Συνεντεύξεις
Αντικαπιταλιστικές φωνές για να είναι η Τέχνη κοινωνικό αγαθό

Συνέντευξη με υποψήφιους/ες της Ανατρεπτικής Συσπείρωσης Ηθοποιών μπροστά στις επικείμενες εκλογές του Συλλόγου Ελλήνων Ηθοποιών
 
 

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στους χώρους Πολιτισμού;   

Αντώνης Αντωνάκος: Η κατάσταση παραμένει άκρως προβληματική. Οι επιπτώσεις της πανδημίας σε ψυχολογικό και οικονομικό επίπεδο έχουν αρχίσει και κάνουν την εμφάνιση τους. Οι θεατές είτε δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν το εισιτήριο ή φοβούνται να βρεθούν σε κλειστό χώρο, με αποτέλεσμα οι περισσότερες παραστάσεις να έχουν περιορισμένη προσέλευση. Επιπλέον οι παραγωγές σε πολλές περιπτώσεις επιμένουν να χρησιμοποιούν το μοντέλο των ωριαίων ενσήμων για τους ηθοποιούς καθώς και χαμηλά ημερομίσθια ή ποσοστά. Αυτός είναι και ο λόγος που θα πρέπει από την μια να υπάρξουν οικονομικές ενισχύσεις στους εργαζόμενους της τέχνης για όσο διάστημα πληττόμαστε από υγειονομικούς λόγους. Επιπλέον θα χρειαστεί να αυξηθεί το ποσό των επιχορηγήσεων στις ΑΜΚΕ (Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρίες) καθώς και να δοθούν περισσότερες ευκαιρίες σε νέους δημιουργούς. Τέλος καλό θα ήταν να επανεκδοθούν εργατικά κουπόνια ώστε να μπορέσουν να έρθουν στο θέατρο και όσοι δεν μπορούν για οικονομικούς λόγους.

Ποια είναι τα αιτήματα του κινήματος των εργατών της Τέχνης σε σχέση με τα εργασιακά δικαιώματα και απέναντι στην κυβέρνηση; 

Τατιάνα Πίτα: Το κεντρικό μας αίτημα είναι να υπογραφεί Συλλογική Σύμβαση και με το ελεύθερο θέατρο, δεν αρκούμαστε μόνο σε Εθνικό-Κ.Θ.Β.Ε. που θα μας θωρακίσει απέναντι στις εργοδοτικές αυθαιρεσίες, συμπεριλαμβανομένων και των σεξιστικών επιθέσεων. Βασική προϋπόθεση βέβαια για κάθε αίτημα είναι μια συνολικότερη συμπεριληπτική πολιτιστική πολιτική, όπου θα λαμβάνονται ουσιαστικά υπόψη το καλλιτεχνικό εργατικό δυναμικό και οι ανάγκες του. 

Είναι ζητούμενο να στηριχθούν οι νέες ή/και μικρής εμβέλειας καλλιτεχνικές ομάδες, ώστε να μπορούν να υλοποιήσουν το καλλιτεχνικό τους όραμα και παράλληλα να μπορούν να διασφαλίσουν τους/ις συνεργάτες/ιδες, να προωθηθεί η πολυφωνία,  να ενισχυθούν ξανά τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ και να αποκτήσουν χαρακτήρα και ισχύ εθνικών θεάτρων, να επιχορηγείται η καλλιτεχνική έρευνα, να σχεδιαστεί μια δημόσια Ακαδημία Τεχνών, με αναγνώριση του πτυχίου, με ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση και να μην χρειάζεται να πληρώσει κάποιος δίδακτρα σε ιδιωτικές σχολές.

Η υγειονομική κρίση πυροδότησε μια σειρά κινητοποιήσεων, π.χ. για διεκδίκηση αποζημιώσεων ειδικού σκοπού. Αυτή την επιτάχυνση, την εκρηκτικότητα κάπου την απωλέσαμε και ήταν λάθος. Βρισκόμαστε σε συνεχή κρίση, τόσο συνεχή που πια δεν το λες κρίση αλλά παγιωμένη κατάσταση. Τώρα φλερτάρουμε απροκάλυπτα με την εμπλοκή μας σε πόλεμο – οπότε καλό θα είναι να επιστρατεύσουμε ξανά κάθε χρήσιμο προηγούμενο και, ας το πούμε, κεκτημένο. Όσο βέβαια στον προϋπολογισμό για την κυβέρνηση προέχει π.χ. η προστασία του πολίτη από τον εχθρό, εξωτερικό αλλά και εσωτερικό που κρατάει ξερω γω βαριοπούλα, και όχι η κάλυψη αυτονόητων κοινωνικών αγαθών, θέλουμε δρόμο ακόμη. Αλλά εδώ είμαστε για να τα παλέψουμε.

