Διεθνή
Iράν: Διαδηλώσεις και απεργίες για αυξήσεις

Διαδήλωση συνταξιούχων στα Σούσα

Διαδηλώσεις ενάντια στην ακρίβεια έχουν ξεσπάσει εδώ και ένα μήνα σε πολλές πόλεις του Ιράν. Κορυφώθηκαν στα μέσα του Μάη, αλλά συνεχίζονται. Η αφορμή ήταν ότι η κυβέρνηση αποφάσισε πως δεν μπορεί πλέον να επιδοτεί βασικά προϊόντα, με πρώτα το σιτάρι, το αλεύρι και τα παράγωγά τους. Οι κρατικές επιδοτήσεις ήταν αυτές που κρατούσαν τις τιμές σε σχετικά προσβάσιμα επίπεδα και για τον πιο φτωχό κόσμο. Την κατάργηση των επιδοτήσεων την αποκάλεσαν “αναγκαστική εγχείρηση”.

Το κύμα των διαδηλώσεων είχε επίκεντρο τις δυτικές επαρχίες της χώρας και κυρίως το Χουζεστάν. Αλλά δεν έμειναν εκεί. Αναφέρονται μεγάλες διαδηλώσεις και στο Ισφαχάν (στα κεντρικά της χώρας) και στα Ανατολικά. Η κατάργηση των επιδοτήσεων οδήγησε σε ξαφνική αύξηση μέχρι και 300% σε πολλά προϊόντα. 

Ο Σορούς, που δουλεύει ντελιβεράς, μιλώντας σε δημοσιογράφους λέει πως ξεκίνησε να βγάζει κάποια τρόφιμα από τη διατροφή του όταν ξεκίνησε το τελευταίο κύμα κυρώσεων από τον Ντόναλντ Τραμπ πριν από τέσσερα χρόνια. “Πρέπει να τρώω έξω το μεσημέρι λόγω της δουλειάς μου. Μέχρι πριν από τέσσερα χρόνια, μπορούσα να τρώω κοτόπουλο ή κεμπάπ. Αλλά μετά τις κυρώσεις δεν μπορούσα. Έπρεπε να τρώω μακαρόνια ή καμιά φορά και μπισκότα. Τώρα όμως, δεν μπορώ ούτε κι αυτό. Οι τιμές των ζυμαρικών και των μπισκότων εκτοξεύθηκαν. Δεν ξέρω τι στο διάολο θα κάνω”.

Η κυβέρνηση λέει πως για την τελευταία αύξηση τιμών φταίει ο πόλεμος στην Ουκρανία, που έχει ανεβάσει τις τιμές στα τρόφιμα και τις πρώτες ύλες. Γιατί όμως εν μέσω της διεθνούς έκρηξης πληθωρισμού, αποφάσισαν να μειώσουν τις επιδοτήσεις; Σύμφωνα με την κυβέρνηση, οι αυξήσεις οδήγησαν σε έκρηξη κερδοσκοπίας, με τους μεσάζοντες να προμηθεύονται μεγάλες ποσότητες σιταριού και αλεύρων σε φτηνές τιμές λόγω επιδοτήσεων και να τα διοχετεύουν στο εξωτερικό για να βγάλουν υπερκέρδη. Για να αντιμετωπίσει τους μεσάζοντες, η κυβέρνηση έριξε το βάρος στους φτωχούς. Οι διαδηλώσεις απλώθηκαν κυρίως στην επαρχία γιατί εκεί ο πιο φτωχός κόσμος ξοδεύει το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων του στα τρόφιμα και οι αυξήσεις τον άφησαν να πεινάει.

Παράλληλα, στα μέσα του Μάη, οργανώθηκε μεγάλη απεργία των οδηγών λεωφορείων στην πρωτεύουσα Τεχεράνη που απαιτούν αυξήσεις 57% στους μισθούς τους. Η απεργία κράτησε μέρες και στη διάρκεια των διαδηλώσεων έγιναν συλλήψεις οδηγών. Ο στρατός έβγαλε στην κυκλοφορία 700 δικά του λεωφορεία που μετέφεραν τους επιβάτες δωρεάν, για να σπάσει την απεργία.

Και ενώ η οργή έβραζε, ήρθε ένα απροσδόκητο γεγονός να ανάψει κι άλλη φωτιά. Ένα κτίριο υπό κατασκευή κατέρρευσε στο Αμπαντάν, στην περιφέρεια του Χουζεστάν, παρασύροντας στο θάνατο 35 ανθρώπους. Ο κόσμος της περιοχής (αλλά ακόμη και η ίδια η κυβέρνηση) έριξε το φταίξιμο στη διαφθορά των υπεύθυνων που χρηματίζονται για να δώσουν τις άδειες κατασκευής. Οι διαδηλώσεις που οργανώθηκαν ήταν μαζικές και μαχητικές και τροφοδοτούνταν από τις κινητοποιήσεις ενάντια στην ακρίβεια Σε ένα βίντεο φαίνεται ο τοπικός εκπρόσωπος της κυβέρνησης να παίρνει το λόγο στο μνημόσυνο για τους νεκρούς και να μην μπορεί να μιλήσει από τα συνθήματα των διαδηλωτών που απαιτούσαν τιμωρία των ενόχων. Το τοπικό κανάλι διέκοψε τη μετάδοση, καθώς πιο δυνατά από οτιδήποτε άλλο ακούγονταν οι διαδηλωτές που φώναζαν “Ντροπή σας”. 

