Mark Goudkamp. Φωτό: Αφροδίτη Φράγκου

Αρχικά, θέλω να ευχαριστήσω όλους τους ομιλητές αυτού του πολύ σημαντικού πάνελ. Είναι τιμή για εμένα να έχω τη δυνατότητα να συμμετέχω σε ένα αντιρατσιστικό φεστιβάλ με όλους σας.

Η σημερινή συζήτηση μας θυμίζει ότι η πάλη για τα δικαιώματα των προσφύγων είναι διεθνής, και δείχνει ξανά τη σημασία της διεθνιστικής πολιτικής, τόσο για να κατανοήσουμε το ζήτημα όσο και για να το αντιμετωπίσουμε κατάλληλα.

Όπως βλέπετε και από το μπλουζάκι μου, συμμετέχω στην κίνηση “Δάσκαλοι για τους Πρόσφυγες”. Διδάσκω αγγλικά, ιστορία και γεωγραφία σε πρόσφυγες και μετανάστες που μόλις έφτασαν στην Αυστραλία, σε ένα γυμνάσιο του Σύδνεϋ.

Όμως επίσης είμαι ιδρυτικό μέλος της Συμμαχίας για τη δράση για τους πρόσφυγες (Refuge Action Coalition), η οποία ιδρύθηκε το 2000 και από τότε αντιστέκεται στις τραγικές αντιπροσφυγικές πολιτικές των κυβερνήσεων της Αυστραλίας. Οι πολιτικές αυτές είναι από τις χειρότερες παγκόσμια, ίσως οι χειρότερες. Έχουν διαπραχθεί εγκλήματα κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόσο από κεντροδεξιές κυβερνήσεις (Liberal National Party όπως η Νέα Δημοκρατία εδώ) όσο και από κεντροαριστερές (Labor Party, όπως το ΠΑΣΟΚ εδώ).

Το κίνημα για τα δικαιώματα των προσφύγων στην Αυστραλία αισθάνεται μια τεράστια αίσθηση ευθύνης, ειδικά όταν βλέπουμε διάφορες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να υιοθετούν τις φρικιαστικές πολιτικές στις οποίες πρωτοπόρησαν οι κυβερνήσεις στην Αυστραλία.

Για παράδειγμα, από το 2013 οι κυβερνήσεις της Αυστραλίας έχουν χρησιμοποιήσει το στρατό για επαναπροωθήσεις πλοίων που μεταφέρουν πρόσφυγες που θέλουν να ζητήσουν άσυλο. Και μάλιστα σε συνθήκες που δεν είναι όπως τα 10 ή 15 χιλιόμετρα που χωρίζουν την Τουρκία από τη Μυτιλήνη, τη Σάμο ή τη Χίο. Αντίθετα, εκατοντάδες χιλιόμετρα χωρίζουν την Ινδονησία από το Νησί των Χριστουγέννων (όπου καταφθάνουν κυρίως Αφγανοί, Ροχίνγκια και στο παρελθόν Ιρακινοί και Ιρανοί πρόσφυγες), ή κατευθείαν από τη Σρι Λάνκα στα νησιά Κόκος στον ινδικό ωκεανό.

Η Αυστραλία επιφυλάσσει επίσης “υποχρεωτική κράτηση” για “παράτυπες αφίξεις”, και κλειστά κέντρα κράτησης ήδη από την δεκαετία του 1990. Ακολουθεί επίσης την πολιτική των “παράκτιων” (offhsore) κέντρων κράτησης και επεξεργασίας (αιτήσεων ασύλου) στα νησιά Ναούρου και Μανούς στην Παπούα Νέα Γουινέα, αρχικά από το 2001 μέχρι το 2007, και μετά ξανά από το 2012 μέχρι σήμερα.

Πριν από περίπου ένα μήνα, είχαμε εθνικές εκλογές στην Αυστραλία. Είδαμε με χαρά την δεξιά αντιπροσφυγική κυβέρνηση του Σκοτ Μόρισον να υφίσταται μια συντριπτική ήττα. Η αυξημένη υποστήριξη προς τους Πράσινους φανερώνει επίσης την στροφή προς τα αριστερά στις εκλογές. Οι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο επίσης γιόρτασαν την ήττα των δεσμοφυλάκων τους.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν τεράστιες αντιφάσεις στο τι κάνει η νέα κυβέρνηση των Εργατικών υπό την ηγεσία του Άντονι Αλμπανέσε που ανήκει μάλιστα στην “αριστερή πτέρυγα”.