Πώς μπορούμε να τα κερδίσουμε αυτά τα αιτήματα; Ποια είναι η θέση της Ανατρεπτικής Συσπείρωσης Ηθοποιών (ΑΣΗ); 

Βασίλης Κουκαλάνι: Η ΑΣΗ έχει σαν στόχο και παραδειγματίζεται από το µαζικό ρεύµα κινητοποίησης που είχε ξεκινήσει στον χώρο τον καλλιτεχνών μετά το πρώτο lock-down, και είχε δείξει φοβερά αντανακλαστικά ενόψει της τότε επικείµενης παρατεταµένης ανεργίας. Οι κινήσεις των εργατών της τέχνης, τα σωµατεία, οι οµάδες και πολλές αυθόρµητες νέες πρωτοβουλίες, όπως το #supportartworkers είχαν συνθέσει µια νέα δυναµική και κυρίως είχαν καταφέρει να εδραιωθεί στην κοινή συνείδηση των καλλιτεχνών ότι είναι παραγωγικά µέλη της κοινωνίας και εργαζόμενοι µε δικαιώµατα που προφανώς βρίσκονται απέναντι στις πολιτικές των φιλελεύθερων κυβερνήσεων.

 H τέχνη και οι εργάτες της παράγουν ένα κοινωνικό αγαθό, τον πολιτισµό, στο οποίο δικαιούνται πρόσβαση όλοι ανεξαιρέτως. Αυτό αυτοµάτως τη συνδέει µε τη διεκδίκηση άλλων κοινωνικών οµάδων.

Αυτό είναι ένα από τα πράγµατα που µας συνέδεσαν τότε και μας συνδέουν διαρκώς µε τους κλάδους των νοσοκοµειακών και των εκπαιδευτικών που εκπροσωπούν κοινωνικές αξίες, παραδοσιακά δηµόσια αγαθά που µετατρέπονται μεθοδικά σε εµπόρευµα.

Χωρίς ενθάρρυνση, πόρους, πλατφόρµες διακίνησης ιδεών ανάµεσα στις τέχνες, η επιβίωση του καλλιτεχνικού κόσµου σίγουρα δεν εµπίπτει στις προτεραιότητες αυτής της κυβέρνησης που δίνει ασαφείς υποσχέσεις και µαρτυρά τη σύγχυσή της. Φαίνεται να έχει προτεραιότητα η επιβίωση των τραπεζών και η υστερία του πολέμου.

Ένα από τα όπλα που έμεινε ανεκμετάλλευτο είναι η απεργία και ο ξεσηκωμός των εργατών της τέχνης, η απεργία που δημιουργεί πίεση πέραν των συνομιλιών για επιδόματα, πέραν των διαπραγματεύσεων για συλλογικές συμβάσεις στα κρατικά θέατρα και τις μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις θεαμάτων. Η απεργία και η συλλογική ανυπακοή των εργατών της τέχνης μπορεί να θέσει βάσεις διεκδίκησης μιας συνολικής πολιτιστικής πολιτικής, που είναι συμπεριληπτική, που καταρχήν θα αναγνωρίζει θεσµικά την τέχνη και τους κλάδους της κι ας μην παράγει αντικειµενικό πλούτο αλλά άυλο, που δεν θα ποσοτικοποιηθεί στις λογικές του καπιταλισµού-ζόµπι. Αυτό μας ταυτίζει και με την Παιδεία και την Υγεία. Διότι η τέχνη ενδηµεί μέσα της το στοιχείο της κριτικής, της αµφισβήτησης, της διασάλευσης και αυτό την καθιστά εργαλείο στα χέρια της κοινωνίας κατά τον “θείο” Μπρεχτ.

Γιατί είναι σημαντικός ο ρόλος των σωματείων; 

Τατιάνα Πίττα: Τα σωματεία, όσο δεν είναι διακοσμητικά ή δεν αναλώνονται σε γραφειοκρατικές μανούβρες συμβιβασμών, είναι οι βασικές εστίες συσπείρωσης, διεκδίκησης και κινητοποίησης, είναι σκανδάλες και δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να τα απαξιώνουμε. Έχουμε πάρει καλή γεύση τι συμβαίνει όταν τα απαξιώνουμε. Και είναι κι ένας χώρος όπου καλλιεργείται το αίσθημα της συλλογικότητας κι όπου αποκαλύπτονται οι δυνατότητες που προσφέρει η συλλογική ευφυία, αλλά και η εξοικείωση με το μηχανισμό μιας γόνιμης διαφωνίας, δηλαδή είναι παιδαγωγικά συν τοις άλλοις. 