Τρομάζουν

Οι δηλώσεις του προέδρου του Ιράν, Ραϊσί, επιβεβαίωσαν ότι οι διαδηλώσεις είχαν πάρει διαστάσεις που τρομάζουν τους από πάνω. Στις 14 Μάη, ο Ραϊσί, είχε ήδη πει πως “ο κόσμος είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει όσους έχουν αντεπαναστατικούς (δηλαδή ενάντια στο καθεστώς) στόχους”. Όμως με τις διαδηλώσεις στο Αμπαντάν, έριξε όλη την ευθύνη στους “εχθρούς της χώρας”: “Σήμερα, η μεγαλύτερη ελπίδα των εχθρών για να καταφέρουν ένα χτύπημα στη χώρα στηρίζεται στις λαϊκές κινητοποιήσεις. Ελπίζουν να στρέψουν τον κόσμο ενάντια στο ισλαμικό καθεστώς και την Ισλαμική Δημοκρατία μέσα από ψυχολογική δουλειά, δραστηριότητες στο ίντερνετ.. ξοδεύοντας χρήματα και στρατολογώντας μισθοφόρους”.

Υπάρχει μια πραγματικότητα στην οποία στηρίζεται ο Ραϊσί για να συκοφαντήσει με αυτόν τον τρόπο τις κινητοποιήσεις. Το Ιράν όντως βρίσκεται σε ένα ασφυκτικό καθεστώς κυρώσεων και εμπάργκο, από το οποίο δυσκολεύεται να εξαγάγει και πετρέλαιο και αέριο, αλλά και να προμηθευτεί υλικά που είναι απαραίτητα για τη βιομηχανία του. Και όχι μόνον αυτό. Μία μόλις μέρα πριν από την τραγωδία στο Αμπαντάν, στην Τεχεράνη, δυο άντρες πάνω σε μοτοσικλέτα δολοφονούσαν τον Συνταγματάρχη Χασάν Σαγιάν Χονταγιέ. 

Η ισραηλινή τηλεόραση μετέδωσε την είδηση με πανηγυρικό τρόπο, αναλαμβάνοντας εμμέσως την ευθύνη για λογαριασμό του Ισραήλ. Δεν είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ δολοφονεί Ιρανούς αξιωματούχους, που είτε συνδέονται με το πυρηνικό πρόγραμμα, είτε με τις ιρανικές δραστηριότητες στο Ιράκ και τη Συρία. Ενώ τις ίδιες μέρες εξελίχθηκε και η ελληνική πειρατεία στο ιρανικό σκάφος για λογαριασμό των ΗΠΑ.

Το ιρανικό καθεστώς αξιοποιεί την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα για να αυξήσει την πίεση πάνω στα κινήματα. Γι’ αυτό και οι κινητοποιήσεις του τελευταίου μήνα έχουν ακόμη μεγαλύτερη σημασία, αν λάβουμε υπόψη ότι τις ίδιες μέρες στη Γενεύη γίνονταν διαπραγματεύσεις για το αν θα ανοίξει ο δρόμος για καινούργια συμφωνία με το Ιράν, σαν αυτή που είχε κάνει ο Ομπάμα, μετά την ξαφνική διάλυσή της από τον Τραμπ. Ο κόσμος δεν άκουσε την προπαγάνδα που λέει πως οι απεργίες και οι κινητοποιήσεις ρίχνουν νερό στο μύλο του εχθρού.

Οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν. Τη Δευτέρα 6 Ιούνη οργανώθηκαν μεγάλες διαδηλώσεις συνταξιούχων σε πόλεις όλης της χώρας. Το σαββατοκύριακο η κυβέρνηση είχε ανακοινώσει αυξήσεις σχεδόν 60% στις συντάξεις, αλλά οι συνταξιούχοι λένε πως η αύξηση δεν ισοφαρίζει με τίποτα τον πληθωρισμό των τελευταίων χρόνων. Ενώ και οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε κινητοποιήσεις και απεργίες, εδώ και αρκετό καιρό.

“Οι διαδηλώσεις έχουν τη ρίζα τους στις οικονομικές δυσκολίες και όχι στην πολιτική αντιπολίτευση. Οι διαδηλωτές πεινάνε”, δηλώνει ανώνυμα ένας Ιρανός κοινωνιολόγος στο Middle East Eye. “Αν δεν ακούσουμε τη δυνατή φωνή του κόσμου τώρα, και νομίζουμε ότι μπορούμε να σταματήσουμε τις διαμαρτυρίες με μερικές συλλήψεις και φυλακίσεις, αυτό που θα συνεχιστεί θα είναι η φωτιά μέσα στις στάχτες που θα αναζωπυρωθεί σε κάποιο άλλο σημεία με κάποια άλλη αφορμή, γιατί όταν μια κοινωνία φτάνει στη φάση της έκρηξης, κανείς δεν μπορεί να την ελέγξει”.