Αρχικά, μια από τις πρώτες πράξεις της νέας κυβέρνησης ήταν να επιτρέψουν σε μια οικογένεια από τη Σρι Λάνκα να επιστρέψουν και να ζήσουν, να δουλέψουν και να πάνε σχολείο σε μια μικρή αγροτική πόλη (Queensland–Biloela). Η Πρίγια κι ο Ναντές (η μητέρα και ο πατέρας) ήρθαν ξεχωριστά με βάρκα πριν από μια δεκαετία, μετά τις τρομερές σφαγές του λαού των Ταμίλ στο τέλος του εμφυλίου. Ερωτεύτηκαν την Αυστραλία και έχουν δύο πανέμορφες κόρες. Η Biloela είναι μια συντηρητική πόλη. Αλλά όλοι οι κάτοικοι αγάπησαν την οικογένεια, ενώ ακόμα και μέσα της δεξιάς και πρώην βουλευτές των συντηρητικών μίλησαν κατά της απέλασής τους. Δεν ήταν μια δύσκολη πολιτική επιλογή.

Σε αντίθεση, η νέα κυβέρνηση των Εργατικών συνεχίζει ταυτόχρονα την αισχρή πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης χρησιμοποιώντας το ναυτικό για τις επαναπροωθήσεις πλοίων. Η Σρι Λάνκα βιώνει αυτή τη στιγμή μια κοινωνική, πολιτική και οικονομική κρίση. Είναι μια κοινωνία στα όρια της κατάρρευσης. Η καταπίεση του λαού των Ταμίλ και άλλων μειονοτήτων επίσης συνεχίζεται.

Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι είναι τόσο απελπισμένοι που παρά την μεγάλη πιθανότητα να συλληφθούν από τις δυνάμεις της Σρι Λάνκα ή/και να επαναπροωθηθούν από τις δυνάμεις της Αυστραλίας, πολλές τράτες έχουν επιχειρήσει το μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι στους τελευταίους δύο μήνες. Οι περισσότερες αναχαιτίστηκαν από το ναυτικό της Σρι Λάνκα, το οποίο η Αυστραλία πληρώνει αδρά για αυτή του τη δράση (όπως η Ε.Ε. πληρώνει την Τουρκία για να κάνει το ίδιο).

Η πρώτη διεθνής επίσκεψη της νέας υπουργού εσωτερικών της Αυστραλίας, Κλαιρ Ο Νήλ, ήταν στη Σρι Λάνκα, όπου ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση 4.000 συσκευών GPS σε αλιευτικά σκάφη ως ένα περαιτέρω εμπόδιο για τους αιτούντες άσυλο.

Παρά τα εμπόδια αυτά, μέχρι την 1 Ιούλη, τέσσερα τέτοια σκάφη μπήκαν στα χωρικά ύδατα της Αυστραλίας. Αντίθετα, κατά παράβαση της Συνθήκες για τους Πρόσφυγες, οι Αρχές τις Αυστραλίας προβαίνουν σε επιχειρήσεις “διαλογής” (screening out) που θεωρούνται από πολλούς παράνομες, πριν επιστρέψουν πρόσφυγες με τη βία στη Σρι Λάνκα, όπου πολλοί συλλαμβάνονται και φυλακίζονται.

Η κυβέρνηση των Εργατικών δεν έχει το θάρρος να τερματίσει τις επιχειρήσεις “διαλογής” προσφύγων στο Ναουρού, ούτε να μετακινήσει όσους παραμένουν καθηλωμένοι εκεί και στην Παπούα Νέα Γουινέα. Η Αυστραλία συμπεριφέρεται σε αυτές τις χώρες σαν νεο-αποικίες, και πρώην υπουργοί έχουν καταγραφεί να αστειεύονται σχετικά με τις άμεσες ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας στο Νότιο Ειρηνικό.

Τώρα βλέπουμε τους Συντηρητικούς στη Βρετανία να αντιγράφουν την Αυστραλία, πληρώνοντας την κυβέρνηση της Ρουάντα για να φυλακίζει αιτούντες άσυλο οι οποίοι όπως ισχυρίζεται φτάνουν “παράνομα”.

Την προηγούμενη βδομάδα βρέθηκα με τη σύντροφοί μας και το 9 μηνών μωρό μας στη Σάμο. Έκλαψα όταν πέρασα έξω από τη νέα κλειστή δομή κράτησης για πρόσφυγες, μακριά από την πρωτεύουσα του νησιού το Βαθύ. Αυτή η φυλακή είναι πολύ οικεία για όσους από εμάς παλεύουμε τα τελευταία είκοσι χρόνια για να κλείσουν αυτά τα κολαστήρια και “εργοστάσια ψυχικών ασθενειών”, παράκτια ή στην ενδοχώρα της Αυστραλίας.