Είναι αυτά που μπορούν αποτελεσματικά να δώσουν όλες τις μάχες, όπως ενάντια στον σεξισμό, που συνεχίζει με αμείωτη ένταση. Να στηρίξουν όλες αυτές τις συγκλονιστικές μαρτυρίες από όλα αυτά τα θαρραλέα, τα άξια σεβασμού άτομα. Λίγο να σκεφτείς λ.χ. πόσες αθλιότητες εκ μέρους του Α. Κούγια λαμβάνουν χώρα τη στιγμή που μιλάμε, στη δίκη του Δ. Λιγνάδη, απέναντι στους/ις μάρτυρες, στις δημοσιογράφους που έχουν εμβαθύνει στο θέμα και σε όλον τον αλληλέγγυο κόσμο. Εκεί τα σωματεία επιβάλλεται να οργανώσουν μια συγκροτημένη μαζική παρουσία. Ας μην ξεχνάμε ότι είναι και πολιτική δίκη με πολιτικά διακυβεύματα, αν λάβουμε υπόψη τον τρόπο ανάθεσης στον Δ. Λιγνάδη.

Ποιο είναι το διακύβευμα των εκλογών στο ΣΕΗ; Τι χρειάζεται να αλλάξει στη λειτουργία του σωματείου;

Αλέξανδρος Μαρτζούκος: Ο Πολιτισμός χρειάζεται να περάσει από τα χέρια των λίγων στα χέρια των πολλών. Αυτό δεν θα γίνει επειδή θα αλλάξουν χέρια τα υπουργεία ή η κυβέρνηση. Αλλά με δυνατά σωματεία των εργατών της Τέχνης που θα δώσουν αγώνες με αυτή την προοπτική, επιβάλλοντας ότι δεν θα είναι το οικονομικό κέρδος που θα προέχει και ταυτόχρονα ότι καλλιτέχνες και δημιουργοί θα ζουν αξιοπρεπώς από τη δουλειά τους. Γι’ αυτό χρειάζεται να δυναμώσουν οι αντικαπιταλιστικές φωνές, όπως της Ανατρεπτικής Συσπείρωσης Ηθοποιών. Διεκδικούμε ότι θα βγει ενισχυμένη η ΑΣΗ μέσα από τις εκλογές του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, με τουλάχιστον μία έδρα στο νέο ΔΣ.

Για ένα σωματείο που θα πάρει τις πρωτοβουλίες για να οργανώσει τη μαζική συμμετοχή και την κινητοποίηση των μελών του. Αποδείχθηκε το προηγούμενο διάστημα ότι μόνο έτσι μπορούμε να κερδίσουμε. Αυτό που χρειάζεται να αλλάξει είναι η γραφειοκρατική λειτουργία του σωματείου. Να συγκροτήσουμε επιτροπές σε κρατικές και ιδιωτικές σκηνές που θα οργανώνουν σε συνεργασία με το σωματείο τις κινητοποιήσεις και που θα αντιμετωπίζουν τις καταγγελίες για εργασιακά και όχι μόνο θέματα. Άμεσος στόχος του νέου ΔΣ χρειάζεται να είναι και ο συντονισμός με τα υπόλοιπα εργατικά κομμάτια, από τους νοσοκομειακούς μέχρι τους λιμενεργάτες. 

Τα μέλη της ΑΣΗ μίλησαν στον Μάνο Νικολάου

Ψηφοδέλτιο AΣΗ 

Αντωνάκος Αντώνης, Αυχιανές Νέστορας, Κατσανούλη Πέρσα, Κουκαλάνι Βασίλης, Λαμπάτος Γιώργος, Μαρτζούκος Αλέξανδρος, Μπαλατσούρα Χρύσα, Μπράιλα Μαρία, Πίττα Τατιάνα, Πρεβεδώρου Σταυρίνα, Σκλάβου Δήμητρα, Στυλιανού Σοφία, Ταχτσόγλου Σωτήρης, Χριστοφυλλάκης Νίκος
 

Διεξαγωγή Εκλογών ΣΕΗ

Αθήνα: 15/6 μέχρι 19/6, 10πμ-8μμ στα γραφεία του σωματείου, Κάνιγγος 33
Θεσσαλονίκη: 16/6, 5μμ-8μμ, 17/6 10πμ-7μμ και 19/6 5μμ-8μμ στην είσοδο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Εθνικής Αμύνης 2
Πάτρα: 15/6, 10πμ-8μμ, 19/6 4μμ-8μμ στο Μέγαρο Λόγου και Τέχνης, Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Α΄ 17 (2ος όροφος)
Βόλος: 19/6, 10πμ-8μμ, στο Συνδικάτο Τροφίμων και Ποτών, Μακρυνίτσης 27 & 28ης Οκτωβρίου
Λάρισα: 19/6, 10πμ-8μμ στο Θεσσαλικό Θέατρο, Γεωργιάδου 53
Χανιά: 19/6, 12μ-8μμ στο χώρο ΔΗΠΕΘΕ, Νικηφόρου Φωκά 5, Χανιά Φωκά 5
Ηράκλειο: 17/6, 10πμ-8μμ και 19/6, 3μμ-8μμ στον Θεατρικό Σταθμό Ηρακλείου, Εφέσσου 20-24