίγυπτο;

Γιατί συνέβη όμως αυτή η στροφή εκ μέρους των ΗΠΑ; Δεν αφορά απλά στις «αντικειμενικές δυσκολίες» ενός περίπλοκου έργου. Δεν είναι ούτε η «ευαισθησία» τους για την κλιματική αλλαγή. Η ακύρωση του East Med ήρθε σε μια περίοδο που οι επενδύσεις στο φυσικό αέριο αυξάνονται κατακόρυφα διεθνώς -και στις ΗΠΑ αλλά και στην ΕΕ- στην πρόσφατη σύνοδο της οποίας το φυσικό αέριο αναγνωρίζεται ως «καύσιμο μετάβασης» που θα επιδοτηθεί αδρά.   

Η στροφή αφορά σε δύο παράγοντες. Οικονομικά, οι ΗΠΑ έχουν γίνει πλέον ο κορυφαίος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG που παράγουν οι ίδιες μέσα από τη μέθοδο των «σχιστολιθικών» εξορύξεων (fracking) - βασικός αποδέκτης του οποίου είναι πλέον η Ευρώπη. Περίπου το μισό του LNG που παράχθηκε στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο απεστάλη στην Ευρώπη, σε σύγκριση με το 37% στις αρχές του 2021 κάτι που εξηγεί και «την προτιμήσή τους στους αγωγούς με Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία και στον σταθμό επαναεριοποίησης (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη» όπως αναφέρει στην Καθημερινή ο Βασίλης Νέδος. Προ μηνών δια στόματος της Robin Dunnigan, της βοηθού Αμερικανίδας υφυπουργού αρμόδιας για την ενεργειακή πολιτική, αυτό το έργο κρίθηκε ιδιαίτερα σημαντικό για τα αμερικανικά συμφέροντα -σε μια περίοδο που οι ανταγωνισμοί με την Ρωσία και οικονομικά όσο αφορά στο φυσικό αέριο αλλά και γεωστρατηγικά, οξύνονται.

Μεγαλύτερο ίσως βάρος στην απόφαση των ΗΠΑ να αποσύρουν την στήριξή τους στον EastMed έχει η σταθερότητα που επιδιώκουν στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου σε μια περίοδο που οι ίδιες στρέφουν το ενδιαφέρον τους στον Ειρηνικό και στον ανταγωνισμό με την Κίνα. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελαν οι ΗΠΑ είναι να έχουν ακόμη μια πηγή αστάθειας στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα όταν αυτή αφορά δύο συμμάχους και μέλη του ΝΑΤΟ, την Ελλάδα και την Τουρκία. 

Οι ΗΠΑ έχουν έρθει συχνά σε σύγκρουση με τα τοπικά «ηγεμονικά» σχέδια του Ερντογάν και του τουρκικού καπιταλισμού στην ευρύτερη περιοχή. Αλλά αυτήν την φορά ήταν η σειρά του Μητσοτάκη να πάρει την κρυάδα για τα σχέδια του ελληνικου καπιταλισμού να γίνει ο κύριος τοποτηρητής στην Αν. Μεσόγειο. Η «ενεργητική», «πολυδιάστατη» -σε απλά ελληνικά, επιθετική- πολιτική με κέντρο τις ΑΟΖ και τις γεωτρήσεις που χάραξε ο Κοτζιάς και ακολούθησε ο Δένδιας έχοντας σαν βασικο της πυλώνα τον EastMed στην Ανατολική Μεσόγειο, δέχθηκε ένα μεγάλο πλήγμα.

«Έπεσαν οι υπογραφές για τη δημιουργία του EastMed», έγραφε στην Εργατικη Αλληλεγγύη ο Σωτήρης Κοντογιάννης στις 27 Μαρτίου του 2019 στο άρθρο με τίτλο «Βρώμικα παιχνίδια στην Μεσόγειο» που κοσμούσε η φωτογραφία του  υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Πομπέο να σφίγγει τα χέρια με τον Τσίπρα (Ελλάδα), τον Αναστασιάδη (Κυπριακή Δημοκρατία) και τον Νετανιάχου (Ισραήλ). «Ο EastMed δεν θα κατασκευαστεί ποτέ…. Θα χαραχτεί στους χάρτες, αλλά αντί για αέριο η διαδρομή του θα γεμίσει από φρεγάτες, βομβαρδιστικά, καταδιωκτικά και τορπιλακάτους», συνέχιζε. 