Την επόμενη μέρα, που ήταν η διεθνής ημέρα Προσφύγων, επισκεφτήκαμε δύο οργανώσεις που προσφέρουν άμεση ενίσχυση (φαγητό, ήδη υγιεινής, εισιτήρια λεωφορείου από το καμπ στο Βαθύ, νομική βοήθεια και εργαστήρια). Οι οργανώσεις Samos Advocacy Coercive και Europe Must Act έχουν δημοσίευσαν την ίδια ημέρα μια αναφορά σχετικά με το νέο κλειστό κέντρο κράτησης με τίτλο “Μια Ζωή Χωρίς Ελευθερία δεν είναι Ζωή”. Οι τραγικές συνθήκες και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που απαριθμούνται λεπτομερώς στην αναφορά είναι πολύ οικείες.

Το κίνημα για τα δικαιώματα των προσφύγων στην Αυστραλία θα συνεχίσει να αντιστέκεται και να παλεύει μαζί με τους κρατούμενους στο καμπ της Αυστραλίας, και τους πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που ζουν στις γειτονιές μας που ζουν χωρίς άδεια διαμονής, για να τσακίσουμε το βάρβαρο σύστημα της υποχρεωτικής κράτησης, των παράκτιων κέντρων κράτησης και της “προστασίας των συνόρων”.

Χρειάζεται να “επαναπροωθήσουμε” όχι τους πρόσφυγες, αλλά της ρατσιστικές πολιτικές των κυβερνήσεών μας ενάντια στους πρόσφυγες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην Αυστραλία, επειδή το φριχτό παράδειγμα που θέτει και η σιχαμερή έμπνευση που δίνει στην ακροδεξιά διεθνώς απορρέει ακριβώς από τη “σκληρή γραμμή” των κυβερνήσεων κατά των προσφύγων.

Στις 19 Ιούλη του 2022 κλείνουν ακριβώς 9 χρόνια από την ανακοίνωση της κακόφημης “Λύσης PNG” από τον πρώην υπουργό των Εργατικών Κέβιν Ραντ, όταν είπε ότι κανένας πρόσφυγας που έφτασε μετά από την 19.7.2013 δεν θα μπορέσει να παραμείνει στην Αυστραλία.

Αυτή είναι η πολιτική των Εργατικών ακόμα και σήμερα και φέρνει στο φως άλλη μία αντίφαση: σε όσους πρόσφυγες έφτασαν πριν την 19.7.2013 και βρίσκονται καθηλωμένοι με το τραγικό καθεστώς της προσωρινής άδειας διαμονής, οι Εργατικοί υπόσχονται μόνιμη προστασία. Όσοι έφτασαν αργότερα, δεν έχουν δικαίωμα να αιτηθούν οποιασδήποτε άδειας διαμονής.

Γύρω από αυτήν την “επέτειο”, οργανώνονται μεγάλες κινητοποιήσεις στο Σύδνεϋ, τη Μελβούρνη, το Μπρίσμπεϊν, την Καμπέρα και άλλες πόλεις. Θα απαιτήσουμε: μόνιμες άδειες διαμονής σε όλους τους πρόσφυγες, τέλος στις πολιτικές της “παράκτιας διαλογής”, stop στις επαναπροωθήσεις και την επαναλειτουργία μιας επίσημης προσφυγικής οδού μεταξύ Αυστραλίας και Ινδονησίας. Σχετικά με το τελευταίο, υπάρχουν περίπου 14.000 κυρίως Αφγανοί Χαζαρά παραμένουν καθηλωμένοι στην Ινδονησία για περισσότερο από μία δεκαετία, χωρίς το δικαίωμα εργασίας ή σπουδών, εξαιτίας των πολιτικών των κυβερνήσεων της Αυστραλίας να σταματούν και να επαναπροωθούν τα πλοία, παγώνοντας κάθε επίσημη προσπάθεια επανεγκατάστασής τους από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Όπως είπα και στην αρχή, είναι ανάγκη όχι μόνο να μιλάμε για διεθνισμό, αλλά και να δρούμε διεθνιστικά. Σε αρκετές περιπτώσεις έχουμε διαδηλώσει έξω από την ελληνική πρεσβεία – για παράδειγμα κατά τη διάρκεια της φωτιάς στη Μόρια και στην έναρξη της δίκης της Χρυσής Αυγής.

Οι μάχες σας είναι και μάχες μας και το αντίθετο. Έχουμε έναν ολόκληρο κόσμο να κερδίσουμε, έναν κόσμο όπου οι πρόσφυγες θα είναι καλοδεχούμενοι άσχετα του πώς φτάνουν, έναν κόσμο που απορρίπτει τον ρατσισμό.

Mark Goudkamp

Μετάφραση: Ευκλείδης Μακρόγλου

Διαβάστε επίσης: Στο πλευρό των προσφύγων - από τις θάλασσες μέχρι τα camps