Οι σημερινές εξελίξεις δικαιώνουν οχι μόνο τις εκτιμήσεις που κάναμε απο τις στήλες αυτής της εφημερίδας αλλά και όλον εκείνο τον κόσμο που διαδήλωσε ενάντια στο νέο «ελντοράντο» του  EastMed και των γεωτρήσεων, ενάντια στη μονομερή χάραξη των ΑΟΖ αλλά και στην σπατάλη των εξοπλισμών και τις πολεμικές εντάσεις που τον συνόδευσαν. 

Μετά την αμερικανική στροφή, η κυβέρνηση και ο ελληνικός καπιταλισμός θέλουν να αναζητήσουν άλλους τρόπους για τα σχέδιά τους στην περιοχή. Στη συνέντευξή του στον Χατζηνικολάου, ο Μητσοτάκης επιχείρησε να προβάλει εναλλακτικές: «Θέλω να θυμίσω ότι ένα μεγάλο κομμάτι του παγκόσμιου στόλου των LNG πλοίων είναι ελληνόκτητος, άρα υπάρχει και ελληνικό ενδιαφέρον από αυτής της πλευράς. Ταυτόχρονα συζητάμε την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου», είπε.

Τα πολεμοκάπηλα σχέδια δέχτηκαν ένα πλήγμα, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα. Η Αριστερά πρέπει να ξεφύγει από τη στήριξη που έδωσε το προηγούμενο διάστημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ και σαν κυβέρνηση και σαν αντιπολίτευση στήριξε όχι μόνο τον EastMed αλλά συνολικότερα την εκστρατεία για τις ΑΟΖ και τις εξορύξεις, ζητώντας πιο επιθετική στάση της κυβέρνησης. Είναι χαρακτηριστική από αυτήν την άποψη και η αναφορά του Γιώργου Τσίπρα στην κυβέρνηση ότι για την αποτυχία του EastMed φταίνε οι λάθος χειρισμοί της κυβέρνησης Μητσοτάκη που δεν πέτυχαν την «απομόνωση» της Τουρκίας. 

Αντιπολίτευση

Το ΚΚΕ έχει ενισχύσει τις διακηρύξεις όλων των κυβερνήσεων πάνω στα ζητήματα των ΑΟΖ, εγκαλώντας τες μάλιστα πολλές φορές ότι απεμπολούν «κυριαρχικά δικαιώματα». Όπως αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του ο Γ. Μαρίνος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ: «Οι απολογητές του αμερικανικού ιμπεριαλισμού ανησυχούν για ενδεχόμενη "στροφή" των ΗΠΑ και προσέγγιση της Τουρκίας στο πλαίσιο του στόχου τους να διαμορφωθούν όροι για τη συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην Αν. Μεσόγειο (και το Αιγαίο) προς όφελος των αμερικανικών και ευρωπαϊκών ενεργειακών κολοσσών, με θύμα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας...».

Αυτό που έχει ανάγκη το εργατικό κίνημα από την Αριστερά δεν είναι μια πατριωτική αντιπολίτευση στα αδιέξοδα της ΝΔ αλλά μια ταξική διεθνιστική αντιπολίτευση. 

Μια αντιπολίτευση που θα λέει καθαρά ότι όπως δεν θέλαμε τις γεωτρήσεις και τον East Med έτσι δεν θέλουμε και το Αιγαίο να γίνει «ενεργειακός κόμβος» κάθε είδους φυσικού αερίου, υγροποιημένου ή μη, προς όφελος των συμφερόντων μια χούφτας καπιταλιστών και εις βάρος του περιβάλλοντος και των ανθρώπων. 

Είμαστε ενάντια στις μονομερείς κηρύξεις ΑΟΖ, τις επεκτάσεις στα 12 μίλια και όλα εκείνα τα σχέδια που ανοίγουν άμεσα την απειλή του πολέμου. 

Και βέβαια στεκόμαστε ενάντια σε κάθε κίνηση που μετατρέπει την Ελλάδα σε στρατιωτικό κόμβο του ΝΑΤΟ από τη Σούδα ως την Αλεξανδρούπολη. Απαιτώντας να κλείσουν οι βάσεις, να παγώσουν τώρα οι εξοπλισμοί και να ακυρωθούν όλα τα εξοπλιστικά προγράμματα.  

Διαβάστε επίσης